آب در تب مصرف نادرست می سوزد

رحیم میدانی درگفتگوی اختصاصی خبرنگار خبرگزاری صداوسیما گفت : اصلاح الگوی مصرف و مصرف بهینه نیازمند فرهنگ‌‌سازی پایدار است و راهکارهای خوبی می طلبد تا همه افراد جامعه ضرورت رفتارهای اصلاح مصرف را احساس کنند ؛ بحران آبی که این روزها برپیکر ایران چیره شده است بر محدودیت زمان دراین فرهنگ سازی تاکید دارد.

معاون امور آب وزارت نیرو افزود: خشک شدن چشمه هاو قنوات ، افت شدید آب چاه ها و همچنین افت کیفی منابع آب درروستاها، وزارت نیرو را غافلگیر کرده است.

غافلگیری ارگانی که درجریان لحظه به لحظه تغییرات وضع آب در کشور است می تواند برای مصرف کننده ها هشدار بسیار مهمی باشد به منظور درپیش گرفتن روشهای صحیح مصرف آب ، تا این یکه خوردن ها گریبان گیر همه مردم ایران نشود.

راعی عزآبادی مدیرکل دفتر مطالعات پایه منابع آب در باره وضعیت منابع آبی گفت: فقط 30درصد بارشهای جوی کشورمان معادل 115 میلیارد مترمکعب آب شیرین ، سهم سفره های آب زیرزمینی و درنهایت شرب، صنعت و کشاورزی می شود؛ این ظرفیت ناچیز نیازمند دقت در نگهداری و صرفه جویی بیشتر است. 

بنا بر این ارائه راهکارهای جدید و اصلاح روش ها، نیاز به اتحاد گروهی و همبستگی افراد در همه مقاطع دارد؛ چراکه زنگ خطر بی آبی درهمه بخش ها به صدا درآمده بطوری که خسرو ارتقایی مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان تهران با اشاره به ممنوعت توسعه افقی وافزایش سطح زیرکشت در استان تهران به دلیل کاهش حجم سفره های آب زیرزمینی می گوید : دراستان تهران 2میلیارد مترمکعب آب دربخش کشاورزی مصرف می شود؛ با وجود توسعه استفاده از سیستم های نوین آبیاری در برخی مناطق زیرکشت تهران، هنوز بخش عمده ای از مناطق به روشهای سنتی آبیاری می شود؛ با توجه به اینکه مابرای تامین آب موردنیاز بخش کشاورزی حتی  درسطوح زیرکشت قدیمی با مشکل مواجه هستیم ؛ تغییر این روند الزامی است.

آب، این موهبت الهی و این مایه حیات را به جرات می توان شاهکار خلقت خداوندی دانست. زندگی بشر و تمامی مخلوقات وابسته به این ماده به ظاهر ساده است. آب یکی از اصلی ترین مواد تشکیل دهنده بدن انسان ها، حیوانات و گیاهان به شمار می آید؛ گرچه همین موضوع به تنهایی نشان دهنده اهمیت آب است، اما بد نیست اشاره کنیم که در زمان حاضر سه مورد استفاده اساسی از آب شامل حوزه های "کشاورزی"، "صنعتی، تولید نیرو" و "شهری" روز به روز در حال افزایش است. 

برابر آمار، میزان آب مصرفی در ایران در سال 1340 حدود 40 میلیارد مترمکعب بوده و این رقم در سال 1376 به حدود 83 میلیارد مترمکعب (تقریباً 2 برابر) رسید و پیش بینی می شود تا سال 1400 مقدار آب مصرفی ایران در بخش شرب به 2.2 برابر، در بخش صنایع به 3.8 برابر و در بخش کشاورزی و پرورش آبزیان به دو برابر برسد. 

کشور ما یک درصد جمعیت جهان را در خود جای داده ؛آب شیرین قابل دسترس 36، صدم درصد آب کره زمین است و بنابر این میان نیازها و منابع آب شیرین نامعادله ای برقرار است.

بر اساس اعلام بانک جهانی، ایرانیان 70 درصد بیشتر از الگوی جهانی آب مصرف می کنند و لازم است افراد جامعه به طور مشخص در مدیریت منابع همکاری کنند. 

هم اکنون مهمترین مصرف کنندگان آب در کشور، کشاورزان هستند که سالانه حدود 85 میلیارد مترمکعب از آب قابل استحصال کشور را مصرف می کنند که بخشی از آن بدون بازده هدر می رود و این امر ناشی از شیوه های نادرست آبیاری و کشت و همچنین نبود تجهیزات مناسب آبیاری و فقر آموزش زارعان است. 

این کم آگاهی کشاورزان به حدی است که روش درمانی وزارت جهاد کشاورزی برای مقابله با کم آبی یعنی استفاده از شیوه های نوین آبیاری نیز به بلای نوظهور زمین تبدیل شده است.

حنیف زاده مدیرامورآب شهرستان فریدن استان اصفهان با اشاره به فرونشست زمین درمنطقه مسکونی این شهرستان گفت: از 8سال پیش استفاده از سیستم های نوین آبیاری در فریدن رواج یافته است؛ اما کشاورزان پس از توسعه این سیستم و دریافت پاسخ مناسب آن به کشت پرمحصول و باقی ماندن بخشی از سهم آب تعیین شده در پروانه بهره برداری ، سطح زیرکشت خود را چند برابر افزایش دادند و این رویه ،مصرف آب را به شدت بالا برد ؛وحجم سفره آبهای زیرزمینی را کاهش داد که نتیجه آن فرونشست زمین درمنطقه مسکونی و  ایجاد خطر جانی برای مردم این شهر شد.

در بخش شرب نیز مصرف کنندگان نیاز به آموزش درست مصرف کردن آب دارند که باید با اطلاع رسانی صحیح، دقیق و بموقع این موضوع را در سطح جامعه تعمیم داد. شاید بتوان گفت برای هدایت جامعه به سمت درست مصرف کردن منابع آب و برق، مواد انرژی و ...، استفاده از مشوق های مالی مانند تخفیف های مالی ماهانه بتوان بهره گرفت به طوری که برای مشترکانی که قبوض آب بها و یا برق آنان هر دوره نسبت به دوره قبلی کاهش می یابد، مبلغی به عنوان پاداش درست مصرف کردن، برای آنان در نظر گرفته شود. 

همچنین استفاده از تابلوهای الکترونیکی ارائه کننده اطلاعات در مکان های پرتردد ، جهت افزایش آگاهی عمومی و جلب مشارکت آنان در استفاده از منابع آب، برق و سایر منابع انرژی به صرفه جویی و حفظ سرمایه های ملی کمک می کند.