مفهوم قبیله در بسیاری از نقاط جهان با تغییرات مدرن متحول شده است، اما هنوز در برخی کشور‌ها از جمله هند قبایل، بعنوان واحد‌های اجتماعی مهم باقی مانده‌اند.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما از دهلی نو، قبیله حدود هشت و نیم درصد از جمعیت کل هند یعنی بیش از ۱۲۰ میلیون نفر را تشکیل می‌دهد.
هند دارای بیش از ۷۰۰ قبیله ثبت‌شده (Scheduled Tribes) است. این قبایل در سراسر کشور پراکنده‌اند، از مناطق جنگلی مرکزی و شرقی گرفته تا ایالت‌های شمال شرقی و جزایر آندامان و نیکوبار.
۱. مهم‌ترین قبایل هند
الف) قبایل مناطق مرکزی و غربی هند
گوند (Gond)
یکی از بزرگ‌ترین قبایل هند (حدود ۴ میلیون نفر).
سکونت در مادیا پرادش، چاتیسگر، مهاراشترا و اودیشا.
دارای زبان خاص خود (گوندی) و فرهنگ غنی شامل نقاشی‌های سنتی (Gond Art).
بھیل (Bhil)
یکی از قدیمی‌ترین قبایل هند، با جمعیتی حدود ۵ میلیون نفر.
ساکن راجستان، مادیا پرادش، گجرات و ماهاراشترا.
مهارت در تیراندازی، صنایع دستی و کشاورزی.
کولی (Koli)
در ایالت‌های مهاراشترا و گجرات.
عمدتاً ماهیگیر یا کشاورز هستند.
وارلی (Warli)
مشهور به نقاشی‌های دیواری سنتی (Warli Art).
زندگی در مهاراشترا و گجرات.
ب) قبایل مناطق شرقی هند
سانتال (Santhal)
یکی از بزرگ‌ترین قبایل هند، ساکن بنگال غربی، جارکند، بیهار و اودیشا.
معروف به موسیقی سنتی و فرهنگ فولکلور خود.
موندا (Munda)
زندگی در جارکند، اودیشا، بیهار و بنگال غربی.
معروف به سیستم اجتماعی خاص خود و مبارزات ضد استعماری.
هو (Ho)
مرتبط با قبیله موندایان، ساکن جارکند و اودیشا.
زبانی از شاخه موندا صحبت می‌کنند.
ج) قبایل شمال شرقی هند
ناگا (Naga)
مجموعه‌ای از قبایل مختلف مانند آنگامی، آئو، کاچاری و...
سکونت در ناگالند، مانیپور، آسام و آروناچال پرادش.
مشهور به جنگاوری و سبک زندگی مستقل.
میسو (Mizo)
زندگی در میزورام و ایالت‌های همجوار.
معروف به صنعتگری و موسیقی.
خاسی (Khasi)
یکی از معدود قبایلی که نظام مادرتباری دارند (نسب از مادر به فرزند منتقل می‌شود).
سکونت در مگالایا.
د) قبایل مناطق جنوبی هند
تور (Toda)
قبیله‌ای کوچک در تپه‌های نیلگیری (تامیل نادو).
معروف به معماری سنتی کلبه‌های گاوی‌شکل.
کوراوا (Kurumba)
ساکن ایالت‌های کارناتاکا و تامیل نادو.
بیشتر به دامداری و کشاورزی مشغول‌اند.
هـ) قبایل جزایر آندامان و نیکوبار
جاروا (Jarwa)
یکی از آخرین قبایل بدوی هند که هنوز با دنیای مدرن تماس محدودی دارند.
اونگه (Onge)
جمعیتی کمتر از ۲۰۰ نفر، یکی از کوچک‌ترین قبایل جهان.
سنتینلی‌ها (Sentinelese)
منزوی‌ترین قبیله جهان که هرگونه تماس خارجی را رد می‌کنند.
۲. ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی قبایل هند
✅ اقتصاد معیشتی – بیشتر قبایل کشاورز، شکارچی یا ماهیگیر هستند.
✅ زبان‌های متنوع – برخی زبان‌های قبیله‌ای مانند گوندی، ناگا، و خاسی از خانواده‌های زبانی مختلفی منشأ گرفته‌اند.
✅ مذهب و باور‌ها – بسیاری از قبایل به طبیعت‌پرستی و آیین‌های سنتی پایبندند.
✅ هنر و صنایع دستی – هنر‌های قبیله‌ای مانند نقاشی وارلی و نقاشی گوند از شهرت جهانی برخوردارند.
۳. چالش‌ها و وضعیت کنونی قبایل هند
رشد شهرنشینی، جنگل‌زدایی و توسعه صنعتی، زندگی بسیاری از قبایل را تحت تأثیر قرار داده است. دولت هند با ارائه امتیازات اجتماعی و اقتصادی ویژه مانند رزرو صندلی در دانشگاه‌ها و فرصت‌های شغلی سعی در حمایت از آنها دارد. با این حال، برخی قبایل مانند جاروا و سنتینلی‌ها همچنان به سبک زندگی سنتی خود پایبند مانده‌اند.
قبایل هند بخش مهمی از تاریخ، فرهنگ و تنوع اجتماعی این کشور را تشکیل می‌دهند. هرچند بسیاری از آنها با مدرنیزاسیون تطبیق یافته‌اند، اما برخی دیگر همچنان سنت‌های دیرینه خود را حفظ کرده‌اند. حمایت از حقوق این جوامع برای حفظ تنوع فرهنگی و زیست‌محیطی هند بسیار مهم است........
اظهارات:
سوریپام از ایالت مانیپور: صنعتگر
راجیش جی مهلا: هنرمندی از ایالت ماهاراشترا
راوول: تولید کننده
مانگی لال: هنرمندی از قبیله‌ای در ایالت راجستان