روز سوم بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی رئیس جمهور به پایان رسید و نمایندگان موافق و مخالف همچنان زوایای مختلف کابینه را مورد محک قرار می‌دهند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه گفت و گوی ویژه شبکه خبر، موضوع صلاحیت و برنامه‌های وزیران پیشنهادی دولت چهاردهم را با حضور آقای صباغیان نماینده مردم یزد در مجلس و آقای مالک شریعتی نماینده مردم تهران در مجلس بررسی کرد.
مشروح گفت وگو های این برنامه را در ادامه می بینید:
سوال: آقای صباغیان؛ شما از موافقان کلیت کابینه پیشنهادی رئیس جمهور بودید برای دولت چهاردهم، مهم‌ترین دلایلی که به عنوان موافق اتخاذ موضع داشتید چه مواردی است؟
صباغیان: من نکته‌ای را اول عرض کنم تشکیل دولت فعلی طبیعتا بر اثر ضرورت و اتفاق ناآگاهانه‌ای بود که با شهادت حضرت آیت الله رئیسی و هیئت همراه رخ داد و طبیعتا برنامه برگزاری انتخابات، تبلیغات و حتی برنامه‌های مجلس خود به خود تفاوتی با دوران گذشته داشت که ما هم یک مورد داشتیم اوایل انقلاب و طبیعتا این نکته را ما باید در نظر بگیریم و اما این که فرمودید چرا از این برنامه من دفاع می‌کنم و موافق هستم به چند علت، یکی این که آقای پزشکیان تفاوتی با دیگر نامزدها و رؤسای جمهور قبل احساس می‌کنم داشت، یکی گفتمان ساده و روان، خیلی پیچیده و مبهم صحبت‌ها نبود، شفاف نبود برای مردم، یکی تاکید بر برنامه هفتم توسعه، یکی بحث اجرای حق و عدالت که وقتی نگاه می‌کنیم سابقه ایشان هم نشان می‌دهد در همین مسیر حرکت کردند و بخش سوم در گفتمانشان وحدت و همگرایی که این را هم عملا ما شاهدیم که در معرفی وزرا نشان دادند که به این گفتمان اعتقاد دارند. تقریبا محور موافقت من این دو سه تا موضوع است.
سوال: نقاط قوت کابینه پیشنهادی را هم از این منظر ارزیابی می‌کنید؟
صباغیان: دقیقا، ما اگر اینها را محور بدانیم خود به خود ما نقاط قوتی داریم و خواهیم داشت.
سوال: آقای شریعتی؛ هم اگر نکته‌ای درباره صحبت‌های مقدماتی آقای صباغیان دارید استفاده کنیم و هم مهم‌ترین دلایل جنابعالی به عنوان مخالف کلیات وزرای پیشنهادی را بشنویم.
شریعتی: بنده هم یاد و خاطره شهید رئیسی عزیز و شهید امیرعبداللهیان، شهید رحمتی، شهید آل هاشم و کادر پروازی پرواز اردیبهشت را گرامی میدارم.
سوال: همه را گفتید شهید موسوی را هم بگویید.
شریعتی: بله شهید موسوی، همیشه بچه‌های امنیت و حفاظت شهدای گمنام بودند، بحث کلیات هیئت وزیران با مخالفت با کلیت متفاوت است. کلیات به معنای این است که آیا برنامه رئیس جمهور برنامه قابل قبولی ارائه شده و جهت گیری کلی کابینه مورد قبول هست یا نه؟ تقریبا سابقه ندارد که در طول تاریخ در حتی دولت‌هایی که کاملا از جهت سیاسی در نقطه مقابل مجلس وقت شان بودند مثلا بالای ۵-۶ تا وزیر مثلا رای اعتماد نگیرند.
بنابراین این طور نیست که بگوییم یک کسی ممکن است زیر ۵۰ درصد به وزرای پیشنهادی رای بدهد، بنابراین وقتی ما این را می‌گوییم به این معنا نیست که ما به تعداد زیادی از وزرا رای نخواهیم داد خواستم این را توضیح بدهم، ممکن است سه چهار نفر، چهار پنج نفر همین بالاخره چیز‌هایی که الان هم گمانه زنی‌های رسانه‌ای هست و فضای عمومی مجلس هم مردم دارند می‌بینند.
