پژوهش خبری: سال‌هاست که سازمان بهداشت جهانی هفتم آوریل (19 فروردین) را روز جهانی بهداشت اعلام کرده است و هر سال شعاری را برای بهداشت فردی و عمومی اعلام می ­کند. طبق این رسم امسال هم شعار سازمان بهداشت جهانی دیابت است. در کشور ما نیز تعداد مبتلایان به دیابت کم نیست و برخی از آمارها از ابتلای سه تا پنج میلیون نفر درکشور به این بیماری خبر می دهند. آمار بالای این بیماری در ایران ضرورت آگاه سازی مردم را می طلبد و توجه به رژیم غذایی و ورزش را در جلوگیری از ابتلا به آن گوشزد می­ کند، مواردی که به نحوه و سبک زندگی امروزه ما مربوط هستند.

بیماری دیابت یا همان بیماری قند چگونه بیماری است؟

دیابت یا بیماری قند، یک اختلال متابولیک در بدن است. در این بیماری توانایی تولید انسولین در بدن از بین می‌رود و یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین انسولین تولیدی نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد و درنهایت قند خون افزایش می‌یابد. وجود مقدار فراوان قند در خون در درازمدت می‌تواند به بخش‌های مختلف بدن مانند قلب، رگ‌های خونی،‌ کلیه‌ها، ‌دستگاه تناسلی و دستگاه عصبی آسیب برساند. 

شعار بهداشت جهانی و هشدار کارشناسان در آستانه روز جهانی بهداشت

« زندگی سالم و دیابت» شعار روز جهانی بهداشت برای سال‌های 2014 تا 2016 تعیین شده است. هم اکنون در جهان بیش از 400 میلیون نفر به دیابت مبتلا هستند که پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال 2035 به بیش از 600 میلیون نفر افزایش ‌‌یابد. درایران نیز بیش از11% جمعیت بالغ را دیابتی‌ها تشکیل می‌دهند که نیمی از آن‌ها از دیابت خود هنوز بی‌اطلاع هستند. 

پنجشنبه ۱۹ فروردین (هفت آوریل) روز جهانی بهداشت است. شعار امسال این روز، «هشدار نسبت به دیابت و پیشگیری از آن» است. بنا بر آمار جهانی، تعداد افراد مبتلا به دیابت در دنیا بیش از ۳۴۶ میلیون نفر است و هر ۱۰ ثانیه دو نفر به دیابت مبتلا می‌شوند و هر هشت ثانیه یک نفر در اثر دیابت جان خود را از دست می‌دهد.

براساس آخرین آمارهای سازمان بهداشت جهانی، در سال گذشته پنج میلیون نفردر اثر دیابت فوت کردند. همچنین تا سال ۲۰۴۰ آمار دیابتی‌ها به ۶۴۳ میلیون نفر خواهد رسید. تأسفبارتر اینکه در حالی که آمار مبتلایان به دیابت در سال ۲۰۳۰ در جهان ۴/۴ درصد برآورد می‌شود، این آمار هم اکنون در ایران ۷/۷ درصد است، زیرا در کشورهای توسعه یافته حدود ۹۰ درصد از افراد از دیابت خود آگاه هستند که این آمار در کشور ما حدود ۵۰ درصد است.  

 آمار مبتلایان به دیابت درجهان

×همه‌گیری دیابت در دنیا در حال گسترش است بخصوص در کشورهای فقیر و درحال ‌توسعه.

×در سال 2014 برآورد شده حدود 9 درصد افراد بالای 18 سال به این بیماری مبتلا بوده‌اند. 

×دیابت پرهزینه‌ترین بیماری غدد در جهان می باشد.

×طبق آمار جهانی تعداد افراد مبتلا به دیابت در جهان حدود 346 میلیون نفر می‌باشد.

×هر 10 ثانیه دو نفر به دیابت مبتلا می‌شود.

×هر 8 ثانیه یک نفر در اثر دیابت جان خود را از دست می‌دهد.

×دیابت علت یک میلیون قطع عضو در سال می باشد.

×90 % افراد مبتلا به دیابت، مبتلا به دیابت نوع 2 هستند.

×50 % افراد مبتلا به دیابت از بیماری خود بی‌اطلاع هستند.

×حدود 80 % تلفات ناشی از دیابت متعلق به کشورهای کم درآمد و یا متوسط از لحاظ اقتصادی می‌باشد.

×طبق پیش بینی سازمان بهداشت جهانی آمار مبتلایان به دیابت تا سال 2030 دو برابر می‌شود.

×هند و چین بیشترین آمار افراد مبتلا به دیابت را دارا هستند.

