خودکفایی در کشت برنج با مدیریت منابع ارزی واردات برنج

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، علیقلی ایمانی، با برشمردن راهکار‌های خودکفایی در تولید برنج افزود: با اختصاص ارز دولتی برای واردات برنج به نوسازی و تجهیز ماشین الات کشاورزی و ارائه نهاده‌های مورد نیاز شالیکاران به کمک مؤسسه‌های تحقیقاتی و تلاش بیشتر بر روی ارقام برنج می‌توانیم به سرعت در تولید برنج خودکفا شویم.
وی برای نمونه  به آسیب‌های واردات بی رویه چای بدون توجه به نیاز واقعی کشور اشاره کرد و گفت : وقتی که ۵۰۰ هزار تن برنج نیاز داریم واردات ۲ میلیون تن اشتباه است چرا که واردات بی رویه به تولید داخلی آسیب می‌زند و ابتکار عمل برای کنترل بازار را نیز از دست ما می‌گیرد.

مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران کشور درباره این توجیه که برنج وارداتی ارزان است و برای حمایت مصرف کنندگان دهک‌های پایین جامعه ما برنج ارزان در اختیار می‌گذاریم افزود: اگر روی رقم‌ها کار بکنیم پژوهشگران ما عملکرد رقم پرمحصول را بالا ببرند قیمت تمام شده محصول پایین می‌آید و در ردیف همان برنج وارداتی قرار می‌گیرد و به جای اینکه ارز از کشور برای واردات خارج کنیم می‌توانیم محصول برنج تولید داخل را بین اقشار آسیب پذیر  و کم درآمدجامعه توزیع کنیم.

ایمانی در خصوص میزان مصرف برنج در کشور افزود: آمار‌ها نشان می‌دهد که در پرمصرف‌ترین سال نیز حدود ۳ میلیون تن برنج در کشور مصرف شده و وارد کنندگان ما به هر حال دامن می‌زنند و یک مقدار آن عدد مصرفی را بالاتر می‌برند، مصرف برنج ما کمتر از آن عددی اعلامی هست، چون بیشتر نان مصرف می‌کنیم.
وی واردات بی رویه را عامل نارضایتی کشاورزان دانست و افزود: واردات چندین برابر بیش از نیاز کشور به تولید داخلی ضربه می‌زند. هزینه تولید در کشور ما بالاست ولی نمیدانیم ارزانی برنج وارداتی از کشور دیگر تا چه اندازه وابسته به نوع کشت، آب، شرایط دیگرش و یارانه‌های کشاورزیشان است و یا یارانه‌ای که به صادرات کنندگانشان می‌دهند چگونه است به خاطر این شاید قیمت تمام شده آنها پایین‌تر از قیمت تمام شده ما باشد، اما در کشور ما اگر بخواهیم یک مقداری به تولید برنج هم توجه بکنیم یعنی همین منابع ارزی را یک مقدار سوق بدهیم به سمت اصلاح اراضی، تجهیز و نوسازی، تأمین نهاده ها، تأمین ماشین آلات کشاورزی.

مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران کشور گفت: در ماشین آلات برنج ما هنوز مکانیزه نشده ایم برای اینکه ماشین آلاتش گران است و برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد و همچنین قطعات زمین ما کوچک است و باید ما تجهیز نوسازی انجام بدهیم قطعات را یکپارچه بکنیم که امکان استفاده از ماشین بالا برود، هزینه‌های تولید کم و قیمت تمام شده پایین بیاید و تولید و مصرف برنج ایرانی هم برای مصرف کننده و هم برای تولید کننده اقتصادی بشود.
ایمانی همچنین درباره سرانه مصرف برنج در کشور افزود: می‌گویند بین ۳۰ تا ۳۲ کیلوگرم مصرف برنج کشور است، حالا بعضی‌ها عدد را خیلی می‌برند بالا، بعضی‌ها هم خیلی می‌آورند پایین، نه آن خیلی پایینه درست است ، نه آن خیلی بالا، ولی تقریبا به طور رسمی و میانگین این عدد ۳۰ تا ۳۲ عدد معقولی است ولی واردکنندگان بیش از نیاز سرانه مصرف کشور مجوز واردات دارند.
مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران کشور درباره تعیین قیمت گندم در روز‌های گذشته و دیگر محصولات کشاورزی گفت: بر اساس قانون قیمت همه محصولات کشاورزی تا پایان تیرماه باید مشخص شود ولی برای اینکه کشاورز قدرت مانور برای انتخاب کشت را داشته باشد باید قیمت گندم و دیگر محصولات مانند کلزا، سویا یا برنج مشخص باشد.  در حالی که ۳۲ محصول خرید تضمینی دیگر مشخص نیست. اینکه کشاورز بداند که بسمت کشت گندم برود یا به سمت محصول دیگر خیلی سخت است. منتظر می‌ماند تا اینکه این قیمت‌ها مشخص و اعلام شود تا تصمیم بگیرد.

