بی نتیجه ماندن روشها و طرحهای پیشین در پیشرفت واقعی اقتصاد روستایی، سیاستگزاران را به آزمودن و اجرای راهکاری جدید با عنوان تعیین متولی مشخص برای روستاها سوق داده است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، غلامرضا نوری وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به تاکید برنامه هفتم پنج ساله بر تعیین متولی مشخص برای پیشرفت روستاها گفت: برای ساماندهی امور مربوط به روستاها ما تکلیف مشخصی داریم و موظف هستیم که سازمان پیشرفت و آبادانی روستاهای کشور را تشکیل دهیم؛ از همین رو مصمم هستیم که در زمان تعیین شده این سازمان را تشکیل دهیم.
صاحبنظران و کارشناسان موافق این طرح، موفقیت کشورهایی مانند هند در این زمینه را نمونههایی از اجرای این راهکار میدانند و معتقدند در بسیاری از کشورها، وجود متولی مشخص عامل اصلی برنامه ریزی، اجرا و نظارت بر برنامهها و طرحهای توسعهای بوده و با تکیه بر این تجارب میتوان با هزینههایی کمتر از روشهای آزموده نشده، برای توسعه روستایی تلاش کرد.
هند که در سال ۱۹۵۰ از فقر و قحطی به شدت رنج میبرد، برای برون رفت از این مشکل مزمن و تکراری، توسعه روستاها و احیای کشاورزی را پایه اصلاحات اقتصادی خود قرار داد و توانست با اجرای طرحهای میان مدت و بلندمدت و به ویژه تاسیس وزارت توسعه روستایی به رونق کشاورزی برسد.
در همان دوران، ایران به دنبال اجرای طرح اصلاحات اراضی بود و تاریخ نشان داد که این طرح پرسروصدا نه تنها کشاورزی را نجات نداد، بلکه بقایای شالوده آن را نیز فرو ریخت و از سوی دیگر، صنایعی که قرار بود با بکار گیری روستائیان مهاجرت کرده فعال شوند، در همان ابتدا متوقف شده و یا با وابستگی تمام عیار به صنایع خارجی، مصرف کننده محصولات آنها شدند.
علی امینی، نخست وزیر دولت مجری اصلاحات اراضی در این زمینه میگوید: با اجرای این طرح تمام چیزهایی که در روستاها و کشاورزی داشتیم از بین رفت و وابستگی ما به خارج از نظر مواد غذایی به جایی رسیده که اگر این اوضاع ادامه یابد، ممکن است دچار قحطی فراگیر شویم.
با اجرای اصلاحات اراضی، سهم کشاورزان از درآمد ملی از بیست و شش به شانزده درصد کاهش پیدا کرد و مهاجرت روستاییان به شهرها به شکل فزایندهای آغاز شد.
مهربان، یکی از مجریان استانی اصلاحات اراضی نیز میگوید: با اصلاحات اراضی، دهقان حساب کرد که آیا چیزی برای من میماند یا نه و به این نتیجه رسید که اگر زمین خود را فروخته و یا رها کند، با مهاجرت به شهر و کارگری درآمد بیشتری خواهد داشت.
وی میافزاید: به همین دلیل بود که در دهه چهل شاهد هجوم روستائیان به شهرها برای حاشیه نشینی و کارساختمانی بودیم.
این درحالی بود که در هند، روند کاملا برعکس شده بود و مردم از شهرها به روستا مهاجرت میکردند. به این ترتیب بود که هند تبدیل به سومین تولید کننده غذا در جهان شد و آغاز این روند از زمانی بود که سازمان توسعه روستایی به عنوان متولی مشخص روستاها شکل گرفت.
اگرپه پس از انقلاب اسلامی به همت جوانان مومن و وطن دوست، جهاد سازندگی شکل گرفت و تا سالها کوشید بخشی از بی توجهیهای مزمن گذشته به روستاها را جبران کند و به شکلی تاریخی و ماندگار در این زمینه موفق بود، اما با متوقف کردن آنها، روند آباد کردن روستاها نیز تا حد چشمگیری معطل ماند و اکنون، همه امیدها به برنامه هفتم است که در آن تاکید شده در مدت زمانی مشخص، وزارت جهاد کشاورزی باید سازمان پیشرفت و آبادانی روستاها و مناطق عشایری را فعال کند.
با تاکید وزیر جهاد کشاورزی بر عزم راسخ این وزارتخانه برای تشکیل این سازمان، به نظر میرسد که روستاها و مناطق عشایری پس از دهههای متوالی تحت نظارت یک متولی مشخص مدیریت شوند.