رویارویی نهان و آشکار ناتو و روسیه

          به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا وسیما ، روابط ناتو با روسیه بیشتر تحت تاثیر پیشروی های ناتو درقالب تاسیس پایگاه های نظامی در شرق اروپا بوده است .

آقای دکتر میر طاهر ، کارشتاس  مسائل  بین الملل  در این مقاله به بررسی جوانب این اختلافات می پردازد.
==============================================

         روابط روسیه و ناتو به عنوان بزرگترین پیمان نظامی در جهان در دوره پسا جنگ سرد در سالهای اخیر مهمترین  مساله امنیتی در صحنه اروپا بوده وبا فراز و نشیب های گوناگونی مواجه شده است.
هر چند این اختلافات در وهله نخست با تلاش آشکار ناتو برای گسترش به شرق از دهه 1990 آغاز شد ، اما در دهه 2000 با مطرح شدن استقرار سامانه های ضد موشکی آمریکا و ناتو در شرق اروپا تشدید گشت. با این حال مهمترین مساله ای که طی دو سال اخیر منجر به رویارویی روسیه و ناتو شده است ، اختلاف جدی در باره بحران اوکراین  است که باعث  شده تاروابط دو طرف به پایین ترین سطح خود برسد.در هفته های اخیر تحولات جدیدی رخ داده که سطح تنش ها را بالاتر برده است که به آنها پرداخته می شود. 

             ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو روز پنج شنبه 20 خرداد در کنفرانس خبری مشترک با مارک روته نخست وزیر هلند اعلام کرد که ناتو قصد دارد حضور خود را در کشورهای شرق این پیمان افزایش دهد.وی با اشاره به لزوم افزایش بودجه نظامی اعضای ناتو تاکید کرد که تنش ها بیشتر شده است و در جهان خطرناک تری زندگی می کنیم. دبیر کل ناتوتاکید کرد که شاهد تهاجم بیشتر روسیه به شرق اروپا و آشوب و خشونت در جنوب اروپا هستیم.همچنین یکی از مقامات ارشد وزارت دفاع آمریکا مدعی شد که روسیه می‌تواند طی 60 ساعت ناتو را نابود کند، اما این کار پس از سال 2017 سخت‌تر خواهد شد. مایکل کارپنتر معاون دستیار وزیر دفاع آمریکا در امور روسیه، اوکراین و اوراسیا، گزارش اخیر موسسه "رند" را تایید کرد. در این گزارش آمده است که نیروهای روسی حداکثر 60 ساعت زمان می‌برد تا به پایتخت کشورهایی چون استونی و لتونی برسند. در گزارش مرکز رند نتیجه گرفته شده است که ناتو "نمی‌تواند به صورت موفق از مناطق در معرض تهدید کشورهای تحت حمایتش دفاع کند لذا باید بیش از هفت یگان را در حوزه بالتیک خود مستقر کند. کارپنتر تاکید کرد که ناتو به دنبال افزایش قابلیت دفاعی خود در شرق اروپا است اما روسیه به پیشرفت‌های جغرافیایی متعددی دست یافته است. مجمع پارلمانی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)  نیز در 11 خرداد با انتشار بیانیه‌ای پس از نشست 3 روزه خود در تیرانا پایتخت در بیانیه ای از کشورهای عضو این سازمان خواست تا برای واکنش در برابر تهدید احتمالی روسیه ، کاملا آماده باشند. در این نشست بیش از 250 نماینده از 28 کشور عضو ناتو حضور داشتند." مایکل ترنر"رئیس آمریکایی مجمع پارلمانی ناتو در این باره مدعی شد که چالش ناشی از سوی روسیه واقعی و جدی است.در ادامه ادعاها درباره چالش آفرینی روسیه، این بیانیه تاسف خود را نسبت به استفاده مسکو از زور علیه کشورهای همسایه و تلاش برای ارعاب و تهدید متحدان ناتو اعلام کرده است. همچنین، افزوده است که این اقدامات روسیه چاره‌ای برای ناتو باقی نگذاشته غیر از اینکه اقدامات تجاوزکارانه روسیه علیه کشورهای متحد ناتو را یک تهدید احتمالی در نظر بگیرد. ناتو قصد دارد در محموع 4 هزار سرباز را در بالتیک (کشورهای لهستان، لیتوانی، لتونی و استونی )مستقر کند. افزایش حضور ناتو در کشورهای شرق اروپا در شرایطی است که روسیه بارها نسبت به این اقدام هشدار داده است.

