عربستان سعودی سهم بازار نفت خود را در کشورهای کلیدی از دست داده است

   به گزارش سرویس بین المللخبرگزاری صدا و سیمابه نقل از فایننشال تایمز ؛ عربستان سعودی سهم بازار نفت خود را در کشورهای کلیدی از دست داده است.

در این گزارش به قلم آنجلی راوال آمده است: عربستان سعودی طی سه سال گذشته سهم خود را از بازار در بیشتر کشورهای مهمی که به آنها نفت می فروخت از دست داده است حتی با آن که سطح تولید نفت در این کشور به میزان بی سابقه ای افزایش یافته است.

به گفته تحلیلگران و بر اساس ارقام منتشر شده، بزرگترین صادر کننده نفت در جهان طی سال های دو هزار و سیزده تا دو هزار و پانزده، در نه کشور از پانزده بازار مهم از جمله در چین، آفریقای جنوبی و آمریکا میدان را به رقبایش واگذار کرده است.

عربستان سعودی در اواخر سال دو هزار و چهارده در بحبوحه افزایش عرضه در بازارهای جهانی -که سبب سقوط بهای نفت شد- هدف خود را حفظ سطح تولید نفت خام خود قرار داد اما ارقام مرتبط با واردات نفت  -که توسط موسسه اف جی ایی جمع آوری شده است- نشان می دهد راهبرد عربستان سعودی سال گذشته در برخی از کشورهای کلیدی با شکست مواجه شده است. 

دیگر ارقام به دست آمده نشان می دهند عربستان سعودی در سال دو هزار و پانزده و در مقایسه با سال دو هزار و چهارده به میزان کمی توانست سهم خود را از بازار نفت افزایش دهد اما ارقام ثبت شده در سال گذشته کمتر از ارقام موجود در سال دو هزار و سیزده هستند.

اد مورس تحلیلگر در موسسه سیتی گروپ گفت:‌ «عربستان سعودی در این شرایط در زمینه فروش نفت با دوران بسیار دشواری مواجه شده است.» او همچنین گفت:‌ «رقبای این کشور به روشی بسیار تهاجمی در حال ورود به بازارهای بسیار پر جمعیت هستند.» 

تولید کنندگان نفتی همانند روسیه و عراق در حال تحت فشار قرار دادن عربستان سعودی در بازارهایی هستند که ریاض آنها را از نظر راهبردی شرکایی تجاری مهمی برای خود قلمداد می کند.

عربستان سعودی ماه گذشته با دست یابی به توافقی موقتی با روسیه و برخی از تولید کنندگان نفتی به منظور کاهش تولید در سطح تولید نفت نشان داد که قصد دارد راهبرد خود را در زمینه سهم خود از بازار تغییر دهد. 

این توافقی تا اندازه ای منعکس کننده تأثیرات مخرب سقوط بهای نفت بر اقتصادهای تولید کننده نفت از جمله خود عربستان سعودی است. 

بهای نفت خام برنت دریای شمال در ماه ژانویه به بشکه ای کمتر از سی دلار رسید که کمترین رقم طی سیزده سال بوده است. این در حالی است که بهای نفت برنت در اواسط سال دو هزار و چهارده، صد و پانزده دلار در هر بشکه بود و دیروز ، دوشنبه نیز به سی و نه دلار و هشتاد و هشت سنت در هر بشکه رسید.

بهای نفت برنت از  نیمه دوم سال دو هزار و چهارده و به سبب افزایش عرضه نفت در بازارهای جهانی -که تولید نفت شیل آمریکا عامل اصلی آن بود- رو به کاهش نهاد. 

پس از آن که علی النعیمی وزیر نفت عربستان سعودی در نوامبر سال دو هزار و چهارده هدایت تصمیم اوپک را در عدم کاهش سقف تولید بر عهده داشت، بهای نفت در بازارهای جهانی بیش از پیش با کاهش مواجه شد.

