شیب رشد علمی کاهش پیدا کرده است
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی گفت: شیب رشد علمی کاهش پیدا کرده است.
به گزارش خبرنگار
خبرگزاری صدا و سیما،محمدمهدی زاهدی در برنامه نگاه یک شبکه یک سیما با موضوع وضع علمی کشور با بیان اینکه ما باید مطابق فرمایش مقام معظم رهبری به تدوین شاخص های پیشرفت علمی بپردازیم افزود : یک سری از شاخص ها را عرف بین المللی می پذیرد که از جمله آن خلاقیت، نوآوری، ثبت اختراعات و نقش آنها در کارآفرینی، تولید علم و رفع نیاز کشور و جهان است.
وی در ادامه به تولید علم از نظر تا عمل اشاره کرد و گفت: باید بپذیریم که وضعیت تولید علم از این چرخه نظر تا عمل و یا به عبارتی تولید ثروت مناسب نیست و کاهش داشته است.
زاهدی در ادامه با بیان اینکه در دو سال گذشته تعداد مقالات در ISI نسبت به دوران قبل کاهش داشته است گفت : البته تجهیزات پیشرفته برخی از کشورها را ما نداریم .
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در ادامه با بیان اینکه تولیدات علمی ما یک خط ثابت داشته است افزود: این نشان دهنده کاهش رشد است و نمی توان آن را انکار کرد البته کاهش شیب متفاوت از میزان تولید است .
زاهدی درباره حاشیه سازی برای وزارت علوم نیز گفت: این گونه نبوده که مجلس برای این وزارتخانه حاشیه ایجاد کرد این فرافکنی است بلکه در همین بورسیه ها کار به جایی رسید که مقام معظم رهبری وارد قضیه شدند.
وی افزود : مسئول مربوط در وزارت علوم پیش من امد و اعلام کرد 3700 بورسیه غیر قانونی داریم ، گفتم هر تعداد باشد ما حمایت می کنیم تا با انها برخورد شود اما امکان ندارد وزارت علوم چنین تخلف بزرگی مرتکب شود .
وی ادامه داد : وقتی این موضوع مطرح شد سوال کردم که شما تک به تک اینها را بررسی کرده اید گفت می گویند گفتم پس این درست نیست و خواهش می کنم این را اعلام نکنید .
زاهدی گفت : تک تک بررسی کنید هر تعداد که براساس ضوابط موجود خلاف بود ما هم از شما حمایت می کنیم اما یک دفعه دیدیم اسامی در سایت ها منتشر شد، این اسامی از کجا به بیرون درز پیدا کرد؟
وی افزود : کسانی بودندکه از نظر مشی سیاسی اصلاح طلب بودند و بچه انها نخبه کشور بود و یا کسی بود که پدرش مورد اعتماد نظام و انقلاب بود اسم دو بچه اش را اوردند ، من وقتی اسم آنها را دیدم از خودم بدم آمد.
وی ادامه داد : چطور می شود فرزند فلانی که می دانم نخبه بود اسمش بیایید و یا فرزند شهید با این معدل ها در لیست باشد اینها حاشیه سازی است .
زاهدی گفت : 7 - 8 ماه مسئله کل کشور بورسیه ها شد.
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در ادامه درباره روسای دانشگاه ها اشاره کرد و گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی ملاک و معیار دارد و وزیر علوم فضای شورای عالی انقلاب فرهنگی را می داند و انتظار ما این بود که کسانی را معرفی کند که در آنجا رأی بیاورند.
وی افزود : اینکه وزیر علوم اصلاح را انتخاب کرد اما جاهای دیگر مانع شدند این توهین به شورای عالی انقلاب فرهنگی است .
زاهدی ادامه داد: بحث ما این است که کمک کنیم، ما در حوزه تولیدات علمی کشور از همه ظرفیت ها به خوبی استفاده نکردیم، استفاده از این ظرفیت ها می تواند همان از نظر تا عمل باشد.
حاشیه های وزارت علوم در دو سال اخیر زیاد بود
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: در دو سال اخیر حاشیه سازی های زیادی در وزارت علوم صورت گرفت و اگر با اردوهای مختلط و بحث کنسرت همان موقع برخورد می شد، موضوع به رسانه ها کشیده نمی شد.
