دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: با حکمرانی قانونمند فضای مجازی مردم و فعالان چه حقیقی و چه حقوقی میفهمند که چطور و کجا باید فعالیت کنند، چه حقوقی دارند و در واقع زندگی و روابطشان در فضای مجازی شکل میگیرد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه گفتگوی ویژه خبری با موضوع: حکمرانی قانونمند در فضای مجازی میزبان آقای دکتر سید محمد امین آقامیری دبیر شورای عالی فضای مجازی بود.
سوال: رهبر معظم انقلاب روز گذشته در نخستین دیدار با اعضای هیئت دولت چهاردهم گفتند که امروز فضای مجازی دیگر مجازی نیست بلکه واقعیت رو به توسعه در زندگی مردم است، بنابراین در فضای مجازی باید حکمرانی قانونمند وجود داشته باشد. مقام معظم رهبری تاکید کردند که اگر فضای مجازی در کشور قانونمند شود تبدیل به فرصت میشود، اما بدون حکمرانی قانونمند به تهدید تبدیل خواهد شد.
آقای دکتر این حکمرانی قانونمندی که از آن صحبت میکنیم یک تعریف خیلی مختصری به ما میدهید که مشخصا منظور از آن چیست؟
آقا میری: اگر ما بخواهیم این موضوع را به صورت ملموس توضیح بدهیم که موضوع برای مردم عزیز شفافتر شود، ببینید حکمرانی یعنی تنظیم روابط به منظور تامین حقوق که مردم، اشخاص، فعالیتهای حقوقی و حقیقی در قانون اساسی برایشان تعریف شده است این در فضای سنتی و در فضای عادی جامعه برای همه ملموس است یعنی ما در جامعه آموزش، مدرسه داریم، کسب و کار داریم، فضای تفریحی داریم، فضاهای مختلفی داریم که بر اساس قوانین و مقررات کشور روابط اینها تنظیم میشود حقوق مردم، حقوق دولت، حقوق شرکتها، حقوق فعالین اقتصادی همه در دایره آن مشخص میشود. ما ببینیم فضای مجازی چیست که راجع به حکمرانی آن میخواهیم صحبت کنیم، فضای مجازی محیطی است که مردم در آن آموزش میبینند، خرید و فروش انجام میدهند، تفریح میکنند، کسب و کار دارند، روابط خانوادگی دارند، حوزههای مختلف دارند با هم همکاری میکنند همانطور که ما در فضای سنتی میگوییم باید یک سری روابط مدیریت شود تا حقوق مردم حفظ شود، در فضای مجازی هم ما امروز با یک جامعه مجازی طرف هستیم مردم دارند در جامعه مجازی زندگی میکنند این جامعه مجازی هم نیاز دارد که روابط در آن مشخص شود این میشود مفهوم حکمرانی در فضای مجازی، همانطور که ما در فضای سنتی نیاز به مجلس داریم که قانونگذاری کند نیاز به دستگاههای مختلف داریم که دستورالعمل، قوانین و مقررات را بنویسند در فضای مجازی هم امروز با توسعهای که پیدا کرده و بخش زیادی از روز مردم دارد در فضای مجازی سپری میشود برای این هم نیاز است که این اتفاق بیفتد، اگر این اتفاق بیفتد چرا یک فرصت بزرگ پیش روی ما قرار میگیرد؟ مسئله اصلی این است که مردم و فعالان چه حقیقی و چه حقوقی، اشخاص میفهمند که چطور و کجا باید فعالیت کنند، چه حقوقی دارند، کجا میتوانند بروند از حقوق خودشان دفاع کنند اگر مشکلی برایشان پیش آمد بروند آن مطالبه را انجام بدهند در واقع زندگی و روابطشان در فضای مجازی شکل میگیرد که این مثالهای متعددی دارد الان اگر شما حوزههای مختلفی مثل تولید رمز ارز، چون الان یک سری از مردم ما، چون رفته اند از آنجا خرید و فروش انجام میدهند، دارایی دارند استفاده میکنند خب اگر این حوزه