آیین علم گردانی روستای هزاوه حدود سه قرن قدمت دارد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اراک؛ آیین علم گردانی روستای هزاوه با هفت محله بزرگ، حدود ۳ قرن قدمت دارد و با تغییراتی به شکل کنونی در آمده است، این آیین بر محور یک علم به طول حدود ۵ متر اجرا میگردد، سر علامت به شکل یک پنجه بسیار بزرگ و مزین به آیات قرآنی و اسامی ائمه به ویژه امام حسین علیه السلام است.
علم همه ساله در غروب آخرین روز ماه ذی حجه در حالی که تعدادی از سادات آن را حمل میکنند در بلندای یال حاج مبارک حاضر میگردد و در حالی که پارچههای متعدد آویخته از آن توسط باد به اهتزاز در میآید از همه محلههای هزاوه قابل رویت است.
علم روز اول ماه محرم از امامزاده شاهزاده احمد به اولین خانه محله تره زار مراجعه و پس از زیارت اهالی این منزل به خانه دوم و نهایتا تا روز سوم تمامی خانههای محله مذکور علم را زیارت میکنند، به همین ترتیب این علم روزهای بعد به محلههای سرآسیاب و محله چاله میرود، روز هفتم مختص میان ده است، روز نهم صبح به روستای داین و بعد از ظهر مختص محله پایین است.
صبح روز دهم علم به محله کوهبر برده میشود و حدود اذان ظهر آخرین منزل محله کوهبر نیز میزبان علم است و پس از زیارت، علم عازم محله ده بالا و امام زاده میگردد و این در حالیست که تمامی هیئات روستا در امامزاده جمعند و منتظر رسیدن علم.
ساعتی پس از اذان ظهر طی مراسمی از جمله ریختن آب به سر علم، سر فلزی از بدنه چوبی به طرزی دیدنی و با حضور جمعیتی فراوان جدا میشود و پس از دور زدن، چوب علم در داخل امامزاده نگهداری و سر علم داخل پارچهای به منزل بزرگ سادات روستا برده و تا سال بعد نگهداری میشود.