سوال: ۵ نفر بین ۱۹ نفر هم عدد قابل توجهی میشود.
شریعتی: داشتیم، بین سه تا پنج نفر ما مثلا در مجلس اصولگرا بوده، دولت هم دولت آقای احمدی نژاد بوده ۴ تا وزیر رای نیاوردند این به معنی مقابله نیست، به‌هرحال نمایندگان ارزیابی می‌کنند، چون باید احراز کنند و رای اعتماد بدهند، هم در برابر مردم، هم در برابر خدا مسئول هستند باید احراز بکنند که این فرد می‌تواند آن مسئولیت را درست انجام بدهد.
بنابراین این به معنی مخالفت با همه هیئت وزیران نیست ولی جهت گیری‌ها صحبت میشود، مثلا ۴ نفر میشود حدود ۲۰ درصد یعنی ۸۰ درصد موافق، یعنی وقتی می‌گویند مجلس به ۸۰ درصد تازه اگر این طور بشود. نکته دوم این که رئیس جمهور محترم برنامه منسجمی را به مجلس ارائه نکردند، گفتند من برنامه هفتم و سیاست‌های کلی را قبول دارم و همان‌ها را میخواهم انجام بدهم که البته آن روز‌ها هم صحبت شد هم قانون آیین نامه داخلی این را می‌گوید که حتما باید برنامه عملیاتی، مشخص و خط مشی را بیان بکنند که البته با تاخیر این در چند صفحه تقدیم شد، اما کامل نبود، ضمن این که برنامه هفتم و سیاست‌ها هم اینها جهت گیری‌ها و خطوط کلان و اهداف است.
چگونگی رسیدن به آنها، اولویت‌ها، خودش در برنامه باید خودش را نشان بدهد و نکته سوم که به همین اکتفا بکنم در این بخش این است که با آن توضیحاتی که در شروع دولت داده شد و ما استقبال کردیم، گفتیم با وجود این که رئیس جمهور اختیار دارد که هر طور خواست وزیران خود را انتخاب بکند اعلام کردند که ما بر اساس یک مدل شایسته گزینی می‌خواهیم وزرا را انتخاب بکنیم آن روش هم به نتیجه نرسید متاسفانه، خودشان اعلام کردند شاید نیمی از افرادی که آن شورای راهبردی یا راهبری، هر چه که اسم آن بود، پیش بینی کردند و بر اساس آن مدلی که تازه آن هم ایراداتی داشت که، چون هیچ زمانی اعلام نشد مدل علمی آن چیست که بر چه اساسی دارد اتفاق می‌افتد آن هم نتیجه نداد و افرادی با معرفی‌های دیگر، گرچه عرض می‌کنم اینها کاملا در اختیار رئیس جمهور است و هیچ ایرادی به آن وارد نیست و خروجی وزرا هم حتی این طور شد که در ۵ نفری که مخالف کلیات کابینه صحبت کردند دو نفر از افراد اصلاح طلب و همسو با جریان دولت مخصوصا مخالف صحبت کردند حالا نیت‌ها را من نمی‌توانم این جا ارزیابی بکنم، اما نشان می‌دهد که این اتفاق به آن حالت علمی خودش رقم نخورد.
سوال: آقای صباغیان؛ اگر نکته‌ای درباره صحبت‌های آقای شریعتی دارید، استفاده می‌کنیم، مشخصا آقای شریعتی به موضوع برنامه اشاره کردند به عنوان یکی از نقد‌ها هم البته در این روز‌ها مطرح شده به کابینه پیشنهادی که اگرچه اعلام شده که طبق برنامه هفتم.
اما آقای شریعتی اشاره کردند که ضرورت دارد که ذیل این برنامه هفتم یک برنامه اجرایی و آیین نامه اجرایی قاعدتا تدوین بشود برای پیشرفت امور، از این منظر نگاه و پاسخ جنابعالی و منتقدان چه هست؟
صباغیان: اتفاقا من برعکس برادر بزرگوارمان جناب آقای شریعتی تاکید آقای پزشکیان را در طول دوران انتخابات و حتی زمانی که کابینه را معرفی می‌کردند به برنامه هفتم پیشرفت نقطه قوت می‌دانم. ما در رای قوانین قانون اساسی را داریم، بعدا سیاست‌های کلی، بعد از آن برنامه هفتم، بعد از آن هم راهبرد‌ها و آن استراتژی‌هایی هست که وزرا و دولت انتخاب می‌کنند و برای پروژه و اجرا می‌رود.