به نظر می رسد مقامات ارشد ناتو  وآمریکا با نزدیک شدن به زمان تشکیل نشست مهم سران ناتو در صدد این هستند تا با بزرگ نمایی تهدید ادعایی از جانب روسیه علیه کشورهای شرق اروپا بویژه جمهوری های سه گانه بالتیک و لهستان ، توجیه لازم را برای افزایش قابل توجه نیروهای نظامی ناتو در این کشورها بدست آورده و هم چنین موافقت سران کشورهای عضو ناتو در این زمینه جلب کنند.بدین ترتیب باید انتظار داشت که تصمیمات مهمی در این زمینه در نشست آتی سران ناتو اتخاذ شود . این نشست روزهای هشتم و نهم ژوئیه2016 (18 و 19 تیر 1395) در ورشو پایتخت لهستان و با هدف دادن تضمین امنیتی به کشورهایی که در حوزه شرقی این پیمان قرار دارند تشکیل می شود. این کشورها از جمله لهستان درباره اقدام های تحریک آمیز روسیه ابراز نگرانی می کنند.روابط روسیه و ناتو در سال‌های اخیر به خاطر آن چه مسکو تقویت این ائتلاف نظامی در نزدیکی مرزهای خود می‌خواند، به تیرگی گراییده است. ناتو در آوریل 2014 پس از آن که شبه جزیره کریمه در پی یک همه پرسی به جمهوری فدراسیون روسیه پیوست، تمامی روابط خود را با مسکو به حال تعلیق در آورد. روسیه نیز در واکنش به اقدامات نظامی ناتو در مناطق شرقی قاره اروپا، حضور نظامی در مرزهای غربی و جنوبی خود را افزایش داده است.مسکو همچنین سامانه های ضد موشکی ناتو را تهدیدی برای ثبات و مراکز راهبردی روسیه دانسته و تاکید کرده است هدف واقعی این اقدامات نظامی ناتو، خنثی کردن توانمندی بازدارنده هسته ای روسیه است. سازمان ناتو به عنوان پیمان دفاعی اصلی غرب در برابر روسیه محسوب می شود. با توجه به شواهد کنونی به نظر می رسد تقابل روسیه و ناتو روندی فزاینده بخود گرفته و به واکنش های شدیدتر دو طرف منجر شود که  این خود به تصاعد بحران وافزایش احتمال برخورد نظامی می انجامد. در واقع  ناتو اقدامات تحریک آمیز خود علیه روسیه را در دوسال  اخیر بشدت افزایش داده  که از جمله موارد مهم آن می توان  به عملیاتی شدن شش مرکز فرماندهی در کشورهای همجوار روسیه در شرق اروپا اشاره کرد.ضمن اینکه ناتو سیاست گسترش بسوی شرق را برغم مخالفت جدی مسکو ادامه داده که تازه ترین تحول در این زمینه آغاز رسمی روند عضویت مونته نگرو در ناتو است.  در عین حال بدعهدی ناتو و زیر پا گذاشتن توافقنامه 1997 در زمینه عدم استقراردائمی نیروهای نظامی در شرق اروپا باعث شده تا روسیه نیز حضور فعال نظامی در مرزهای غربی خود و در مجاورت کشورهای اروپای شرقی مانند لهستان و جمهوری های بالتیک وهمچنین در دریای سیاه را در سر لوحه  اقدامات نظامی خود قرار دهد.در واقع ناتو قصد دارد تا در ادامه سیاست تهاجمی خود به بهانه تهدید از جانب روسیه ، به تقویت نیروها و حضور  خود در شرق اروپا ادامه دهد مسکو بر این باور است که ناتو باید رویکرد بدبینانه خود در قبال روسیه  به عنوان یک تهدید جدی علیه ناتو را کنار بگذارد، با این حال بعید به نظر می رسد سران ناتو با این مساله موافق باشند، لذا کماکان باید انتظار داشت که سران ناتو به اقدامات تحریک آمیز خود در صحنه اروپا با تصویب افزایش حضور نظامی ناتو در شرق اروپا ادامه دهند.

