پس از لغو تحریمها
ترفند جدید آمریکا: بالابردن ریسک سرمایه گذاری در ایران
پس از لغو تحریمهای اقتصادی بر ضد ایران محافل سیاسی و رسانهای آمریکایی وانمود میکنند ریسک سرمایه گذاری در ایران بالا است تا شرکتهای تجاری جهان از سرمایه گذاری در ایران منصرف شوند.
![](/files/fa/news/1394/11/15/55917_976.jpg)
پس از لغو تحریمهای اقتصادی بر ضد ایران محافل سیاسی و رسانهای آمریکایی با توسل به سوژههای متفاوت وانمود میکنند ریسک سرمایه گذاری در ایران بالا است تا با وجود لغو تحریمها، شرکتهای تجاری در جهان را از سرمایه گذاری در ایران منصرف کنند.
به عنوان مثال خبرگزاری رویترز یکشنبه گذشته نوشت: کاهش بهای نفت و پیامدهای اقتصادی و ژئوپلیتیک ناشی از سالها تحریمهای بین المللی، شاخصهایی است که نشان می دهد رتبه اعتباری ایران زمانی که تهران راه بازگشت به بازار اوراق قرضه را آغاز می کند با «ریسک بالا» خواهد بود.
این گزارش با یادآوری اینکه "آخرین باری که ایران رتبه اعتباری دریافت کرد حدود 10 سال پیش بود و در آن زمان آژانس «مودیز» رتبه «B2» و آژانس «فیچ» رتبه «B» را به ایران دادند" به برخی عوامل منفی در اقتصاد ایران اشاره کرد و نتیجه گرفت: "رتبه ایران همچنان «B3» یعنی با ریسک بالا است" این عوامل منفی عبارت است از:
1- نیاز داشتن ایران به سالها زمان برای اینکه تولید نفت و گاز خود را به سطح بالای گذشته اش برساند
2- کاهش بهای نفت به حدود 30 دلار برای هر بشکه
3- کاهش درآمد سرانه از 7500 دلار پیش از تحریمها به 4900 دلار
4- شباهت ایران از نظر ثبات سیاسی، فساد و حاکمیت قانون به تایلند، گواتمالا، هندوراس، اکوادور، مغولستان و اندونزی که میانگین رتبه آنها با ریسک بالا است
5- احتمال بالا رفتن خطرهای سیاسی و ژئوپلیتیک در خصوص ایران به علت افزایش جنگ لفظی کنونی با عربستان سعودی.
رویترز در حالی به این عوامل منفی اشاره می کند که صندوق بین المللی پول اول دی ماه امسال اعلام کرد "با توجه به دورنمای لغو تحریم های اقتصادی، دورنمای سال 2016/2017 برای اقتصاد ایران بهتر است. تولید نفتی بیشتر، هزینه های کمتر برای انجام معاملات تجاری و مالی و دسترسی به دارایی ها در خارج از کشور، احتمالا رشد چهار و نیم تا پنج و نیم درصدی تولید ناخالص داخلی را در پی خواهد داشت. افزایش تولیدات نفتی با از سرگیری صادرات احتمالا موجب کمک به تمام اقتصاد این کشور می شود و تلاش های ریاضتی مقامات این کشور احتمالا نرخ تورم را به کمتر از 10 درصد خواهد رساند."
همزمان برخی مقامات آمریکایی نیز برای افزایش خطر پذیری سرمایه گذاری در ایران اظهار نظرهایی داشته اند که قابل تامل است. ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا دیروز در سخنانی در موسسه تحقیقاتی ویلسون در واشنگتن گفت: "کسانی که می خواهند با ایران روابط اقتصادی داشته باشند باید با چشمان کاملا باز وارد عمل شوند و به گزینه هایی همانند احتمال بازگشت پذیری تحریمها و امثال آن توجه داشته باشند. آنها باید بدانند که اگر تحریمها بازگشت پیدا کنند، سرمایه گذاری بزرگی انجام نخواهد شد."
