گاردین نوشت :
کودتای 28 مرداد و گفتمان مخرب غرب
کودتای 28 مرداد 1332 علیه دولت مصدق ، در واقع نمونه ای از سیاست های دوگانه غرب علیه روند پیشرفت کشورهای مستقل است.
به گزارش سرویس بین الملل
خبرگزاری صدا و سیما، روزنامه انگلیسی گاردین در گزارش خود، ضمن انتقاد از ریاکاری سردمداران غرب درباره موضوع توسعه و دموکراسی، کودتای بیست و هشتم مرداد 1332 شمسی را علیه دولت محمد مصدق در ایران، نخستین نمونه از مجموعه اقدامات مخرب غرب علیه توسعهیافتگی در کشورهای غیرغربی معرفی کرده است.
این گزارش می افزاید ،هیلاری کلینتون، دورانی که وزیر امور خارجه آمریکا بود، در سخنرانی معروفش درباره توسعه، داستان هایی از کمکهای آمریکا به موضوع بهبود زندگی مردم فقیر اندونزی، نیکاراگوئه و آفریقای جنوبی نقل کرد.
لوران فابیوس، وزیر امور خارجه و نخست وزیر اسبق فرانسه، هم چندی پیش، از پایبندی کشورش به توسعه مستعمرات سابق این کشور در آفریقای غربی فرانسه تعریف و تمجید کرد.
دیوید کامرون نخستوزیر انگلیس هم پارسال در نشست اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد، با افتخار درباره پیشینه انگلستان در زمینه برقراری «ثبات و امنیت» در کشورهای فقیر سخنرانی کرد.
بعد از پایان دوران استعمارگری اروپایی ها در آفریقا و آسیا و وقفهای کوتاه در مداخلات آمریکا در منطقه آمریکای لاتین، کشورهای در حال توسعه به سرعت ضمن بالابردن درآمدهای خود، سطح فقر را نیز در کشورهای خود کاهش دادند. از ابتدای دهه 1950 میلادی، کشورهایی مانند گواتمالا، اندونزی و ایران مدل اقتصاد کینزی را در پیش گرفتند که در غرب عملکرد خوبی داشت. براین اساس دولت های غربی باید افرادی را در این کشورها به قدرت برسانند که با منافع غربی ها همسو بودند.
چالش قدرت های بزرگ با استقلال ایران
این رویه سیاسی غرب، از سال 1953 میلادی در ایران کلید خورد. محمد مصدق نخستوزیر منتخب ایران، مجموعه ای گسترده از تغییرات را به نفع فقرا آغاز کرد. یکی از این تغییرات، خارج کردن کنترل ذخایر نفتی این کشور از دست شرکت نفتی ایران- انگلیس بود. انگلیس که با این اقدام مخالف بود، فورا دست به کار شد. چرچیل با همکاری سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا سیا، با کودتا مصدق را برکنار کرد و سلطنت مطلقه محمدرضا پهلوی را تقویت کرد. پهلوی با لغو همه اصلاحات مصدق، به مدت بیست و شش سال با حمایت غرب بر ایران حکومت کرد.
نمونه های مشابه در آمریکای لاتین
یکسال بعد از آن ماجرا، ایالات متحده دقیقا همین رویه را در گواتمالا پیاده کرد. در آن زمان، «جاکوب آربنز» دومین رئیسجمهور منتخب این کشور سرگرم توزیع بخشهای بلااستفاده زمین های مالکان خصوصی میان دهقانان مایایی در قبال پرداخت کامل غرامت مالکان بود. اما شرکت آمریکایی «یونایتد فروت کمپانی» که از این سیاست ناراضی بود، ایزنهاور رئیس جمهور وقت آمریکا را وادار کرد تا آربنز را سرنگون کند. پس از کودتا در گواتمالا، این کشور برای مدت چهل و دو سال به دست دیکتاتورهای مورد حمایت آمریکا اداره شد؛ دیکتاتورهایی که کشتار بیش از دویست هزار مایایی را رقم زدند و یکی از بالاترین نرخهای فقر را در منطقه آمریکای لاتین از خود به یادگار گذاشتند.
کشور برزیل نیز هدف کودتایی آمریکایی قرار گرفت. آمریکایی ها، گولارت رئیسجمهور وقت برزیل را به علت اصلاحات ارضی، اخذ مالیات از شرکت ها و دیگر سیاستهای حمایت از فقرا که به مذاق شرکتهای غربی خوش نمی آمدند، سرنگون کردند و دیکتاتوری نظامی را جایگزین وی کردند که بیست و یکسال زمام امور دولت برزیل را در دست داشت.
در اندونزی هم، سوکارنو رئیسجمهور به علت در پیش گرفتن همین سیاستها سرنگون شد و به جای وی دیکتاتوری سر کار آمد که با حمایت آمریکا و انگلیس بیش از یک میلیون دهقان، کارگر را در یکی از بدترین قتل عامهای قرن حاضر از بین برد و سی و یکسال حکومت کرد.
گوشه ای از آفریقا
البته در برخی مناطق سیاست های مداخله جویانه غرب آنقدر سریع به اجرا گذاشته شدند که مردم حتی برای لحظهای هم طعم توسعهگرایی را نچشیدند. انگلیس در اوگاندا، «عیدی امین» خونآشام را به قدرت رساند.
در کنگو، «پاتریس لومامبا» اولین رئیسجمهور منتخب این کشور بعد از آنکه مشخص شد قصد دارد کنترل و نفوذ خارجیها در استان غنی «کاتانگا» را محدود کند، توسط بلژیک و سیا ترور شد.
فرانسه حتی بعد از پایان دوران استعمار بر آفریقای غربی فرانسه، حاضر نشد از منابع منطقه دست بکشد.
در ادامه گزارش گاردین به این واقعیت اشاره شده که این مثالها نشاندهنده تلاش سازمانیافته قدرتهای غربی برای نابود کردن جنبش توسعهطلبی است که شکوفه های آن بعد از عصر استعمار در کشورهای جنوب، جوانه زد. همه این مثال ها نشان می دهد که اگر توسعه موجب محدودیت دسترسی غربیها به منابع و بازارها شود، آنها توسعه را بر نمی تابند.
این گزارش در انتها تصریح می کند همه این اتفاقات روی دادند و ما نباید تلقی کنیم که آمریکا، فرانسه و انگلیس قهرمانان خیرخواه فقرا ! و حامیان رشد و پیشرفت دیگر کشورها هستند.