              اوکراین و گرجستان با نزدیک شدن زمان برگزاری نشست سران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) از اعضای این سازمان خواستند با عضویت این دو کشور در ناتو موافقت کنند. "تینا خیداشلی"وزیر دفاع گرجستان در این زمینه اعلام کرد آمریکا علاقه زیادی برای کمک به اوکراین و ملحق شدن گرجستان به ناتو دارد تا در مقابل روسیه از آن استفاده کند.وزیر دفاع گرجستان تاکید کرد که بیش از آنکه گرجستان به ناتو نیاز داشته باشد،‌ اعضای ناتو هستند که به عضویت این کشور نیازدارند. همچنین "هانا هوپکو" رئیس کمیته امورخارجی پارلمان اوکراین گفت، عضویت در ناتو برای این کشور جنگ زده امنیت به همراه می‌آورد.رئیس کمیته امور خارجه پارلمان اوکراین از اعضای ناتو خواست درباره راهبردی واقعی برای حفاظت مردم این کشور در مقابل روسیه تامل کنند.

به نظر می رسد تجدید تقاضای گرجستان و روسیه برای عضویت در ناتو با توجه به تصور مقامات ارشد این دو کشور در باره مناسب بودن اوضاع برای عملی شدن این تقاضا صورت گرفته باشد. اکنون روابط روسیه و ناتو به دلایل مختلف از جمله بحران اوکراین ، ادامه استقرار سامانه های ضد موشکی ناتو در شرق اروپا و مهمتر از همه تلاش ناتو برای گسترش بسوی شرق  دچار تنش بی سابقه ای شده است و به همین دلیل و نیز با توجه به برگزاری نشست سران ناتو در ژوئیه 2016 در ورشو ، گرجستان و اوکراین بر این باورند که اکنون زمان مناسبی برای مطرح کردن در خواست شان برای عضویت در ناتو است. البته روسیه اززمان مطرح شدن اولیه این درخواست ها در دهه اول قرن بیست و یکم  توسط دولت غربگرای اوکراین در دوره ریاست جمهوری ویکتور یوشچنکو و دولت غربگرای  گرجستان در دوره ریاست جمهوری میخائیل ساکاشویلی بشدت با این مساله  مخالفت ورزید و عضویت این دو کشور در ناتو را بمثابه خط قرمزی برای امنیت ملی روسیه اعلام کرد. 

در این زمینه جنگ روسیه و گرجستان در سال 2008 هر چند به بهانه حمله نیروهای نظامی گرجستان به اوستیای جنوبی آغاز شد، اما مقامات کرملین از آن بمثابه فرصت مناسبی برای زهر چشم گرفتن از دولت تفلیس استفاده کردند ، به نحوی که پس از این جنگ هر چند مناسبات گرجستان با ناتو ادامه و گسترش یافت ، اما مقامات گرجستان از طرح مجددو پیگیرانه  عضویت این کشور در ناتو صرف نظر کردند.

در مورد اوکراین نیز برغم اشتیاق  یوشچنکو برای عضویت  هر چه سریعتر اوکراین در ناتو ، روسیه با ایجاد معضلات فراوان و در تنگنا گذاشتن  دولت یوشچنکو و  نیز هشدارهای جدی در باره عواقب خطر ناک عضویت اوکراین در ناتو ، عملا تا پایان دوره زمامداری وی در سال 2010 مانع از عضویت اوکراین در ناتو شد.با این حال پس از روی کار آمدن مجدد یک دولت غربگرا در اوکراین به ریاست  پترو پوروشنکو در سال 2014  ونیز  وقوع جنگ داخلی در مناطق شرقی اوکراین ، بار دیگر مقامات کی یف در پی عضویت این کشور در ناتو به مثابه ضمانتی امنیتی در قبال تهدیدات  مسکو هستند .با این حال روسیه در مخالفت با عضویت این دو کشور حوزه خارج نزدیک این کشور در ناتو جدی است و بهیچ عنوان چنین مساله ای را نمی پذیرد.با این حال دولتهای غربگرای گرجستان و اوکراین امیدوار هستند که با پیگیری این موضوع و نیز نظر مساعد  کشورهای ناتو بویژه اعضای مهم آن مانند آمریکا ، انگلیس ، فرانسه و آلمان بتوانند به خواسته خود در این زمینه دست یابند.

