مشروح سخنرانی اوباما در واکنش به اجرایی شدن برجام

برای دهه ها اختلافات ما با ایران به این معنا بود که دولتهای ما هرگز با یکدیگر صحبت نمی کنند. اما این کار در نهایت نمی توانست منافع آمریکا را تامین کند. در طول سالها، ایران به داشتن توانایی برای ساخت سلاح اتمی نزدیکتر و نزدیکتر می شد. 

اوباما افزود: از زمان رئیس جمهور فرانکلین روزوولت تا جان اف کندی و رونالد ریگان، آمریکا هرگز ترسی نداشته است که دیپلماسی را درباره دشمنانش استفاده کند. من به عنوان رئیس جمهور آمریکا به این نتیجه رسیدم آمریکای با اعتماد به نفس و قوی می تواند با گفتگوی مستقیم با دولت ایران، امنیت ملی خود را جلو ببرد. ما نتیجه آن را دیدیم.

بر اساس توافقنامه هسته ای که سال گذشته ما و متحدانمان و شرکایمان با ایران دست یافتیم، ایران به بمب اتمی دست پیدا نخواهد کرد. منطقه، آمریکا و جهان امن تر خواهد بود. همانطور که بارها گفته ام، این توافقنامه هسته ای هرگز هدفش این نبوده است که همه اختلافات ما را با ایران حل کند اما تعامل و گفتگوی مستقیم با دولت ایران بر اساس اصول پایدار در چند دهه گذشته فرصتی بی بدیل و پنجره ای را برای تلاش به منظور حل مسائل مهم فراهم کرده است.

رئیس جمهور آمریکا گفت: امروز می توانم پیشرفت در چندین جبهه ها را گزارش کنم. اول اینکه دیروز، شاهد رخداد بسیار مهمی در جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی بودیم. ایران اکنون بر اساس توافقنامه هسته ای تعهدات کلیدی خود را عملی کرده است. من می خواهم توضیح دهم که چرا این مسئله تا این حد مهم است.

وی افزود: بیش از یک دهه بود ایران برنامه هسته ای خود را پیش برده بود و پیش از توافقنامه ، ایران حدود بیست هزار سانتریفوژ نصب کرده بود که می تواند اورانیوم را برای تولید بمب اتمی غنی سازی کند. امروز ایران دو سوم از این دستگاهها را برچیده است.

اوباما گفت: قبل از این توافقنامه به طور مرتب ذخیره اورانیوم غنی سازی شده خود را افزایش می داد که برای ساخت تا ده عدد بمب اتمی کافی بود. امروز بیش از نود و هشت درصد از این ذخیره اورانیوم غنی شده به خارج از ایران منتقل شده است، این بدان معناست که ایران دیگر ماده کافی برای حتی یک بمب را هم ندارد.

رئیس جمهورآمریکا افزود: قبل از توافق هسته ای ایران نزدیک بود راکتور جدیدی را تکمیل کند که می توانست پولوتونیوم برای یک بمب تولید کند. امروز قلب این راکتور بیرون آورده شده و با سیمان پر شده است تا دیگر قابل استفاده نباشد.

اوباما گفت: قبل از توافقنامه جهان شفافیت و دید کافی درباره برنامه هسته ای ایران نداشت، امروز بازرسان بین المللی در داخل ایران حضور دارند و ایران هدف شدیدترین و جامع ترین رژیم بازرسیهایی است که تا کنون برای بازرسی از برنامه هسته ای درباره آنها مذاکره شده است.