روزنامه لاتریبیون چاپ پاریس نیز در پایگاه اینترنتی خود در مقاله ای با اشاره به "رشد بالای اقتصاد ایران در آینده" ادعا کرد: "فعالیت در ایران خطرات قانونی زیادی دارد و ممکن است شهرت شرکتها را زیر سوال ببرد". بر اساس این گزارش "فرانسویها و اروپاییها دیگر نمیخواهند کالاهایی را بخرند که توسط کودکان تولید میشود، آنها نمیخواهند اقتصادشان به قیمت تشویق به مجازات مرگ و سنگسار، رشد کند. شرکتهای فرانسوی با توجه نکردن به مسئله حقوق بشر در ایران، خود را در معرض خطرات قانونی، اجتماعی و از بین رفتن شهرت و اعتبار، قرار میدهند. هرگونه نقض این اصول میتواند یک شرکت را به پای میز محاکمه بکشاند".
خبرگزاری فرانسه به گونهای دیگر از خطر پذیری بالای سرمایه گذاری در ایران خبر داد: "در حالیکه شرکتهای غربی در راستای تجارت با ایران در دوره پساتحریم، با شتاب کامل به سوی تهران روی آورده اند، یک منبع در یکی از بانک های مطرح فرانسوی که خواست نامش فاش نشود گفت: «تحریم ها برداشته شده است ولی شرایط هنوز چندان مشخص نیست.»
ایو تیبو دوسیلگی (Yves-Thibaut de Silguy) نائب رئیس موسسه مدف اینترنشنال (Medef International) می گوید: «ما شاهد عدم اطمینان هستیم.» وی هفته قبل به رادیو فرانس اینفو گفت: "با اینکه آمریکا تحریم های هسته ای را علیه ایران لغو کرده است ولی سایر تحریم های آمریکا به ویژه تحریم مربوط به حمایت مالی از تروریسم هنوز به قوت خود باقی است".
تیهری کوویل (Thierry Coville) از مرکز تحقیقات مطالعات بین المللی و راهبردی فرانسه معتقد است واشنگتن دوست دارد این شرایط عدم اطمینان ادامه یابد... به این ترتیب افراد نخواهند دانست که چه خبر است و گمان خواهند کردکه تحریم ها هنوز به قوت خود باقی است.
تصویب طرح ضد ایرانی در مجلس نمایندگان امریکا و حتی اصرار برخی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا بر نادیده انگاشتن توافق هستهای بین ایران و پنج به علاوه یک پس از پیروزی در انتخابات آتی آمریکا نیز میتواند از منظر «حفظ شرایط عدم اطمینان» برای شرکتهای سرمایه گذار خارجی ارزیابی گردد.
مجلس نمایندگان امریکا روز سه شنبه با اختلافی اندک طرحی را تصویب کرد که قدرت باراک اوباما رئیس جمهوری این کشور را در رفع تحریمها علیه ایران بر اساس توافق هسته ای محدود می کند. تقریبا سه هفته قبل رای گیری مشابهی لغو شده بود.
به عنوان مثال تد کروز کاندیدای احتمالی حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا گفت: در اولین روز کاری خود به عنوان رئیس جمهور، توافق فاجعه بار با ایران را پاره خواهم کرد.
البته هیئت مذاکره کننده ایرانی امکان عمل نکردن دولت کنونی و دولتهای بعدی آمریکا به تعهداتش در توافق هستهای را پیش بینی کرده بودند. به همین علت نیز تهران اصرار داشت توافق هستهای در شورای امنیت سازمان ملل تصویب گردد. بنابراین امکان نادیده گرفتن آن وجود ندارد با این حال محافل سیاسی و رسانهای بیگانه سعی میکنند به هر طریقی با افزایش ریسک سرمایه گذاری در ایران، شرکتهای خارجی را از سرمایه گذاری در ایران منصرف کنند.
ضمن اینکه، روند استقبال دولتها و شرکتهای خارجی، بخصوص استقبال مقامات و شرکتهای ایتالیایی و فرانسوی از رئیس جمهوری ایران در سفر به رم و پاریس حاکی از آن است که این رویکرد تبلیغی موثر نبوده است.
حتی سفر وزیر خارجه آلمان به ایران و دیدارهایش با مقامات ایرانی را باید در چارچوب تلاشهای «بن» برای عقب نیافتادن از «پاریس» و «رم» در دستیابی به بازار بکر و پرسود ایران ارزیابی کرد.
----------------------------------------
بررسی و تحلیل/ عبدالرضا خلیلی