علیمهری معاون امور اقتصادی استانداری تهران با تاکید بر اینکه افزایش قیمت نان از سوی نانوایی‌ها زیاده خواهی است گفت: به طور جدی تخلفات نانوایی‌ها در سامانه نانینو رصد و متخلفان سهیمه آردشان قطع می‌شود.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه میز اقتصاد شنبه ۲۸ مهر ماه ۱۴۰۳ با موضوع چالش‌های بازار نان و با حضور محمد رسول نظافتی مدیر اجرایی طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان و مهدی امیدوار سخنگوی اتاق اصناف ایران و حامد نجفی علمدارلو کارشناس اقتصاد کشاورزی پخش شد که مشروح این برنامه را در زیر می خوانید:
مجری: حدود یک ماه پیش قیمت‌های جدید نان اعلام شد همان موقع هم گفته شد که این قیمت‌ها باید در بازار رعایت شوند، اما حداقل در تهران کمتر نانوایی قیمت و وزن مصوب را رعایت می‌کند به هر صورت از دو حالت خارج نیست یا قیمت‌های اعلام شده منطبق بر شرایط بازار نیست یا ساز و کار اجرایی برای نظارت بر قیمت‌ها دیده نشده در برنامه امروز به چالش‌های بازار نان و همچنین لزوم تغییرات در سیاست‌های عرضه آرد و یارانه نان می‌پردازیم ابتدای گزارش.
سوال: آقای امیدوار قیمت‌های جدید یک ماه پیش اعلام شدند چرا رعایت نمی‌شوند؟
امیدوار: ببینید من خیلی دوست داشتم که کاش یک گزارشی هم تهیه می‌شد از هزینه‌ها و افزایش در واقع اتفاقاتی مثل مواد اولیه یا هر موارد دیگری که در طول این سال‌ها بر عهده نانوایان بوده و دیده نشده ببینید در تمام کشور‌هایی چه توسعه یافته و چه نیمه توسعه شمار از قیمت‌های دستوری خارج شدند و این متاسفانه ما هنوز دولت‌ها به دنبال این هستند که قیمت‌های دستوری را در بعضی از صنوف و کالا‌های ما داشته باشند ما در ابتدا به عنوان مجموعه اتاق اصناف ایران بار‌ها هم این را عنوان کردیم، ببینید قشر نانوا قشر زحمتکش نانوا و چرا من می‌گویم مظلوم از سال ۹۳ تا سال ۹۷، ۴ سال ما نرخ نداشتیم از سال ۱۴۰۰ تا سال ۱۴۰۲ باز هم ما نرخ نداشتیم یعنی ما از آن طرف که نرخ را اعلام نکردیم ولی هزینه‌های خمیر مایه، کارگر، تامین اجتماعی از همه مهمتر اجاره بها افسارگسیخته بالا رفته، بنابراین آن قسمت را هم که می‌بینیم باید ببینیم که آیا این افزایش قیمت که داده شده واقعی است منطقی است؟
سوال: حالا اینکه شما فرمودید که کاش یک گزارش تهیه می‌شد درباره هزینه نانوایان یکی نه شاید بیش از ۱۰ تا تهیه شده و پخش شده و هست در آرشیو نکته دیگر هم این است که الان می‌فرمایید که قیمت‌ها منطبق بر افزایش هزینه‌ها نیست اولاً در همین تهران باز یک گزارش تهیه شده و پخش شده مواردی بوده که هرچند اندک ولی قیمت‌ها را رعایت می‌کردند و باهاشون هم صحبت کردیم و گفتند که صرفه اقتصادی هم دارد همین قیمت‌هایی که است که تازه اعلام شده نکته دیگر این است که حالا همانطور که در گزارش هم بوده بالاخره این قیمت‌ها وقتی تعیین شده بخش خصوصی اتاق اصناف اتحادیه‌ها اینها آمده‌اند و اظهار نظر کرده‌اند دیگر که یک قیمتی شکل گرفته با تمام اینها این قیمتی که شکل گرفته عملاً نمی‌شود دید که رعایت می‌شود؟
امیدوار: ببینید من به شما قول می‌دهم در اغلب جلسات نماینده بخش خصوصی اتاق اصناف حضور داشته ولی همانطور که عرض کردم قیمت دستوری بوده، چون من خودم هم در برخی از جلسات هستم همین قیمتی که داده شده من یک مطلبی را عرض کنم که خیلی شاید برای خود شما هم جالب باشد اتاق اصناف ایران یک آنالیز قیمتی داشته دولت‌ها در نرخ گذاری‌ها اعلام می‌کنند که ما، چون آرد را داریم در واقع به شما نانوایان به صورت سوبسید و یارانه می‌دهیم پس انتظار است آن قیمتی که ما می‌گوییم را رعایت کنید آنالیز قیمتی که شده مثلاً در یک نان بربری هزینه‌ها بخش به بخش از جمله گفتم خمیر مایه، اجاره، بیمه تامین اجتماعی، کارگر، آرد، آرد ۹ تا ۱۰ درصد آن هزینه‌های کلی یک قرص نان است پس دولت باید به اندازه آن ۹ درصد بیاید قیمت دستوری بدهد این آنالیز موجود است ما اعتراضمان به این است که شما که در واقع این گفته و یا این منت را روی دوش ما دارید که ما داریم آرد یارانه‌ای می‌دهیم ۹۱ درصد از هزینه‌ها را ما خودمان داریم جورش را می‌کشیم اگر نظارتی است بر قیمت آرد چرا نظارت نیست بر اجاره چرا به محض اینکه وقتی قیمت را اعلام می‌کنند بلافاصله حمل و نقل هم دنبال قیمتش است افزایش قیمت آرد را داریم در بیشتر مواقع کارگر بیمه و عملاً آن نانوای ما می‌بیند که در واقع آن سقف پوششی که برایش در نظر گرفته شده دیده نشده است.
سوال: آقای نظافتی خدمت شما هم عرض خدا قوت دارم صحبت‌های آقای امیدوار را تا چه اندازه قبول دارید و البته یک کمک هزینه هم به نانوایان پرداخت می‌شود جمعی اینها پوشش نمی‌دهد هزینه‌های نانوایان را؟
نظافتی: ببینید در موضوع اقتصاد نانوا ما باید اول یک تعریفی داشته باشیم و اینکه همانطور که آقای امیدوار فرمودند سهم هر کدام از ارکان در موضوع اقتصاد نانوا چقدر تاثیرگذار است همانطور که فرمودند در همه کشور‌های دنیا دولت‌ها سهم آرد را در موضوع تولید نان حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد در نظر می‌گیرند و الباقی میزان حق العمل تولید آرد به نان است نکته‌ای که وجود دارد در ایران دولت به منظور حمایت و با هدف تامین پایدار نان ارزان برای مردم موضوع آرد یارانه‌ای یعنی آرد در تولید نان را ر عهده گرفته و هر سال هم به این حجم از هزینه‌های دولت در موضوع تامین پایدار نان افزوده می‌شود به طوری که ما در سال ۱۴۰۰ اگر در نظر بگیریم علی رغم اینکه حقوق و دستمزد حدود ۱۸۰ درصد رشد داشته در موضوع قیمت آرد یارانه‌ای تغییری نداشتیم گر بخواهیم حتی به قبل‌تر هم برگردیم از سال ۹۳ ما در موضوع آرد یارانه‌ای هیچ تغییری نداشتیم حالا نکته‌ای که وجود دارد در موضوع قیمت نان که متشکل از قیمت نان و حق العمل تبدیل آرد به نان است این مذاکره اتحادیه‌های نانوایان با کارگروه‌های آرد و نان است یعنی این، چون موضوع را ما در دولت تمام تلاشمان این است که متمرکز نگهداری نکنیم اگر دقت کرده باشید ما در کل کشور نان استانی و بلکه در برخی از استانها به صورت شهرستانی مشخص می‌شود.
