برجام در چارچوب اقتصاد مقاومتی
برجام در دوره متمایز اقتصاد سیاسی ایران اجرایی شده است.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما ، صاحبنظران منصف بین المللی بر این باورند که جمهوری اسلامی ایران از بازیگران مهم برای کمک به خروج از رکود اقتصاد جهانی به ویژه اروپایی است و هر کشوری که ایران را از برنامه ریزی های راهبردی بازرگانی بین المللی خود حذف کند ، بیشتر ضرر خواهد کرد.
کشورهای خارجی هم به دنبال گسترش تعامل تجاری و اقتصادی هستند و روند حضور هیئت های خارجی در ایران نشان می دهد کشورهای دیگر هم به مناسبات اقتصادی و تجاری با ایران نیاز دارند.
تمایز این دوره در اقتصاد ایران شامل1) تجارب تحریم های اقتصادی و 2) گسترش ادبیات و گفتمان اقتصاد مقاومتی است و اجرای برجام را باید در خدمت استقرار اقتصاد مقاومتی قرار دهیم تا با حداکثر دستاورد همراه شود.
اقتصاد مقاومتی یک بحث کاملا استراتژیک است که در کشورهایی که دارای اهداف بلند مدت هستند و روحیه استقلال در بطن سیاست داخلی و خارجی آنها جاری است، مطرح شده است.
* ترس غربی ها از اقتصاد مقاومتی
برخی کارشناسان غربی معتقدند اگر اقتصاد ایران تا 80 درصد هم بتواند در مسیر اقتصاد مقاومتی حرکت کند دیگر نمی توان با این کشور چالش یا مقابله کرد.
اقتصاد مقاومتی به معنی حداکثرسازی ارزش افزوده و ثروت آفرینی از همه منابع زیرزمینی و روزمینی و نیروی انسانی است که جمهوری اسلامی ایران در همه این عرصه ها از مزیت های ویژه ای برخوردار است.
کارشناسان اقتصادی غرب و به ویژه اقتصاددانان انگلیسی در سالهای گذشته تاکید می کردند که اگر نظام جمهوری اسلامی ایران موفق به استقرار اقتصاد مقاومتی شود با هیچ روشی نمی توان با این کشور مقابله کرد.
حتی این فرضیه هم مطرح است که غربیها از ترس اقتصاد مقاومتی و با هدف تضعیف ان وارد تعامل تجاری و اقتصادی در فرایند مذاکرات هسته ای و لغو تحریم ها شده اند.
به همین خاطر نمی توان مانند مسائل عادی اقتصادی با روش تحلیل هزینه - فایده به سراغ پروژه های اقتصاد مقاومتی رفت بلکه همه تلاشهایی که به استقرار اقتصاد مقاومتی در این سرزمین کمک می کند از نظر معیارهای نوین اقتصاد ملی باید به عنوان "تمام فایده" مد نظر باشد.
* آسیب های احتمالی برجام
یکی از آسیب هایی که ممکن است در دوره جدید و با اجرای برجام به اقتصاد کشور وارد شود این است که برخی مدیران میانی تصور کنند باید با ابزار تحلیل هزینه- فایده به سراغ اجرای برنامه های اقتصادی رفت و بگویند برخی طر های اقتصاد مقاومتی ، توجیه مالی ندارد.
آسیب دیگر اجرای برجام را می توان در تضعیف اقتصاد دانش بنیان پیش بینی کرد و انتظار می رود برنامه ریزان توسعه دانش بنیان و پروژه های اقتصاد مقاومتی را به جریانی پایان ناپذیر تبدیل کنند.
این را هم مد نظر داشته باشیم که اگر اقتصاد ایران در مسیر دانش بنیان، مقاوم شود می تواند اجرای برجام را به نفع اقتصاد ملی به فرآیندی پر دستاورد تبدیل کند اما شاید برعکس این روند با احتمال ضعیف تحقق یابد یعنی اجرای برجام ممکن است به نفع اقتصاد مقاومتی نباشد و اقتصاد بین الملل ایران تحت تاثیر مناسبات معمولی و طرحهای نفوذ اقتصادی قرار گیرد.
این دیدگاهها ایجاب می کند مسئولان در دوره اجرای برجام حتما این روند را در خدمت توسعه اقتصاد مقاومتی قرار دهند.
اگر اقتصاد مقاومتی تحقق یابد می توانیم بخش زیادی از حدود 240 هزار میلیارد تومان واردات (45 میلیارد دلار واردات رسمی و حدود 25 میلیارد دلار واردات قاچاق) را در داخل تولید کنیم.
اگر این تولید در داخل کشور اتفاق افتد آثار بسیار گسترده ای در بازارهای کار، کالا، پول و سرمایه و همچنین تامین منابع مالی دولت از محل مالیات خواهد داشت و دشمن هم هرگز نمی تواند با بهانه های تحریم مالی و انتقال پولی و غیره این اقتصاد را تحت کنترل خود درآورد.
به همین دلیل است که غربی ها و دشمنان نظام به شدت از الگوی اقتصاد مقاومتی هراس دارند و نباید اجازه دهیم اقتصاد کشور مزیت ها و استعدادهای خود را فدای واردات کند و در هرگونه تعامل و تجارت با کشورهای خارجی باید به سمت بازی اقتصادی برد - برد حرکت کنیم. با حجم نقدینگی بالای 900 هزار میلیارد تومان در کشور به راحتی می توانیم نرخ رشد 8 درصدی را محقق کنیم و در بخش زیادی از حوزه های اقتصادی خود اگر به داشته های خود متکی شویم هرگز تحت تاثیر آسیب های تحریم هم قرار نخواهد گرفت.
باید متغیرهای اقتصاد مقاومتی در نظام برنامه ریزی کشور ( بودجه سالانه و برنامه ششم) نهادینه شود و در آن صورت می توان به تحقق اهداف سند چشم انداز و همچنین نرخ رشد اقتصادی 8 درصد و بالاتر و ساماندهی نظام تجاری هوشمند و مدیریت واردات و صادرات امیدوار بود.
اقتصاد مقاومتی که از تدابیر و رهنمودهای مقام معظم رهبری است و در سیاستهای 24 گانه متبلور شد، به گفتمان سازی برای تبدیل شدن به یک باور عمومی و درک مشترک ملی نیازمند است تا امکان عبور از فشارها، سختی ها، تحریم ها و جنگ اقتصادی دشمن را برای ایران اسلامی به خوبی فراهم کند.
در آن صورت می توانیم برجام را به طرحهای پر دستاورد از جمله کاهش هزینه تولید، کاهش هزینه تجارت، افزایش کیفیت ، تقویت رقابت و ساماندهی قیمت و در مجموع به گسترش تعامل اقتصادی با جهان در چارچوب راهبردهای برد - برد و در مسیر اقتصاد مقاومتی تبدیل کنیم.
یادداشت : اسماعیل محمدی