ایمانی درباره اینکه تعیین قیمت گندم آیا می‌تواند مبنای محاسبه دیگر محصولات باشد، گفت: این مبنای محاسبه درستی نیست چرا که هر محصولی هزینه تولید خاص خودش را دارد شما مثلا سویا را نمی‌توانید با گندم قیاس بکنید، آفتاب گردان را نمی‌توانید با برنج قیاس بکنید هر چند که کشاورزی کشور ما گندم بنیان است ولی این دلیل نمی‌شود که اول قیمت گندم را تعیین و بعد سایر محصولات را تعیین کنیم . در قیمت گذاری کلزا نیز هزینه‌های تولید با گندم فرق می‌کند، سویا با کلزا فرق می‌کند، آفتابگردان با هر دوی اینها فرق می‌کند؛ بنابراین پس هر کدام از این محصولات باید جداگانه در کمیته‌های کارشناسی قیمت گذاری و به موقع اعلام بشود. نه اینکه اول گندم را بعد از گذشت سه ماه که در واقع تخطی از قانون است، اعلام کنیم و بعد منتظر بمانیم تا قیمت محصولات بعدی را اعلام کنیم. اکنون در بسیاری از استان‌های کشور هم هنوز دارند کلزا کشت می‌کنند ولی کشاورزان نمی‌دانند که وضعیت قیمت کلزا چگونه خواهد بود و شاید تصور کنند  مانند  پارسال، که قیمت گندم ۱۷ و ۵۰۰ بود و کلزا ۳۵ هزار تومان اعلام شده است ، در صورتی که این قاعده هم درست نیست، در دنیا قاعده بر این است که قیمت کلزا حدود دو و دو دهم برابر قیمت گندم باشد که این رعایت نشده و فقط دو برابر شده.

ایمانی درباره آمار ۸ میلیون هکتاری وزارت جهاد کشاورزی درباره میزان سطح دیمزار‌های کشور گفت: سطح اراضی کشور بیشتر از این آمار است ولی پایش‌ها حکایت از ۸ و نیم تا ۹ میلیون هکتار دارد که ۴ میلیون هکتار از این اراضی زیر کشت گندم و بقیه هم زیر کشت محصولاتی مثل حبوبات و کلزا و ... می‌رود. بخشی از این آمار نیز باز آیش است یعنی کشاورز امسال اگر یک قطعه زمین ۲۰ هکتاری دارد ۱۰ هکتارش را کشت می‌کند، ۱۰ هکتارش را آزاد می‌گذارد باز سال بعد جای این را عوض می‌کند.

ایمانی درباره توسعه ظرفیت کشت دیم در کشور گفت: بله امکان توسعه دارد، اما در کشت دیم بحث پراکنش بارندگی مهم است نه میزان آن چرا که پراکنش اگر به موقع اتفاق بیفتد یعنی در زمان کاشت دیمزار‌ها باران مناسبی داشته باشیم گیاه سبز می‌کند. در مرحله بعد وقتی که سبز کرد بعد باید به کمکش بیاییم که بتوانیم این را به ثمر برسانیم و از همان ابتدا باید به فکر رقم باشیم رقمی که مقاوم به خشکی باشد. رقم بسیار مهم است، نوع کشت ما بسیار مهم است نوع ابزار کشت اهمیت دارد و اینکه آیا زمین را در معرض تابش خورشید قرار بدهیم یا مثلا فرض کنید که از کشت‌های حفاظتی استفاده می‌کنیم که رطوبت زمین را کمتر از دست بدهند، میزان کود را در چه زمانی استفاده بکنیم؟ آیا این امکان برای ما وجود دارد که کود در اختیار ماست که در ابتدای کشت این کود را استفاده بکنیم که این بارندگی را حداکثر استفاده کنیم و سایر عملیاتی که حالا منتج به نتیجه بشود در ادامه این بارندگی‌ها باید باشد یعنی تنها باز باران هم نمی‌تواند یکی از فاکتور‌های بسیار مهم تلقی شود، مهم هست ولی به شرط اینکه آن عوامل دیگر هم پشت سرش باشد.