سوال: الان این هزینه‌ها به نظرتان دیده نشده؟
نظافتی: قطعاً دیده شده یعنی، چون نماینده اتحادیه‌ها و اتاق اصناف در جلسات کارگروه‌ها حضور دارند قاعدتاً نظرات عزیزان هم اعمال می‌شود در تعیین نرخ گذاری حالا اینکه از موضوع نرخ ناراضی هستند بحثی است و دوستان باید در کارگروه‌های آرد و نان استانها باید این موضوع را بررسی کنند و قاعدتاً بهش پاسخگو باشند.
سوال: در واقع نظارت هم به صورت بر خط الان دارد انجام می‌شود دیگر؟
نظافتی: ببینید در موضوع نظارت من اول در جایگاه طرح هوشمندسازی را در زنجیره گندم و آرد نان کشور یک بار به تصویر مثالی را عرض کنم راجع به این مسئله ببینید طرح هوشمندسازی یارانه در زنجیره‌ای مثل یک بزرگراهی است بزرگراه اگر بزرگراه را به زنجیره گندم و آرد و نان تشبیه بکنیم طرح هوشمندسازی چه اقدامی را روی این بزرگراه انجام داد یک مقداری روشنایی را افزایش داد شفافیت ایجاد کرد حالا اینکه یک عده‌ای در این مسیر می‌آیند سرعت غیر مجاز می‌روند یک عده‌ای تخلفات دیگری انجام می‌دهند زیرساخت طرح هوشمندسازی این را به تصویر می‌کشد یعنی این را نمایان می‌کند حالا اینکه بخواهند چطوری باهاش برخورد بکنیم و چگونه بخواهیم اقدامات بازدارنده‌ای انجام بدهیم این در اختیار تصمیم گیری کارگروه آرد و نان و نهاد‌های متولی اش است.
سوال: ارتباط ما برقرار است با آقای محمد علیمهری معاون امور اقتصادی استانداری تهران آقای علیمهری ضمن اینکه سلام عرض می‌کنم خدمتتان آقای امیدوار می‌گویند که این قیمت‌های جدیدی که اعلام شده منطبق نیست با هزینه نانوایان و همین باعث گران فروشی شده کم فروشی برای همین ادامه دارد شما این موضوع را قبول دارید؟
علیمهری: درباره قیمت نان بحث‌ها زیاد است و بحث‌هاش شاید کارشناسی باشد ما جلسات متعدد داشتیم در کارگروه آردونان استان که جلساتمان یادم هست که ۶ تا ۷ ساعت حتی طول کشید بحث آنالیزی که آقای امیدوار فرمودند بله یک آنالیزی ارائه شد اتحادیه‌های استان تهران هم ما ازشون خواستیم که آنالیزهایشان را در اختیار قرار دادند منتها آن آنالیز در جلسات کارشناسی بررسی شد خوبه حتی در صدا و سیما هم این آنالیز قیمت‌هایی که دوستان ارائه می‌دهند بررسی شود تخصصی که ببینیم به چه شکلی است ما در استان تهران علاوه بر آنالیز یک کار آماری انجام دادیم و چند نفری را در سطح شهر تهران مامور کردیم از جا‌های مختلف شهر تهران هزینه تمام شده نانوایی‌ها را استخراج کردیم به عنوان استانداری هم مراجعه می‌کردیم به عنوان یک فرد آمارگیر مراجعه کردند به نانوایی‌های مختلف در جا‌های مختلف شهر که بالاخره هزینه‌ها تفاوت دارد این قیمتی که شما مشاهده می‌کنید این قیمتی است که میانگین این هزینه تمام شده‌ای است که از نانوایی‌های مختلف گرفته شده در جلسات ما هم ما در شهر تهران دو تا اتحادیه داریم البته سه تا داریم که دوتاشون یارانه‌ای است اتحادیه نان سنگک جدا است نان‌های سنتی جدا در همه جلسات ما هم حضور دارند در جلسات و در جریان موضوعات هم همه قرار داشتند قیمت‌ها را هم می‌دانستند قیمت‌هایی است که مسبب شده مصوبه تنظیم بازار دارد.
سوال: شما می‌فرمایید این قیمت‌ها هزینه‌های نانوایان را پوشش می‌دهد به علاوه آن کمک هزینه‌ای که پرداخت می‌شود؟
علیمهری: بله ببینید ما از سال ۱۴۰۰ که آخرین بار افزایش قیمت نان داشتیم طی این سه سال یک بار ۴۰ درصد افزایش داشتیم افزایش قیمت نداشتیم ۴۰ درصد بوده که ما به تفاوت هر شب به حساب نانوا‌ها واریز می‌شده در همین سامانه نانینو و علاوه بر آن به طور میانگین هم ما الان ۴۰ درصد افزایش قیمت نان داشتیم که تا حدود زیادی که البته خیلی بیشتر از آن را پوشش می‌دهد ما البته خیلی هم مشکل آنچنانی نانوایانمان ندارند یک تعداد نانوای متخلف در شهر تهران هستند ما در شهرستان‌هایمان خیلی مشکل آنچنانی نداریم.
سوال:آقای علیمهری الان شما می‌فرمایید که قیمت‌ها مشکلی ندارد پس علت شکل‌گیری این تخلفات چیست یعنی ساز و کار اجرایی نیست؟
علیمهری: ببینید من الان حاضرم خودم در جلسه کارشناسی این را اثبات کنم که قیمت‌ها واقعاً به صرفه است و دلایل مغتنی هم دارم همین الان ۱۰۰ تا تقاضا داریم برای اینکه بالاخره نانوایی در شهر تهران احداث کنند ما همیشه خودمان شهرداری‌ها همه درگیر این تقاضا‌های زیادی هستیم که بابت احداث نانوایی است و نمی‌توانیم به همشون رسیدگی کنیم یعنی اگر فعالیت فعالیت زیاندهی باشد حتماً اینقدر استقبال از این فعالیت نمی‌شود.