رمز ارز حدود و ثغورش مشخص شود، چارچوبهایش مشخص شود و ضوابط فعالیتهایش مشخص شود ما شاهد برخی از صحبتهای ضد و نقیض نخواهیم بود وهمه میتوانند در یک قالب و چارچوب مشخص با خیال راحت فعالیت کنند، آنجا کارشان را انجام بدهند. همین در حوزه کسب و کارهای فروشگاهی هم است بعضیها کسب و کاری انجام دادند بعد دچار مشکل شدند اگر این ضوابط و قوانین آنجا وجود داشت همه با خیال راحت آنجا کار میکردند، اگر برایشان مشکلی پیش میآمد، کلاهبرداری میشد میتوانستند بروند به راحتی پیگیری شان را انجام بدهند و اگر ما این را سامان بدهیم با توجه به مزایایی که فضای مجازی دارد که زمان در آن نداریم، مکان در آن نداریم اینها محدودیتهایی است که در محیط فیزیکی داریم ولی در فضای مجازی محدودیتها را نداریم آن وقت همه این ظرفیتها آنجا تبلور پیدا میکند.
سوال: ما الان این حکمرانی را در فضای مجازی نداریم؟
آقا میری: نه، داریم ولی خیلی نیاز به تکمیل شدن دارد در شروع راهش است.
سوال: چقدر این که دارید میگویید تا آنجایی که شما میفرمایید آن نقطه مطلوب، چقدر فاصله دارد؟
آقا میری: آیا ما میتوانیم بگوییم که مجلس شورای اسلامی کی کارش تمام میشود؟ مجلس متولی تنظیم روابط برای حکمرانی است در فضای کشور
سوال: مجلس معلوم نیست کی کارش تمام بشود.
آقا میری: بله، چون دائماً مسائل جدید دارد، موضوعات جدید دارد در فضای مجازی ما سرعت تحولاتمان نسبت به فضای فیزیکی دوچندان است، موضوعات جدید دوچندان است، دائماً این جلو میرود هر نقطهای که ما بایستیم یک ماه بعد، دو ماه بعد حتماً موضوعات جدیدی داریم که باید حکم کنیم.
سوال: یعنی ما الان یک سری قوانین و مقرراتی داریم که به روز نشده منظورتان این است؟
آقا میری: ما یک سری قوانین و مقرراتی داریم که در فضای سنتی داشتیم بعضیهایش در فضای مجازی مصادیقی دارد میشود پیگیر شد مثل اخبار جعلی و مسائل مختلفی که وجود دارد، بعضیها نیاز به تدوین سیاستها و قوانین و مقررات جدید دارد که میگوییم در فضای سنتی یک مدلی کار میشده، در فضای مجازی باید مدل دیگری کار شود مثل حوزه سکوها، بعضی از حوزهها است که اصلاً اختصاصی فضای مجازی است در فضای سنتی اصلاً قوانینی راجع به آن نداشتیم اینها را باید از صفر تدوین کنیم و بتوانیم پیاده سازی کنیم.
سوال: تعبیر گله وره هایی؟ که به کار برده میشود برای فضای مجازی را شما با آن موافق هستید؟
آقا میری: بله
سوال: این یعنی اینکه این حکمرانی وجود ندارد؟
آقا میری: هست ولی ضعیف است.
سوال: و متولی اش عملاً الان در اصل نهاد قانونگذار و مجلس است.
آقامیری: این گونه توضیح بدهم اگر فرض کنیم ما شهروندان جامعه مجازی هستیم داریم آنجا زندگی میکنیم ما قانون اساسی که در کشورمان داریم که آن قانون مادر است و همه ذیل آن باید جاری و ساری شود این قانون اساسی مثلاً اصل سومش که آمده حقوقی که دولت و حاکمیت برای مردم باید فراهم کند، تبلورش در فضای مجازی چیست، باید بیاییم اینها را در بیاوریم و بر اساس سیاستهایی که تدوین میشود بعدش میآید و قوانین و مقررات و دستورالعملها جاری و ساری میشود میآید پایین در برخی از حوزهها هم این اتفاق افتاده در برخی از حوزهها هم در حال انجام است و بعضیها هم در صف است که بتوانیم کار را پیش ببریم.
