استفاده بلغارستان از بحران مسکو-آنکارا
بلغارستان بدنبال احیای خط لوله گاز ساوت استریم و جایگزینی مقصد گردشگران روسی از آنکارا به صوفیه است .
بلغارستان که برای گاز به روسیه وابسته است تلاش می کند از فرصت های اقتصادی ناشی از بحران دیپلماتیک بین مسکو و آنکار بهره ببرد. بحرانی که از دو ماه پیش شروع شد و دیروز هم با متهم شدن روسیه از طرف ترکیه به نقض حریم هوایی این کشور ابعاد جدیدی به خود گرفت .
وزارت دفاع روسیه روز شنبه و پس از اعتراض آنکارا به آنچه «تجاوز به حریم هوایی ترکیه» خوانده شد، این ادعا را رد و تاکید کرد هواپیماهای روسیه به هیچ وجه حریم هوایی ترکیه را نقض نکرده اند.
کمیسیون همکاری اقتصادی بلغارستان و روسیه این هفته در صوفیه تشکیل جلسه داد که از زمان تعلیق طرح خطوط لوله سوت استریم در سال 2014 برای اولین بار صورت می گیرد.
صوفیه در عین حال که خواستار بهره برداری از این بحران دیپلماتیک است ولی همچنین مایل است روابط خود با همسایه قدرتمند خود ترکیه را خراب نکند.
بلغارستان که عضو اتحادیه اروپا و سازمان پیمان اتلانتیک شمالی ناتو است تحت فشار اروپا و امریکا قرار گرفت تا کارهای مقدماتی خط لوله گاز روسیه را معلق کند. این خط لوله قرار است بعد از عبور از دریای سیاه به بلغارستان و بعد به اوکراین برسد .
این امر مسکو را بر آن داشت تا مسیر جدیدی انتخاب کند که به ترکیه می رسد و ان ترکستریم است. ولی از زمانیکه ترکیه یک فروند جنگنده روسی را در نوامیر گذشته سرنگون کرد و باعث بحران بین دو کشور شد متوقف شد.
بعد از این بحران یک حزب سیاسی در بلغارستان که نماینده ترک تبارهای این کشور محسوب می شود، رئیس خود را به علت اعلام حمایت از ترکیه در بحران سرنگون کردن هواپیمای نظامی روسیه، برکنار و از این حزب اخراج کرد.
لطفی میستان که ریاست حزب مخالف «جنبش برای حقوق و آزادی ها» را برعهده داشت از اقدام ترکیه حمایت کرده بود.
این تصمیم نشان دهنده موقعیت متفاوت بلغارستان در میان کشورهای اروپایی است.
هرچند صوفیه عضو اتحادیه اروپا و ناتو است همچنان خود را به مسکو نزدیک می داند.
در عین دو هفته گذشته بیوکو بوریسوف نخست وزیر بلغارستان گفته بود این کشور که از تصمیم روسیه در صرف نظر کردن از خط لوله انتقال گاز « ساوت استریم» در بحبوحه بحران اوکراین در اواخر سال 2014 ، متضرر شده ، خواستار احیای بخشی از این طرح است .
بوریسوف به ظرفیت سالانه 10 میلیارد متر مکعب در برابر 63 میلیارد متر مکعب برای ساوت استریم اشاره کرد.
این تصمیم روسیه ضربه سختی به بلغارستان بود که قرار بود به عنوان عبور ساوت استریم به اروپا به کار رود و به کشور مهمی برای انتقال گاز تبدیل شود.
کارشناسان اعلام می کنند لوله های روسی برای بخش دریایی ساوت استریم همچنان در بندرهای وارنا و بورگاس بلغارستان انبار شده است و می تواند برای این منظور مورد استفاده قرار گیرد. درعمل ،این مسیر جدید انتقال گاز می تواند به یک مرکز توزیع موسوم به « بالکان » متصل شود که صوفیه امیدوار است در وارنا در ساحل دریای سیاه ایجاد و از آنجا به ویژه به صربستان و اتریش گاز صادر کند.
کشورهای اروپایی به خاطر بحران اوکراین روسیه را از نظر اقتصادی و مالی تحریم کرده اند و این گونه خود را از سرمایه گذاری های روسیه محروم کرده اند.
15 درصد سرمایه گذاری های مستقیم روس ها در ایتالیا، 9 درصد در آلمان، شش درصد در انگلیس و پنج درصد در بلغارستان صورت گرفته است. در خارج از اتحادیه اروپا نیز صربستان بیشترین بهره را از سرمایه گذاری مستقیم روس ها برده است.
وزیر انرژی بلغارستان نیز بعد از این تحولات در نشست یاد شده صوفیه گفت ما خواستار احیای خط لوله ساوت استریم به گونه ای دیگر هستیم و با کمیسیون اروپا در این باره هماهنگی صورت خواهد گرفت .
بلغارسان تنها کشوری در اتحادیه اروپا که گزینه ای دیگری از دریافت محموله های گاز روسیه برای اوکراین ندارد امید وار است در سواحل خود مرکزی برای توزیع گاز ایجاد نماید .
درامدهای گردشگری
بلغارستان همچنین می تواند از بحران بین روسیه و ترکیه در کوتاه مدت در زمینه توریسم استفاده کند .
روسیه اعلام کرده است گردشگران روس بجای ترکیه ممکن است به بلغارستان بروند.
در سال 2015 به علت رکود اقتصادی در روسیه تعداد گردشگران روسی به بلغارستان تا 26 درصد کاهش پیدا کرد. ولی صوفیه انتظار دارد بخاطر بحران اخیر بین روسیه و ترکیه تعداد آنها بیشتر شود.
وزیر اقتصاد بلغارستان نیز بعد از حادثه هواپیمای مسافربری روسی در سینای مصر متعهد شد امنیت گردشگران روسی را تضمین کند.
ولی صوفیه همچنین مایل است روابط خود را با همسایه خود ترکیه که با ان 274 کیلومتر مرز مشترک دارد تنظیم کند.
نخست وزیر بلغارستان در مسئله آوارگان به اروپا از همتای ترکیه خود تشکر کرده است.
ولی بر اساس نظرسنجی ها قلب و دل بیشتر بلغارها به طرف روسها است که از نظر فرهنگی به روسها نزدیک هستند.
روسیه در سال 1878 به سلطه امپراتوری عثمانی بر بلغارستان پایان داد.
نخست وزیر بلغارستان گفته است هرچند ما عضو اتحادیه اروپا و ناتو هستیم ولی باید روابط تاریخی مان با روسیه را حفظ کنیم.