سوال:پس علت این تخلفات چیست؟
علیمهری: زیاده خواهی است ببینید ۴ یا ۵ ماهی را که ما طول کشید که بالاخره این قیمت نان مصوب شود و مشکلاتی که داخل کشور بود یک مقداری شاید چشم پوشی کردیم از یک تعدادی از تخلفات این چشم پوشی‌ها شاید باعث شده که دوستان فکر بکنند که همان مسیر ادامه دارد اینطور نیست من در همان برنامه قبلی هم که خدمت شما بودم اعلام کردم ما قبلاً سهمیه نانوا‌ها را یک مقداری بازنگری می‌کردیم ترمیم می‌کردیم اگر تخلفی داشتند نانینو آن سهمیه‌شان را کم می‌کرد طبق مصوبه کارگروه آرد و نان تا حدودی این تخلفات را چشم پوشی می‌کردیم و این سهمیه‌ها را ترمیم می‌کردیم به دلیل اینکه می‌خواستیم نانوایی‌ها تا حدودی اقتصادی باشند و مشکلی برای جلوگیری از فعالیت نانوایی‌ها نباشد ولی از این به بعد این اتفاق نمی‌افتد یعنی یک بخشی از تخلفات توسط خود سامانه نانینو دارد رصد می‌شود همین ماه تخلفات نانوا‌ها در کارنامه‌شان نشان داده شده و الان اعمال شده شامل کسر سهمیه شده‌اند آنهایی که تخلف داشته‌اند.
یک تعدادی نانوا هم در شهر تهران داریم که تخلفشان واقعاً نامتعارف است برای همین یک مصووبه‌ای در کارگروه‌ها آردونان استان داشتیم که آن نانوایی‌هایی که تخلفشان زیاد است و سابقه هم دارد و مکرر تکرار می‌شود منجر به قطع سهمیه می‌شود همین گزارشی که شما پخش کردید ما الان ۱۲ نانوایی را که قطع سهمیه کردیم طبق مصوبه آرد و نان استان چند نانوایی دیگر هم هستند دوستان بازرسی داشته‌اند اکیپ‌های مخصوص بازرسی نانوایی‌ها گذاشته‌ایم که بروند این بازرسی‌ها را انجام بدهند و اگر تخلف نامتعارفی هست حتماً کسر سهمیه می‌شوند قطع سهمیه می‌شود امکان نانوایی در سطح شهر تهران و استان تهران را حتماً ندارند، چون تخلفات تخلفات خیلی سنگینی است.
سوال: قطع سهمیه که می‌شوند آن سهمیه آردشان چه می‌شود در مرحله اول که به طور کامل قطع نمی‌شود؟
علیمهری: در مرحله اول یک ماه قطع سهمیه می‌شوند و آن سهمیه‌شان به نانوایی‌های اطراف تخصیص داده می‌شود اگر مجدد تکرار شود یعنی مجدد اکیپ بازرسی مان مراجعه می‌کند اگر مجدد تکرار شود قطع سهمیه دائمی می‌شوند.
سوال: بعد سهمیه‌اش می‌رود برای نانوایی دیگر؟
علیمهری: بله این تخلفات اصلاً قابل چشم پوشی نیست حالا آقای امیدوار که حضور دارند آنجا خوب است که این تخلفات را یک حساب و کتاب بکنند.
سوال: آقای امیدوار یک صحبتی هم با شما دارند یک سوالی دارند از شما ممنون از زحمات ببینید آقای مهندس در طول سال‌ها این نظارت همیشه در دیدگاه دوستان دولتی چه مدیران و چه در واقع کارشناسان بوده در بخش خصوصی نگاه ما نظارت نیست نگاه ما رقابت است یعنی ما باید برویم به سمتی که اینقدر شرایط عرضه و تقاضا خوب باشد که اصلاً نیازی به این همه هزینه در نظارت نداشته باشیم من خدمت شما عرض کنم می‌خواستم ببینم که آماری دارید از اینکه ما چقدر در واقع داریم گندم را به خبازان می‌دهیم و چقدر بابتش دارید یارانه می‌دهید من این را سوال دارم از شما آیا آماری را دارید؟
علیمهری: بله ما کامل آمار دقیق داریم ما همین امسال بیش از ۲۱۰ هزار میلیارد تومان یارانه آرد و نان بیش از این عدد است ببینید ما تا همین الان داریم گندم را ۱۷۵۰۰ تومان از کشاورز می‌خریم.
امیدوار:حالا عرض می‌کنم آقای مهندس همه این اتفاقات افتاده ولی چرا مردم ناراضی هستند دولت ناراضی است واحد صنفی نانوا ناراضی ما کجا داریم اشتباه می‌کنیم یعنی فقط شده که شما این یارانه را پرداخت می‌کنید خود دولت متهم است به اینکه نظارت نمی‌کند اتحادیه‌ها و اتاق‌ها همینطور نانوا متهم هست که با تمام شرافت و نجابتی که دارد دارد آرد را خارج می‌کند مردم هم گله دارند از اینکه چرا ما کیفیت نان خوبی نداریم بنابراین یک جا باید قبول کنید که این پروسه پروسه اشتباهی هست من مثال می‌زنم ببینید اگر بحث نظارت باشد آقای آذری بقا شما هم اگر دقت بفرمایید در جامعه یک اتفاق مثلاً اجتماعی بدی می‌افتد مثل نزاع درگیری و یا خدای نکرده قتل دو تا اداره داریم یکی دادگستری یکی نیروی انتظامی درگیر هستند شما الان به یک نفر می‌گویید برو پروانه کسب نانوایی بگیر اتحادیه، اتاق اصناف، صمت، بهداشت، جهاد، شورای آردونان، فرمانداری ما چه کار داریم می‌کنیم ۱۰ تا بیشتر نظارت داریم می‌کنیم ولی باز هم همچنان در واقع نه شما راضی هستید نه مردم و نه واحد صنفی پس من فکر می‌کنم که باید راه و روش را عوض کنیم بیاییم دیدگاهمان را از روی نظارت برداریم اعتماد کنیم به اتحادیه‌ها آقای مهندس الان اتحادیه فقط شده صدور پروانه کسب شما جابجایی مکان را ازش گرفته‌اید جابجایی مثلاً اگر تخلفی کند آرد ازش کسر می‌کنید یعنی آن قدرت اتحادیه‌ای را ازش گرفته‌اید حتی نانوا دیگر با این سامانه هیئت امور دیگر اصلاً به اتحادیه مراجعه نمی‌کند یعنی اصلاً رئیس اتحادیه شان و بازرس اتحادیه را نمی‌بیند نظارت باید از دیدگاه جامعه ما برود بیرون ما باید برویم به سمت رقابت بخش خصوصی را ببینیم برای اینکه اطلاع داشته باشید ما یک آمار ۶ ماهه گرفته‌ایم.