×50 % مبتلایان به دیابت در اثر بیماریهای قلب و عروق فوت می­ کنند.

×پس از گذشت 15 سال از بیماری 2% مبتلایان به دیابت دچار نابینایی و 10% دچار عوارض شدید چشمی می‌شوند .

آمار دیابت در ایران

×حدود 4 میلیون ایرانی به دیابت مبتلا هستند و این در حالی است که نیمی از افراد مبتلا به دیابت از بیماری خود بی‌اطلاع هستند.

×سن ابتلا به دیابت نوع2 دردنیا 55 تا 65 سالگی است در حالی‌که در ایران 45 تا 50سالگی است.

×به این ترتیب سن ابتلا به دیابت در ایران حداقل10 تا 15 سال پایین‌تر از سن شایع ابتلا در کشورهای توسعه‌یافته است.

×هزینه درمان دیابت نوع 1 با عارضه ۱۲‌‌برابرهزینه درمان بدون عارضه آن است.

×هزینه درمان دیابت نوع ۲ با عارضه ۲۴ برابر هزینه درمان بدون عارضه آن است .

×آخرین مطالعات نشان داده که 8/ 7 درصد از جمعیت 25 تا 60 ساله کشور مبتلا به دیابت هستند.

×دیابت شایع ترین علت کم بینایی و نا بینایی در ایران می‌باشد. ^]

×بررسی ­ها نشان می­ دهد سه تا پنج میلیون نفر درکشور مبتلا به بیماری دیابت هستند که بسیاری از آنها به علت بی‌اطلاعی از بیماری خود به انواع عوارض دیررس دیابت مبتلا و هزینه ­های سنگینی به نظام سلامت وارد می­ کند. 

بیماری دیابت از نگاه نمودار

تاثیر سبک زندگی در پیشگیری از دیابت

درصد قابل‌ توجهی از این بیماری با اصلاح سبک زندگی قابل‌پیشگیری است. حفظ وزن طبیعی بدن و پیشگیری از افزایش وزن، ورزش و تحرک فیزیکی کافی، عدم مصرف دخانیات و رژیم غذایی سالم نقش مهمی در کاهش ابتلا به این بیماری دارد. 

افزایش شیوع دیابت ناشی از تغییرات مستمر در سبک زندگی از قبیل رژیم غذایی نامناسب، عدم فعالیت فیزیکی و چاقی، مصرف سیگار و استرس است که اغلب با شهرنشینی، مکانیزه شدن و صنعتی شدن ارتباط دارد.

ملیکا شجاعی متخصص داخلی معتقد است؛ برای درمان افراد دیابتی رژیم غذایی مناسب شامل سه وعده غذایی اصلی (صبحانه، ناهار و شام) و سه میان وعده شامل مواد غذایی مختلف ازجمله سبزیجات، لبنیات کم چرب، نان بربری و سنگک به جای نان لواش و فانتزی و استفاده از هشت لیوان آب در طول روز لازم است. همچنین برای بیماران دیابتی انجام فعالیت­ های جسمی مناسب به گونه ­ای که پنج باردرهفته و هر بار30 دقیقه فعالیت هوازی، درمان دارویی مناسب و تغییرات دارویی برحسب نیاز، ویزیت ­های مرتب با نظر پزشک و انجام آزمایش ها و معاینه‌های دوره­ای مناسب ضروری است.

بعضی از افراد برای پیشگیری از چاقی یک وعده غذایی را حذف می­ کنند این درحالی است که توجه به وعده­ های صبحانه و ناهار ضروری و شام را به میزان کمتری باید خورد. 

 نتیجه‌گیری

پژوهش خبری: آن چه مسلم است با "ترویج شیوه زندگی سالم" یا همان بازگشت به سبک زندگی صحیح می ­توان از این بیماری پیشگیری کرد. برخی کارشناسان معتقدند70 درصد موارد ابتلا به دیابت با اصلاح سبک زندگی قابل پیشگیری است. این درصد،‌ برابر پیشگیری از 150 میلیون مورد ابتلای جدید به دیابت در سال 2035 خواهد بود.دیابت بیماری قابل‌ درمان است. باید قند خون را کنترل کنیم. افزایش دسترسی به خدمات تشخیصی، آموزش خود مراقبتی و افزایش خدمات درمانی نقش مهمی در کنترل بیماری دارند. برای تشخیص ابتلا به دیابت فقط کافی­ست به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی درمانی مراجعه نمایید و با آزمایش قند خون از وضعیت سلامت خود مطلع شوید.

پژوهش خبری// مریم عابدی