کارشکنی سعودیها در مسیر حجاج ایرانی/ چرا؟
مقام های سعودی دعواهای سیاسی و منطقهای خود با ایران را به موضوع حج تمتع کشیده اند.
در حالی که چند ماه تا آغاز فریضه حج تمتع بیشتر باقی نمانده و مانند تمامی کشورهای اسلامی اقدامات اداری برای اعزام حجاج ایرانی به حج انجام شده است اما ریاض با تعیین شروطی سعی در کارشکنی در مسیر اعزام حجاج ایرانی دارد و مسئله حج را که یک امر عبادی و دینی است به یک موضوع سیاسی تبدیل کرده است.
شیخ خضر الکبش از علمای اهل تسنن لبنان و عضو مجمع علمای مسلمین و رئیس انجمن دوستی و همکاری اسلامی به خبرگزاری مهر گفته است: "آنچه که مسلم است جمهوری اسلامی ایران همچون دیگر کشورهای اسلامی مراحل اداری لازم برای اعزام حجاج و امور مربوط به تسهیل در امر اعزام زائران ایرانی به خانه خدا را انجام داده است اما متاسفانه این عربستان است که در حال مانع تراشی بر سر اعزام حجاج ایرانی به حج است، و بدون شک عربستان سعودی دارای مشکلات عمیقی با ایران است که ریشه این مشکلات به حمایت ایران از جنبش های مقاومت در لبنان و فلسطین باز می گردد و این امر با سیاست های عربستان و توطئه های آمریکایی - صهیونیستی همخوانی ندارد".
وی همچنین گفت: "علاوه بر حمایت ایران از مقاومت لبنان و فلسطین ما شاهد اختلافات ایران و عربستان در قبال سوریه هم هستیم، و حمایت رژیم آل سعود از تروریسم در سوریه عامل بحران در این کشور است و وهابیت و تکفیر مبنای فکری گروه های تروریستی در سوریه هستند لذا عربستان به خاطر وجود اختلافات خود با ایران بر سر موضوعات منطقه ای و تضاد سیاست های دو کشور، مسئله حج را سیاسی کرده است و بر سر راه اعزام حجاج ایرانی به حج مانع تراشی می کند".
در همین زمینه پایگاه خبری العهد لبنان هم اخیرا با دروغ خواندن ادعای رژیم آلسعود مبنی بر خدمترسانی به حجاج ایرانی تأکید کرده بود سعودیها در برابر اعزام حجاج ایرانی کارشکنی میکنند و بهدنبال جلوگیری از حضور آنها در موسم حج امسال هستند.
العهد به نقل از منابع خود نوشت که عربستان سعودی سه شرط در برابر ایران قرار داده است که عبارت است از:
1 ـ هریک از حجاج ایرانی، از طریق کشور ثالث روادید حج دریافت کنند نه در داخل ایران.
2 ـ حجاج ایرانی که تعدادشان حدود 60 هزار نفر است از طریق هواپیمایی کشور ثالث و نه هواپیمایی ایران به عربستان منتقل شوند. سعودیها با انتقال حجاج ایرانی توسط هواپیمای ایران مخالف هستند.
3 ــ پس از پیشنهاد ایران در معرفی سوئیس بهعنوان حافظ منافع حجاج ایران در موسم حج، عربستان سعودی این پیشنهاد را رد کرده و کمیته حج سعودی را که یک کمیته غیردولتی است، برای این منظور در نظر گرفته است که معنایش این است که حجاج ایرانی از خدمات سرپرستی و حمایتی دولت ایران یا نمایندگانش محروم میشوند.
این شروط دشوار و غیرعملی که عربستان سعودی در برابر ایران وضع کرده در حالی است که این رژیم در رسانههایش ادعا میکند که ایران، حج را سیاسی میکند، این در حالی است که حکومت سعودی که مدعی خدمترسانی به حجاج است، بهسبب قصور و کوتاهیاش سبب کشته شدن بیش از هزار مسلمان در حادثه منا شد.