محمدمهدی زاهدی در برنامه نگاه یک شبکه یک سیما افزود: در بحث بورسیه ها حاشیه هایی ایجاد شد و از خود وزارت علوم این حاشیه بیرون آمد و اگر آن مسئول وزارت علوم مصاحبه نمی کرد که بورسیه ها غیرقانونی است، دیگر برخی مسئولان کشور به استناد آن مصاحبه، بورسیه ها را زیر سؤال نمی بردند.
وی گفت: ما در مجلس اصرار زیادی داشتیم که کمیته هایی تشکیل شود اما وزارت علوم به میدان نیامد و در نهایت رهبری ورود کردند.
زاهدی در بخش دیگری از سخنانش به برخی بد اخلاقی ها و اقدامات ضد فرهنگی از قبیل برگزاری کنسرت و اردوهای مختلط اشاره کرد و افزود: همه هم و غم وزارت علوم باید کم کردن حاشیه ها و حرکت به سمت تولید علم باشد.
وی گفت: ما با وجود اختلاف سلیقه جدی که با مسئولان وزارت علوم داریم اما در مجلس در بحث بودجه این وزارتخانه فراوان پیگیر بودیم تا بودجه دانشگاه ها مورد غفلت قرار نگیرد.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم تحقیقات و فناوری در ادامه برنامه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه اردوهای مختلط چه تعداد بوده است؟ گفت: ما در خصوص اردوهای دانشجویی بر اساس دستورالعمل مصوب سال 82 شورای عالی انقلاب فرهنگی عمل کرده ایم و در مصاحبه هایم مکرر گفته ام که اردوهای مختلط ممنوع است.
ضیاء هاشمی افزود: دانشگاه های بزرگ و متوسط در طول سال هزاران برنامه فرهنگی، سفرهای علمی و اردوهای راهیان نور دارند و در این میان موارد معدودی هم اردوی مختلط برگزار شد که تذکر دادیم.
وی گفت: برای مثال استادی با دانشجویانش به اردو رفته و ضوابط عمل نشده است که ما در این خصوص تذکر داده و افرادی را به کمیته انضباطی برده ایم اما تعداد این تخلفات زیاد نیست.
هاشمی افزود: دانشگاه متولی علم و فرهنگ است و باید در دانشگاه ها پویایی و بالندگی باشد و کنسرت های موسیقی و اردوهای مختلط در سیاست ما نیست و برخی اوقات اردوهایی برگزار شده که با تصمیم دانشگاه نبوده است.
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در واکنش به سخنان آقای هاشمی گفت: شما به آیین نامه اردوهای دانشجویی در دوران وزارت من استناد کردید در حالی که آیین نامه دیگری در زمان من بود که آن را وتو کردید.
زاهدی افزود: در شورای اسلامی شدن دانشگاه ها، بحث تقویت و توسعه بسیج دانشجویی مصوب شد و چیزی که در آنجا مصوب شود در حکم مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است اما در خصوص یکی از دانشگاه ها نظر شما را در بحث تقویت بسیج خواستند که متأسفانه بخشنامه ای صادر شد که در آن به بسیج در دانشگاه ها بی مهری صورت گرفت.
هاشمی هم در واکنش به این سخنان گفت: ما در بحث بسیج به مصوبه سال 79 عمل کرده ایم و آن مصوبه شورای اسلامی شدن دانشگاه ها ابلاغ نشده است.
در ادامه این برنامه زاهدی گفت: در سال 88 به وزارتخانه های علوم و بهداشت رسما اعلام شد که تقویت بسیج دانشجویی را بر اساس مصوبه شورای اسلامی دانشگاه ها مد نظر قرار دهند اما در 10 آبان امسال رسماً در وزارت علوم تأکید شد که این مصوبه ملاک نیست و ملاک مصوبه سال 79 است.
وی خطاب به هاشمی گفت: شما لااقل به دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نامه ای می نوشتید که آیا مصوبه سال 88 می تواند به عنوان مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد؟
هاشمی هم در پایان برنامه گفت: ما با بسیج تعامل خوبی داریم و خودمان بسیجی هستیم و خواهیم بود.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم تحقیقات و فناوری گفت: ما نه تنها در دو سال اخیر افت علمی نداشتیم بلکه رشد نسبی هم داشتیم.
در دو سال اخیر افت علمی نداشتیم
ضیاء هاشمی در برنامه نگاه یک شبکه یک سیما که با موضوع وضع علمی کشور پخش شد افزود: دغدغه رشد علمی، بسیار ملی و جدی است چرا که سرنوشت کشور و آینده معیشت مردم بر اساس وضع فعلی علم در کشور ترسیم می شود.