وقتی یک برنامه‌ی هفتم پیشرفت از بدنه دولت و نظر کارشناسان بیرون آمده، دولت و مجلس شاید هزاران ساعت وقت گذاشتند، چند ماه وقت گذاشته شده در مجلس فرصت زیادی روی این کار شد، مخالفان، موافقان و برنامه منسجمی مجلس تصویب کرد، شورای نگهبان تایید کرد، مجمع تایید کرد آمد ابلاغ شد به دولت، این برنامه‌ای هست که دقیقا مشخص کرده در هر حوزه‌ای ما کجا هستیم و کجا باید ما برسیم، بنابراین دیگر کدام برنامه کامل‌تر، جامع‌تر از این برنامه خواهد بود؟
سوال: علاوه بر نکاتی که شما بیان کردید من یک نکته دیگر هم اضافه کنم خود آقای پزشکیان هم در تدوین این برنامه و تصویب آن نقش داشتند در مجلس قبل، نکته‌ای که آقای شریعتی اشاره کردند و پاسخ حضرتعالی را داشته باشیم گفتند یک برنامه به تعبیری سیاست‌های کلی هست و نیازمند برنامه‌های جزئی‌تر هست.
صباغیان: سیاست‌های کلی را عرض کردم در کلان است، برنامه پیشرفت هم عرض شد، وزارتخانه‌ها هم برنامه هایشان را دادند، این وسط که آقای پزشکیان بیاید یا هر رئیس جمهوری بیاید بگوید آقا من یک برنامه دیگری دارم، این برنامه کجا مصوب شده؟
سوال: این برنامه هفتم را چطور می‌خواهند اجرا کنند؟
صباغیان: عرض کردم، وزرا برنامه‌ها را دادند، راهبرد‌های خودشان را می‌دهند برای اجرا، یک چیز اضافه‌ای که حالا یک رئیس جمهوری می‌آید ۵ هزار صفحه یا ۷ هزار صفحه می‌نویسد و می‌دهد، اینها یک چیز‌هایی هست که طبیعتا خیلی وقت‌ها منافات دارد، خیلی وقت‌ها این سلایق را می‌آید جاری می‌کند، اتفاقا نظرآقای پزشکیان ارائه و تاکید بر برنامه هفتم پیشرفت است که ما در گذشته نداشتیم.
ما رئیس جمهور داشتیم که اصلا گفت من برنامه توسعه را قبول ندارم یعنی هر چه خودم میخواهم، جزیره‌ای، رئیس جمهور ما داشتیم اصلا برنامه توسعه ارائه نداد گفت من ارائه نمی‌دهم، حالا برنامه‌ای با آن سابقه، با مشارکت مجلس، با مشارکت دولت، با مشارکت کارشناسان ساعت‌ها و ماه‌ها روی آن کار شده الان مصوب شده، عرض کردم دقیقا هم مشخص است که الان ما کجا هستیم، در حوزه‌های مختلف، بهداشت، درمان، مسکن، راه، هر حوزه‌ای، مشخص کرده کجا هستیم و باید کجا باشیم، وقتی ما این جور برنامه‌ای داریم و رئیس جمهور هم دارد مدام تاکید می‌کند اتفاقا دارد خودش را در معرض نظارت مردم و مجلس قرار می‌دهد.