العهد همچنین نوشت: "در حالی که شورای وزیران سعودی ادعا میکند که «رهبران، حکومت و ملت عربستان از ضیوف الرحمن شامل حجاج، عمره گزاران و زائران از تمام ملیتها استقبال کرده و به خدمت رسانی به آنها افتخار میکنند و مانع ورود هیچ مسلمانی به سرزمین وحی نمیشوند، ولی پادشاهی سعودی با دادن روادید حج به شهروندان ایرانی در داخل ایران مخالفت میکند و از طریق شروط خود تلاش میکند مانع حج ایرانیها بهدلایل سیاسی شود و مناسک دینی و فرایض بزرگ را گروگان جاه طلبی و تعصبات خود قرار میدهد."
در همین زمینه آیت الله العظمی مکارم شیرازی از مراجع عظام تقلید تاکید کرد: "قصد سعودیها از اینهمه اشکالتراشی در زمینه اعزام زائران ایرانی توهین و تحمیل ذلت است". وی در ادامه افزود: "دولت سعودی خود را مالک حرمین شریفین میداند و پس از تحمل شکستهای بینالمللی میخواهند انتقام یمن، سوریه و عراق و... را در حج بگیرند. سعودیها بهدنبال انتقامجویی هستند و مردم هم در این شرایط که امنیت و کرامت آنان رعایت نمیشود حاضر به تشرف نیستند".
این مرجع تقلید با بیان اینکه "آنها دنبال برخورد سیاسی و انتقامی هستند و چنین حجی نه با رضایت خدا همراه است و نه با رضایت بندگان خدا،" اضافه کرد: "با این رویکرد که حتی توان سرویسدهی هم وجود ندارد؛ باید فکر حج امسال را از سر بیرون کرد چرا که ما طالب حجی عزتمندانه هستیم".
در همین زمینه سعید اوحدی رئیس سازمان حج و زیارت جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اینکه "بعید به نظر میرسد با رویکرد عربستانیها بتوان در این مدت کاری انجام داد،" تأکید کرد: "توجه به جمیع اتفاقاتی که در این بین رخ داد نشان میدهد که آنها هیچگونه میلی برای حضور ما در حج ندارند".
اوحدی که اخیرا به دیدار مراجع عظام تقلید رفته بود، با بیان اینکه "سال گذشته در فاجعه منا بیش از 7 هزار نفر زائر از کشورهای مختلف به شهادت رسیدند"، گفت: "سال گذشته برای حج امسال به طرف سعودی اعلام کردیم که با رویه آنها در سال گذشته، نمیتوانیم امسال زائران را اعزام کنیم".
وی افزود: "متأسفانه طرف سعودی درباره این مسائل اصلاً پاسخگو نبود، ولی سازمان حج و زیارت 20 راهکار اجرایی برای تأمین امنیت به آنها پیشنهاد داد که آنها اصلاً با این مسائل کنار نمیآیند؛ و حتی اعلام کردند که هیچ هواپیمای ایرانی حق ورود به عربستان را ندارد".
رئیس سازمان حج و زیارت خاطرنشان کرد: "وزیر جدید حج عربستان طرفدار حج خصوصی است که قطعاً بهدنبال افزایش بیحساب و کتاب قیمت خدمات در حج خواهد بود، چراکه این موضع را بارها در گذشته اعلام کرده بود که قطعاً مشکلات زیادی در این زمینه ایجاد خواهد شد".
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در همین زمینه گفت: "عربستانیها لیستی از شرایط تحکمی و غیرقابل قبول را برای ما بیان کردند" وی افزود: "همه تلاش جمهوری اسلامی ایران برای انجام حج واجب به کار برده شده ولی با توجه به مسائلی که رخ داده پیشبینی آن است که این امر محقق نخواهد شد؛ شرط اصلی ما برای اعزام، کرامت زائران ایرانی و مسئله امنیتی بود که در هر دو مورد جای تردید بسیاری در این زمینه وجود دارد".
