گزارش از همایش تحول نظام بین‌الملل و جایگاه قدرت‌های آینده(چـیـن)

پژوهش خبری: همایش تخصصی "تحول نظام بین‌الملل و جایگاه قدرت‌های آینده، جمهوری خلق چین" در تاریخ 10 و 11 اسفند 1394 در سالن مرکز مطالعات عالی بین‌المللی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد. در این همایش دو روزه « ساختار سیاسی چین، عملکرد چین در حوزه اقتصاد کشور به ‌ویژه اقتصاد بین‌المللی، دورنمای آینده توسعه و تجارت چین و تأثیر آن بر اقتصاد جهان، سیاست خارجی در چین قبل و بعد از سال2000 میلادی و همچنین تعامل و تقابل با قدرت‌های دیگر جهان مورد بررسی قرار گرفت. موارد مطروحه در این همایش به طور اجمالی در ابعاد سیاسی و اقتصادی در ذیل آورده می شود.

سیاسی:

روند اصلاحات در چین از 38 سال پیش توسط معمار چین نو، «دنگ شیائو پینگ» آغاز شد و سیاست درهای باز برای همگرایی با جهان سرلوحه دولتمردان چین قرار گرفت. سیاست خارجی چین کاملاً در خدمت حوزه اقتصادی و تعمیق روابط اقتصادی با کشورها قرار گرفته و با شتاب زیادی در حال اجرا است. چین برای رسیدن به این هدف در تلاش است تا حضور فعالانه‌ای در تحولات سیاسی جهان داشته باشد. این تلاش‌ها در قالب استفاده از حق وتو در مورد کشورهای گواتمالا بنگلادش، میانمار و زیمبابوه بوده است. در برنامه‌ هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران نیز چین نقش فعالانه‌ای داشته است.

چین برای حفظ قدرت و سیاست "بازارگشایی" خود باید در آن سوی مرزهای بین‌المللی حضور داشته باشند. از سویی ناچار است شصت درصد نیروی هوایی و دریایی خود را در شرق چین متمرکز کند و از سویی دیگر به دنبال تأسیس پایگاه نظامی در جهان از جمله جیبوتی با هدف مقابله با دزدان دریایی می باشد. این کشور به سازمان ملل پیشنهاد کرده است که حاضر است هشت هزار نفر نیروی نظامی آماده خود را برای برقراری صلح در جهان در اختیار این سازمان قرار دهد.

 اقتصادی:

تمرکز سیاست‌گذاری صنعتی چین، بیش از سه دهه گذشته و با آغاز دوران اصلاحات در بازار با هدف ادغام در بازارهای جهانی صورت گرفته است. دولت مستقیم در بازار دخالت کرده و با ایجاد تغییر در محیط کسب و کار و بهبود آن در تلاش است تا بنیان‌های اقتصادی این کشور را توانمند سازد. نتیجه این اقدام جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشور است. چین در سال 2014 میلادی موفق به جذب 129 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی شده است. چین از یکسو سعی کرده است تا با کشورها به صورت دو جانبه و چند جانبه معاهدات تجاری منعقد کند و از سویی دیگر فعالیت مستمر با نهادهای مالی و پولی در جهان مانند صندوق بین‌المللی پول داشته است. حضور چین در عرصه اقتصاد جهان آنقدر مهم بوده که برای الحاق به سازمان تجارت جهانی بیش از 2500 مورد از قوانین خود را تغییر و اصلاح کرده است.

چین برای الحاق به سازمان تجارت جهانی یک روند طولانی از سال 1986 تا 2001 را طی کرده است که طولانی­ ترین زمان بررسی عضویت یک کشور در این سازمان تاکنون بوده است. به اعتقاد کارشناسان مسائل چین، این کشور با مشکلات جدی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی روبرو می‌باشد. در بعد سیاسی – امنیتی ایالت "سین کیانگ" دچار یک فرآیند واگرایی دیرینه است که هر ازگاهی دولت چین دست به سرکوب مردم این ایالت می‌زند. در بعد اقتصادی و اجتماعی نیز با مشکلات از جمله فساد اداری، آلودگی محیط زیست، نابرابری و فقر روبروست. برای دسترسی به متن سخنرانی‌های این همایش به آرشیو اداره خدمات پژوهش مراجعه نمایید.

پژوهش خبری//رحیم خجسته