وی افزود: بازرسان تاسیسات کلیدی هسته ای ایران را بیست و چهار ساعته و سی و شصت و پنج روز سال زیر نظر دارند. برای دهه های آینده بازرسان به کل زنجیره تدارکاتی هسته ای ایران دسترسی خواهند داشت. به عبارت دیگر اگر ایران بخواهد فریبکاری کند و بخواهد مخفیانه بمب اتمی بسازد، ما مچ آنها را خواهیم گرفت. در حالی که ایران قبلا مرتب برنامه هسته ای خود را پیشرفت می داد، ما اکنون همه راههایی را که ایران می توانست سلاح اتمی بسازد، بسته ایم. در حالی که دو تا سه ماه طول می کشید ایران ماده کافی برای ساخت بمب اتمی تولید کند، ما اکنون ای زمان گریز هسته ای را به یک سال افزایش داده ایم و اکنون که جهان دسترسی بی سابقه ای به برنامه هسته ای ایران دارد، هر زمان که ایران بخواهد گریز هسته ای انجام دهد، ما متوجه خواهیم شد. اوباما تصریح کرد: اکنون که اقدامات ایران راستی آزمایی شده است، می تواند از برخی تحریمهای هسته ای رهایی پیدا کند و به پول خودش که مسدود بوده ، دسترسی داشته باشد. شاید مهمتر از همه این است که ما به این پیشرفته تاریخ از طریق دیپلماسی دست پیدا کرده ایم ، بدون اینکه به جنگ دیگری در خاورمیانه متوسل شویم.

وی افزود: من همچنین می خواهم اشاره کنم در همکاری با ایران روی این توافقنامه هسته ای، ما توانسته ایم به مسائل دیگر به شکل بهتری رسیدگی کنیم. در حالی که ملوانان (تفنگداران) ما در خلیج فارس به طور تصادفی وارد آبهای ایران شدند، این اتفاق می توانست رخداد بین المللی بزرگی را باعث شود، برخی از افراد در واشنگتن با عجله گفتند که این هم شروع بحران گروگانگیری دیگری است، اما به جای آن ما مستقیما با دولت ایران گفتگو و همکاری کردیم و توانستیم ملوانانمان را در کمتر از بیست و چهار ساعت آزاد کنیم. این مرا به دومین تحول مهم می رساند.

اوباما افزود: چندین آمریکایی که به شکلی غیرعادلانه توسط ایران زندانی شده بودند، بالاخره به کشورشان باز می گردند. در برخی موارد این آمریکاییها سالهای مداوم در زندان بودند. من با خانواده برخی از این زندانیان ملاقات داشته ام. من ناراحتی آنها را دیده ام و اینکه چگونه در انتظار پسر یا همسر خود بوده اند. من به این خانواده ها قول داده بودم هر کاری که بتوانیم برای آزادی عزیزانشان انجام دهیم و ما خستگی ناپذیر تلاش کردیم.

رئیس جمهور آمریکا گفت: در حاشیه مذاکرات هسته ای، دیپلماتهای ما در بالاترین سطوح از جمله جان کری وزیر خارجه ما ، از همه دیدارها برای واداشتن ایران به آزادی آمریکاییها استفاده کردند. من خودم نیز همین کار را در مکالمه ام با رئیس جمهور روحانی انجام دادم. پس از آنکه توافق هسته ای کامل شد، مذاکرات میان دولتهای ما سرعت گرفت. دیروز این خانواده ها بالاخره خبری را که منتظرش بودند دریافت کردند. جیسون رضائیان به کشور باز می گردد. او روزنامه نگاری شجاع برای واشنگتن پست بود که درباره زندگی روزمره و امیدهای مردم ایران مطلب می نوشت. او یک و سال و نیم در ایران زندانی بود.

باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در ادامه اظهارات خود افزود این تجسم روحیه شجاعانه ای است که به آزادی رسانه جان می بخشد. جیسون به جمع همسر و مادرش پیوسته است و اکنون در کنار آنها است. سعید عابدینی کشیش مسیحی نیز به خانه بر می گردد. وی طی سه سال و نیم گذشته در زندان بوده است و  باور تسلیم ناپذیری اش درباره مبارزه جهانی آزادی ادیان الهام بخشی کرده است. سعید عابدینی اکنون به کلیسا و جمع مردم منطقه خود در آیداهم باز می گردد.

