ادامه پیشروی نیروهای شورشی تحت حمایت رواندا در خاک جمهوری دموکراتیک کنگو، خطر بروز جنگ فراگیر در منطقه دریاچههای بزرگ آفریقا را تشدید کرده است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما از ابیجان، شورشیانام ۲۳ تحت حمایت رواندا، بعد از گوما، وارد بوکاوو در شرق کنگو شدهاند و میخواهند به پیشروی شان تا پایتخت، کینشازا، ادامه دهند.
پل کاگامه، رئیس جمهور رواندا، با رد اتهام کشورگشایی از طریق گروه ام ۲۳، گفته است مسلحینی در همسایگی رواندا در شرق کشور حضور دارند که جان روانداییها را تهدید میکنند. وی گفت: «افرادی هستند که در رواندا نسل کشی کردهاند و اکنون نیز با همان تفکر نسل کشی، در شرق کنگو و تحت حمایت دولت کینشازا حضور فعال دارند.» وی به گروه «نیروهای دموکراتیک رهایی بخش رواندا» اشاره میکند که از قوم هوتو در رواندا هستند و در قتل عام حدود یک میلیون نفری قوم توتسی این کشور در سال ۱۹۹۴ نقش داشتهاند.
در مقابل مقامات کنگو، رواندا را به اعلان جنگ علیه کشورشان با هدف کشورگشایی و بهره برداری از منابع غنی معدنی کنگو متهم کردهاند. فلیکس چیسه کدی، رئیس جمهور کنگو کینشازا، به وضوح رواندا را متجاوز خواند: «حضور هزاران نظامی رواندایی در خاک ما، حمایت سیاسی و نظامی رواندا از شورشیانام ۲۳ و بهره برداری غیرقانونی از منابع طبیعی ما، بی شک ما را به سوی بحرانی با عواقب غیرقابل پیش بینی سوق میدهد.»
ام ۲۳ از حدود یک سال قبل، کنترل معادن طلا، قلع و کبالت را در شرق کنگو از در اختیار دارد. معدن روبایا در این منطقه یکی از بزرگترین معادن کبالت جهان است که در صنایع میکروالکترونیک استفاده میشود. به گزارش سازمان ملل، شورشیان ماهی حدود یک میلیون دلار بابت این معدن عوارض میگیرند و صادرات کبالت آن از طریق رواندا، اقتصاد این کشور کوچک همسایه کنگو کینشازا را تقویت کرده است.
در عین حال اتحادیه آفریقا در اجلاس سران در هفته اخیر در آدیس آبابا، درباره تعمیم جنگ کنگو به کل منطقه دریاچههای بزرگ هشدار داده است. چند کشور آفریقایی به طور مستقیم درگیر مناقشه نظامی رواندا و کنگو هستند. از آن جمله باید به آفریقای جنوبی اشاره کرد که نظامیان اش در قالب نیروی منطقهای با شورشیان در کنگو میجنگند و قربانیان زیادی دادهاند. دو همسایه دیگر رواندا و کنگو به ترتیب بوروندی و اوگاندا نیز درگیر بحران شدهاند. بوروندی برای مقابله با شورشیان تحت حمایت رواندا، به کنگو نیرو اعزام کرده و اواریست دایی شیمیه، رئیس جمهور بوروندی، رواندا را تهدید به جنگ کرده است: «اگر رواندا به کشورگشایی ادامه دهد به سمت بوروندی نیز پیشروی میکند. هشدار میدهم ما بیکار نخواهیم نشست و جنگ فرآگیر خواهد شد.»
اوگاندا همسایه کنگو موضع مبهمی دارد. از یک سو نظامیان این کشور در کنگو حضور دارند و در کنار ارتش کنگو با یک گروه شورشی دیگر میجنگند. از سوی دیگر بنا بر اعلام سازمان ملل، این کشور از شورشیانام ۲۳ حمایت میکند.
در این میان میلیونها نفر از مردم بی دفاع در شرق کنگو، در معرض خشونت مرگبار، آوارگی و کمبود مایحتاج اولیه زندگی قرار دارند. در کینشازا پایتخت کنگو، مردم از بی عملی و بی توجهی جامعه بین المللی و غرب شکایت دارند. یک شهروند کینشازا درباره رویکرد یک بام و دوهوای جامعه بین المللی گفت: «آیا جان یک اوکراینی بیش از جان یک کنگویی ارزش دارد؟ وقتی روسیه به جنگ با اوکراین رفت، ظرف چند روز تحت تحریمهای بین المللی قرار گرفت. اینجا جنگ سالهاست وجود دارد و دهها هزار نفر کشته و میلیونها نفر آواره شدهاند، اما از جامعه بین المللی خبری نیست.»
اظهارات:
یک: پل کاگامه، رئیس جمهور رواندا
دو: فلیکس چیسه کدی، رئیس جمهور کنگو کینشازا
سه: اواریست دایی شیمیه، رئیس جمهور بوروندی