بیانیه‌ای درباره «چالش های تولید کاغذ و محیط زیست»

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی فرهنگستان علوم؛ همایش «چالش های تولید کاغذ و محیط زیست» در تاریخ 25 شهریور امسال توسط شاخه چوب شناسی گروه علوم کشاورزی فرهنگستان علوم در محل فرهنگستان، با حضور بیش از پنجاه نفر از استادان، صاحبنظران و کارشناسان در زمینه خمیر و کاغذ و چالش های آن برگزار شد.

در این همایش، یازده مقاله تخصصی ارائه شد که چکیده بحث ها و تبادل نظرها و مطالب ارائه شده در این همایش در بیانیه به این شرح آمده است:

1- با توجه به کمبود شدید منابع چوبی و جنگلی، لازم است سرمایه گذاری های عمده به منظور توسعه صنایع خمیر و کاغذ در زراعت چوب با گونه های سریع الرشد انجام شود و بخشی از کاغذ مورد نیاز کشور متناسب با کمیت و کیفیت از این منبع تأمین شود.

2- در نوسازی کارخانه های تولید خمیر و کاغذ فعلی و در تأسیس کارخانه های جدید باید آخرین پیشرفت های فنی و دستاوردهای علمی به کار گرفته شود تا با توجه به محدودیت شدید منابع آب، با مصرف کمترین مقدار آب و تولید کمترین پساب ها با کمترین آلایندگی، کاغذ و فرآورده های کاغذی استاندارد و مطلوب تولید شود. همچنین کارخانه های خمیر و کاغذ و بازیافت، ملزم به برنامه ریزی و اجرای برنامه های تصفیه پساب ها در برهه زمانی معین باشند.

3- بازیافت کاغذ به منظور تولید کاغذ و سایر فرآورده های مرتبط، یک ضرورت اجتناب ناپذیر تلقی شود و به سرعت و با جدیت در این زمینه فرهنگ سازی شود به نحوی که این امر در سطح ملی نهادینه شده و یک وظیفه ملی، شرعی و اخلاقی تلقی شود.

4- در بازیافت کاغذ استفاده از آخرین فناوری ها و پیشرفته ترین روش ها ضرورت دارد تا فرآورده های بازیافتی از کیفیت مطلوب (اعم از خواص فیزیکی و مقاومتی و نیز شاخص های بهداشتی) برخوردار باشند و در عین حال فرآیند بازیافت کمترین آسیب های زیست محیطی را به دنبال داشته باشد.

5- در موضوع کاغذ و صنایع وابسته به ویژه از دیدگاه ارتقای کیفیت و بهبود فناوری و کاستن از عوارض زیست محیطی، همکاری بین صنعت و دانشگاه و مراکز تحقیقاتی و همکاری بیشتر متخصصان دانشگاهی به عنوان عضو مؤثر و فعال در واحدهای تحقیق و توسعه کارخانه های خمیر و کاغذ ضروری است.

6- در دانشگاه ها (دانشکده های منابع طبیعی و گروه های علوم و صنابع چوب و کاغذ) تحقیقات و پایان نامه های دانشجویان در کلیه سطوح کاملاً هدفمند و در راستای نیازهای علمی و عملی صنایع خمیر و کاغذ کشور باشد. همچنین کارخانه های خمیر و کاغذ ملزم به حمایت مادی و معنوی از این پژوهش ها باشند و در این صورت، از حمایت های دولتی از قبیل برخورداری از تسهیلات بانکی و بخشودگی های مالیاتی برخوردار شوند.

7- سازمان های مسئول در کشور، به ویژه «سازمان حفاظت محیط زیست» و «مؤسسه استاندارد و وزارت صنعت، معدن و تجارت»، بر واحدهای صنعتی تولید خمیر و کاغذ و فرآورده های مرتبط (کارتن، بازیافت و ...) نظارت بیشتری داشته باشند و به ویژه این نظارت را در واحدهای تولیدی کوچک اعمال نمایند با این هدف که این واحدها تشویق به رعایت شاخص های زیست محیطی و کیفیت محصول شوند.

8- با توجه به دشواری اعمال نظارت های فنی و زیست محیطی بر کارگاه ها و صنایع کوچک خمیر و کاغذ، لازم است این صنایع و کارگاه ها در شهرک های صنعتی ایجاد شوند و ترجیحاً در یکدیگر تجمیع و به واحدهای بزرگ تبدیل شوند.

9- در صدور مجوز تأسیس کارخانه های خمیر و کاغذ، اصول آمایش سرزمین مورد توجه قرار گیرد و مطالعات و امکان سنجی های علمی از قبل و به تفصیل انجام شود. بر این اساس، لازم است برای مناطق کم آب کشور و غیر برخوردار از مواد اولیه مناسب، مجوز ایجاد کارخانه های خمیر و کاغذ صادر نشود.

10- در تأسیس کارخانه های جدید خمیر و کاغذ و فرآورده های مرتبط، علاوه بر مسئولان ذیربط در وزارت صنعت، معدن و تجارت، از صاحبنظران و استادان دانشگاه ها نیز نظرخواهی شود و تصمیم سازی و تصمیم گیری در این خصوص به عهده کمیته های تخصصی گذاشته شود.

11- مردم و مسئولان از محاسن و معایب صنایع خمیر و کاغذ و مشکلات زیست محیطی این صنایع آگاه شوند و در این زمینه فرهنگ سازی شود. همچنین، مراجع قانونگذاری و نظارتی، قوانین ضروری برای کنترل آلایندگی کارخانه های خمیر و کاغذ را تدوین و بر حسن اجرای این قوانین نظارت کنند.