مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: ارزیاب یونسکو در نخستین روز حضور خود در خرم‌آباد از غار‌های «کلدر» و «قَمَری» این شهرستان بازدیدکرد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان لرستان، عطا حسن پور با اشاره به بازدید ارزیاب یونسکو (سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد) از دو غار «کلدر» و «قمری» در نخستین روز حضور در خرم آباد گفت: در کنار غار کلدر، زیرساخت‌های گردشگری روستای قلعه سنگی از جمله دو اقامتگاه بومگردی این منطقه مورد بررسی قرار گرفت.
او ادامه داد: ارزیاب یونسکو پس از بازدید از قلعه فلک الافلاک و گرداب سنگی در دهکده گردشگری مخملکوه واقع در شمال غربی خرم آباد حضور یافت.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان در پایان برنامه‌های روز نخست حضور ارزیاب یونسکو، نشست مشترکی با حضور برخی اعضای تشکل‌های مردم نهاد و شهردار خرم آباد در محل سالن اجلاس اتاق بازرگانی برگزار شد.
حسن پور از مجموعه مدیریت ارشد استان، مدیران دستگاه‌های اجرایی مرتبط با پرونده ثبت جهانی دره خرم آباد و شهروندان خرم آبادی قدردانی کرد و گفت: رفع موانع ثبت جهانی دره خرم آباد با همت و همکاری بین بخشی و همکاری و همراهی مردم انجام شده است.
پرونده ثبت جهانی دره خرم آباد به عنوان تنها پرونده ارسالی کشورمان به یونسکو در روز‌های اخیر مورد بررسی ارزیاب این سازمان بین المللی فرهنگی قرار می‌گیرد.
غار‌های کلدر، قمری، گیلوران، یافته، کنجی و دو پناهگاه صخره‌ای گر ارجنه و پاسنگر در دره تاریخی خرم آباد قرار دارند.
قلعه فلک الافلاک و دره خرم‌آباد به عنوان سهمیه ایران برای ثبت جهانی یونسکو (سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد) انتخاب شده اند.
غار قَمَری یا اشکفت قمری مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان بر بلندای سفیدکوه مشرف به گرداب سنگی خرم‌آباد ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شماره ۴۱۴۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده که پروفسور فرانک هول و باستان‌شناسان دانشگاه رایس، کاوش رسمی آن را در سال‌های ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۸ انجام دادند.
غار کلدر نیز در پنج کیلومتری شمال شهر خرم آباد به شماره ۱۸۷۹۶ در فهرست آثار غیر منقول کشور به ثبت رسیده است.
مطالعات باستان شناسی در غار کلدر خرم آباد نتایج جدیدی از قدمت دره خرم آباد را نشان داده که قدمت این منطقه را از ۴۰ هزار سال به ۵۴ هزار سال پیش رسانده است.
در مطالعات سال‌های اخیر بخشی از جمجمه انسان هوشمند در غار کلدر خرم آباد کشف شد که به این غار جایگاه جهانی بخشید و تکمیل کننده نظریات کارشناسان در خصوص فرآیند موج دوم مهاجرت انسان‌های هوشمند یا هموساپین به اروپا است.
هفت غار و پناهگاه صخره‌ای، مجموعه تاریخی فلک الافلاک شامل سه پل شکسته، گپ و حاجی، همچنین باغ گلستان به مساحت ۴۱۴ هکتار و بیش از یک هزار و ۶۰۰ هکتار حریم اطراف، پرونده ثبت جهانی دره خرم آباد را در بر می‌گیرد.
یک شهر، ۲ روستای شمالی و جنوبی، رودخانه خرم آباد، قلعه تاریخی فلک الافلاک، سه پل تاریخی مهم گپ، شکسته و حاجی و بخشی از فرهنگ، آئین و سنت‌های استان در بطن این پرونده جای دارد.