رئیس جمهور کره جنوبی در تهران به ‌دنبال چیست؟

از سفر خانم «پارک گئون هی» به تهران به ‌عنوان یک سفر «بی‌سابقه» و «تاریخی» نام برده شده است چرا که از سال ١٩٦٢ که روابط میان ایران و کره جنوبی برقرار شده، این نخستین سفر رئیس جمهور کره جنوبی به ایران در 54 سال گذشته محسوب می‌شود. «پارک گئون هی» که از یکشنبه سفر سه روزه خود را به تهران آغاز کرده اولین رئیس جمهوری کره جنوبی خواهد بود که نام خود را با ورود به ایران در تاریخ به ثبت رسانده است.

در اینکه این سفر می‌تواند برای هر دو کشور فواید و منافعی به‌دنبال داشته باشد، بر کسی پوشیده نیست اما کره‌ای‌ها علاقه بیشتری برای توسعه همکاری با ایران نشان می‌دهند به گونه‌ای که به نظر می‌رسد انجام این سفر برای آنها از اهمیت به مراتب بیشتری برخوردار بوده است.

علاقه وافر سئول به توسعه همکاری با تهران شاید در تلاش کره‌ای‌ها برای فرصت‌سازی از ظرفیت اقتصادی ایران در دوره‌ی پسا برجام نهفته است. بیان عبارات و اصطلاحاتی همچون «سرزمین فرصت‌های نوظهور» و یا «بازاری مناسب برای مشارکت اقتصادی» به خوبی گویای این واقعیت است که آنان دریافته‌اند برقراری روابط با بزرگترین و تاثیرگذارترین کشور منطقه خاورمیانه که چهارمین دارنده ذخایر نفت و دومین دارنده ذخایر گاز دنیا است، می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلاتشان باشد.

سفر «پارک گئون هی» به تهران به قدری برای کره‌ای‌ها خوشایند بوده که به اعتقاد آنها با انجام این سفر، دروازه‌های همکاری جدیدی در روابط دو کشور گشوده خواهد شد، زیرا تاکنون تبادلات و ملاقات‌های رسمی دو طرف در سطوح بالا به اندازه کافی انجام نشده است و این را باید آغاز مرحله جدیدی از مناسبات دو کشور دانست.

البته چهارمین اقتصاد برتر قاره آسیا و سیزدهمین اقتصاد دنیا به این سفر تنها به عنوان یک فرصت تجاری نگاه نمی‌کند بلکه در پی تقویت و ایجاد همکاری‌های اقتصادی بلندمدت با ایران است. در این باره «یون بیونگ سه» وزیر خارجه کره پیش‌تر گفته بود که کشورش به این سفر بسیار اهمیت می‌دهد و آن را آغازی در روابط نوین دو کشور قلمداد می‌کند. مقامات کره‌ای بارها اعلام کردند که به فرصت‌های تازه ای پس از برجام دست یافته و نمی‌توانند بازار بزرگ تجارت در ایران را نادیده بگیرند.

در این مقطع، کره جنوبی- که چهارمین شریک تجاری کشورمان قبل از تشدید تحریم‌های ظالمانه بود- از جمله کشورهایی است که برای توسعه روابط با ایران تلاش زیادی داشته و می‌کوشد تا شرکت‌های خود را با طرح‌های زیربنایی ایران مرتبط سازد. در این باره انجمن تجارت بین‌المللی کره جنوبی در تارنمای خود گزارش کرده است که با لغو تحریم‌ها، درهای ایران به روی کشورهای دیگر باز شده است و فعالان تجاری کره جنوبی باید این فرصت‌ها را غنیمت بشمارند و برای ورود به بازار ایران خود را آماده کنند زیرا ایران یکی از بهترین بازارهای دنیا با فرصت‌های ایده آل برای بازرگانان است و کره‌ای‌ها نمی‌توانند این موضوع را نادیده بگیرند. همین که بیش از200 تاجر و فعال اقتصادی خانم پارک را در سفر به ایران همراهی می‌کنند، از تلاش سئول برای افزایش مبادلات تجاری دو کشور به دوره قبل از تحریم‌ها حکایت دارد و نشان می‌دهد که

کره‌ای‌ها می‌کوشند سطح مبادلات تجاری دو کشور را به بیش از 17میلیارد دلار برسانند. امضای 19 سند همکاری در این راستا قابل ارزیابی است.

اگرچه اکثر قریب به اتفاق تحلیل‌گران و ناظران، اهداف اقتصادی را در صدر برنامه‌ها و محورهای کاری رئیس جمهور کره جنوبی در سفر به تهران قرار می‌دهند اما این تمام ماجرا نیست و گفته شده خانم پارک در تهران به غیر از تلاش برای افزایش مبادلات تجاری به‌دنبال آن است از ایران برای حل برنامه موشکی کره شمالی کمک بگیرد. در این باره پایگاه اینترنتی نشریه «کوریا تایمز» در گزارشی نوشته از دیدگاه دولت کره جنوبی، اگر پارک موفق شود در طول سفر خود به تهران، رهبران ایران را ترغیب کند در مورد برنامه هسته‌ای پیونگ یانگ ابراز نگرانی بکنند، دستاورد چشمگیری نصیبش شده است. روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» هم مدعی شده که یکی از اهداف این سفر، تشدید فشار بر کره شمالی از طریق تلاش برای قطع کردن پیوندهای پیونگ یانگ با تهران است.

«دانیل پینکستون»، کار‌شناس مسائل دو کره در دانشگاه «تروی» سئول می‌گوید: این احتمال وجود دارد که پارک و هیأت همراه وی در جریان سفر به ایران، خصوصی و محرمانه موضوع تحریم‌های سازمان ملل علیه کره شمالی را ـ که ارتباطات تجاری و تسلیحاتی با این کشور را منع می‌کند ـ با مقامات ایرانی مطرح کنند. پینکستون می‌گوید: «من نمی‌توانم تصور کنم که وی (پارک) موضوعات امنیت ملی را در دستور کار خود نداشته باشد».

مخلص کلام از نگاه برخی رسانه‌های غربی دو نقطه کانونی سفر تاریخی رییس جمهور کره جنوبی به ایران افزایش همکاری‌های اقتصادی و منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در برابر کره شمالی خواهد بود.

جدای از اهداف دوگانه‌ای که برای سفر خانم «پارک گئون هی» به تهران عنوان می‌شود، به نظر می‌رسد ایران هم باید از این سفر در جهت حل مسایل و مشکلات اقتصادی خود نهایت استفاده را نماید. یعنی به جای تکیه به اروپا و غرب بایستی در داخل کشور نگاه به شرق تقویت شود چراکه کره جنوبی به عنوان پنجمین کشور واردکننده نفت جهان و یکی از بزرگ‌ترین خریداران نفت ایران می‌تواند در دوره پسا تحریم نقش تعیین کننده‌ای در توسعه اقتصادی کشورمان ایفاء نماید.

.......................................................................................................................

بررسی و تحلیل / مصطفی عبدلی