دبیر نظارت بر الگوی کشت گفت: اجرای الگوی کشت ملی محصولات کشاورزی با هدف اصلاح ناترازی در بخش کشاورزی و تامین توامان منافع کشاورز و منافع ملی است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، علیرضا نکویی، عضو هیئت علمی سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی (تات) و دبیر نظارت بر الگوی کشت ملی محصولات کشاورزی درباره الگوی کشت، گفت: در بخش کشاورزی در کشورمان یکسری ناترازی هاست که شاید ناشی از نبود برنامه ریزی‌های مناسب و بهینه به وجود آمده و اتفاق افتاده است، مثل ناترازی در منابع آبی که در اختیار داریم، ناترازی در تولیداتی که داشتیم یادر مصرف انرژی والگوی کشت به دنبال این است که کمک کند این ناترازی اصلاح شود.
وی افزود: تصور می‌شود الگوی کشت در مقابل و برابر کشاورزان است که این شکلی نیست، یکی از اهداف الگوی کشت این است که بتواند در راستای منافع کشاورزان حرکت بکند در عین حال که منافع ملی را در نظر بگیرد، یعنی به سمت یک مصالحه‌ای بین منافع کشاورز و منافع ملی می‌رود.
نکویی با اشاره به رفتار کشاورزان در انتخاب محصول برای کاشت با در نظر گرفتن سود، کاهش خطرپذیری محصول تولیدی و قیمت که آن محصول را در سبد انتخاب کشت قرار می‌دهد، اضافه کرد: در الگوی کشت اینها مدنظر است، در کنار اینکه اگر کشاورز می‌خواهد گندم تولید کند و ۱۰۰ هکتار را به کشت گندم اختصاص دهد شاید مجبور باشد ۱۰۰ هکتار را بکند ۸۰ هکتار و بجای ۲۰ هکتار دیگر جو بکارد، چون در جو وارد کننده هستیم اینجا باید منافع ملی را در نظر بگیریم.
وی ادامه داد: اگر علوفه تولید می‌کند که آب بر است مثلا ذرت علوفه‌ای یا یونجه که در گرمای تابستان باید آب داده شود، یک بسته محصولی برای کشاورز می‌گذاریم که علوفه باشد، اما علوفه‌ای که آب کمتری نیاز دارد یا اگر سبزی و صیفی تولید می‌کند راهی را کمک می‌کنیم که اولا بهره وری بالاتری داشته باشد ثانیا اگر دارد ۱۰۰ هکتار تولید می‌کند و الان مازاد داریم در کشور، ۱۰۰ هکتار را بکند ۸۰ هکتار که با آن تراز تقاضای کشور هماهنگ باشد اینها مهمترین نکات الگوی کشت است و در واقع مقاومتی که برخی کشاورزان می‌کنند دلیلش این است که با اینها آشنایی ندارند که هدف الگوی کشت اینهاست.
دبیر نظارت بر الگوی کشت با انتقاد از الگوی نکاشت، تصریح کرد: الگوی نکاشت اصلا معنی ندارد، در الگوی کشت بحث اجبار اصلا وجود ندارد اگر به سمت اجبار برویم اصلا این عملیاتی نخواهد شد بیشتر بحث تشویقی و هدایت گری است، به چه شکلی؟ به شکلی که با اطلاع رسانی به کشاورزان آنها را سوق بدهیم به سمت و سویی که منافع ملی را لحاظ کنند.
نکویی سپس گفت: ابلاغیه الگوی کشت درسال زراعی ۱۴۰۱ - ۱۴۰۲ اتفاق افتاد که اولین سالش بود، در همان سال سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج، متولی نظارت هم شد کل مراکز تحقیقاتی در استانها متولی شدند که نظارت داشته باشند بر الگوی کشت، یک چارچوب دستورالعمل نظارتی برای شان تهیه شد و پیگیری کردند، الان برای هر استانی جداگانه یک دستورالعمل نظارت داریم با آمار و عدد و اینکه چرا اجرا نشد، در آدرس پورتال الگوی کشت که الان داریم تمام گزارش‌ها بارگذاری شده است.
وی افزود: سال بعد از آن در سال ۱۴۰۲ - ۱۴۰۳ الگوی کشت ابلاغ شد، هنوز آمار درنیامده که بگوییم چقدر نوسان دارد ولی همان آماری که داریم بطور متوسط ۸۲ درصد عملیاتی شده است این ۸۲ درصد در محصولات از ۲۲ و ۲۳ درصد تحقق داریم تا ۱۰۰ درصد، اما این نکته مهم است که به این ۸۲ درصد افتخار نمی‌کنیم، چرا؟ چون اتفاقا گیر در ۱۸ درصد باقی است مثلا وقتی در گندم هدف تحقق پیدا کرده ولی در محصول جو واردکننده هستیم و نتوانستیم سطح زیر کشت و تولید مورد نظر را تحقق ببخشیم، این ضریب را پایین می‌اورد یا در دانه‌های روغنی که حدود ۹۰ درصد وابستگی داریم.
پس اگر نتوانیم درصد دانه‌های روغنی را در سطحی که پیش بینی شده محقق کنیم یعنی اینکه به ان هدف مان نرسیدیم اگر از ۱۸ درصد باقی مانده و رساندن آن به حتی ۹۰ درصد یعنی ۸ درصد را جبران کنیم کار بسیار مهمی است و عزم جدی می‌خواهد و همکاری تمام ارکان درون و بیرون وزراتخانه را می‌خواهد.
نکویی در پایان تاکید کرد: در مسیری که حرکت می‌کنیم قانون برنامه هفتم پیشرفت پشتوانه خوبی است برای اینکه این کار ادامه دار باشد در قانون برنامه هفتم ماده ۳۳ اشاره دارد به بحث الگوی کشت و گفته وزارت جهاد کشاورزی الگوی کشت را ابلاغ بکند و کلیه حمایت‌های قیمتی و غیرقیمتی که می‌خواهد انجام بدهد باید در چارچوب این الگوی کشت باشد اگر انجام نشود به منزله تصرف غیرقانونی در اموال عمومی حساب می‌شود، بنابراین بحث خیلی جدی است.