یکی از ضعف‌هایی که ما داشتیم همین بود، چرا برنامه ششم توسعه ۲۰ درصد ۲۵ درصد اجرایی شد؟ چون اصلا در گردونه نبود، اعتقادی به آن نبود، برنامه‌ای را دولت‌ها می‌نوشتند و بعد مطرح می‌کردند، آن سنجه لازم هم برای آنها وجود نداشت، ظرف چند روز هم رای اعتماد می‌گرفتند می‌رفتند، اصلا شاید یکی از عللی که مجلس‌ها گمراه می‌شدند، نمایندگان هم همه که شاید سابقه چندین دوره نداشته باشند، خیلی وقت‌ها گمراه کننده بود که آیا این برنامه توسعه باید نظارت شود؟ برنامه خود دولت باید نظارت شود؟ و اینها اسبابی می‌شد که بعدا برنامه اجرایی نشود، این تاکید رئیس جمهور و این همگرایی که در مجلس ایجاد شده بر محور برنامه، که اگر شما دقت کرده باشید آقای قالیباف بار‌ها در مناظره انتخاباتی مطرح می‌کردند که روی این برنامه خیلی کار شده و باید اجرایی بشود، من فکر می‌کنم که این بهترین برنامه هست و آن راهبرد‌های وزرا هم خود به خود برنامه عملیاتی خواهد بود که این برنامه محقق خواهد شد.
سوال: اقای شریعتی مشابه آنچه که آقای صباغیان بیان کردند خیلی از موافقان کابینه پیشنهادی این موضوع را یک نقطه قوت و یک حسن و مزیت دولت چهاردهم می‌دانند که رئیس جمهور برنامه کاری خودشان را برنامه هفتم و سیاست‌های کلی ابلاغی نظام اعلام کردند و طبق آن می‌خواهند حرکت کنند.
بر اساس صحبت‌های اقای صباغیان و آنچه که جنابعالی در بخش اول بیان کردید که برنامه عملیاتی نیاز هست چقدر آنچه که توسط وزرا ارائه شده در کمیسیون‌ها و دفاع کردند و در این چند روز هم در صحن علنی، می‌تواند که اجرای اهداف برنامه هفتم را محقق کند؟
شریعتی: من یک جمله این جا عرض کنم و بروم سراغ بحث بعدی خودم، ما با یک مثال من توضیح بدهم که مردم عزیز، چون خاطره ذهنی شان هست که رئیس جمهور محترم در مناظرات انتخاباتی فرمودند من رشد ۸ درصد را قبول ندارم و فکر می‌کنم که محقق نمی‌شود و از این جهت برنامه هفتم اشتباه است. البته این هم سیاست کلی ابلاغی بود، هم جزو برنامه و اساس برنامه هفتم بر رشد ۸ درصد، اگر ایشان همچنان قبول نداشتند لازم بود یک برنامه تعدیل شده براساس رشد شش، پنج، چهار هر چیزی که قبول دارند ارائه می‌کردند و وقتی ارائه نکرده‌اند قاعدتاً یا از آن حرفشان عبور کردند یا برنامه‌ای ندارند این در کلان ماجرا، یک مثال هم برای وزرا بزنم ببینید مثلاً وزارت نفت طبق برنامه هفتم مکلف است که تولید نفت را در پایان برنامه برساند به مثلاً چهار و نیم میلیون بشکه در روز خوب اولاً برش سالانه اش چه قدر است.
دولت چهار ساله است دولت پنج ساله که نیست باید بگویید آخر چهار سال چه قدر لزوماً هم خطی نیست ممکن است سرمایه‌گذاری نیاز دارد کار‌های مختلفی انجام شود مثلاً بگوید در پایان چهار سال من می‌رسم به ۳.۸ دهم آخر سال پنجم دیگر دولت بعدی باید انجام دهد و چگونه تامین مالی این، کدام طرحها را زودتر انجام می‌دهند میادین مشترک را اول اولویت می‌گذارم و مثلاً بروم سراغ میادین اختصاصی حالا یک مثالش را از حوزه انرژی زدم برای اینکه مردم متوجه باشند اگر هم قرار بود وزرا هم بروند از برنامه هفتم برنامه‌شان را استخراج کنند و هوش مصنوعی این کار را می‌کند الان یک سؤال ازش می‌کنید مطالب حوزه انرژی مسائل حوزه را، مطالب حوزه سلامت از برنامه هفتم استخراج کن و یک برنامه به من بده چند ثانیه‌ای می‌دهد این اسمش برنامه عملیاتی نیست البته خوب خیلی از وزرا الان دادند با عدد و رقم و گفتند که در پایان چهار سال چه اتفاقی می‌افتد.