وزارت امورخارجه روسیه در اواسط اردیبهشت 1395  ناتو را به تلاش برای ایجاد بی ثباتی در منطقه قفقاز با برگزاری رزمایش مشترک در گرجستان متهم کرد . این رزمایش با حضور حدود 1300 نظامی از آمریکا، انگلیس و گرجستان و به مدت دوهفته در پایگاه "واژیانی " در خارج تفلیس برگزار شد .وزارت خارجه روسیه در این بیانیه تاکید کرد که "مسکو برگزاری این رزمایش در خاک گرجستان توسط نظامیان ناتو را اقدامی تحریک آمیز با هدف بی ثبات سازی عمدی اوضاع نظامی و سیاسی منطقه قفقاز تلقی می کند. .روسیه و گرجستان در سال 2008 درگیر جنگی کوتاه مدت به دلیل مناقشه بر سراوستیای جنوبی  جدایی طلب گرجستان شدند .پس از این جنگ، مسکو دو منطقه جدایی طلب اوستیای جنوبی و آبخازیا را به عنوان کشورهای مستقل به رسمیت شناخت و پایگاه های دائمی در این دو منطقه مستقر کرد .به نظر می رسد ناتو در راستای سیاست گسترش به شرق تلاش می کند تا جای پای محکمی در قفقاز بدست آورد.هر چند گرجستان که از کشورهای سه گانه ناحیه قفقاز جنوبی محسوب می شود ، در دهه 2000 تلاش زیادی کرد تا به عضویت ناتو درآید ، اما مخالفت شدید روسیه که  چنین اقدامی را به مثابه خط قرمزی جدی و تهدیدی برای امنیت ملی خود تلقی می کرد ، باعث شد تا این رویای مقامات غرب گرای تفلیس  تحقق نیابد. در واقع یکی از دلایل بروز جنگ 2008 را می توان تصمیم مقامات کرملین برای گوشمالی دادن دولت غربگرای گرجستان که در آن هنگام میخائیل ساکاشویلی ریاست آن را بر عهده داشت دانست.در عین حال جنگ 2008 به  غربی ها فهماند که  مسکو در مخالفت با هر گونه حضور پیمان نظامی ناتو در حوزه خارج نزدیک خود بسیار جدی است.لذا ناتو حداقل به طور موقت روند عضویت گرجستان را به حالت تعلیق در آورد ، اما همکاری های نزدیک خود با این کشور حوزه قفقاز را به صورت کمکهای آموزشی، برگزاری رزمایش ها و دیگر موارد ادامه داده است.

تدوام این روند مخالفت شدید روسیه را بهمراه داشته که آن را بمثابه نفوذ تدریجی ناتو در این حوزه و در نهایت حضور دائمی این پیمان نظامی در این منطقه حساس تلقی می کند.می توان انتظار داشت که در صورت ادامه اقدامات ناتو برای افزایش روابط نظامی با گرجستان ، مسکو واکنش جدی به آن نشان دهدکه در این صورت  باید منتظر باز شدن جبهه ای جدید در رویارویی بین مسکو و ناتو آنهم در حوزه قفقاز بود. دولت تفلیس نیز بخوبی از حساسیت  مسکو در باره افزایش روابط ناتو با گرجستان آگاه است.با این حال از دیدگاه خود تلاش می کند تا با افزایش روابط و پیوندهای خود با  ناتو از امنیت ملی  این کشور در قبال تهدیدات روسیه دفاع کند.اکنون گرجستان با توجه کامل تحولات اوکراین را زیر نظر دارد و پیامدهای این بحران بر روابط خود با روسیه و غرب را مد نظر قرار داده است. این در حالی است که برخی تحلیلگران غربی بر این عقیده هستند که دخالت روسیه در گرجستان در سال 2008 و عدم واکنش موثر ناتو در این باره ، موجب شد تا روسیه هراسی در باره استفاده از  قدرت نظامی  برای دستیابی به اهداف  خارجی خود نداشته باشد و همین مساله زمینه را برای دخالت روسیه در شبه جزیره کریمه و الحاق آن به خاک خود فراهم کرد.در عین حال  ناتو به دنبال اعمال نفوذ وحضور بیشتر در کشورهای شوروی است و طبیعتا گرجستان یکی از کشورهای دارای اولویت در این زمینه محسوب می شود .بویژه اینکه  گرجستان از یک طرف در قفقاز و از سوی دیگر در کرانه دریای سیاه واقع شده و همین مساله  اهمیت ژئو پلیتیکی آن را دو چندان کرده است . از سوی دیگر تفلیس نیز برای تقویت ارتش خود و در واقع امنیت ملی خود حساب ویژه ای روی ناتو باز کرده و در واقع  پس از جنگ 2008 با جدیت بدنبال گسترش روابط نظامی و دفاعی خود با این سازمان نظامی بمنظور مقابله با تهدیدات روسیه بوده است.

