بحران جدی کسری ذخایر آب زیرزمینی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، حمید چیت چیان در نخستین گردهمایی مشترک مدیران ستادی و استانی وزارتخانه های نیرو و جهاد کشاورزی که امروز در سالن اجتماعات آبگینه با حضور وزیر جهاد کشاورزی و مدیران دو وزارتخانه با موضوع طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی برگزار شد ، افزود :  با توجه به بحران کسری آب منابع زیرزمینی خطر بسیار جدی ، منابع آبی را تهدید می کند و سالانه برای بهره برداری از چاه های آب هزار و دویست کیلومتر کف شکنی می شود.

وی گفت : با افزایش عمق چاه ها کیفیت آب به شدت کاهش پیدا کرده است و آب شور خاک کشاورزی را تخریب می کند به طوری که هم اکنون حدود 7 هزار هکتار از باغات پسته کاملاً خشک شده است. 

وزیر نیرو افزود : خشک شدن قنات ها ، چشمه ها ،  خشک شدن تالاب ها  و دریاچه ارومیه و همچنین وجود پدیده ریزگردها به علت خشکیدگی دریاچه ها و تالاب ها از دیگر معضلات بحران کاهش منابع آب زیرزمینی است.

چیت چیان با بیان اینکه بحران آب با همکاری دستگاه ها و وزارتخانه ها رفع می شود ، گفت:‌  رفع بحران کسری آب در منابع زیرزمینی از حد و حدود اقدامات و برنامه ریزی های یک وزارت خانه فراتر رفته است و تمام دستگاه های اجرایی و قانون گذار ، مجلس و قوه قضائیه باید برای رفع این بحران با وزارت نیرو همراهی وهمکاری کنند.

وی تاکید کرد : بدون همکاری وزارت جهاد کشاورزی و دستگاه های قانون گذار هرگز نمی توانیم بحران کسری آب را مدیریت کنیم.

وزیر نیرو گفت :‌ اولین و مهمترین مشکلی که در مدیریت منابع آب زیرزمینی داریم ، برداشت بیش از حد ظرفیت از این منابع است به طوری که هم اکنون حدود شش میلیارد متر مکعب در سال از منابع آب زیرزمینی بیشتر از ظرفیت برداشت می شود.

وی همچنین وجود چاه های غیرمجاز را از دیگر عوامل بحران کسری ذخایر آب زیرزمینی دانست و افزود : باید برای بستن چاه های غیرمجاز سریعاً چاره جویی کرد چرا که اگر اقدام سریعی انجام نشود ، وضعیت  منابع آب زیرزمینی سال به سال بحرانی تر خواهد شد.

چیت چیان ورود فاضلاب ها به منابع آب کشور را از دیگر عوامل تهدیدکننده منابع آب زیرزمینی اعلام کرد و گفت‌: فاضلاب های شهری ، صنعتی و زهاب های کشاورزی ؛ کیفیت آب را به شدت کاهش داده و دسترسی به آب با کیفیت را برای بهره برداران محدود کرده است.

چیت چیان ؛ استمرار خشکسالی را از دیگر عوامل کاهش منابع آب زیرزمینی دانست و گفت‌:  پانزده سال است که کشور در خشکسالی مستمر قرار دارد به طوری که میزان بارشها در بلندمدت از 250 میلی متر به 244 میلی متر کاهش پیدا کرده و امسال نیز  188 میلی متر 

و با 20 درصد کاهش همراه بوده است.

وی افزود :‌ کاهش میانگین بارش های طولانی در کشور سبب کاهش کیفیت منابع آب های روان و رودخانه های کشور از جمله رودخانه کارون شده است ، به طوری که امکان استفاده از آب این رودخانه برای ساکنان اطراف آن به حداقل رسیده و وزارت نیرو ناچار شده است برای تامین آب مردم این منطقه ، از کرخه خط لوله انتقال احداث کند.

چیت چیان گفت :  در بسیاری از روستاهای شهرهای اهواز ، آبادان و خرمشهر با افت کیفیت و کمیت منابع آب زیرزمینی مواجه هستیم .

وزیر نیرو درباره شرایط سدهای بزرگ کشور و نقش آنها در تامین آب موردنیاز گفت : زمانی که سد کرخه احداث شد ، پیش بینی شده بود 7 میلیارد متر مکعب  ذخیره آب در این سد داشته باشیم اما عملاً ذخیره آ‌ب در پشت این سد بزرگ حتی به 5 میلیارد متر مکعب هم نرسید.

وی ادامه داد :‌ سال گذشته ذخایر آب پشت این سد به یک میلیارد و  900 میلیون متر مکعب رسید و امسال  800 میلیون متر مکعب کمتر از سال گذشته آب پشت سد کرخه داریم.

وزیر نیرو گفت :‌ در عمل از سد کرخه استفاده ای نکردیم و از این سد عظیم  یک کیلووات ساعت هم برق تولید نشده است.

چیت چیان تصریح کرد  : این مشکل محدود به سد کرخه نیست و در سد سیمره نیز با این مشکل مواجهیم و امسال به زحمت توانستیم عملیات آزمایشی تولید برق را در این سد آن هم برای استفاده از دوره گارانتی تجهیزات انجام دهیم.

وی گفت‌: متاسفانه با وجود کمبود برق نمی توانیم از سد سیمره برای تولید برق استفاده کنیم چون آبی ندارد.

چیت چیان کاهش امنیت غذایی را مهمترین معضل کاهش منابع آب زیرزمینی دانست و افزود : با کاهش منابع آب شاهد کاهش تولید محصولات کشاورزی و افزایش وابستگی به واردات خواهیم بود.

وی گفت : کاهش منابع آب زیرزمینی آسیب های جدی هم به محیط زیست وارد می کند که از جمله آنها خشک شدن تالاب های کشور است.

وزیر نیرو افزایش بیماری ها را از پیامدهای بحران آب دانست و افزود :  با کاهش منابع ‌آب و آلودگی محیط زیست شاهد افزایش بیماری ها در دام های کشور و در نهایت انتقال این بیماری ها به انسان خواهیم بود.

چیت چیان گفت ‌: امروز باید چاره جویی کنیم و به جای پیدا کردن مقصر نسخه مناسبی برای مدیریت مصرف آب بنویسیم.

وی تشکیل شورای حفاظت از دشت ها را از اقدامات مشترک دو وزارت خانه نیرو و جهاد کشاورزی دانست و افزود :‌ در این دشت ها برای مدیریت آب برنامه ریزی دقیقی شده است و این طرح در 609 دشت کشور اجرا می شود.

وزیر نیرو گفت‌ : بر اساس این برنامه میزان ‌آب زیرزمینی قابل برداشت محاسبه شده و بنابراین سهم بخش های مختلف مصرف آب شرب ، صنعت و کشاورزی بر اساس میزان آب تعیین شده است. 

وی افزود : در حوزه آب های سطحی هم به تفکیک استان های مختلف سهم آب محاسبه و برای تامین آب بخش های مختلف برنامه ریزی شده است.

چیت چیان گفت :  جلوگیری از اضافه برداشت از ذخایر آب زیرزمینی و حفظ این ذخایر مهم ترین هدف اجرای این برنامه است.

وزیر نیرو مسدود کردن چاه های غیرمجاز ، محدود کردن برداشت آب در چاه های مجاز و تجدیدنظر درباره برداشت آب از چاه هایی را که پروانه های آنها در گذشته صادر شده است  از دیگر اقدامات وزارت نیرو برای حفاظت از ذخایر آب زیرزمینی برشمرد.