ایمانی در پاسخ به این سوال که وزارت جهاد ظرفیت دیم را ۸ میلیون اعلام کرده افزود: خیر اینگونه نیست. ما بیشتر از این می‌توانیم استفاده بکنیم، منتهی شرطش این است که عوامل متعدد دخیل در کشت و کار در دیمزار‌ها را فراهم کنیم ببینید ما از دیم زار‌ها تا حالا چقدر بهره برداری می‌کردیم؟ ما منابع را وقتی آوردیم در کنار عوامل فنی قرار دادیم توانستیم سطح دیمزار‌ها را افزایش بدهیم و عملکرد بیشتری هم داشته باشیم پس منابع مالی در اینجا بسیار نقش تأثیرگذاری دارد که ما در دیمزار‌ها، آن ابزار مورد نیاز دیم زار را آیا زارع ما که در اراضی دیم دارد کشت می‌کند، توان خریدش را دارد، آمدیم چه کار کردیم، گفتیم از ستاد اجرایی فرمان امام کمک گرفتیم، وام کم بهره بلند مدت به آن دادیم، این دستگاه در اختیارش قرار گرفت، از این دستگاه استفاده کردیم آمدیم نهاده در اختیارش قرار دادیم، آمدیم سرمایه در گردش در اختیارش قرار دادیم که اصلا دیم زار ما نمی‌دانست که محلول پاشی یعنی چی؟ ولی الان فن را بردیم، آموزش را بردیم، فناوری را بردیم، رقم را بردیم، همه اینها در کنار آن بارندگی مؤثر واقع شد و امروز می‌توانیم برداشت مناسب و خوبی از دیمزارهایمان داشته باشیم.

وی در خصوص  استفاده نکردن از ظرفیت دیمزار‌ها افزود: آن چیزی که الان قابل استفاده است همان ۸ و نیم تا ۹ میلیون هکتار هست ولی شرط افزایش این مقدار این است که بتوانیم هم منابعش را تأمین بکنیم و همین که امکانات را برای آن فراهم بکنیم که ادامه بدهیم، چون دیم در واقع اگر به داد نرسیم رها شده است چرا که آموزش، فناوری، ماشین آلات، رقم مناسب، نهاده و مدیریت می‌خواهد. یک سری از اراضی هم تحت عنوان اراضی منابع طبیعی یا منابع ملی محصور شده و به عنوان مرتع هم استفاده نمی‌شود ولی می‌تواند در کشاورزی قابل استفاده باشد ولی، چون در اختیار زارعین قرار نمی‌گیرد امکان استفاده وجود ندارد و ما باید شرایط را طوری به وجود بیاوریم که مثلا بیاییم تحت عنوان اجاره ۹۹ ساله یا تحت یک شرایطی اجاره یا به هر سبکی که وجود دارد در اختیار زارع قرار بدهیم و امکانات هم در اختیارش بگذاریم و بعد از او توقع داشته باشیم که یک تولید خوبی داشته باشیم.

وی درباره اینکه طرح جهش تولید در دیمزار‌ها چقدر در تولید دیم کشور تاثیر دارد گفت : در بحث دیم زارها، عملکرد ما نهایت عملکرد است چرا که دیگر زمین دیم را وقتی کشت می‌کنیم حاصلش می‌شود ۵۰۰ کیلوگرم گندم مثلا حالا اگر ما بیاییم اصول فنی را در همان زمین اجرا کنیم جهش تولید دیده شده است. آن چیزی که نیاز توسعه کشت دیم و رسیدن به عملکرد بالاتر را باید در اختیار کشاورز قرار داد مثلا الان عملکرد ما در دیم فکر کنم بین یک و دویست تا یک و ششصد رشد کرده در بحث طرح جهش در دیم زارها، نه در کل اراضی که ما مد نظر ما هست، این نشان می‌دهد که پس ما می‌توانیم ۵۰۰ کیلوگرم را به یک و دویست و تا یک ششصد برسانیم و شاید هم بیشتر. اگر این روند مستمر و پایدار باشد نه اینکه در یک مقطعی بیاییم منابع تأمین بکنیم، نهاده بدهیم، آموزش بدهیم، بعد به یک عددی که رسیدیم رهایش بکنیم دو مرتبه باز برمی گردیم به همان پله اول.