سوال: آقای دکتر میشود اسم این دستگاههای فعال و غیرفعال در اجرای سند راهبردی در فضای مجازی را بگویید؟
آقا میری: دستگاههایی که خیلی فعال بودند و خوب کار کردند وزارت ارتباطات بود که از چهار سندی که قرار بود ارسال کند سه تایش را ارسال کرده یکی الان در کمیسیون عالی تنظیم مقررات در حال بررسی است و الحمدلله پیشرفت خوبی هم داشته است، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تقریباً نیمی از سندش را ارسال کرده و بقیهاش نهایی سازی شده است و فقط ارسالش مانده است، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی جزو دستگاههایی بوده که کارش را کامل انجام داده ارسال کرده، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت امور اقتصادی و دارایی از دو تا سندشان هر کدام یکی را ارسال کردند که ما منتظر هستیم دومی را هم ارسال کنند. وزارت امور خارجه و فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی سندهایشان را کامل ارسال کردند، معاونت حقوقی ریاست جمهوری هم ارسال کرده است.
سوال: اینها خوبها هستند بدهایشان را بگویید.
آقا میری: امیدواریم هرچه زودتر ارسال کنند، وزارت آموزش و پرورش که دو سند خیلی مهم در حوزه نظام آموزشی هست هنوز منتظریم چیزی ارسال نشده، وزارت کشور که بحث طرح نظام شهر هوشمند بومی را دارد و بحث تبلیغات سیاسی را متاسفانه هنوز ارسال نکرده، قوه قضائیه و سازمان تبلیغات اسلامی و معاونت علمی و مرکز مطالعات راهبردی افتا هنوز سندهایشان را ارسال نکردند.
سوال: اینها که ارسال کنند بعد چه اتفاقی میافتد؟
آقا میری:، چون سندها سندهای سیاستی است روی تک تک کلماتش حساسیت وجود دارد، چون بعداً اینها هر کدام توسعه پیدا میکنند ما به محض اینکه سند را دستگاه متولی ارسال میکند برای دستگاههای همکارش میفرستیم که به حوزهاش مرتبط هستند، آنها دیدگاه هایشان را ارسال میکنند این دیدگاه ها گمنام سازی میشود، تجمیع میشود و برای اعضای کمیسیون عالی مرتبط ارسال میشود، همزمان برای اعضای شورای عالی هم که ممکن است عضو کمیسیون نباشند برای آنها هم ارسال میشوند که همه در جریان فرایند باشند، چون ممکن است در این کمیسیون نباشند، اما نکاتی داشته باشند، در این فرایند از همه کسانی که علاقه مند هستند دعوت میشود در آن کمیسیون تخصصی مربوط که آن سند را بررسی میکند اعضای کمیسیون که هستند، اعضایی هم که عضو کمیسیون نیستند در صورت علاقهمندی شرکت کنند که یک وفاق کلی حول سند وجود داشته باشد، در کمیسیون مربوطه بررسی میشود اگر مرجع تصویبش خود کمیسیون باشد که همان جا پایان کار است، اگر مرجع تصویبش شورای عالی باشد که مثلاً سندهای حساستر مثل سند حکمرانی داده که شاید یکی از مهمترین موضوعات ما در فضای مجازی است شاید ستون فقرات فضای مجازی حکمرانی داده است اینها در سطح خود شورای عالی قرار است مصوب شود بعد از این که کمیسیون بررسی و چکش کاریش را کرد با تجمیع نظراتی که اتفاق افتاده میرود در دستور شورای عالی برای تصویب نهایی قرار میگیرد.