سوال:در واقع این نظارت‌هایی که شما گفتید الان شده اگر تخلفی باشد بهش رسیدگی می‌شود؟
امیدوار: نگاه کنید الان ما در مجموعه‌های اتاق اصناف در سراسر کشور در شش ماه گذشته چیزی در حدود ۶۳ هزار بازرسی داشتیم این جدای از بازرسی خود اتحادیه است اتحادیه بر اساس بند ط ماده ۳۰ خودش نظارت می‌کند از آن طرف جهاد می‌رود سازمان صمت، تعزیرات سامانه‌ها هم که دیگر بماند سر جایش ولی چرا باز هم کار انجام نمی‌شود به خاطر اینکه ما پیشنهاد هم داریم به خاطر اینکه ما واقعیت را قبول نمی‌کنیم اگر قرار است یک نرخی را بدهیم اگر قرار است ما به واسطه اینکه آقای آذری بقاء مجری توانمندی هستند حقوقی را بگیرد باید بر اساس توانمندی‌اش معیار‌ها و مشخصات کاری که انجام می‌دهد ما الان آمده‌ایم گفته‌ایم قیمت نان در فلان استان همین است هیچ کس دیگری یک ریال بالاتر چطور شما اجاره‌اش را نمی‌توانید کنترل کنید بیمه را می‌برید بالا کارگر را می‌برید بالا حالا ما برای این هم ما پیشنهاد داریم دوستان عرض کنند من پیشنهاد مجموعه اتاق اصناف ایران را برای اینکه بتوانیم یک کاری را انجام بدهیم که این همه نظارت فضای اجتماعی که قشر زحمتکشی مثل نانوایان که در طول سالیان شرافتمندانه کار کرده‌اند رو ببریم زیر سوال یک دلیلش این است که خودمان مقصر بوده‌ایم و نتوانستیم یک قیمت معقولی را بدهیم.
سوال: آقای علمدارلو خدمت شما باشیم ضمن اینکه خدمت شما هم عرض خدا قوت دارم در واقع صحبت‌ها را هم شنیدید فکر می‌کنید که این شرایط فعلی کارآمد هست در عرضه نان؟
علمدارلو: ببینید اعتقاد بنده این است که اصلاً ورود دولت به بازار آرد و نان از ابتدا اشتباه است به خاطر اینکه چند دستگی در بازار ایجاد می‌کند شما وقتی نان را نگاه می‌کنید این سه نوع بازار ایجاد می‌شود و سه نوع حلقه اصلی دارد یک حلقه‌اش حلقه تولید گندم است شما با یک بازار رقابتی مواجه می‌شوید، چون کشاورزان مختلفی تولید می‌کنند بعد دولت به خاطر قیمت تضمینی که ایجاد می‌کند و معمولاً بالاتر از متوسط قیمت بازار است انحصار خرید در بازار ایجاد می‌کند یعنی این بازار را سوئیچ می‌کند روی بازار دیگر در ادامه در حوزه آرد هم در توزیع آرد هم باز انحصار فروش دارد در حوزه توزیع آرد به نانوا‌ها دوباره در حوزه نانوا‌ها می‌خواهد بازار رقابتی ایجاد شود و بحث نظارت را پیش می‌کشد این نحوه دستورالعملی که دولت دارد ورود می‌کند به این بازار از ابتدا اشتباه بوده یعنی آمده یک بازاری برای خودش درست کرده و حالا اصطلاحا می‌ترسه اسمش را صدا کند حالا گفتند ۲۱۰ هزار میلیارد تومان بار یارانه گذاشته روی دوش دولت.
سوال: راهکار چیست آقای علمدارلو؟
علمدارلو: ببینید ما خیلی بحث کردیم مثلاً امسال در قانون بودجه هم تصریح شد که حداقل صنف و صنعت بیایند از این بازار بیرون بتوانند گندم خودشان را وارد بکنند در بورس قیمت‌ها شفاف شود این در حوزه صنف و صنعت می‌توانند این کار را انجام بدهند در حوزه خود خرید تضمینی هم به نظر من قیمت تضمینی خیلی می‌تواند مفیدتر باشد حداقل خیلی بار هزینه‌های دولت را کم می‌کند در این حوزه که بیاید اصطلاحا مابه التفاوت برقرار کند بگذارد بازار رقابتی شکل بگیرد آن وقت اگر احساس کرد کشاورزش در این فضا ضرر می‌کند اجازه پرداخت کند ما به تفاوت بازار را به آن قیمتی که تضمین کرده برای اینکه آن کشاورز از آن بازارش خارج نشود ببینید این نوع نگاهی که داریم در ادامه برای اینکه مصرف کنندگانش احساس می‌کنند که ممکن است آسیب ببیند بیایند اصطلاحا تقسیم بندی مصرف کنندگان را انجام بدهند ممکن است یک عده‌ای به کارت اعتباری نیاز داشته باشند برای تهیه برخی اقلام ممکن است که یک عده‌ای نیاز به یارانه‌های نقدی در این زمینه داشته باشند.
سوال: یعنی یارانه به مردم داده شود به جای اینکه به آرد پرداخت شود درست است؟
علمدارلو: طبیعتاً دنیا هم به همین سمت می‌رود.
سوال: قیمت نان هم آزاد می‌شود دیگر؟
علمدارلو: طبیعتاً همین است ببینید شما با آرد ۹۰۰ تومانی واقعاً هزینه حمل خودش را کفاف نمی‌دهد این را توجه بکنند دوستان الان درآمد شرکت بازرگانی دولتی ایران که مسئول این کار است یکی از بزرگترین شرکت‌های زیانده دولتی است این قرار است تا کجا ادامه پیدا کند ببینید من مسئله‌ای شنیدم امیدوارم که صحت نداشته باشد ما از صندوق توسعه ملی برداشت کردیم برای اینکه بتوانیم یارانه را به نوعی پوشش بدهیم.
سوال: آقای علمدارلو حالا همه این اتفاقات بیفتد بعد آن موقع دیگر این تخلفاتی که در بازار شاهد هستیم یعنی به نظرتان دیگر جمع می‌شود؟
علمدارلو: ببینید تخلفات شما در مقابل آن زنجیره‌ای که وجود دارد به نظر من شاید نیم درصد بحث بازار نیست شما اینقدر اگر قرار باشد بزرگ شود آنقدر مکانیزم‌های عرضه و تقاضا به خوبی شکل می‌گیرند و می‌توانند ما را به فضای یک تعادل جدیدی برسانند البته ببینید یک نکته دیگر هم وجود داشته اینجا توجه باید بهش بکنیم که.
سوال: نیم درصد در آینده نخواهد بود و یا الان نیست؟
علمدارلو: کل بازار مگر تخلفش چقدر است آن بحثی که آقای نظافتی فرمودند آن شفاف کردن که بازار را برای ما اولاً هزینه‌هایش پایه دولت چقدر بوده و چقدر توانسته این تخلفات را کم بکند بالاخره ما یک سیاستی را اجرا کردیم طرح هوشمندسازی بوده حالا می‌خواهیم بگوییم که این یک هزینه‌هایی شده حالا دستگاه‌های پوز و هزینه‌های دیگر.
سوال: این هزینه‌ها که برای الان نیست می‌گویید که اگر اصلاح شود روند در آینده می‌تواند؟
علمدارلو: بله طبیعتاً این اتفاق می‌افتد.