شرکت سعودی آرامکو -که در حال اجرای راهبرد وزارت نفت این کشور است- از زمان برگزاری نشست اوپک، تولید خود را به بیش از ده میلیون بشکه در روز افزایش داد. صادرات عربستان سعودی بیش از هفت میلیون بشکه در روز است.

از اواخر سال دو هزار و چهارده، مقامات عربستان سعودی بارها در تلاش برای حفظ سهم خود در بازار نفتی بر آمدند و اعلام کردند ریاض با کاهش تولید در مقابل رقبای خود از جمله تولید کنندگان نفت شیل در آمریکا، تسلیم نخواهد شد.

اما ارقام اف جی ایی نشان می دهد سهم عربستان سعودی از واردات کلی نفت چین در سال دو هزار و چهارده از بیش از نوزده درصد به تقریبا پانزده درصد در سال دو هزار و پانزده کاهش یافته است و دلیل آن نیز افزایش صادرات نفت روسیه به چین بوده است.

سهم عربستان سعودی از واردات نفت آفریقای جنوبی طی این دوره به شدت کاهش یافت و از تقریبا پنجاه و سه درصد به بیست و دو درصد رسید، زیرا نیجریه و آنگولا صادرات نفت خود را به آفریقای جنوبی افزایش دادند.

در همین حال نفت شیل آمریکا نیاز این کشور را به خرید نفت خام از خارج کاهش داده است. سهم عربستان سعودی از واردات نفت آمریکا طی سال های دو هزار و سیزده تا دو هزار و پانزده از هفده درصد به تقریبا چهارده درصد کاهش یافته است. 

طی بیش از سه سال، صادرات نفت عربستان سعودی همچنین به کره جنوبی ، تایلند، تایوان و چندین کشور غربی و اروپایی با کاهش مواجه شده است. 

عربستان سعودی همچنین بزرگترین تأمین کننده نفتی برای بسیاری از کشورها از جمله چین محسوب می شود و توانسته است سهم خود را در بازار برزیل، هند و ژاپن طی سال های دو هزار و سیزده تا دو هزار و پانزده افزایش دهد. 

ارقام اف جی ایی نشان می دهد کاهش سهم عربستان در بازار در پانزده کشور مهم طی سال دو هزار و پانزده در مقایسه با سال قبل از آن روند کندی را تجربه کرده است. 

مقامات سعودی آرامکو به درخواست ها برای اظهار نظر درباره ارقام اف جی ایی پاسخ نداده اند. 

براساس ارقام منتشر شده توسط آژانس بین المللی انرژی، عربستان سعودی سال گذشته سهم خود را در بازارهای حاشیه ای افزایش داد. 

صادرات نفت خام عربستان سعودی در سال دو هزار و پانزده تأمین کننده هشت ممیز یک دهم درصد نفت مورد نیاز کشورها -به غیر از نیازهای خود ریاض- بود. این رقم در سال دو هزار و چهارده هفت ممیز نه دهم درصد بود. این رقم در سال دو هزار و سیزده هشت و نیم درصد بود.

تشدید مناقشه بر سر سهم کشورهای تولید کننده در بازار تحت تأثیر چگونگی مقابله عربستان سعودی با روسیه قرار گرفته است. 

عربستان سعودی با انعقاد قراردادهایی با خریداران سنتی نفت روسیه از قبیل پریم Preem -پالایشگاه سوئدی و همچنین پی کی ان اورلن PKN Orlen و لوتوس همتایان لهستانی آن، تمرکز خود را بر اروپا افزایش داده است.

یکی از مقامات سعودی آرامکو اعلام کرد:‌ «آنها اقتصادهایی مهم هستند. نفت خام بسیاری در آنجا وجود دارد. روس ها و عراقی ها در پی یافتن بازارهایی جدید هستند و البته ایرانی ها پس از برداشته شدن تحریم های بین المللی در تلاش برای بازپس گیری خریداران قدیمی خود بر خواهند آمد.»