سوال: و بعد از اینکه تصویب شود این دیگر حکم قانون خواهد داشت یا اینکه یک سری قوانین، آیین نامههای ذیل این باز باید بازنویسی شود؟
آقا میری: ببینید ما این جا بحث سیاستها و اصول کلی همه را مینویسیم معمولا این سندها یک تقسیم کار نهایی در آنها شکل میگیرد، چون این سیاست باید برود تبدیل به یک قانون شود یا دستورالعمل اجرایی شود یا اقدام شود یکی از این سه حالت است هر کدام از این متولی اش مشخص است مثلاً فلان دستگاه باید پیش نویس لایحه قانون آماده کند، فلان دستگاه فلان اقدام را انجام بدهد، فلان دستگاه در حوزه اختیارات خودش قوانین قبلا به او اجازه داده این دستورالعمل را آماده کند همه اینها در نظام در میآید با زمانبندی مشخص، متولی مشخص که برود کار پیگیری بشود.
سوال: الان شورای عالی فضای مجازی متولی آن است که این اسناد را جمع آوری کند و به عنوان یک سند بالادستی مصوب کند؟
آقا میری: شورای عالی فضای مجازی این کار را کرده عناوین را در آورده، دستگاه متولی را در آورده، دستگاه همکار را در آورده، مرجع تصویب را هم مشخص کرده است مرکز ملی فضای مجازی دارد این فعالیت را پیگیری میکند که ان شاءالله این مصوبات به نتیجه برسند و ابلاغ بشوند.
سوال: الان آنچه در اواسط شهریور ۱۴۰۱ سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران همان چیزی است که شورای عالی فضای مجازی مصوب کرده است یعنی ۱۴۰۱ بوده الان که در ۱۴۰۳ هستیم هنوز دستگاهها آنطور که باید همکاری نمیکنند؟
آقا میری: ما تقریباً عمده سندهایمان را پیگیریهایی که کردیم از ۱۴۰۲ ارسالش شروع شد که این فرایند تدوین و نظردهی دستگاهها دارد انجام میشود من امیدوارم که بتوانیم با یک فشار کاری که الان دستگاهها الحمدلله دارند همکاری میکنند.
سوال: دستگاهها که تازه وزرایشان آمدهاند نشستند روی صندلیهایشان
آقا میری: کمیسیونها
سوال: کمیسیون خودتان؟
آقا میری: ما الان داریم جلسات را فشرده میگذاریم پشت سر هم که بتوانیم این فرایند را طی کنیم کمیسیونها هم همه در حد معاون وزیر و معاون دستگاهها هستند سرشان شلوغ است ولی این حرکت دارد اتفاق میافتد، امیدواریم که با وزرای تازه نفس و معاون وزرای تازه نفس پر انرژی بتوانیم این مسیر را تا آخر سال به نقطه مطلوب برسانیم.
سوال: این اتفاق بیفتد میتوانیم بگوییم که ما الان یک حکمرانی قانونمند در فضای مجازی داریم، یک سند مستند این چنینی داریم یا نه هنوز تا آن فاصله داریم؟
آقا میری: ما تعدادی نظام داریم که اینها درصد قابل توجهی از حکمرانی قانونمند را محقق میکنند، همانطور که خودتان اشاره کردید از ۱۴۰۰ تا الان موضوعات جدیدی هم مطرح شده این سندها باید دائماً تکمیل شود، نظامات به آنها اضافه شود تا بتوانیم این منظومه را به صورت کامل داشته باشیم.