سوال: چون الان تخلفات کم نیستند حالا حداقل در تهران که ما داریم می‌بینیم کمتر نانوایی بوده که من اینقدر می‌روم مراجعه می‌کنم که قیمت و وزن را رعایت کند؟
علمدارلو: ببینید اصلاً بحثم یک چیز دیگر است شما وقتی که تخلف را تخلف گران فروشی یا کم فروشی یک نانوا را به عنوان بحث اصلی مطرح می‌کنید آن مبحث اصلی تحت شعاع قرار می‌گیرد شما مثلاً در یک حوزه‌ای که ۲۱۰ تا در ۲۲۰ هزار میلیارد تومان طبق فرموده خود معاون استاندار که دارد هزینه می‌شود برای یارانه نان که ارزان بکنید این دیگر بحث تخلف بحث گرانفروشی و کم فروشی در مقابل این عدد ۴ میلیارد دلار می‌شود تقریباً با ۴ میلیارد دلار می‌شود خیلی کار در کشور انجام داد ببینید مثلاً شما تخلف را بولد می‌کنید در یک همچین فضایی در صورتی که اصل ماجرا که اصطلاحاً یک چیز دیگر است در واقع مغفول می‌ماند همان شعر معروف است که می‌گوید که شما سر چشمه را می‌توانید با یک بیل بگیرید چو پر شد نشاید گذاشتن به بیل الان همین اتفاق افتاده استعداد نیروی انسانی را در واقع اینجا درگیر می‌کنید برای اینکه این نظارت‌ها را دارند انجام می‌دهند در صورتی که با اجرای درست سیاست‌ها می‌توانید خیلی جلوی این تخلفات را بگیرید اصلاً این اتفاقات نیفتد در جامعه.
سوال: ممنون از شما آقای نظافتی در واقع حالا خیلی هم صحبت شد این بحث هزینه اجاره و اینها اصلاً اجاره دادن نانوایی تا اونجایی که من می‌دانم تخلف است؟
نظافتی: قبل از فرمایش شما من یک توضیحی را ناظر به فرمایشات دوستان بدهم ببینید اولاً که نظارت بر برابر رقابت نیست رقابت در برابر انحصار است نظارت الان مگر شما در موضوع لوازم تحریر، در موضوع لوازم خانگی، در موضوع میوه مگر ما داریم یارانه می‌دهیم که داریم نظارت می‌کنیم این نابسامانی‌های بازار‌های متعدد دوستان عزیز ما در اتاق مگر نان و اقلام یارانه‌ای را دارند نظارت می‌کنند خیر اینطوری نیست مسئله نظارت با رقابت اصلاً همگون نیستند که ما بخواهیم اینها را با هم برابری قرار بدهیم یا بگوییم که این جانشین آن بشود یا برعکس این نکته اول نکته دوم در مورد هزینه‌های اجرای طرح بنده در جلسات متعدد قبلی هم خدمت شما و مردم عزیز عرض کردم طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نام در یک دوراهی این تصمیم اتخاذ شد دوراهی بین آزادسازی قیمت نان که ترجمه‌اش می‌شود افزایش ۷ تا ۸ برابری قیمت نان برای مردم که حتی این سیاست ما در زمان جنگ هم این سیاست را در کشور پیاده‌سازی نکردیم همه اقلام کوپنی بود ولی نان هیچ وقت کوپنی نشد پس این یک نکته.
نکته دوم و مسیر دومی که پیش‌بینی می‌شد سهمیه‌بندی نان بود که این اصلاً با کرامت مردم شریف ایران در تعارض است و در تضاد است و لذا در این مسیر مسیری پیش‌بینی شد گفتیم هوشمندسازی اتفاق بیفتد که نظام تخصیص آرد یارانه‌ای تغییر کند مبنایش بر مبنای عملکرد واحد‌های خبازی باشد فلذا این مسیر چه اتفاقی افتاد دوستان فرمودند که ثمراتش چیست من تا همین عرضم به حضور شما شش ماهه.
سوال: قبل از اینکه ثمراتش را بگویید این یادتان باشد برمی‌گردم بهش این بحث اجاره دادن نانوایی را بفرمایید؟
نظافتی: ببینید اجاره دادن نانوایی اصلاً از لحاظ مفهومی مغایر است با نظام صنفی یعنی اجاره دادن نانوایی وجود ندارد طی تحقیقاتی که ما هم انجام دادیم این پدیده در بین نانوایی‌ها عرفاً رواج دارد یعنی ما بخش عمده‌ای از واحد‌های خبازیمان اجاره هست، اما نکته‌ای که وجود دارد در قالب مباشرت اجاره داده‌اند این پدیده از لحاظ ما متمرکز نمی‌توانیم از تهران بر این پدیده نظارت کنیم این پدیده را کارگروه‌های آرد و نان استانها و شهرستان‌ها، چون در کف میدان هستند به راحتی می‌توانند عرضم به حضور شما این پدیده را شناسایی بکنند و برخورد کنند اصلاً دست روی نقطه درستی گذاشتید یکی از دلایل اینکه عزیزان نانوا همیشه در جلسات می‌گویند که نرخ نمی‌صرفد همین پدیده اجاره دادن هست چرا، چون می‌گوید که من اجاره بها را جدا می‌کنم این می‌شود برای صاحب مجوز حق کارگری خودم را می‌گذارم کنار حق کارگری عواملم را هم می‌گذارم کنار هزینه‌های تولیدم را هم می‌گذارم کنار حالا باید یک سودی برایم داشته باشد با این منطق ما در کدام صنف داریم با این منطق دارند نظام توزیع درآمدشان را دارند بعد در انتها می‌گویند که بنابراین این اقتصاد نانوایان توجیهی ندارد و نمی‌صرفد دولت همیشه در موضوع اقتصاد نانوا متعهدانه عمل کرده.
سوال: پاسخ آقای امیدوار را نسبت به این موضوع بشنویم برگردیم دستاورد‌های طرح هوشمندسازی را خدمتتان باشیم آقای امیدوار بفرمایید؟
امیدوار: ببینید پیشنهاد مجموعه اتاق اصناف ایران با کار‌های کارشناسی که انجام شده این است که ما باید همانطور که دوست عزیزمان به صورت دانشگاهی و علمی گفتند بیاییم به سمت اینکه واقعیت‌ها را ببینیم ببینید ما باید یارانه را از شروع چرخه ارزش آردونان برداریم یعنی آن کسانی که آخر این چرخه و زنجیره هستند آنجا باید یارانه می‌دادند ما باید برویم به سمت تک نرخی کردن نان و مدیریت و کنترلش به واسطه اینکه خیلی از هزینه‌ها کم می‌شود زمانی که شما حالا دوستمان گفتند تحت عنوان کارت نان و یا مثلاً واریز مستقیم مبلغ نان به حساب افرادی که بی‌بضاعت و یا کم برخوردار ما الان با ۲۴۰ همتی که داریم می‌دهیم کجا توانستیم آن قشر کم برخوردار را راضی نگه داریم من به شما قول می‌دهم این هم کار کارشناسی شده اگر ما برویم به سمتی که نان را از چرخه قیمت دستوری و یارانه خارج کنیم با برآوردی که ما داشتیم چیزی در حدود سه میلیون تن از ده و نیم میلیون تنی که ما الان داریم در واقع به خبازان می‌دهیم کاهش داریم می‌توانیم به کارگرانی که در آن نانوایی‌ها کار می‌کنند به واسطه درآمد خوبی که ایجاد خواهد شد هم بیمه بهتری و هم حقوق بهتری داده شود به شرطی که من آن مطلبی را که عرض کردم بحث ما از رقابت این است که برویم به سمت خود کنترلی .