ایمانی درباره خودکفایی در ۵ محصول اصلی گفت: در چغندر قند خودکفا شدیم، بعد در گندم که سابقه خودکفایی داریم برنج هم که هست دیگر فقط ذرت می‌ماند با جو که نهاده برای تامین گوشت است و اگر بخواهیم ارزان قیمت تهیه کنیم می‌توانیم این کار را انجام دهیم. در رابطه با پنج محصولی که در قانون برنامه هم آمده که باید ما حدود ۹۰ درصد در واقع خودکفا بشویم در کشور و نیاز ما را در کشور تأمین بکنیم این اولش برمی گردد به یک برنامه ریزی مدون، جامع و کامل، از طریق مجریان، حالا برنامه که مشخص کرده، ساز و کار را ولی مجریانی که می‌خواهند این برنامه را اجرا بکنند اینها هم برای خودشان باید برنامه داشته باشند که سالانه مثلا برای تولید شکر چقدر چغندر قند را باید توسعه بدهند؟ در کجا باید این اتفاق بیفتد که به منابع آبی کشور هم باز صدمه وارد نشود؟  یک بحث  تولید است، یک بحث آب است الان آمدند مثلا در استان گلستان چغندر پاییزه را توسعه کردند شما در پاییز کشت می‌کنید معمولا از نزولات جوی پاییز و زمستان و اوایل بهار استفاده می‌شود یعنی یک طوری برنامه ریزی بکنیم که هم به منابع ما صدمه وارد نشود، هم آب و هم خاک، همین که بتوانیم به آن اهداف برنامه برسیم، این امکان پذیر هست برای ما، در خیلی از محصولات سابقه خودکفایی را در کشور داریم منتهی با یک برنامه ریزی جامع و کامل.

وی در خصوص اعلام قیمت گندم افزود: با توجه به اینکه قیمت گندم را وزیر جهاد کشاورزی به عنوان رئیس شورا ابلاغ کرد ولی بنیاد ملی گندمکاران کشور، چون بخش تخصصی گندم هم هست این مصوبه را حتی امضا نکردیم به عنوان اعتراض، چرا؟ برای اینکه اعتقاد ما بر این است که باید آن آیتم‌هایی که در قانون آمده در شورای قیمت گذاری لحاظ بشود و ما در آغاز، در مسائل کارشناسی می‌آییم، قیمت‌ها را تحلیل و بررسی می‌کنیم و بعد مصوب می‌شود می‌رود در شورا این قیمت الان باید نهایتا انتظار ما بر این هست که همچون سنوات گذشته یا اصلاحاتی در آن صورت بگیرد یا چیزی تحت عنوان حالا، چون شورا، شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی است برای حمایت از گندم کشور و تولید کننده یا یک رقمی را تحت عنوان جایزه تحویل یا کمک‌های یارانه‌ای به این قصه اضافه بکند که رضایت کشاورزان را به دست بیاورد و کشاورزان قانع بشوند در این موضوع.

ایمانی در خصوص افزایش تولید کلزا تاکید کرد: در کلزا امسال در مقایسه با پارسال شرایط ما بسیار خوب بود که تولید ما دو برابر شد، منتهی الان که ما به کشاورز کلزاکار می‌خواهیم بگوییم کلزا بکار، چون اکنون باید بذر تهیه کند، می‌گوید ما به توصیه شما پارسال کاشتیم ولی شما با ما چه برخوردی کردید، یعنی کشاورزی که اردیبهشت ماه کلزا آمده تحویل داده هنوز پول کلزایش را نگرفته است. این از نظر اقتصادی برای کشاورز دیگر توجیه ندارد چرا که می‌گوید من برای چه کلزا بکارم اگر می‌خواهیم  در این محصولات هم در برنامه هفتم به خودکفایی برسیم باید تمام جوانب کار مانند اعلام به موقع قیمت، پرداخت به موقع مطالبات رعایت شود.