وی افزود: امیر حکمتی نیز به خانه باز می گردد. وی یک عضو سابق تفنگداران دریایی آمریکا است. وی چهار و نیم سال در زندان بود. امروز والدین و خواهرانش در حال شکرگذاری در میشیگان هستند. دو تبعه آمریکایی دیگر به طور غیرمنصفانه توسط ایران در زندان بودند آزاد شده اند. 

اوباما گفت: نصرت الله خسروی رودسری و ماتیو تریویتیک که به عنوان دانشجو در ایران بود نیز از زندان آزاد شده اند. تا حد زیادی پرونده های آنها برای مردم جهان ناشناخته است اما اینکه این دو تبعه آمریکا نیز به خانواده های خود می پیوندند مسئله ای است که همه ما می توانیم آن را جشن بگیریم.

وی افزود: من قصد دارم از تیم امنیت ملی خود به ویژه جان کری وزیر خارجه آمریکا، سوزان رایس مشاور امنیت ملی کاخ سفید رابرت مک گورک، اویل هاینتس، بن رودز، همه اعضای تیم ما به طور خستگی ناپذیری تلاش کردند، قدردانی کنم. آنها تلاش کردند که اتباع آمریکا را به خانه بازگردانند و این کار را تکمیل کنند و قصد دارم از دولت سوییس نیز قدردانی کنم که به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران در این فرایند و این کمک بسیار حساس بود.

رئیس جمهور آمریکا گفت: همزمان ایران توافق کرده است که همکاری های خود را برای یافتن رابرت لوینسون دیگر تبعه آمریکایی افزایش دهیم که بیش از هشت سال است در ایران ناپدید شده است. در حالی که ما از آزادی دیگران بسیار خوشحال هستیم هیچگاه رابرت را فراموش نمی کنیم. هر روز و به ویژه امروز قلب ما با خانواده لوینستون است و تا زمانی که همه اعضای خانواده لوینسون در کنار هم جمع شوند آرام نخواهیم گرفت.

آزادی این افراد  اقدامی است که به صورت تک موردی در قبال ایران صورت گرفت و منعکس کننده تمایل ما به تعامل با ایران برای پیشبرد منافع دوجانبه است. این درحالی است که همزمان برای تضمین امنیت ملی آمریکا نیز تلاش خواهیم کرد. 

وی افزود: توافق هسته ای اجرایی شد، خانواده های آمریکایی دوباره به هم پیوستند و سومین بخش کارهایی که ما طی روزهای اخیر صورت دادیم حل و فصل یک اختلاف مالی بود که به بیش از یک دهه پیش باز می گردد. از سال 1981 میلادی، پس از آنکه دوکشور مناسبات دیپلماتیک خود را قطع کردند از طریق یک دادگاه بین المللی برای حل و فصل ادعاهای مختلف میان دو کشور اقدام کردند.

رئیس جمهور آمریکا گفت: آمریکا و ایران اکنون یک پرونده قدیمی اختلاف مالی مربوط به ادعای ایران برضد دولت آمریکا را حل و فصل کردند. براساس این راه حل پولهای ایران از جمله سود متناسب آن به این کشور بازگردانده خواهد شد با این حال این رقم بسیار کمتر از مبلغی است که ایران پیش از این تلاش داشت دریافت کند.

وی افزود: برای آمریکا حل و فصل این مسئله به منزله پس انداز میلیاردها دلار که می توانست ایران این مبلغ را پیگیری کند و  به هیچ وجه به نفع آمریکا نبود که این پرونده را بیش از این طول بدهد. با توجه به حل و فصل مسئله هسته ای ایران و آزادی زندانیان زمان برای حل و فصل این اختلاف نیز مناسب بود. البته در حالی که ما توافق هسته ای را اجرایی کردیم و به اتباع آمریکایی که به کشور باز می گردند خوشامد می گوییم، می دانیم که همچنان اختلافات زیادی میان ایران و آمریکا باقی مانده است.