برویم به سمت اینکه بازار خودش را مدیریت بکند این است که فقط دولت یک حالت نظارت داشته باشد به محض اینکه شما تخلف کردید پس از آن طرفش باید نظام عرضه و تقاضا و بقیه را هم ببیند بنابراین ما از همین تریبون از دولت جدید آقای پزشکیان خواهش می‌کنیم همانطور که شجاعانه بعد از مدت‌ها آمدند قیمت مصوب نان را دادند درخواست داریم که این اعتماد به بخش خصوصی شود و همانطوری که کار کارشناسی و هم در اتاق اصناف و هم در دانشگاه شده برویم به سمتی که یارانه را از شروع زنجیره برداریم و در انتها به افرادی که نیاز دارند بدهیم.
سوال: آقای نظافتی دستاورد‌های طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان را می‌خواستید بگویید؟
نظافتی: عرض می‌کنم خدمتتان قبلش من در تکمیل فرمایشات آقای امیدوار بنده یک نکته‌ای را عرض کنم مکرراً ما در فضای سیاست گذاری آرد و نان کشور ادبیات‌های از این دست را می‌شنویم که به سمت آزادسازی برویم به سمت رقابت برویم تعبیر من این است که دوستان مدینه فاضله‌ای را برای دولت‌ها متصور می‌شوند و دولت‌ها را به سمت تصمیم گیری‌هایی می‌برند که هزینه‌های سنگین در عرصه اجتماعی دارد ببینید دوستان تحلیل اقتصادی نام تحلیل درستی نیست تحلیل دقیقی نیست بله بنده هم اقتصاد خوانده ام بنده هم می‌دانم که حرکت به سمت بازار آزاد رقابتی کیفیت را افزایش می‌دهد نقش دولت کمتر می‌شود هزینه‌های دولت را کاهش می‌دهد ولی آیا این تصمیم را ما در دولت داریم که بخواهیم غیر مسئولانه با نان مردم سیاست گذاری کنیم آیا این تصمیم وجود دارد اصلاً چرا تحلیل اقتصادی نان پاسخگو نیست؟
نان علاوه بر اینکه یک پدیده اقتصادی باشد یک پدیده اجتماعی است سطح تماس نان با مردم مردمی که قریب ۵۰ سال است که دارند از نان یارانه‌ای استفاده می‌کنند شما چقدر به راحتی می‌توانید تصمیم گیری کنید که آقا نان را آزاد کنیم حالا یک کارت نانی هم به مردم بدهیم اقلیم را در نان در نظر نمی‌گیرید ما ۳۱ استان داریم ۳۱ الگوی مصرف مختلف داریم ۳۱ الگوی خرید نام داریم شما اینها را چگونه می‌خواهید در این سیاست‌های عامی که برداشتتان هم این است که سیاست‌های علمی است بله از لحاظ اقتصادی علمی است بنده هم تایید می‌کنم علمی است، اما آیا سیاست گذاری حوزه نان با پیچیدگی اش ما در طرح هوشمندسازی فقط ۱۷۰۰ نوع نان داریم در کشور شما چه جوری می‌خواهید اینها را سیاست گذاری کنید با سیاست‌های یک نسخه‌ای که برای همه مردم از این یک کار غیر مسئولانه و بی‌تعهدانه است برای دولت و قاعدتاً.
امیدوار: چرا در این سال‌ها جوابی نگرفته‌اید چرا در این سال‌ها شرایطی را ایجاد کرده‌اید شما اگر قرار است به مردم یارانه بدهید باید قیمت نان را دستوری بگذارید از جیب نانوا باشد شما باید بیایید به سمت شرایطی که شما این همه سال یارانه داده‌اید هنوز نتوانستید قیمت نان را جمع کنید.
نظافتی: الان شما می‌گویید که چرا اینجوری است شما دقیقاً چی را می‌گویید چرا اینجوری است الان ما اگر آزاد کنیم یعنی اختیارات برمی‌گردد.
امیدوار: این را در خیلی از استانها دیده‌ایم سیاست گذاری نان در شورای آرد و نان امروز تصمیم، می‌گیرد اتحادیه برای شرایط ویژه‌ای مثل ارتحال امام یا شرایط دیگر نام را بیشتر عرضه کنیم به واسطه‌هایی شورای آرد و نان قرار است که مثلاً سیاست گذاری کند یک ماه طول می‌کشد تا جلسه‌اش برگزار شود یعنی الان شرایط را؟
نظافتی: آقای امیدوار در ارتحال امام اگر نان دچار چالش شود رئیس اتحادیه باید پاسخگو باشد خیر آقای فرماندار آقای استاندار پاسخگو است مسائل سیاست گذاری با مسائل صنفی متفاوت است آقای امیدوار؟
امیدوار: این نگاه از بالا به پایین این نگاه دستوری در هیچ کدام از بازار‌ها جواب نخواهد داد همانطور که در لاستیک این کار را کردید در سیمان دارید این کار را می‌کنید همانطور که در نان کردید باید بروید به سمت اینکه دولت بتواند با امتیازاتی که در رقابت و همینطور بستر عرضه و تقاضا ایجاد می‌کند مردم را به سمتی ببرد که بهترین جنس را بخرند چه اشکالی دارد الان منی که الان کم برخوردار هستم یارانه نانم را بگیرم و بروم بهترین نان کامل را بخرم برای فرزندم.
نظافتی: خوب این می‌شود اقتصاد نانوا.
امیدوار: شما شرایط ایجاد می‌کنید برای شرایط نانوا از شرایط نانوا سوبسید می‌دهید.
نظافتی: خوب نمی‌شود اقتصاد نانوا به دولت ربطی ندارد دولت تصمیم می‌گیرد که نان ارزان را در سر سفره مردم بیاورد حالا شما می‌گویید که اقتصاد نانوا ایراد دارد این را مطالعه کنید.
امیدوار: ما در بازاری هستیم که برای بنده نمی‌صرفد می‌گویم که آقا تو بیا تو رو خدا این مغازه را اجاره می‌دهم بهت بعد از ۶ ماه مغازه را به من اجاره می‌دهد.
نظافتی: اینها مباحث سیاستگذاری است با مباحث صنفی قاطی نکنید شما می‌گویید دولت سیاستش را.
امیدوار: شما بر اساس دستور این کار نمی‌شود نرفته جلو چندین سال است که نتوانستید.
نظافتی: شما چه توقعاتی دارید توقعاتتان را شفاف چرا نمی‌گویید؟
امیدوار: توقعمان این است که به بخش خصوصی اعتماد کنید.
نظافتی: خوب اعتماد می‌کنیم.
امیدوار: توقع ما این است که آقای پزشکیان قول دادند درصد اقتصادی که الان در دست دولت است را متناسب برگردانند به بخش خصوصی ۸۰ درصد اقتصاد در دست دولت است چرا باید اینطوری باشد.