سوال: اتفاقات این روزها که همه در جریان هستند ماجرایی که برای آقای پاول دورف در فرانسه اتفاق افتاده و حمایتهایی که رئیس جمهور فرانسه کرده از اقدامات دستگاه قضایی که او را دستگیر کردند بعد هم محاکمه کرده اند، و هر روز دارد خبرهایش میآید که امروز منتقل شده است به دادگاه و نگرفتن و برادر او را گرفته اند، حرف و حدیث زیاد است. خودآقای مکرون گفته است که فرانسه کشوری است که قانون در آن حاکمیت دارد، فرقی بین مجازی و واقعیت هم ندارد این قانون باید رعایت شود. اگر بخواهیم مقایسه کنیم، الان وضعیت ما در مقایسه با دیگر کشورها، به ویژه کشورهایی که بالاخره فرانسه جایی است که ادعای آزادی بیان دارد و این اتفاق میافتد، بخواهیم مقایسه کنیم، نسبت ما با آنها چه است؟
آقامیری: بحث حکمرانی در فضای مجازی یکسری پیچیدگیهایی دارد که همه کشورها درگیر آن هستند مخصوص ما نیست و این جهانی است. یعنی فرانسه اینکه میآید بازداشت میکند به صورت خبرساز این نشان میدهد که آنها هم درگیر این موضوع هستند و، چون سازوکارهای دیگرشان جواب نداده است، سراغ این سازوکار آمده اند. سکوها یک پدیده خیلی مهم هستند، سکوها، چون یک پدیدهای هستند که به شدت کاربر دارند و مردم میتوانند با همدیگر تعامل کنند. قوانین کشورها اهمیت ویژهای پیدا میکند، اگر سکوها اینها را قبول نکنند و مراعات نکنند، کشور دچار چالش میشود. همین آقای مکرون چند سال پیش در آی جی اف یک سخنرانی خیلی مفصلی داشتند راجع همین موضوع که چگونه این حضور کاربران در سکوها معطوف به فرهنگ و اجتماع نسل بعدی دارد مؤثر میشود. این هم فرانسه هم نیست، امریکا هم همین چند وقت پیش، به جز تیک تاک که خیلی مردم در جریان هستند، همین سکوهای بزرگ مثل فیس بوک و اینستاگرام و واتس آپ در آن است، تیک تاک، ایکس، اسنپ چت، دیس کورد، همه را به کنگره آورد و با چند عنوان برای سؤال با آنها برخورد کرد. میگفت قوانین ما طوری است که نباید به کودکان آسیب برسد. ولی در ۶۰ کودک قربانی پدر و مادرهایشان هم آمدند با سؤال و جواب کردن که شما برای این موضوع، که ما میگوییم حفاظت از کودک، در فضای فیزیکی داریم این کار را انجام میدهیم. در مدارس مراقب هستیم که اصول و استانداردها رعایت شود، در فضای مجازی چرا اینها انجام نمیشود، آنجا کنگره ورود کرد. در بحث تیک تاک هم دیدید که، من عناوین آن را هم دارم که مثلاً یکی از مسائلی که در همین سکوها بود، ترویج استانداردهای غیر واقعی از زیبایی بود که گفت این برای بچهها سرخوردگی ایجاد میکند. یا مثلاً ماهیت اعتیادآور رسانههای اجتماعی، شما برای صیانت از کودکان در این فضا چه کاری میکنید. همین در حوزه تیک تاک بیشتر سیاسیتر بود آنجا که مثلاً جریان سازی اجتماعی چطوری میشود، پس این یک مسئله جهانی است. کشورهای مختلف رویکردهای مختلفی داشتند، اتحادیه اروپا بیشتر از منظر تنظیم گری به موضوع ورود کرد. یعنی آمد گفت من یکسری قوانین میگذارم، جی دی پیها را قبلاً گذاشت، بعد از آن دیج تماتک؟ گذاشت، بعد سرویس اتک گذاشت، حالا اینها قوانینی است که جزئیات زیاد دارد، علاقمندان حتماً در جریان هستند بقیه هم که علاقمند هستند نگاه کنند، جالب است میآید و قوانین سختگیرانهای هم میگذارد، میگوید کسی میخواهد در حوزه مردم من کار کند، اگر مثلاً a درصد از مردم من را باید این الزامات را رعایت کند. اگر دارد کسب و کار میکند باید این الزامات را رعایت کند. خیلی محکم و کل اتحادیه اروپا یکپارچه آمدند این کار را پیگیری کرد. ما همین موضوع را در سطح امریکا و چین و کره جنوبی داریم، اینها کشورهایی هستند که نظام حکمرانی خوبی دارند. حالا اتحادیه اروپا تنظیم گرانه به جلو رفت، یک مسئلهای که ما در فضای مجازی داریم که این ظرافتش مهم است، فرض کنید همه قوانین و روابط را گذاشتیم و نوشتیم و همه را هم ابلاغ کردیم. ما در فضای خیابان و فیزیکی، بالاخره یا مغازه است، یا پاساژ است، یا مدرسه است، یا دانشگاه است، بالاخره یک جایی است که میتوانیم برویم و اعمال حکمرانی به صورت فیزیکی کاملاً در دسترس ما است. اما در فضای مجازی یک مسئله دومی که است، اعمال حکمرانی است. آقای دوروف که در فرانسه با او برخورد شد، نه اینکه فرانسه، قوانین اش را داشت، خودش هم گفت من دارم، اعمال حکمرانی اش را اتحادیه اروپا نتوانسته است انجام بدهد. یعنی گفته است من یکسری ضوابط و الزامات گذاشته ام، این سکو، آن ضوابط و الزامات را اجرایی نکرده است.
سؤال: پس برای همین گفته است از امارات باید به پاریس بیایید. یعنی دفتر مرکزی اش را از امارات باید به فرانسه بیاورد؟
آقامیری: حالا من همین موضوع را سایر کشورها هم دارند، چرا فقط فرانسه، بقیه کشورها هم که کاربر دارند این الزامات را دارند. میگوید من باید بتوانیم یک طوری ابزار اعمال حکمرانی را داشته باشم. یعضی از سکوها میآیند با کشور تفاهم میکنند. میگویند من در سکوی خودم توهین به همه چیز آزاد است، در کشور شما اگر قوانین اینطوری است، من این محتوا را در کشور شما نشان نمیدهم. خیلی از سکوهای بزرگ با خیلی از کشورها تفاهم نامه امضاء کرده اند و دارند این کار را انجام میدهند. کشور ما بخاطر تحریم که نمیتوانند تبادل رسمی داشته باشند، این اتفاق تفاهم نامه یا قراردادی برای اعمال حکمرانی ما در آن اتفاق نیفتاده است. تلاشهای متعددی هم در دولتهای مختلف انجام شده است، اما آن هدف محقق نشده است. اینکه ما چگونه باید اعمال حکمرانی کنیم، سازوکارهای متعددی میشود برای آن درنظر گرفت. یعنی مذاکرات شرکتهایی که مسئولیت قبول کنند، بحث ابزارهای فنی که به قابلیت اعمال حکمرانی میدهد، که اینها همه در مصوبات سال گذشته شورا آمده است. امیدواریم که با پیاده سازی این موضوع بتوانیم کار را پیش ببریم.
سؤال: چقدر خوش بین هستید که این اتفاق بیفتد؟
آقامیری: به نظر من برخی از سکوها خیلی در دسترس است. یعنی اگر دستگاه اجرایی اراده شان بر این باشد، که به نظر میرسد انگیزه خوبی برای این موضوع وجود دارد، به سرعت میتوانند برخی از این موضوعات را برطرف کنند.