وی با اشاره به اینکه میزان قدرت کشورها با میزان قدرت علمی آنها همخوانی دارد گفت: مقام معظم رهبری تأکید فراوانی داشتند که برای داشتن کشوری مقتدر باید علم و کانون علم و دانشگاه قوی شود و دائم ایشان فرموده اند که سرعت رشد علم نباید کم شود.
هاشمی افزود: به دلایلی روند رشدی که از 15 سال پیش آغاز شد در سال های اخیر دچار کندی شده که بخشی از آن طبیعی است.
وی گفت: سهم ما در بخش علم از سال 79 رو به رشد قرار گرفت اما از سال 2011 این روند کند شد.
معاون وزیر علوم افزود: بخشی از این موضوع به سبب سرمایه گذاری های ناکافی در بحث زیرساخت هاست چرا که اکنون امکانات ما در دانشگاه ها فرسوده است و در سطح توانمندی علمی دانشگاهیان نیست.
هاشمی گفت: هر چه امکانات و تسهیلات کمتر شود خروجی و محصول مولدان علم که اساتید و محققان هستند کمتر می شود.
وی افزود: انگیزه، امکانات و مسائل حوزه های کلان کشور هم در این خصوص بی تأثیر نیست و برای مثال وقتی روند اقتصاد کشور کند می شود علم را هم تحت تأثیر قرار می دهد.
معاون وزیر علوم تحریم ها را نیز در مراودات و تولیدات علمی اثرگذار دانست.
در بخش دیگری از این برنامه رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: من دلایل آقای هاشمی را قبول ندارم و من در سال های 84 که مسئول وزارت علوم بودم همان زمان هم تحریم ها و محدودیت های خرید تجهیزات را داشتیم اما از سال 84 به بعد شیب خوبی در این خصوص داشتیم.
محمد مهدی زاهدی افزود: اراده آن زمان در وزارت علوم این بود که باید رشد علمی و همچنین منویات مقام معظم رهبری در این باره تحقق یابد و سعی شد مباحث سیاسی بازی و باند بازی در وزارتخانه کمرنگ شود، ضمن اینکه به تشکل ها، انجمن ها و کانون های فرهنگی هنری دانشگاه ها نیز توجه داشت.
وی گفت: در آن سالها آیین نامه ارتقاء تغییر کرد و به تحصیلات تکمیلی توجه بیشتری شد و در سال های 2008 تا 2011 تقریباً 11 برابر متوسط دنیا رشد داشت.
زاهدی افزود: از سال 2011 به بعد شیب رشد حالت خطی پیدا کرد.
وی علت تنزل در سرعت رشد علمی کشور به ویژه در سال گذشته را التهاب فضای دانشگاه ها خواند و گفت: در این مدت چندین سرپرست برای وزارت علوم معرفی شد و وزیر علومی برای 9 ماه منصوب شد که حاشیه سازی های فراوانی در این مدت صورت گرفت.
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس افزود: سرپرست های وزارت علوم نیز در مجلس برای تصدی وزارت علوم رأی نمی آوردند و برخی دانشگاه های بزرگ کشور نیز بیش از یک سال به صورت سرپرستی اداره می شدند و هم اکنون دانشگاه پیام نور بیش از دو سال با سرپرست اداره می شود و اینها در توقف رشد علمی کشور تأثیر دارند.
در ادامه برنامه معاون وزیر علوم گفت: کاهش رشد علمی کشور مربوط به چهار سال قبل است به این ترتیب که رتبه ما در سال 90 به رتبه 17 رسید و در سال 91 در این رتبه ماندیم؛ در سال 92 که دولت در نیمه دومش شکل گرفت به رتبه 18 رسیدیم.
هاشمی افزود: در سال 2014 رتبه 16 را کسب کردیم و در شش ماه نخست سال 2015 نیز در همین جایگاه مانده ایم، بنابراین در دو سال اخیر روند رو به رشد داشتیم.
سهم ما ازدانشگاههای برتر 13 دانشگاه شده است
معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم تحقیقات و فناوری گفت: سهم ما از یک درصد دانشگاه های برتر و تأثیرگذار در دنیا به 13 دانشگاه رسیده است.