نظافتی: با این روال گران فروشی و کم فروشی حل می‌شود یک جواب بله یا خیر با این سیاست‌ها گرانفروشی و کم فروشی حل می‌شود یا خیر نمی‌شود آقا؟
امیدوار: من عرض می‌کنم شما به عنوان یک کارمند دولت اگر حق و حقوققتان را به موقع ندهند اگر آنچه را که صلاح شما است و لیاقتش را دارید به شما پرداخت نکنند انرژی و حس خوبی ندارید برای اینکه کار بکنید ما می‌گوییم خودتان را که می‌بینید آن طرف ما را هم ببینید هزینه‌های ما را من شمردم برای شما یک نانوا باید زیر نظر ۱۵ تا اداره شما باشد چرا باید اینطوری باشد چرا باید من که وارد اقتصاد می‌شوم باید نگاه‌های مختلف دیگر آن بستر را ایجاد نکرده‌اید آمده‌اید در خود وزارت اقتصاد آمدید هیئت مقررات زدایی سامانه‌ای را ایجاد کرده‌اید برای اینکه پروانه کسب رابدهید اشتغال زایی را ایجاد کنید ولی از آن طرف براتون مهم نیست که این آقا در بازار می‌ماند یا نمی‌ماند.
سوال: آقای نظافتی دستاورد‌های هدفمندسازی آرد و نان را بفرمایید؟
نظافتی: بله عرض می‌کنم در موضوع صرفه‌جویی و کاهش هدر رفت آرد یارانه‌ای من اول توضیحی را من لابلای عرایضم خاطرم رفت عرض کنم در موضوع هزینه طرح، طرح هوشمندسازی یک ریال هزینه برای دولت نداشته یک ریال منابع بودجه‌ای بهش تخصیص داده نشد یعنی این را من در جلسات قبل هم خدمتتون عرض کردم مکرر هم امروز با شفافیت بالا عرض می‌کنم یک ریال هزینه نداشته تمام هزینه‌های این طرح مربوط به سرمایه‌گذاری بانک عامل است بانک سپه با تیم مدیریتش با تمام توانش مجاهدانه آمدند کف میدان، حالا در موضوع صرفه‌جویی ببینید در موضوع کاهش هدر رفت آرد یارانه‌ای بعد از اینکه ما در سال گذشته تا پایان ۱۴۰۲ خدمتتان عرض کردیم ببینید من به نظرم یک بار برگردیم به گذشته فلسفه صرفه‌جویی و کاهش هدر رفت را عرض کنم.
ببینید روند مصرف آرد یارانه‌ای در کشور سال حدود ۱۳۹۸ تا سال ۱۴۰۰ که داده‌هایش موجود است روند سه درصدی را دارد پی می‌گیرد این سه درصد ناشی از افزایش جمعیت و شاخص‌های اقتصادی هم روی آن تاثیرگذار است سال ۱۴۰۱ طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان با تدبیر دولت پیاده سازی شد روند مصرف آرد یارانه‌ای نه تنها آن روند سه درصد افزایش پیدا نکرد یعنی آن سه درصدی که هر سال داشت افزایش پیدا می‌کرد بلکه روند رشد طبیعی همه اقلام مصرفی مردم است بلکه یک میزانی هم کاهش پیدا کرد این روند ۱۴۰۱ در سال ۱۴۰۲ هم به همان میزان تثبیت شد در سال ۱۴۰۳ هم برآورد‌های ما این است که این میزان تثبیت شده حالا ما می‌خواهیم یک عدد ریالی خدمتتان عرض کنم یعنی دولت نیاز به منابع کمتری پیدا کرد برای تامین نان ارزان برای مردم. امروز یعنی تا انتهای نیمه اول سال ۱۴۰۳ که خدمت شما هستیم دولت به ۷۵ هزار میلیارد تومان منابع دیگر احتیاج ندارد برای تامین نان مردم اگر قرار بود با همان منطق بدون طرح هوشمندسازی و با همان سیاستی که از قبل اعمال می‌شد ادامه می‌داد قاعدتاً به ۷۵ هزار میلیارد تومان منابع بیشتری می‌خواست.
سوال: یعنی ۷۵ هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی شد؟
نظافتی: بله.
سوال: در چه مدت زمان؟
نظافتی: در یک بازده ۳۰ ماهه یعنی از ابتدای طرح هوشمندسازی تا پایان شهریور ۱۴۰۳.
سوال: من یک نقل قول برایتان بخوانم آقای نظافتی آقای محمد محسن جلالی مدیر کل هماهنگی و نظارت بر امور آرد و نان شرکت بازرگانی دولتی وزارت جهاد کشاورزی ایشان گفته‌اند از زمانی که طرح نانینو راه‌اندازی شد هدف ساماندهی مصرف آردونان بود که به نتیجه مطلوب نرسید و بر خلاف آنچه که تصور می‌شد مصرف آرد کشور نه تنها کم نشده بلکه افزایش هم پیدا کرده در واقع ایشان در مقامی هستند که می‌توانیم بگوییم که آرد مورد نیاز نانوایی‌ها را تامین می‌کنند؟
نظافتی: عرضم همین است دیگر ببینید تحلیل روندی نیاز دارد اصلاً طرح‌های صرفه‌جویی شما در طرح‌های صرفه‌جویی می‌توانید عدد مطلق مصرف را با میزان کاهش پیدا کرده، چون در جریان است ما در سال ۱۴۰۱ علاوه بر اینکه موضوع اتباع را داشتیم و افزایش جمعیتشان را در کشور شاهد بودیم علاوه بر اینکه موضوع آزادسازی را داشتیم و خوب افزایش قیمت کالا‌های جانشین سبب می‌شد که تقاضا برای نان افزایش پیدا کند مضاف بر این موارد ما در سال ۱۴۰۱ انگیزه انحراف گندم برای مصارف خوراک دام و طیور و موارد متعدد را داشتیم، چون آنها خوراکشان آزاد شده بود با این حال ما شاهد تثبیت مصرف آرد یارانه‌ای شدیم.
حالا اگر بخواهیم عدد صرفه‌جویی را محاسبه کنیم با آن روند سه درصد یعنی اگر با همان روند ما در سال ۱۴۰۳ قرار داشتیم چه میزان آرد یارانه‌ای نیاز داشتیم تا نان مردم را تامین کنیم این یک نکته است نکته بعدی هم بنده عرض کنم در این عمر۳۰ ماهه طرح ما علاوه بر اینکه مصرفمان کاهش پیدا نکرده حدود ۳۰۰۰ نانوایی جدید در کشور تاسیس شده است کدام محل اگر قرار بود که نه تنها کاهش نداشته بلکه این میزان افزایش خب قاعدتاً این ۳۰۰۰ نانوایی را نمی‌توانستیم تاسیس کنیم دیگر ولی الان در داده‌هایی که مشاهده می‌کنیم نه تنها مصرف ما تغییر نکرده بلکه ۳۰۰۰ نانوایی جدید هم تاسیس شده در کشور اینها ثمرات طرح هوشمندسازی است امیدوار مثلاً الان شما یک نانوایی جدید که تاسیس می‌شود آرد که ندارند سهمیه هر استان آردش مشخص است و همان میزان است می‌آیند دو تا کیسه از آن کم می‌کنند سه تا کیسه از آن کم می‌کنند می‌دهند به اون یکی دیگر یعنی سهمیه یک استان ثابت است.
نظافتی: نه خیر ثابت نیست.