سؤال: یک موضوع دیگری، چون به بیانات رهبر معظم انقلاب اشاره کردید، به نظر من خیلی دقیق ایشان اشاره کردند، موضوع هوش مصنوعی بود که گفتند اگر دیر بجنبیم پس فردا یک سازمانی مثل سازمان انرژی اتمی شکل میگیرد، یک باشگاهی تشکیل میدهند، آن وقت بقیه را نمیگذارند وارد شوند، الا آنهایی که دسترسی داشته اند از قبل و ما الان باید به این دسترسیها برسیم که بعداً دچار محدودیتها نشویم. ما در حوزه هوش مصنوعی الان چقدر به طور جدی به آن نگاه میکنیم و تلاش میکنیم؟
آقامیری: موضوع هوش مصنوعی اول یک پدیده، پدیده جدیدی است که؟ در فضای مجازی متولد شد. یعنی ما در فضای فیزیکی هوش مصنوعی نداریم. حالا بهره برداری آن در حوزههای فیزیکی هم دارد اتفاق میافتد. این هم دو بخش دارد، اتفاقاً اشاره خیلی دقیقی هم مقام معظم رهبری کردند، یک بخش زیرساختی داریم، یک بخش بهره برداری. در بخش بهره برداری ما مصرف کننده این حوزه هستیم، از زیرساختها و موتورهای مختلفی که وجود دارد استفاده میکنیم و کار را پیش میبریم. در حوزه آن هسته و آن زیرساختهایی که برای این کار نیاز است، هم در حوزه سخت افزاری و هم در حوزه نرم افزارهای پایه اش، باید یک سرمایه گذاری خوبی در این حوزه انجام شود. حوزه هوش مصنوعی ترکیب اش با حوزه خدمات، میتواند یک تحول شگرفی را در استفاده و زندگی مردم ایجاد کند. یعنی ما اگر بحث مان حوزه عدالت است، همیشه میگوییم خدمات فضای مجازی یکی از مهمترین امکان سازهای توسعه عدالت در کشور است. یعنی چه، ما میآییم میگوییم در حوزه آموزش، در حوزه آموزش میبینیم اختلاف طبقاتی وجود دارد آقای رییس جمهور هم دیروز اشاره کردند که بچههای ما بچههای خوبی هستند، در حوزه مدارس و آموزش و اینها یک اختلاف جدی داریم میبینیم. ما با استفاده از هوش مصنوعی و با استفاده آموزش برخط یا آموزش آنلاین، میتوانیم آن کاری که یک معلم زبده انجام میدهد، به دانش آموز مخاطب میکند، نقطه ضعفی که دانش آموز متوجه نشده است را میفهمد و شروع میکند در آن نقطه با او تمرین کردن تا آن نقطه ضعف برطرف شود. این را کاملاً در آموزش برخط با هوش مصنوعی میشود محقق کرد. پس در حوزه بهره برداری برای ما مهم است. اگر بهره برداری ما براساس زیرساختهایی باشد که وابستگی کامل داریم، آن وقت میتوانند جلوی آن را بگیرند. اگر ما بتوانیم این زیرساخت را خودمان فراهم کنیم و به جلو ببریم،انشاالله این مسئله را میتوانیم برطرف کنیم که خوشبختانه حرکتهای خوبی در کشور در این حوزه.
سؤال: منظورتان بومی سازی است؟
آقامیری: نه یکسری توسعه نرم افزار است و حوزه سخت افزار آن هم البته باید یکسری دانش فنی و طراحی صورت بگیرد که خیلی پیچیدهتر است ولی حداقل بتوانیم نرم افزار آن را موتورهای هوش مصنوعی را بتوانیم خودمان تولید کنیم.