اوباما گفت: ما همچنان در مخالفت و مقابله با ایران، در رفتارهای بی ثبات کننده این کشور در زمینه های دیگر از جمله تهدید های ایران برضد اسراییل و شرکای ما در حاشیه خلیج (فارس) و حمایت ایران از گروههای خشن در کشورهایی نظیر سوریه و یمن بسیار سرسخت هستیم. 

وی افزود: ما همچنان تحریم هایی برضد ایران به علت نقض حقوق بشر، به خاطر حمایت از تروریسم و به خاطر برنامه موشکهای بالستیک این کشور داریم و به اجرای شدید این تحریم ها ادامه خواهیم داد. به طور مثال آزمایش اخیر موشکی ایران نقض وظایف بین المللی این کشور بود و در نتیجه آمریکا درحال اعمال تحریم هایی بر ضد افراد و شرکت های فعال در پیشبرد برنامه موشکهای بالستیک ایران است و در این باره همچنان هوشیار خواهد بود و در دفاع از امنیت خود و متحدان و شرکای خود هیچ تزلزلی نخواهیم کرد.

رئیس جمهور آمریکا گفت: من باردیگر قصد دارم به طور مستقیم با مردم ایران صحبت کنم. شما یک تمدن بزرگ با فرهنگی پویا دارید که می تواند کمک های زیادی به جهان بکند. این کمک می تواند در زمینه تجارت، علم و هنر باشد. چندین دهه است که تهدید ها اقدامات دولت ایران برای بی ثبات کردن منطقه موجب شده است که ایران از کل جهان منزوی شود. 

وی افزود: اکنون دولت های ایران و آمریکا با یکدیگر گفتگو می کنند. در پی توافق هسته ای، شما به ویژه جوانان ایرانی این فرصت را دارید که مناسباتی جدید با جهان آغاز کنید. ما فرصتی نادر برای پیگیری یک مسیر جدید پیش رو داریم. یک آینده متفاوت و بهتر که موجب پیشرفت هم برای مردم ما و هم مردم جهان شود.

اوباما گفت: این فرصتی است که پیش روی مردم ایران قرار دارد. ما باید از این فرصت استفاده کنیم. خطاب به هموطنان آمریکایی ام باید بگویم که امروز روز خوش آمد گویی به پدران، پسران، همسران و برادران و پیوستن آنها به خانواده هایشان پس از گذراندن دوره طولانی تنهایی در سلولهای زندان و پشت سر گذاشتن این کابوس است. آنها هیچگاه تسلیم نشدند و دست از تلاش برنداشتند. آنها اکنون بالاخره می توانند با افتخار بایستند و هوای تازه آزادی را به طور عمیق تنفس کنند. 

رئیس جمهور آمریکا افزود: ما به عنوان یک ملت با چالش های واقعی در داخل آمریکا و سراسر جهان روبرو هستیم. بسیاری از این چالشها سریع و به سادگی برطرف نمی شوند. با این حال پیشرفت امروز، اینکه اتباع آمریکا به خانه هایشان بازگشته اند و ایران برنامه هسته ای خود را محدود کرده است و نظارت بی سابقه از برنامه هسته ای خود را پذیرفته است همگی یادآور این مسئله است که ما با کمک قدرت و خرد، شجاعت، اراده و صبر خود می توانیم به دست آوریم. آمریکا زمانی که متحد است می تواند کارهای بزرگی صورت دهد و این اقدامات را صورت داده است و می تواند جهان را تبدیل به مکانی امن تر برای فرزندان  و نسل های آینده کند. من قصد دارم باردیگر از جان کری وزیر خارجه آمریکا و کل تیم امنیت ملی ام به ریاست سوزان رایس تشکر کنم.

اوباما در پایان گفت: همه ما از کمک هایی که از شرکا و متحدان خود دریافت کردیم قدردانی می کنیم و من امیدوارم ایران از این پیام ها و دستکم از این فرصت برای همکاری بیشتر با کشورهای سراسر جهان با هدف پیشبرد منافع و نیز پیشبرد منافع افرادی که به دنبال صلح و امنیت برای خانواده هایشان هستند، استفاده کند.