حسین جابری انصاری سخنگوی وزارت خارجه کشورمان هم اخیرا تاکید کرد: "متاسفانه دولت عربستان سعودی با وجود ادعاهای مکرر مبنی بر اینکه مسئله حج را با اختلافات سیاسی با ایران همراه نمی کند، عملاً با انواع کارشکنیها تا به امروز امکان توافق اجرایی درباره جنبههای مختلف حج و اعزام حجاج ایرانی را فراهم نکرده است".
وی با اشاره به کارشکنیهای عربستان سعودی در مسائل اساسی همچون صدور روادید حجاج، حمل و نقل، خطوط هوایی، امنیت و سلامت حجاج اظهار داشت: "همچنان فرصت داریم و امیدواریم عربستان سعودی سیاست اشتباه خود را تغییر دهد و در دقایق آخر امکان توافق درباره امور اجرایی شود هرچند که اگر نشود عربستان مسئول بستن راه حجاج ایران است".
در این جا لازم است فاجعه تلخ ودر دناک مشعر منا در سال گذشته خاطر نشان شود که بزرگترین فاجعه در تاریخ موسمهای حج است و مدرک و سند دیگری مبنی بر بی کفایتی و سوءمدیریت آل سعود در اداره امور بزرگترین کنگره جهانی اسلام است. تصاویر فاجعهبار حجاج در مشعر منا که بر اثر خفگی روی هم افتاده اند و به سبب نبود هیچ گذرگاهی برای خروج و عملیات امدادرسانی، جان باختند، گواه این بی کفایتی است.
به عبارت دیگر، فاجعه دردناک مشعر منا تاریکترین نقطه پرونده آل سعود در جهان اسلام است که به جان باختن و مجروح شدن هزاران حاجی بیگناه از کشورهای مختلف و داغدار شدن دهها هزار خانواده منجر شد.
فاجعه منا در روز بیست و چهارم سپتامبر برابر با دوم مهر 94 و همزمان با عید سعید قربان رخ داد. آمار اعلام شده از سوی رسانههای وابسته به سعودی، 1254 نفر از 180 کشور است که بیشتر تعداد قربانیان هم از جمهوری اسلامی ایران بودند، البته آماری که غیرسعودیها اعلام کردهاند به کشته شدن بیش از هفت هزار حاجی اشاره میکند.
البته در حادثه سقوط جرثقیل در مسجدالحرام هم 111 حاجی جان باختند تا مهر تایید دیگری بر بیکفایتی و سوء مدیریت آل سعود در امور حرمین شریفین باشد. این فجایع سبب شد تا درخواستهایی در سطح جهان اسلام برای واگذاری مدیریت حج به کشورهای اسلامی به صورت مشترک مطرح شود که البته آل سعود با آن مخالفت کردند.
فجایع هولناک دیگر در حرم امن الهی در هفتاد سال اخیر:
--------------------------------------------------------------
در هفتاد سال اخیر دهها مورد فاجعه در نتیجه سوءمدیریت و بیکفایتی آل سعود در موسم حج رخ داده که به این شرح است:
- 19 آذر 1354 هجری شمسی (10 دسامبر 1975): وقوع آتش سوزی گسترده بر اثر انفجار کپسول گاز در چادرهای حجاج که در نتیجه آن، بیش از 200 حاجی در آتش سوختند.
- 29 آبان 1358 ( 20 نوامبر 1979 ): حمله مردان مسلح مخالف حکومت سعودی به مسجدالحرام و گروگانگیری دهها زائر و هجوم مأموران امنیتی به داخل محل که این درگیریها 150 کشته و 560 زخمی بر جای گذاشت.
- 9 مرداد 1366 (31 ژوئیه 1987): زائران ایرانی که قصد برپایی راهپیمایی موسوم به برائت از مشرکین را داشتند با مخالفت نیروهای امنیتی سعودی روبرو شدند و در ادامه به دستور مقامات مافوق خود جنایت هولناکی را خلق کردند و بیش از 400 حاجی بیگناه را به ضرب گلوله به شهادت رساندند.
