خالها دو گونه اند مادرزادی و اکتسابی، اکتسابیها تا قبل از ۳۵ سالگی روی بدن ایجاد میشوند که معمولا خوش خیم و بدون خطر هستند.
خالها ضایعات پوستی هستند که انواع مختلف دارند و بهترین روش برای برداشتن آنها بعد از شناسایی عدم وجود خطر توسط پزشک، جراحی کردن آنها است.
آنچه باید درباره خالهای مادرزادی بدانید
خالها به دو گروه بزرگ اکتسابی و مادرزادی تقسیم میشوند. گروه اول که شامل بیشتر خالها میشوند، اکتسابی اند و حدود ۸۰ درصد مردم دارای یک یا چند خال ملانوسیتی هستند. این خالها در دوران کودکی و بلوغ ایجاد میشوند، اما پس از ۳۵ سالگی دیگر خال جدید ایجاد نمیشود.
خالهای مادر زادی در گروه دوم خالها جای دارند که یک درصد نوزادان، هنگام تولد این نوع خالها را در اندازههای کوچک، متوسط و بزرگ دارند. قطر خالهای بزرگ، بیش از ۲۰ سانتی متر است و در برخی موارد آنقدر بزرگ هستند که قسمتی یا تمامی تنه یا اندام را در بر میگیرند.
بیشتر این خالها در قسمت تحتانی پشت و در ناحیه رانها قرار دارند. در این خالها ۴ تا ۶ درصد خطر ایجاد سرطان بدخیم پوست یعنی ملانوم وجود دارد. در موقع تولد گاهی خالهای مادر زادی بسیار کمرنگ هستند و مورد توجه قرار نمیگیرند.
در حالی که خالهای ملانوسیتی مادر زادی کوچک و متوسط سرعت رشد کمتری نسبت به سرعت رشد شیرخواران دارند و با گذر زمان کوچک میشوند. این نوع خالها هنگام بلوغ تیرهتر میشوند و بر روی آنها موهای زبر و خشن رشد میکنند.
لیزر خال
خالها حتما باید توسط متخصص پوست و با روش درست برداشته شوند
خالها اصولا خوشخیم هستند مگر خالهای مادرزادی و خالهای غیرکلاسیک (دیسپلاستیک)، اما دیگر خالها اغلب بدون خطرند. این متخصص تاکید میکند:هرگونه تغییری در اندازه، رنگ، قوام سطحی خال و پیدایش درد، خارش و خونریزی حتما باید مورد توجه قرار گیرد و در صورت بروز هر یک از تغییرات فوق باید به متخصص پوست مراجعه شود که در صورت شک پزشک به بدخیمی خال، نمونه برداری یا برداشتن ضایعه انجام خواهد گرفت.
درباره سرطانی شدن خالهای ملانوستیک مطالعاتی در سراسر جهان انجام شده است. حدود ۲۵ تا ۵۰ درصد ملانومها روی خالهای ملانوستیک اکتسابی ایجاد میشود، ولی از آنجا که هر انسان بالغ ۲۰ تا ۳۰ خال اکتسابی دارد در مقایسه با شیوع ملانوم بدخیم میتوان گفت اغلب خالهای اکتسابی در شرایط معمولی، سرطانی نمیشوند.
دو گروه از خالهای ملانوستیک بیشتر خطر سرطانی شدن دارند که همان مادرزادیها یا خالهایی است که در موقع تولد وجود دارد. در واقع هر خال مادرزادی اعم از کوچک و بزرگ میتواند به سرطان تبدیل شود، اما این خطر در خالهای خیلی بزرگ مادرزادی بخصوص آنها که قسمت وسیعی از تنه را پوشانده اند بیشتر است. گروه دوم نیز خالهای دیسپلاستیک هستند.
چه خالهایی را میتوان برداشت؟
خالهایی که دارای حاشیه نامنظم هستند.
خالهایی که دارای یک یا چند نمای غیرمعمول بوده مانند عدم تقارن ضایعه و یکنواخت بودن رنگ خال هستند.