امیدوار: ثابت است چرا اینطوری می‌گویید بنده طلاعات کافی دارم بنده در همه جلسات هستم و همین الان هم بزنید روی مدیر کل غله چند استان را برایتان می‌گیرم سهمیه استانها ثابت است شما برای اینکه یک نانوایی جدید در سامانه هیئت مقررات زدایی طرف می‌رود پروانه کسب صادر می‌کند بعد در آردش می‌مانند، آردش را باید ۵ تا از این کم کنند ۴ تا از آن کم کنند بدهند به آن نانوایی.
سوال: اینطوری است آقای نظافتی؟
نظافتی: خیر در موضوع تاسیس نانوایی جدید تاسیس نانوایی جدید و تخصیص آرد یارانه‌ای به واحد‌های جدید در اختیار کارگروه‌های آردونان استانها است و آقایی که متولی آرد و نان استان است تصمیم می‌گیرد که نانوایی جدیدی را احداث کند.
امیدوار: آقای آذری بقا من ۵ تا مدیر کل استانها را باهاشون صحبت کرده‌ام می‌خواهید بزنم رو آیفون صحبت کنیم.
نظافتی: این را مگر من تاسیس کردم نانوایی‌ها را مگر من گفتم تاسیس کنند.
امیدوار: نه می‌گویم که اطلاعات درست بدهید سهمیه آرد استانها ثابت است شما آن را تغییر نمی‌دهید.
نظافتی: ثابت نیست.
امیدوار: ثابت است شما اگر مثلاً در خراسان یک مقداری دارید آن را می‌آیید تقسیم می‌کنید حالا هر چقدر نانوایی بیشتر می‌شود از سهمیه بقیه کمتر می‌شود آیا می‌خواهید من این کار را انجام بدهم اگر شما فکر می‌کنید.
نظافتی: اینطور نیست سهمیه معادل عملکرد نانوا است عملکرد فروش نان نانوا است.
سوال: بله بر اساس آن در واقع شکل می‌گیرد برویم سراغ آقای علیمهری فرصتمان خیلی کم است آقای علیمهری خدمت شما باشیم در واقع الان قرار است که در این شرایط چه کار‌هایی انجام شود برای اینکه بالاخره این کم فروشی و یا گران فروشی حداقل کمتر شود یا اینکه حداقل این قیمت‌ها نصب شود جلوی چشم مشتریان که ببینند که این قیمت‌ها چقدر است که من اصلاً ندیدم در این نانوایی‌ها که می‌روم این کار انجام شود؟
علیمهری: من دو تا نکته فوری و سریع خدمتتان عرض کنم، چون وقت هم کم است یک نکته راجع به بحث‌هایی که حالا دوستان فرمودند سیاستگذاری‌های کلان و اینها ما خودمان سناریو‌های مختلف را پیشنهاد داده‌ایم از طرف وزارت کشور هم پیشنهاد شده در تنظیم بازار کشور هست که انشاالله بررسی شود که چه اتفاقی برای حوزه آرد و نان بیفتد.
موضوع من موضوعی است که در شرایط موجود باید چه اتفاقی بیفتد تخلف در شرایط موجود که دارد اتفاق می‌افتد و اینکه اصلاً زیاده خواهی یک سری نانوا‌ها است یعنی این نیست که شما فکر کنید که دخل و خرج نانوا برایش به صرفه نیست به خاطر همین دارد تخلف می‌کند نه واقعاً الان این اعداد و ارقام نیست همین واحد‌هایی که خود شما حضوراً با مدیر کل اقتصادی ما رفتید نگاه کردید از نزدیک دیدید کافی است دوستان که حالا آنالیز هم بلدند الان همین عدد و رقم‌ها را یک محاسبه بکنند مثلاً نانوایی که سنگک می‌دهد ۱۵ هزار تومان یعنی روزی حداقل ۷ تا ۸ میلیون دارد زیاده خواهی می‌کند یعنی ماهی حدود ۲۰۰ میلیون تومان فقط دارد اضافه می‌گیرد من نمی‌دانم که دیگر باید چه عددی باید بگیرند که دخل و خرجشان به صرفد یعنی باید چطور باشد که یک واحد صنفی در شهر تهران بالاخره سود کند، این آنالیز‌ها دقیق بررسی شده قیمت‌ها دقیق بررسی شده اینکه حالا به صرفه نیست و دخل و خرج نمی‌صرفد خیلی الان محلی از اعراب ندارد یعنی این قیمت‌ها قیمت‌هایی است که قیمت مناسبی است یک عده‌ای دارند تخلف می‌کنند که به این تخلفات هم ما به شدت رسیدگی می‌کنیم دیگر هم هیچ تعارفی نداریم واقعاً این عدد یارانه‌ای که کشور دارد پرداخت می‌کند برای این است که مردم نان به اندازه و با کیفیت داشته باشند.
سوال: ممنون از شما با شما خداحافظی می‌کنیم؟
امیدوار: یک لحظه اگر الان در استان تهران یا خیلی از استانها نان را به جای اینکه بفروشند بیایند خشکش کنند بدهند نان خشک قیمت بیشتری می‌خرند این عادلانه است این قیمت عادلانه است که می‌گویند.
نظافتی: آقای امیدوار اینجا قرار نیست راجع به عدالت صحبت کنیم اگر قرار است راجع به تخلف آرد و نان صحبت کنیم.
سوال: اجازه بدهید وقتمان رو به پایان است آقای علمدارلو خیلی وقت است که منتظر هستند آقای علمدارلو ما یک دقیقه فرصت داریم صحبت‌های پایانی و جمع‌بندی‌تان را بفرمایید؟
علمدارلو: من با مردم صحبت می‌کنم ببینید مردم عزیز هرجا به شما در هر اقتصادی یارانه دادند ساز و کار آن اقتصاد به سمتی می‌رود که بیش از آن از خود آن اقتصاد از خود شما مردم خواهند گرفت این تعارف ندارد الان ببینید قانون بودجه در سال ۱۴۰۲، ۵۶ هزار میلیارد تومان برای یارانه نان پیشنهاد شده بوده در سال ۱۴۰۳ لایحه می‌گوید ۱۴۳ همت ولی این برآورد‌ها نشان می‌دهد تا ۲۲۰ همت می‌رود می‌گویند که بانک سپه آمده این کار را تقبل کرده بانک سپه که یک شرکت تقریباً دولتی است اینکه در واقع از منابع داخلی از جیب خودش که پرداخت نمی‌کند از جامعه و پول جامعه است که دارد برای این کار هزینه می‌شود بعید می‌دانم عدد ۷۳ و ۴ هزار میلیارد تومانی که صرفاً شما با یک راه‌اندازی دستگاه‌های پوز بتوانید اینقدر صرفه‌جویی انجام بدهید الان مثلاً صنف و صنعت هم همین اتفاق برایش دارد می‌افتد آن شکافی که ایجاد می‌شود اینطوری نیست اینکه بگوییم که نان یک کالای اجتماعی است و اقتصاد در آن اثر کمتری دارد و ما همین مسیر را ادامه بدهیم سال بعد می‌خواهیم این پول را از کجا بیاوریم از کدام قسمت صندوق توسعه می‌خواهیم این را برداریم.