- 19 تیر 1368 (10 ژوئیه 1989): طی دو حمله در خارج از مسجدالحرام یک نفر کشته شد و 16 نفر زخمی شدند و16 شهروند شیعه کویتی محکوم و چند هفته بعد اعدام شدند.
- 11 تیر 1369 (2 ژوئیه 1990): بر اثر ازدحام، از کار افتادن دستگاه تهویه هوا و هرج و مرج داخل تونلی منتهی به اماکن مذهبی مکه، 1426 نفر بر اثر خفگی و ماندن زیر دستوپا جان باختند.
- 3 خرداد 1373 (24 مه 1994): در ازدحام و هرجومرج طی مراسم رمی جمرات در مشعر منا، 270 نفر زیر دست وپا مانده و جان خود را از دست دادند.
- 17 اردیبهشت 1374 (7 مه 1995): براثر حریق در چادر زائران سه نفر جان خود را ازدستداده و 99 نفر مجروح شدند.
- 26 فروردین 1376 (15 آوریل 1997): حریق عظیمی در اردوگاه زائران بالغبر 340 نفر کشته و 1500 نفر زخمی بر جای گذاشت.
- 20 فروردین 1377 (9 آوریل 1998): طی ازدحام در منا حداقل 118 نفر کشته و 180 نفر زخمی شدند.
- 15 اسفند 1379 (5 مارس 2001): 35 زائر ازجمله 23 زن در مراسم رمی جمرات زیر دستوپا جان باختند.
- 22 بهمن 1381 (11 فوریه 2003): 14 زائر ازجمله 6 زن در مراسم منا جان خود را از دست دادند.
- 12 بهمن 1382 (1 فوریه 2004): ازدحام در مراسم رمی جمرات، 251 کشته و صدها مجروح به بار آورد.
- 3 بهمن 1383 (22 ژانویه 2005): طی مراسم رمی جمرات در منا 3 زائر زیر دست و پا جان باختند.
- 16 دی 1384 (6 ژانویه 2006): فروریختن هتلی در مرکز مکه 76 کشته بر جای نهاد.
- 22 دی 1384 (12 ژانویه 2006): بیش از 360 زائر در ازدحام در مراسم رمی جمرات در منا کشته شدند.
تکفیر، تحریک و تشویق به انزجار و تنفر از شیعیان و حتی قتل آنها از سوی شیوخ وهابی و دربار آل سعود به عنوان مجوز ورود به بهشت موعود وهابیون همچنان ادامه دارد، آنها محبان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام را رافضی و کافر میخوانند که این فتوایی برای مشروعیت بخشی به قتل شیعیان قلمداد میشود وعمق کینه توزی و خصومت ورزی وهابیون با محبان اهل بیت (ع) را آشکار میکند.
یکی از نشانههای علنیتر شدن خصومت و دشمنی آل سعود با ملت ایران را باید در تشدید همکاری و ارتباط حکام حجاز با رژیم اشغالگر قدس علیه ایران و به طور کلی محور مقاومت، از طریق افزایش حمایتهای تسلیحاتی، سیاسی و رسانهای از گروههای تروریستی تکفیری در سوریه و لبنان و عراق جست وجو کرد.
سال گذشته پس از شهادت مظلومانه حجاج در فاجعه منا، روابط ایران و عربستان سعودی متشنج شد و در پی اعدام شیخ «نمر باقر النمر» روحانی برجسته این کشور و اعتراض ها در تهران و مشهد بالا گرفت تا جایی که به سفارت و کنسولگری عربستان حمله شد. هر چند مقام های ایرانی این رخداد را به صورت رسمی محکوم و دستور تعقیب قضایی عاملان آن را صادر کردند، ولی این حادثه بهانه ای به دست ریاض داد تا روابط دیپلماتیک خود با ایران را قطع کند و بدین ترتیب روابط دو کشور پرتنش تر و بحرانی تر از گذشته گردد. ظاهرا مقام های سعودی در صددند از طریق کشاندن این دعواهای سیاسی به موضوع حج تمتع، از ورود زائران ایرانی به عربستان جلوگیری کنند.
---------------------------------
بررسی و تحلیل/ امین نجار