سوال: در ذیل برنامه هفتم؟
شریعتی: بله، بعضی هم این کار را نکردند یعنی وزرای مختلف هستند بر اساس همین دارد قضاوت و ارزیابی میشود مجلس هم احتمالاً بر همین اساس یکی از شاخص‌ها خواهد، اما یک چیزی اما یک چیزی اشاره کردند آقای صباغیان عزیز گفتند که خوب این کابینه وفاقی دارد انجام میشود و اعلام شده و دارد دنبال میشود به نظرم این لفظ نادرستی است اگر منظور از وفاق توافق است قرار و میثاق مشترک رئیس‌جمهور با نمایندگان مجلس بيانات رهبری است شاخص‌های دوازده گانه‌ای که ایشان بیان کرده‌اند.
من سه چهار مورد اشاره می‌کنم کارآمدی، اعتقاد از بن دندان به نظام اسلامی، امید به آینده و افق روشن و نگرش ملی و غیرجناحی حالا در بحث کارآمدی بعضی از برنامه‌ها صحبت است من میخواهم وارد وزرا بشوم و مصداقش را بگویم بعضی از وزرا کارآمدی کمتری دارند نمایندگان دارند بحث می‌کنند همین امروز.
سوال: چطور سنجیده میشود؟
شریعتی: براساس سوابق و برنامه مثلاً یک وزیری در یک حوزه خاصی کار کرده اشاره‌ای به حوزه‌های دیگر نکرده، بخشی نگری دارد سوابقش هم روشن نیست، چون یک کسی رزومه‌ای دارد در یک جایی کار کرده باید این روزمه اش موفق بوده یا نه.
سوال: سابقه اش؟
شریعتی: بله سابقه. ارزیابی و نگرش ملی غیرجناحی یا همین اعتقاد از بن دندان که من تشکر می‌کنم از آقای عراقچی در کمیسیون انرژی که ایشان آمدند راجع به سفرا ازشان سؤال کردیم کسی دیگری سؤال کرداز همکاران ما ایشان گفت یکی از ملاک‌های من برای تعیین سفرا این است که حتما از بن دندان به مبانی جمهوری اسلامی معتقد باشند اینها نماینده جمهوری اسلامی هستند در خارج از کشور خوب این نشان می‌دهد که می‌خواهد این کار را انجام دهد تو این معیار یا بحث نگرش ملی و غیرجناحی خوب بعضی از معدودی از وزرای پیشنهادی سوابقشان، مواضعشان در واقع آنچه که از افراد وجود در سوابق سیاسی و کارش‌ای شان این است که خوب مواضع تند سیاسی داشتند نه حتی از جهت جناحی و سیاسی که تازه اینجا گفته شده نباشند نزدیک به حوزه ضد انقلاب نزدیک به بر اندازی در فتنه هشتاد و هشت، در اغتشاشات چهارصد و یک و اینها چیز‌هایی نیست که جناحی باشد.
عبارتی از رهبر انقلاب قرائت می‌کنم خدمت به مردم عزیزمان که ایشان فرمودند در موضوع جناح بندی‌های سیاسی همواره تاکید بر رفاقت انس باشد درست است، اما برخی موارد مسئله متفاوت است باید حتماً خطوط قرمز و خطوط فاصل رعایت شود مسئله فتنه و فتنه‌گران مربوط به سال ۸۸ از مسائل مهم از خطوط قرمز است این اصلاً جناحی نیست اصلاً سیاسی نیست و باز در همین مورد فرموده بودند که بیست تیر ماه نود و چهار از عناصری که نامطمئن بودن خودشان را اثبات کردن مطلقاً استفاده نکنید.
توصیه به دولت‌هاست همین‌هایی که سال هشتاد و هشت آن بازی را راه انداخته‌اند اینها نا مطمئنند من استفاده از اینها را مطلقاً توصیه نمی‌کنم به هیچ وجه خوب یکی دو مورد استفاده شده در موارد این چنینی باید اینها حتماً خارج شود از این قاعده، این قاعده بحث مواد سیاسی و جناحی نیست و به نظر من اگر منظور توافق در بعضی از موارد این توافقی که رهبری فرمودند که این دوازده شاخص باشد بعضی‌ها ندارند پس توافقی از این نظر لااقل در چند مورد نیست اگر منظور از کابینت وفاق مثلاً ائتلاف است که این هم مصداق ندارد، چون ائتلاف یا ائتلاف سیاسی است و معنای نظام پارلمانی که کشور ما نظام پارلمانی نیست نظام ریاستی است.
