حمایت نظامی از ریاض تاثیر راهبردی در تحولات یمن ندارد
تشدید حمایت نظامی غرب از ریاض در کوتاه مدت موثر است و هدف آن تقویت موضع دیپلماتیک ریاض و متحدان یمنی این رژیم در مذاکرات آتش بس و صلح میباشد.
همزمان با اعلام خبرها درباره شکستهای پی در پی ائتلاف (به رهبری عربستان) در برابر مقاومت مردمی در یمن، برخی گزارشها از افزایش همکاری کارشناسان نظامی آمریکا و انگلیس با نیروهای این ائتلاف خبر میدهند.
روزی نیست گزارشی درباره تلفات سنگین انسانی و غیرانسانی (تجهیزات نظامی و تانکها) نیروهای ائتلاف سعودی و نیروهای منصور هادی، به خاطر حملات موشکی و غیرموشکی نیروهای ارتش و کمیتههای مردمی یمن منتشر نشود. این در حالی است که در ماههای اخیر یمن از زمین، هوا و دریا در محاصره بوده است.
به همین علت حملات جنگندههای سعودی به غیرنظامیان و اهداف غیر نظامی- و به تعبیر دیگر، جنایات آل سعود- در یمن را میتوان از منظر انتقامگیری از مردم و رزمندگان مقاوم این کشور ارزیابی کرد.
سلسله شکستهای سعودیها در یمن وقتی در کنار ناکامی ریاض در زمینه توافق هستهای بین ایران با پنج به علاوه یک و کنارهگیری بشار اسد، آشکار شدن نقش غیرقابل انکار ریاض و سلفیگری در ترویج تروریسم در منطقه و جهان و نقشآفرینی در کاهش قیمت نفت- به عنوان مهمترین منبع درآمد بسیاری از کشورهای اسلامی- و ... قرار میگیرد، بیش از پیش حال نزار رهبران جوان و بیتجربه سعودی نمایان میگردد.
ابعاد شکستهای ریاض در یمن چنان گسترده است که بسیاری از صاحب نظران، یمن را «گردابی بزرگ» یا «ویتنام» عربستان سعودی توصیف میکنند.
غالب قندیل/ رییس مرکز مطالعات «الشرق الجدید» در لبنان/ گفت: "بسیاری از تحقیقات و گزارشهای آمریکایی که جنگ در یمن را بررسی میکند، حکایت از آن دارد که یمن به ویتنام سعودیها تبدیل شده است". به گزارش امروز (دوشنبه) شبکه تلویزیونی المسیره، وی افزود: "همه حوادث کنونی یمن نشان میدهد که مقامات سعودی در گرداب بزرگی گرفتار شدهاند و دست و پا میزنند... به معنای دیگر پیشبینی میشود در صورتی که تجاوز نظامی به یمن ادامه یابد سعودیها متحمل شکست تلخ و سختی خواهند شد".
جنایات سعودیها در یمن واکنش محافل حقوق بشری جهان را از ابتدا- البته با کمی تأخیر- بر انگیخت. اما شکستهای پی در پی ریاض واکنش محافل سیاسی غربی را نیز برانگیخته است. به عنوان مثال، اخیراً شورای اروپا تجاوز نظامی سعودی به یمن را محکوم کرد.
با این حال در این شرایط ظاهراً برای کنترل ابعاد بحران یمن برای عربستان - مهمترین عامل متوازن کننده بازار نفت برای غرب- شاهد افزایش همکاری محافل نظامی غربی با ریاض در این حوزه هستیم.
سخنگوی ائتلاف کشورهای متجاوز عربی به سرکردگی عربستان روز یکشنبه خبر داد: کارشناسان نظامی آمریکا به همراه کارشناسان انگلیس در حال تدارک گزارشهای مفصل و اصلاح و بهبود راهکارهای اجرای عملیات نظامی در یمن هستند. به گزارش امروز خبرگزاری رویترز از دبی، احمد عسیری تاکید کرد کارشناسان نظامی آمریکا و انگلیس در روزهای گذشته نشست کاری خود را در مقر ائتلاف در ریاض برگزار کردند.
البته این بدان معنا نیست که پیش از این محافل نظامی غربی همکاری با نظامیان سعودی نداشتند، با این حال به نظر میرسد ابعاد گسترده مشکلات عربستان در یمن سبب شده حمایتهای غرب از نظامیان سعودی تشدید شود. ضمن اینکه گاهی بین ریاض و پایتختهای غربی - از جمله واشنگتن - در زمینه مسائلی مانند ایران، سوریه و... اختلافات بالا گرفته است، و حتی رهبران سعودی سعی میکردند رویکردی مستقلی را در پیش گیرند. با این حال به خاطر اهمیت عربستان و نفت این کشور، محافل سیاسی و نظامی آمریکا سعی میکردند از دور مسائل و تحولات عربستان را رصد و ضعفها و چالشهای رسانهای، سیاسی و نظامی ریاض را جبران کنند، تا مانع از خارج شدن بحران از کنترل به زیان غرب و متحدان منطقهای آنها شوند.
در وهله نخست ممکن است تصور شود فعال شدن محافل نظامی غربی در یمن خطری برای ارتش- مقاومت مردمی یمن است، اما این طور نیست و غرب میداند که حمایت نظامی آنها نمیتواند تاثیر راهبردی در تقابل نظامی بین عربستان و «ارتش و مقاومت مردمی یمن» داشته باشد. بنابراین آنها چارهای جز گام برداشتن در مسیر حل و فصل بحران یمن با لحاظ کردن واقعیتهای میدانی ندارند. با این حال ممکن است در آینده شاهد اقدامات و رویههایی نظامی- تبلیغی که در کوتاه مدت موثر است، باشیم، اقدامات و رویههایی که موضع دیپلماتیک ریاض و متحدان یمنی این رژیم را در مذاکرات آتش بس و صلح تقویت کند.
بررسی و تحلیل/ عبدالرضا خلیلی