درباره مداخله ایران در یمن اغراق می‌شود

همواره بحران یمن از منظر رقابت ایران و عربستان ارزیابی می‌شود و در نهایت نیز از مداخله تهران در امور داخلی این کشور سخن به میان می‌آید. این در حالی است کارشناسان معتقدند درباره نقش ایران در تحولات کنونی یمن اغراق می‌شود. 

خبرگزاری رویترز ادعا کرده است تشدید خصومت بین دو رقیب یعنی عربستان سعودی و ایران در حال به خطرانداختن چشم اندازهای صلح در یمن است".

این ادعا در حالی مطرح می‌شود که یک کارشناس مسائل ایران در شورای روابط خارجی آلمان با اشاره به «توانایی احتمالی ایران برای ایفاء نقش مثبت در متعادل کردن نیروهای اندکی در یمن» از اغراق درباره  نقش تهران در بحران یمن خبر داد. علی فتح‌الله نژاد علت این اغراق‌گویی را نیز «توجیه مداخله ریاض (در یمن)» دانست.  

حتی می‌توان دلیل دیگری نیز برای این اغراق گویی برشمرد، که عبارت است از: «بزرگ نمایی حریف عربستان و متحدان غربی این کشور در نتیجه توجیه ناتوانی آنها در برابر شبه نظامیان الحوثی و مقاومت مردمی در این کشور».  

بنابر گزارش رویترز "در عرصه زمینی، نبرد در یمن به بن بست رسیده است. حوثی‌ها با وجود حملات هوایی تحت رهبری عربستان کنترل صنعا را کاملاً در دست دارند. جنگجویان هادی که عمدتاً تحت حمایت نیروهای امارات و عربستان قرار دارند بر شهر بندری عدن در جنوب این کشور را که اکنون پایتخت غیررسمی یمن به حساب می آید مسلط هستند... تا زمانی که جنگ در یمن شعله‌ور است فضای بیشتری برای شبه نظامیان جهت به دست آوردن اراضی بیشتر با استفاده از خلا امنیتی بوجود آمده وجود خواهد داشت."

شکست عربستان در برابر الحوثی‌ها در حالی است که امریکا که مدعی حمایت از مذاکرات صلح تحت هدایت سازمان ملل است، یکی از تامین کنندگان اصلی تسلیحات عربستان است. مقامات امریکایی می‌گویند تبادل اطلاعاتی با ریاض در مورد اهداف بالقوه در یمن از ماه مارس تقویت شده است.

بنابراین موفقیت الحوثی‌ها تنها در برابر ائتلاف تحت رهبری عربستان نیست بلکه در برابر آمریکا و متحدان منطقه‌ای این کشور است. بنابراین محافل سیاسی و رسانه‌ای غربی و منطقه‌ای با متهم کردن تهران به مداخله در امور یمن، می‌کوشند شکست و زبونی خود را در برابر شبه نظامیان و نیروهای مردمی توجیه کنند.   

برخی کارشناسان نیز معتقدند برخلاف مناقشات در سوریه که در آن ایران جنگجویانی از سپاه پاسداران زبده خود را اعزام کرده است و در عراق که در آن مشاوران سپاه پاسداران در کنار شبه نظامیان شیعه‌ای هستند که با داعش می‌جنگند اندازه و شدت حمایت ایران از حوثی‌ها با ابهام بیشتری مواجه است. 

«آپریل لانگلی الی» تحلیلگر ارشد امور شبه جزیره عربستان در گروه بین‌المللی بحران نیز به گونه‌ای دیگر به این واقعیت اذعان می‌کند: "ایران «سرمایه‌گذاری بسیار کمی بر روی حوثی‌ها کرده است و محصول سیاسی بزرگی را درو کرد.» او می‌افزاید: « عجیب آنکه با وجود بی‌میلی تهران به مداخله عمیق‌تر در یمن این مناقشه دقیقاً روابطی را که عربستان از آن بیم دارد تشویق می‌کند و حوثی‌ها را هرچه بیشتر به اردوگاه ایران می‌راند.»

جناح‌های اصلی درگیر در یمن یعنی ارتش و جنگنده‌های عربستان و جنگجویان وفادار به عبدربه منصور هادی رئیس جمهور مخلوع این کشور که تحت حمایت عربستان است از سویی و شبه نظامیان حوثی و وفاداران به علی عبدالله صالح رئیس جمهور پیشین از سوی دیگر، ماه گذشته و در تلاش برای پایان دادن به این جنگ که تا به حال حدود شش هزار نفر کشته داشته است مذاکراتی را در سوئیس برگزار کردند.

آنها در تلاش برای حصول به یک صلح بادوام قرار بود دوباره در چهاردهم ژانویه باهم ملاقات کنند. اما اعدام روحانی عربستانی یعنی آیت الله نمر النمر در دوم ژانویه و بلافاصله حمله به سفارت عربستان در تهران سبب شد ریاض در مناقشه‌ای جدی درگیر شود. بنابراین این مذاکرات تحت میانجیگری سازمان ملل بین دو طرف مخالف به تعویق افتاد و هیچ تاریخ مشخصی هم برای از سرگیری آن اعلام نشده است.

با وجود این شواهد مجله آمریکایی فارن پالیسی ادعا می‌کند: جنبش انصارالله در یمن موشک‌های پیشرفته ای از ایران دریافت کرده است که قادرند به تانک‌ها و کشتی‌های عربستان و امارات آسیب وارد کنند. این مجله افزود: جنگجویان جنبش انصارالله در برخی از حملات خود علیه کشتی‌های جنگی امارات در سواحل یمن از موشک‌های «سی 802» استفاده کردند. این منبع در پایان افزود: جنگجویان جنبش انصارالله با استفاده از موشک‌هایی که از ایران به دست آوردند، توانستند شمار زیادی از تانک‌ها و نفربرهای زرهی عربستان سعودی را منهدم کنند.

------------------------------------

بررسی و تحلیل/ عبدالرضا خلیلی