اعلام منطقه فدرالی درسوریه یا اجرای طرح بی امریکا ؟

سه منطقه تحت کنترل کردها در سوریه روز پنجشنبه در شهر رمیلان  به تشکیل یک نظام فدرالی در شمال این کشور رای مثبت دادند و هشدارهای دمشق و ترکیه را درمورد هرگونه اقدام یکجانبه در این زمینه نادیده گرفتند.

این تصمیم در شرایطی گرفته شد که دولت مرکزی در حال حاضر به دلیل درگیری با گروههای تروریستی قدرت اعمال حاکمیت در سراسر سوریه را ندارد و طرح فدرالی می تواند به مرکز گریزی و در نهایت  تجزیه سوریه منجر شود .

هر چند تصمیم گیرندگان  ، هرگونه درخواست های جدایی طلبانه را رد می کنند اما واقعیت های منطقه وتجربه تشکیل منطقه  فدرال در کردستان عراق به ریاست  مسعود بارزانی و اقدامات تجزیه طلبانه وی نشان می دهد که متاسفانه قبای فدرالیسم با توجه به انگیزه های شخصی و مداخله های خارجی برای این منطقه به اندازه نیست و پیگیری چنین پروژه هایی می تواند به جنگ های طولانی مدت وگسترده تر و مداخله بیشتر قدرت های فرامنطقه ای و سرآغازی برای تجزیه دیگر کشورها و زیان همه اقوام وطوائف منطقه منجر شود .

هر چند بسیاری از تحلیلگران این اقدام کردهای سوری را در راستای تحت فشار قرار دادن شرکت کنند گان در مذاکرات صلح در ژنو ارزیابی می کنند چرا که  به زعم این دسته از تحلیلگران کردها در این مذاکرات شرکت نداشتند اما به نظر می رسد با توجه به خبرهای ناخوشایندی که از  نتیجه مذاکرات ژنو منتشر می شود، طراحان اعلام منطقه فدرالی در سوریه به این نتیجه رسیده اند که از نظر زمانی بهترین فرصت را دارند تا نیات خود را تحت پوشش نظام فدرالی دنبال کنند .

به ویژه اینکه با توجه به برخی نشانه ها احتمالا کردهای سوری برای اعلام چنین موضعی از سوی قدرت های فرامنطقه ای چراغ سبز هم گرفته اند .

جان کری وزیر امور خارجه امریکا پیش از این در جلسه سنای امریکا از طرح بی سخن گفته و تهدید کرده بود در صورت عدم تحقق طرح آتش‌بس و یا دولت انتقالی در ماه‌های آینده امکان تجزیه سوریه وجود دارد. او گفته بود : «اگر برای مدت بیشتر، دست روی دست بگذاریم، ممکن است برای یکپارچه نگاه داشتن سوریه، خیلی دیر باشد.

هر چند دستگاه دیپلماسی  امریکا پس از اعلام منطقه فدرالی در مناطق کردنشین سوریه  ، در سیاست های اعلامی خود مخالفت خود را با این اقدام  اعلام کرد امابه نظر می رسد با توجه به طرح امریکایی خاورمیانه بزرگ و خشنودی رژیم صهیونیستی از بالکانیزه شدن منطقه ، سیاست های اعمالی کاخ سفید با این اقدام کردهای سوری همسوست .

البته برخی تحلیلگران نیز با اشاره به  موضع  اخیر سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه که گفته بود  اگر سوری ها در ژنو  بر سر تشکیل فدرالیته توافق کنند، روسیه از این تصمیم جلوگیری نمی‌کند اینگونه برداشت کرده اند  که  در پشت پرده میان مسکو/ واشنگتن برای اجرای چنین طرحی توافق مخفیانه شده است درحالی که به نظر این تحلیل با واقعیت تطبیق نمی کند چرا که هم دولت سوریه   و هم همه گروههای سیاسی موافق ومخالف حاضر در ژنو با طرح فدرالی سوریه مخالفت و بر یکپارچگی آن تاکید کردند ، 

با این وصف اقدام یکجانبه کردهای سوری آن چیزی نیست که مد نظر روسیه بوده است .

در شرایط فعلی به نظر می رسد ترکیه که تاکنون نقش مخربی را در سوریه بازی کرده و با اقدامات خود تضعیف دولت مرکزی دمشق را سبب شده است می تواند با تغییر و اصلاح سیاست های خود و دروی از طرح های امریکا ، هم به تقویت دولت مرکزی در سوریه کمک کند و هم تهدیدات آتی را از خود  دور سازد .

به نظر می رسد سفر داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه به ایران ، می تواند اولین نشانه از درک تازه دولتمردان آنکارا  از تهدید طرح های امریکایی /صهیونیستی برای منطقه باشد و سفر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان به آن کشور  و نیز سفر آتی آقای روحانی رئیس جمهور به ترکیه فرصتی برای همگرایی سیاست های تهران /انکارا  در خصوص سوریه و عامل مهمی برای پایان دادن به درگیری ها و خنثی سازی طرح امریکایی /صهیونیستی خاورمیانه بزرگ است .

-------------

بررسی و تحلیل /  رضا  محمدمراد