ضیاء هاشمی در برنامه نگاه یک شبکه یک سیما که با موضوع وضع علمی کشور پخش شد با بیان اینکه در دو سال گذشته افت علم نداشتیم بلکه رشد علم داشتیم افزود: همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند عده ای دوست ندارند که بپذیرند ما موفقیت علمی داریم.
وی ادامه داد: ما باید مطابق با شاخص های موجود عمل کنیم بر اساس تعدادی از شاخص ها که یکی از آنها تعداد مقالات است در سال های 2011 تا 2014 به عبارتی سال های 90، 91 و 92 در پایگاه اسکوپوس به ترتیب 19 هزار و 500، 40 هزار و 300 و 39 هزار و 800 مقاله بوده است.
هاشمی گفت: اما در سال 93 از 39 هزار 800 مقاله به 41 هزار و 300 رسیدیم که 1500تا به شاخص ما افزوده شد.
وی افزود: همچنین بر اساس اعلام پایگاه ISI، تعداد مقالات مهم و پر استناد به تعبیر رایج سهم ایران از مقالات داغ در سال 2012 0.82 یعنی کمتر از یک درصد بوده است اما در سال های اخیر به 1.52 رسیده است.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم تحقیقات و فناوری ادامه داد: یعنی کیفیت مقالات در این سالها رشد پیدا کرده که این هم یک شاخص دیگر است.
هاشمی افزود: از حیث شاخص حضور ما در مقالات برتر نیز در طول دو سال گذشته تعداد این مقالات تقریباً دو برابر شده است.
وی گفت: همچنین دانشگاه های ما در بین دانشگاه های برتر سهمی نداشتند اما اکنون سهم ما از دانشگاه های برتر و تأثیر گذار دنیا به 13 دانشگاه رسیده است.
هاشمی افزود: ما بر اساس شاخص های برتر افت نداریم و افت و توقف ما در سال های 90 بوده، از سال 90 عرصه روند رشد را طی کردیم که در حوزه های مختلف است.
وی گفت: وزارت علوم و تحقیقات روند خود را دارد البته حاشیه سازی برای وزارت علوم اثر می گذارد چرا که وقتی وزارت علوم شانس این را نداشته باشد که یک وزیر علوم ثابت داشته باشد مسلماً اثر می گذارد.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم تحقیقات و فناوری درباره سیاست زده بودن دانشگاه ها نیز گفت: به هر دلیلی در سال های 90 و 91 انگیزه اساتید و حمایت از اساتید کمتر شد به طوری که در سال های 90 تا 92 افت داشتیم اما از سال 92 به بعد روند رشد در پیش گرفتیم.
هاشمی افزود: همچنین بخشی از کند شدن و عادی شدن رشد ما؛ زیاد بودن رقابت هاست، اکنون رقبای ما کشورهایی مثل ترکیه اند که رقابت با این کشورها خیلی سخت می شود.
وی گفت: البته کاهش شیب رشد درست است و اینکه برخی می گویند افت علمی و کاهش رشد داشتیم باید علت را جویا شد و باید دید در سال های 90 تا 92 چه اتفاقی افتاد.
هاشمی ادامه داد: یکی از علت های این کاهش رشد، کاهش انگیزه اساتید بوده و در واقع حاشیه سازی و سیاست زدگی برای دانشگاه های ما سم است.
وی افزود: این حاشیه سازی درباره بورسیه ها نیز صورت گرفت که در این مورد تخلفی انجام و اسامی بورسیه ها منتشر شد که وزارت علوم رسماً اعلام کرد کسانی که اسامی را منتشر کردند تخلف کردند و مسئولان قضایی باید با آنها برخورد کنند.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم تحقیقات و فناوری گفت: این موضوع ربطی به وزارت علوم ندارد هرچند که در وزارت علوم نیز از نیروهای سابق دولت حضور دارند اما به هر حال تخلفی رخ داده است و باید به آن رسیدگی کرد.
هاشمی افزود: ضمن اینکه شروع مطلب از دیوان محاسبات بود و ربطی به این دو سال ندارد و موضوع پیش از این شروع شده بود.وی ادامه داد: در این میان حرمت افراد از بین رفت و مهم نیست که فرزند چه کسی است مهم این است که یک جوان و نخبه حرمتش شکسته شد.هاشمی گفت: موضع وزارت علوم این است از افرادی که شرایط لازم را دارند و باید بورسیه شوند حمایت کند.