         سامانه جدید ضد موشکی آمریکا و ناتو روز 12 مه 2016(23 اردیبهشت 1395) در پایگاه دوسلو Deveselu در180کیلومتری جنوب غربی بخارست در حضور دبیرکل ناتو، مقامات رومانی ،آمریکایی و ناتوعملیاتی شد. آمریکا در 14 مه 2016 نیز احداث سامانه ضد موشکی در پایگاه نظامی "ردزیکووو" Redzikowo واقع در شمال لهستان و نزدیک سواحل دریای بالتیک را آغاز کرد.عملیاتی شدن مرحله دوم استقرار سامانه های دفاع موشکی در اروپا یکی از اقدامات مهم ناتو آمریکا در زمینه ایجاد شبکه ضد موشکی در اروپا محسوب می شود.در عین حال استقرار این سامانه ضد موشکی در رومانی حائز اهمیت است.به نظر می رسد رومانی اکنون نقش فعالی در زمینه ایجاد زمینه های لازم برای حضور هرچه بیشتر ناتو در شرق اروپا و دریای سیاه فراهم کرده است. این رویکرد مقامات بخارست ، موجب ناخشنودی روسیه شده است.در واقع رومانی دو اقدام موثر برای تقویت حضور ناتو در جناح شرقی این پیمان صورت داده است .اقدام نخست توافق با آمریکا و ناتو  برای استقرار سامانه ضد موشکی در پایگاه هوایی داسلو بود که درمه 2016 عملیاتی شد. از دیدگاه روسیه استقرار این پایگاه ضد موشکی در تناقض با پیمان "نیروهای هسته ای میانبرد 1987" است که بر اساس آن استقرار موشکهای هسته ای میانبرد در اروپا  از سوی روسیه و آمریکا منع شده است.به گفته مقامات روسی، به دلیل اینکه سکوهای پرتاب ام کا -41 مستقر در پایگاه ضد موشکی آمریکا در رومانی قادر به شلیک موشکهای کروز نیز هستند لذا عملیاتی شدن این پایگاه، بمثابه نقض پیمان 1987 است.

در عین حال ناتو در چارچوب تقویت استقرار نظامی در شرق اروپا اکنون اقدامات جدی برای تقویت حضور دریایی در دریای سیاه را آغاز کرده است.در این راستا دولت رومانی در حال مذاکره با ناتو برای ایجاد ناوگان این سازمان در دریای سیاه است.رومانی به عنوان عضو جدید ناتو در شرق اروپا که در سال 2004 به این پیمان نظامی ملحق شده، خواهان حضور واحدهای دریایی آمریکا، آلمان، ایتالیا و ترکیه در ناوگان ناتو در دریای سیاه است و چنین ناوگانی از نظر ترکیب نظامی شبیه ناوگروه دریایی موقت ناتو در دریای سیاه خواهد بود که از دو سال پیش در این پهنه آبی مستقر شده است. پترو پوروشنکو رئیس جمهوری اوکراین نیز به تازگی از ایجاد ناوگان دریای سیاه ناتو استقبال و اعلام کرده که در صورت تاسیس چنین ناوگانی اوکراین در آن حضور خواهد داشت. تشکیل این ناوگان منوط به تصمیم نهایی بلغارستان، ترکیه و رومانی خواهد بود، زیرا بر اساس معاهده "مونترو" Montreux Convention در سال 1936 کشتی‌های جنگی کشورهای خارج از حوزه دریای سیاه نمی‌توانند بیش از 21 روز در دریای سیاه حضور داشته باشند.ضمن اینکه عبور ناوهای جنگی خارجی از تنگه های ترکیه نیز دارای محدودیت است.با این حال شواهد حاکی از آن است که رومانی در زمینه تشکیل ناوگان ناتو در دریای سیاه کاملا جدی و مصمم است.مساله تقویت حضور ناتو در رومانی بویژه پس از تحولات اخیر در اروپای شرقی بویژه بحران اوکراین و گسترش روزافزون ابعاد آن مورد توجه قرار گرفته است.رومانی ضمن همسایگی اوکراین دارای مرز آبی گسترده ای در دریای سیاه بوده واز کشورهای مهم این حوزه آبی شناخته می شود .البته پس از بحران اوکراین ، رومانی تلاش گسترده ای برای افزایش همکاری های با اعضای مهم ناتو بویژه آمریکا داشته و برگزاری  چند رزمایش با نیروهای ناتو از جمله موارد مهم این همکاری ها تلقی می شود. 