اگر هم منظور ائتلاف احزاب است که احزاب در کشور ما الان آن نقش را ندارند که بخواهند مثلاً مجلس تعیین کنند و مثلاً بگوییم احزاب مختلف با همدیگر کابینه معرفی کردند این هم نبوده رئیس جمهور بر اساس شرایط پیش رو و ضوابطی که بوده نگرشی که داشته سوابق آشنایی که با بعضی از افراد داشته که بعضی‌ها را از پنجاه سال قبل می‌شناخته ایشان را معرفی کرده‌اند چه در معاونت‌ها چه در وزارتخانه‌ها.
سوال:آقای صباغیان، آقای شریعتی وارد شاخص‌ها هم شدند علاوه بر اینکه وزرا باید یک برنامه عملیاتی برای اجرایی سیاست‌های کلی و برنامه هفتم را داشته باشند شاخص‌هایی که اشاره کردند در بیانات رهبر معظم انقلاب بود و در موضوع و کابینه‌ای که معرفی شده و به تعبیر جناب عالی کابینه وفاق و بعضی این طور تلقی دارند که کابینه فرا جناحی، خوب در چنین کابینه‌ای که ممکن است سلایق مختلف سیاسی هم حضور داشته باشند اگر احیاناً خدای نکرده از دولت صدای واحدی شنیده نشود ممکن است که این در دولت در فضای عمومی چالش و اختلاف ناهماهنگی ایجاد بکند که به عرصه عمومی کشور هم کشیده بشود؟
صباغیان: بله در ارتباط با فرمایش جنابعالی عرض کنم برنامه هفتم توسعه دقیقاً حتی درصد پیشرفت خیلی از موضوعات و برنامه‌ها را مشخص کرده حالا تورم، رشد نقدی، رشد اقتصادی، درآمد‌های مالیاتی اینها را به تفکیک و سالیانه مشخص کرده ضمن این که وزرا هم برنامه هایشان را دادند این موضوعی هم که شاید بعضی از وزارتخانه‌ها در یک موضوع چند تا وزارتخانه را در بر بگیرد آنها هم یک هم‌پوشانی را برای خودش دیده شده در ارتباط با دولت وفاق ملی ببینید سابقه نداشته بعد از انقلاب اسلامی یک فردی از یک گروه حزبی برنده بشود و بعد هم بر اساس شعاری که داده شعار وحدت و همدلی بیاید از جناح‌های مخالف حتی جناحی که شکست خورده از رقبای خودش افرادی را بیاورد.
سوال: البته سابقه داشته؟
صباغیان: به این حد نبوده موردی شاید ما داشتیم.
سوالی: تعدادی را من یادم می‌آید؟
صباغیان: از همه دولت‌های قبل و سلایق مختلف آورده خوب این نقطه قوت است حالا کی انتخاب کرده شورای راهبردی به هر حال شورایی نشستند افراد کارشناس افراد صاحب نظر انتخاب کردند حتی انتخاب این دولت حتی بعضی از نزدیکان را هم دلخور کرد که دیگر در جریان هستید.
بنابراین این نقطه قوت این دولت است که بر اساس شعار‌های قبلی داده شد حالا شاید سؤال باشد که خوب اینجا این سلایق مختلف چطور می‌تواند با هم همکاری کنند شاید بعداً دچار اختلاف بشوند خیر اگر برنامه هفتم پیشرفت ملاک عمل باشد هر دستگاهی هر فردی که بر مصدر کار نشست وزیر شد معاون وزیر شد استاندار مدیرکل، باید این برنامه را استانی و منطقه‌ای اجرا کنند اصلاً جایی برای اختلاف نمی‌ماند من فکر می‌کنم برای اولین بار هست اصلا یکی از جا‌هایی که کشور ما و ملت ما و جامعه ما رنج می‌برد از بدون برنامه گی است برنامه داده میشود و می‌رود بایگانی برنامه داده می شود که به آن توجه نمی‌شود.