خالهایی که اندازه آنها بیش از هفت میلی متر باشد.
خالهایی که با بالا رفتن سن به رشد خود ادامه میدهند یا دچار تیرگی و تغییر شکل میشوند.
خالهایی که در معرض اصطکاک یا تحریک مداوم هستند مانند خالهایی در ناحیه ریش آقایان یا در ناحیه کمربند یا آرنج، زیرا احتمال بدخیم شدن دارند
در برداشتن خالهای بد منظره و ناخوشایند که از لحاظ زیبایی اصرار به عمل میکنند باید با دقت و رعایت اصول جراحی برای باقی نماندن یا به حداقل رسیدن خطر جوشگاه عمل انجام شود.
جراحی بهترین روش برداشت خال
برای برداشت خال بهترین و استانداردترین روش، جراحی است، زیرا احتمال بازگشت خال با جراحی بسیار کم است. البته در این روش بخیه با ایجاد اسکار و جوشگاه همراه است و برخی از پزشکان به علت نا زیبایی آن را بکر نمیبرند، در هر صورت پزشک برحسب اندازه و رنگ خال باید روش برداشتن آن را تعیین کند.
مثلا پزشکان ترجیح میدهند خال پر رنگ و مودار را جراحی کنند و نسوزانند، اما اگر اندازه خال در حد میلی متر و مسطح باشد با روشهای دیگر مانند رادیوفرکوئنسی یا روشهای مدرن سوزاندن میتوان آن را برداشت و در این روشها جوشگاه ایجاد نمیشود، اما احتمال عود وجود دارد.
افراد نباید خال روی گردن یا سینه را بردارند، زیرا گوشت اضافه در این نقاط ایجاد میشود و در کل برداشتن خال برخی نقاط بدن معادل جوشگاه بیشتر است. خالها را به هیچ وجه نباید لیزر کرد، زیرا لیزر سبب تغییر بافت آن میشود و اگر بعد از لیزر کردن خال عود کرده را جراحی نماییم و به پاتولوژی بفرستیم، ممکن است غیرطبیعی گزارش شود.
کدام خالها را نباید لیزر کرد؟
به گفتهی متخصصان پوست بعضی از خالها اکتسابی هستند و احتمال دارد پس از تولد و در دوران مختلف زندگی در پوست ایجاد شوند. در مورد این دسته خالها باید گفت حتی تغییرات هورمونی دوران بارداری یا قرار گرفتن در معرض آفتاب هم میتواند باعث ایجاد چنین خالهایی شود.
گروهی از این خالها اندازه بزرگی دارند و تشخیص بزرگی یا کوچکی خال هم بر عهده متخصص پوست است نه خود فرد. به طور کلی خالهای بزرگ یا خالهایی که عمق رنگدانه آنها خیلی زیاد است را نباید لیزر کرد.
درمانهای خانگی برداشت خال
روش خانگی نخ بستن خالهای گوشتی علمی و درست نیست و خونریزی و درد زیادی هم دارد. این روش حذف خال در خانه مورد تایید هیچ پزشکی نیست، زیرا خونریزیهای متعاقب آن و استفاده از انواع و اقسام ضمادهای تجویزی گیاهی، دست ساز و ... خطر التهاب و عفونت در محل خال را افزایش میدهد.
اثر خال برداشته شده
بعد از عمل خال اینکه اثرات زخم روی پوست باقی بماند بستگی به مهارت پزشک و نوع ترمیم پوست بیمار دارد. در پوست برخی افراد بعد از جراحی، در محل عمل پوست اضافه تشکیل میشود و خطر تشکیل جوشگاه محل عمل زیادتر است.
روشهایی در خالهای بزرگ وجود دارد که موجب محو کامل خال نمیشود، اما از نظر ظاهری وضعیت بهتری در آن ایجاد میگردد مانند لایه برداری (پیلینگ)، درم ابریژن و لیزر که خال را کمرنگتر میکند، اما این روشها موقتند و موجب کاهش خطر ابتلا به سرطان (ملانوما) نمیشوند.