ارقام موسسه جودی نشان می دهد صادرات نفت خام عربستان سعودی در ماه ژانویه به هفت میلیون و هشتصد هزار بشکه در روز رسید که بالاترین رقم طی ده ماه محسوب می شود اما با توجه به افزایش مصرف داخلی نفت در عربستان سعودی که حدود سه میلیون بشکه در روز است و همچنین با توجه به محدودیت های موجود در تولید نفت برخی کارشناسان نفتی قابلیت های ریاض را در افزایش صادرات هر چه بیشتر  عربستان زیر سوال می برند.

دیگر تحلیل گران می گویند عربستان سعودی یک بازی طولانی مدت را آغاز کرده است. سعودی آرامکو در حال استفاده از توان مالی خود برای خرید سهام بیشتر در پالایشگاه های خارجی است تا بتواند خرید نفت آنها را از ریاض تضمین کند.

این شرکت -که این ماه از طرح ها برای مالکیت کامل بر یک پالایشگاه در تگزاس خبر داد- در تلاش برای خرید تأسیسات بیشتری در چین است، جایی که ریاض تقریبا در آنجا و همچنین در هند، اندونزی، مالزی و ویتنام حضور دارد.

جیم کرین تحلیلگر در موسسه سیاست خارجی بیکر در دانشگاه رایس اعلام کرد:‌ «این راهبرد عربستان سعودی در آینده است.» او همچنین گفت:‌ «ایجاد بازارهای تضمین شده در کشورهای مهم وارد کننده نفت از طریق در اختیار گرفتن مالکیت پالایشگاه ها در این کشورها هدف ریاض است. با این روش سهم آنها از بازار تضمین خواهد شد.»

این ابتکار عمل همچنین بر این موضوع متمرکز است که چگونه سعودی آرامکو در تلاش برای ایجاد یک الگوئی تجاری متوازن است.

این شرکت در تلاش برای اولویت بخشیدن به تولید فرعی از قبیل بنزین است. صادرات بنزین این شرکت در سال گذشته به بیش از یک میلیون بشکه در روز رسید.

سعودی آرامکو طرح هایی جاه طلبانه برای تقریبا دو برابر کردن ظرفیت پالایش خود و رساندن آن به ده میلیون بشکه در روز دارد .

یکی از مدیران اجرایی شرکت سعودی آرامکو اعلام کرد:‌ «ما در این چرخه در آینده باید قاطعانه تر عمل کنیم. ما باید بتوانیم بیشترین تولید را داشته باشیم.»

آمریتا سِن تحلیلگر در موسسه امرژی اسپکتس اعلام کرد:‌ «البته عربستان سعودی خواستار افزایش تولیدات پالایش شده است. اما در آینده ای نزدیک، نفت خام همچنان تولید اصلی این کشور خواهد بود. به همین دلیل راهبرد علی النعیمی در باره سهم ریاض از بازار نفت همواره در ارتباط با تولید نفت خام بوده است.»

تلاش های شرکت سعودی آرامکو برای ایجاد الگویی متوازن تر توسط محمد بن سلمان ولیعهد و پسر ملک سلمان پادشاه عربستان سعودی تشدید شده است.

محمد بن سلمان -که بر فعالیت های سعودی آرامکو نظارت می کند- در تلاش برای افزایش منابع طبیعی موجود در اختیار عربستان سعودی می شود که این اقدام شامل افرایش فعالیتها در بازار سهام واحدهای پتروشیمی و پالایشگاهی آرامکو می شود. 

برخی کارشناسان می گویند مقامات سعودی به صورت فزاینده ای در ارتباط با تهدیدهای پیش روی استیلای این کشور بر بازار نفت نگران هستند.

در بحبوحه ابهامات، سداد الحسینی رئیس سابق بخش اکتشاف در شرکت سعودی آرامکو اعلام کرد این شرکت در تلاش برای دفاع از جایگاه عربستان به عنوان قدرت پیشروی نفتی است. او گفت:‌ «هدف ما ایجاد ثبات در سهم ما از بازار و همچنین ایجاد ثبات در عملیات و فعالیت هاست.»