       سخنگوی وزارت خارجه روسیه اقدام آمریکا و ناتو در استقرار ادوات و تجهیزات نظامی در دریای سیاه و رومانی را، نشانه تمایل به انجام عملیات نظامی و تهدید امنیت روسیه دانست. ماریا زاخارووا ضمن هشدار نسبت به اجرای طرح ایجاد ناوگان کوچک دریایی در دریای سیاه توسط ناتو، گفت، این کار ثبات و امنیت منطقه را بر هم می زند.به گفته وی ، اجرای چنین طرحی کمکی به حفظ دریای سیاه به عنوان منطقه امنیت و همسایگی مسالمت آمیز، نخواهد کرد.سخنگوی وزارت خارجه روسیه همچنین گفت: استقرار سامانه ضد موشکی درپایگاه هوایی "دوسلو" واقع در رومانی و همچنین سایر زیرساخت های نظامی آمریکا و ناتو در رومانی و سایر کشورها، نشانه پیشبرد طرح ها برای انجام عملیات نظامی در منطقه و در مجاورت مرزهای روسیه را نشان می دهند.

واکنش تند روسها به گزارش ها در باره  افزایش حضور دریایی ناتو در دریای سیاه با توجه به حساسیت و اهمیت این پهنه آبی برای مسکو قابل درک است. در واقع دریای سیاه بمنزله حیاط خلوت روسیه و محل استقرار ناوگان دریای سیاه  این کشور است که قدرتمند ترین یگان دریایی روسیه شمرده می شود.به دنبال الحاق کریمه به روسیه ،ناوهای اعضای ناتو حضور خود را به طور محسوسی ناتو در دریای سیاه افزایش داده اند که واکنش منفی روسیه را بدنبال داشته است. همچنین آمریکا به عنوان عضو اصلی ناتو قصد خود  مبنی بر حضور دائمی در دریای سیاه را اعلام کرده است. در این زمینه یکی از فرماندهان نیروی دریایی آمریکا در سپتامبر 2015 اعلام کرد، از آنجایی که دریای سیاه یک منطقه مهم به حساب می‌آید، واشنگتن در صدد است حضور خود را در این منطقه دائمی کند. اعلام تصمیم آمریکا برای حضور دائمی در دریای سیاه که به طور سنتی حوزه نفوذ روسیه محسوب می شود ، نوعی مبارزه جویی واشنگتن با مسکو در این حوزه آبی مهم است. .از دیدگاه روسها حضور ناوها و نیروهای نظامی غربی در این دریا به منزله تهدیدی علیه امنیت ملی روسیه است و بارها در این زمینه به ناتو و آمریکا هشدار داده اند. در واقع بحران اوکراین باعث تقویت حضور دریایی ناتو در دریای سیاه ، دریای بالتیک و نیز دریای مدیترانه شده و بدین ترتیب از دیدگاه استراتژیست های روسی اکنون تهدیدات دریایی از سوی بلوک غرب بویژه در دریای های پیرامونی روسیه در مرزهای غربی این کشور افزایش یافته است .به همین دلیل در دکترین دریایی جدید روسیه بر تقویت حضور در دریای سیاه تاکید شده که این نشانه واضحی در زمینه تقویت حضور و افزایش آمادگی دریایی روسیه برای مقابله با تهدیدات  ناتو و بویژه آمریکا  محسوب می شود. 

         ناتو بویژه پس از گسترش بحران اوکراین تلاش کرده تا کشورهای شرق اروپا را به افزایش بودجه نظامی خود تشویق کرده و ساختار کنونی حضور نیروهای ناتو در این کشورها را تغییر دهد و با ساختاری بندی مجدد، به تقویت نیروهای نظامی بومی و نیز نیروهای ناتو بپردازد.با این حال این رویکرد ناتو با واکنش منفی روسیه مواجه شده است. در حال حاضر حوزه اصلی  تعامل ناتو و روسیه یعنی رویارویی نظامی دو طرف در شرق اروپا و دریای سیاه کماکان اوضاع به صورت سابق است و نشانه ای از کاهش تنش ها به چشم نمی خورد .
بویژه اینکه اخیرا شاهد برخی رویارویی ها بین نیروهای نظامی روسیه و ناتو در دریای بالتیک بوده ایم که هشدار شدید آمریکایی ها به روسیه را درپی داشته است.در واقع با توجه به بدبینی متقابل روسیه وناتو و تداوم اقدامات تحریک آمیز از جانب این پیمان نظامی غربی ، منحنی تقابل روسیه و ناتو سیر صعودی بخود گرفته و همین مساله چشم انداز امنیتی اروپا را تیره و مبهم ساخته است./