سؤال: چقدر الان ما فاصله داریم یعنی، چون این دغدغه را به این شکل مطرح کردند که خیلی هم دقیق مطرح شد که اگر یک روزی یک باشگاهی یا یک سازمانی راه بیفتد، مثل آنچه که در انرژی هستهای رخ داده است، آنهایی که دسترسی داشتند، عضو بودند و آنهایی که نداشتند باید میآمدند و اجازه میگرفتند. الان ما با آن فناوری که در دنیا دارد استفاده میشود، نه بعنوان بهره بردار، بعنوان کسی که خودش حرفی برای گفتن دارد، روی لبه دانش دارد حرکت میکند، چقدر فاصله داریم، که اگر روزی آن سازمان تشکیل شد، واقعاً ایران را به عنوان یکی از کشورهای عضو به راحتی بپذیرند. فاصله مان در هوش مصنوعی خیلی زیاد است؟
آقامیری: چون هوش مصنوعی خودش پدیدهای است که رشد جهشی آن زمان زیادی از آن نگذشته است. از سالها پیش در دانشگاه آموزش داده میشد، ولی آن چیزی که روی آن تمرکز شد، سرمایه گذاری سنگین روی آن شد تا یک جهشی اتفاق بیفتد، هنوز فاصله زمانی ما از آن زیاد نیست ولی رشد آن خیلی سریع است. چون فاصله زمانی ما کم است و الحمدالله استعداد نیروی انسانی خوبی داریم، این امکان برای ما است که بتوانیم خودمان را برسانیم به آن نقطهای که یک حرفی جدید برای گفتن در این حوزه داشته باشیم.
سؤال: طبق اعلام قبلی مرکز ملی فضای مجازی، تیرماه موعد پایان دستگاه و سکوهای برخط برای اجرای دستورالعمل حریم خصوصی کاربران بوده است. این الان اتفاق افتاده است؟
آقامیری: ببینید آن کاری که ما انجام میدهیم، این دستورالعمل در دو بخش معنی دارد، در بخش سامانههای دولتی و بخش خصوصی. بخش خصوصی را تنظیم گران بخشی که مجوز میدهند، نظارت میکنند به بخش خصوصی آنها باید انجام بدهند و بخش دولتی را خود دولتیها و دستگاههای نظارتی روی آن نظارت میکنند. در فاز اول مان جلسات متعددی گذاشتیم، برخی از وزارتخانهها هم در رابطه با خودشان و هم در رابطه با بخشهایی که ذیل آنها هستند، گزارش دادند، ابلاغیه هایشان را فرستادند، درصد پیشرفت شان را اعلام کردند. آن وزارتخانههایی که گزارش دادند، گزارش شان خوب بوده است، برخی از وزارتخانهها هنوز کارشان مانده است. البته ما در همین حین با خود کسب و کارهای بخش خصوصی هم جلسه گذاشتیم، از آنها هم بازخورد گرفتیم، مشکلاتی که در پیاده سازی داشتند را مطرح کردند و سعی کردیم راه حلی برای آنها انجام بدهیم. با توجه به اینکه هم آقای رییس جمهور دغدغه این حوزه را به طور جدی دارند و آقای دکتر عارف معاون اول هم متخصص این حوزه هستند و سابقاً به این حوزه بنیانگذار برخی از این مسائل بوده اند، من کاملاً امیدوارم که ما به زودی به مرحله اتمام پیاده سازی آن برسیم. هرچند که دستگاههای نظارتی دیگر را هم ما فعال کرده ایم که عملکرد را ارزیابی کنند و به ما گزارش بدهند.
سؤال: کارگروه متشکل از وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی که باید علت و راه حلهای مسئله کندی اینترنت را مطابق با دستور شهید رئیسی پیگیری میکرد، الان به نتیجهای رسیده است؟
آقامیری: بله برای پارسال بود ما یک حجم قابل توجهی بحثهای فنی تیمهای فنی مشغول به کار شدند. بخشهای مختلف شبکه از درگاه ورودی و مرکز تجمیع و هسته و ...
سؤال: مگر کندی حل نشده است؟
آقامیری: ما یک بازهای علت شناسایی شد، در شهریورماه بود، وزارت ارتباطات مسئول پیاده سازی بود، ما فقط مسئول نظارت بودیم و گزارش، در تقریباً زمستان شرایط خوبی را داشتیم. نشانگرهای شبکه نشان میداد که گزارشهای مردم در شبکههای اجتماعی خیلی بهتر شده بود. به هر حال شبکه بالا و پایین دارد، امیدواریم با حضور دکتر هاشمی در وزارت ارتباطات، یک حرکت جهشی خوبی در این حوزه اتفاق بیفتد.