سه‌شنبه هفته گذشته مدیرعامل شرکت متا، مالک سکو‌های فیسبوک و اینستاگرام اعلام کرد که تیم حقیقت یاب خود را منحل می‌کند. کارشناسان معتقدند این تعطیلی نتایج ناگواری به همراه دارد؛ اگرچه با وجود تیم حقیقت یاب هم عملکرد متا در مدیریت اخبار جعلی مطلوب نبوده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، به نقل از سی‌ان‌ان بیزینس، چند روز پس از اینکه در سه‌شنبه گذشته، مارک زاکربرگ اعلام کرد که شرکت متا، مالک سکو‌های اینستاگرام، فیسبوک و واتس‌اپ، تیم راستی‌آزمایی‌اش را تعطیل می‌کند، حالا اخبار جعلی فراوانی از تپه‌های غرق در آتش ایالت کالیفرنیا در فضای مجازی منتشر می‌شود.
حین سوختن تپه‌های جنوب کالیفرنیا در آتش و تلاش آتش نشانان برای اطفای آن، تیم حقیقت یاب شرکت متا، که آن زمان هنوز مشغول به کار بودند، تلاش می‌کردند این سیل اخبار جعلی را مدیریت کنند.
آلن دوک، روزنامه نگار پیشین سی ان ان و هم مؤسس تیم حقیقت یاب «لید استوریز» (Lead Stories) می‌گوید «حذف تیم حقیقت یاب از سکو‌های مجازی مثل این است که آتش نشانی واحد اطفای حریقش را منحل کند.» این تیم حقیقت یاب زیر نظر شرکت متا فعالیت می‌کند و با این تصمیم، خطر تعطیلی آن را هم تهدید می‌کند.
متا هنوز اعلام نکرده که چه زمانی به شکل رسمی برنامه حقیقت یابی اش را تعطیل می‌کند؛ اما به نقل از سی ان ان، یکی از افراد نزدیک به این برنامه گفته که این تصمیم تا ماه مارس اجرایی خواهد شد. اما دوک، ساکن تیم لس آنجلس که شعله‌های آتش را از خانه اش نظاره می‌کند، می‌گوید اخبار و تئوری‌های جعلی زیادی در این باره در فضای مجازی منتشر شده‌اند.
یکی از این اخبار جعلی منتشرشده در اینستاگرام، تصویری از مردی را در حال انتقال تلویزیون از خانه‌ای در میان آتش نشان می‌داد و پای تصویر نوشته شده بود: آتش و دزدی. پس از بررسی «لید استوریز» (Lead Stories) مشخص شد که آن مرد دزد نبوده؛ بلکه در حال نجات وسایل منزلش از چنگال آتش بوده. این تیم حقیقت یاب روی آن ویدئو برچسب «جعلی» گذاشت و متا هم گفته بود جریمه‌هایی بر این محتوا اعمال می‌کند، به این صورت که آن مطلب کمتر منتشر شود و کاربران کمتری آن را ببینند. همچنین به کاربرانی که بخواهند چنین محتوایی را به اشتراک بگذارند، هشدار داده می‌شود.
تصویری جعلی با عبارت «آتش و دزدی» که در شبکه اجتماعی اینستاگرام منتشر شده است
پولیتیکو فکت، سازمان حقیقت یاب مستقر در فلوریدا هم چندین مطلب منتشرشده در سکوی تردز را که اعلام می‌کردند «لس آنجلس به دنبال چندین فرد است که در منبع هر سه آتش سوزی لس آنجلس حضور داشتند» تکذیب و جعلی اعلام کرد.
این سازمان همچنین تصویری که لوگوی هالیوود را غرق در آتش نشان می‌داد جعلی اعلام کرد و گفت این تصویر احتمالا با هوش مصنوعی تولید شده است.
تصویری جعلی از سوختن نشان هالیوود در آتش که در شبکه‌های اجتماعی به طور گستزده منتشر شد
دوک به سی ان ان گفت: «اخبار جعلی که حالا در رابطه با آتش سوزی لس آنجلس مشاهده می‌کنیم، به اخبار جعلی منتشرشده در مورد گردباد‌های اخیر مشابهت دارد. این اخبار می‌تواند به بی اعتمادی سازمان‌های مشارکت کننده در مدیریت بحران‌ها بینجامد و شرایط را وخیم‌تر کند.».
اما حالا با تصمیم زاکربرگ برای حذف تیم راستی آزمایی و جانشینی آن با ویژگی مانند «کامیونیتی نوت» (Community note) سکوی ایکس، این مسئولیت مهم به مردم واگذار می‌شود. در بخش «کامیونیتی نوت» (Community note) سکوی ایکس مردم می‌توانند واقعی یا جعلی بودن یک محتوا را مشخص کنند و در مورد آن نظر بنویسند. این در حالی است که برخلاف تیم‌های راستی آزمایی حرفه‌ای، مردم عادی معیار‌های مشخصی برای بررسی عادلانه یک خبر در دست ندارند و ممکن است ارزیابی درستی نداشته باشند.
البته از سال ۲۰۱۶ و با تشکیل تیم حقیقت یابی در متا، باز هم میزان اخبار جعلی منتشرشده در سکو‌های مرتبط با این شرکت کم نبود. اخبار جعلی مرتبط با انتخابات کشور‌های مختلف در سال‌های گوناگون، حملات رژیم صهیونیستی به مردم فلسطین و همچنین جنگ روسیه و اوکراین، به طور گسترده در سکو‌های فیسبوک، اینستاگرام و واتس‌اپ منتشر میشد و جریمه‌های متعددی برای این سکو‌ها در اتحادیه اروپا و بعضی کشور‌های آسیایی به همراه داشت.