امروز برنامه‌ای که عرض کردم بسیار کارشناسی‌شده در حد خودش از همه ارگان‌ها وقوا آمده بیرون حالا رئیس جمهور هم کلامش و حرفش این برنامه است خوب وقتی این ملاک عمل شده هر کسی می‌خواهد بیاید چه چپ، چه راست چه اصولگرا، اصلاح طلب باید به این متوسل شود بنابراین خودش نقطه وحدت است و می‌تواند خیلی از اختلافات حل کند.
سوال: ترکیبی از چهره‌های مختلف و سلایق مختلف سیاسی در کابینه پیشنهادی کنار هم قرار گرفتند نقدی را برخی مطرح می‌کنند که برخی از افرادی که معرفی شده‌اند برای وزارتخانه‌های غیرسیاسی، وابستگی به یک جناح سیاسی دارند؟
صباغیان: اتفاقاً در دولت این مشکل کمتر است وقتی یک جناح برنده میشود و طبیعتاً این کل دولت را سهم خودش میداند و آن زمانی که می‌خواهند پست تقسیم کند طبیعتا از سیاسیون بیشتر میایند پست‌های کارشناسی که نیاز به رنگ و بوی سیاسی کمتری دارد اشغال می‌کنند.
یعنی اگر شما دقت کنید دقیقاً در این دولت این نگاه کمتر است بله می‌فرماید که بعضی از افراد هستند خوب وقتی قرار شد ما اجماعی داشته باشیم بخواهیم یک عده‌ای را بگذاریم کنار و آن کسانی هم که می‌گوییم بگذارید کنار که آدمایی هستند که با طیف سیاسی برنده شده‌اند بیشتر از آنها هستند، طبیعتاً هم نمی‌توانیم وفاق ملی باشد من همین‌جا عرض می‌کنم اگر مجلس و نمایندگان می‌گویم اختیار با مجلس است، من این را عرض می‌کنم جنبه آنچه که به نظر من می‌آید شاید هم درست نباشد ولی میخواهم عرض کنم اگر این مجلس بخواهد همچون کابینه‌ای وفاق ملی است از همه جناح‌ها هست بخواهد رد کند طبیعتاً ما خودمان داریم دولت‌ها سوق می‌دهیم به تندروی و در آینده ما دچار مشکل بیشتری خواهیم اینجا باید همکاری کند مجلس، همراهی کند برای نقد‌هایی که ما داریم.
ضمن اینکه افرادی اگر معرفی شدند همه از مراجع استعلامی گرفته شده مشکل نداشتند واین‌ها هم از کسانی هستند که به هر حال دغدغه دارند همه ما هم در بحث‌های سیاسی روزی شاید تندروی داریم بعد مدتی تعدیل میشود این برای همه گروه‌ها هست.
سوال: بفرمایید آقای شریعتی؟
شریعتی: چون مجلس اکثریتش الان بیان میشود که جریان انقلابی اصولگرا هست واقعاً نگاه سیاسی حاکم نیست بر موافقت و مخالفت‌ها برای هیئت وزیران و اعضایی که معرفی شدند نمونه را که من یکی دو مورد عرض کنم الان رئیس فعلی فراکسیون اصلاح طلب و اعتدالی مجلس کاندیدا‌های یکی از وزارتخانه‌ها است.
همین دیشب که امروز صبح هم ادامه بحثش بود بالای صد و هفتاد نماینده برای موافقت ایشان ثبت نام کردند درحالی‌که اکثریت با آن جریان نبوده نشان می‌دهد که فردی را بالاخره تشخیص دادند که می‌تواند کارآمد باشد یا مثلاً یک وزارت وزارتخانه دیگه‌ای وزارت راه که قبلاً ایشان معاون شهردار اصلاح طلب تهران بوده یا معاون وزیر دولت آقای روحانی بوده ایشان هم همین امروز بالای صد و هفتاد نفر برای موافقت ثبت‌نام کرده بودند این اتفاق در دوره مجلس یازدهم و برای یا کابینه شهید رئیسی معدود اتفاق افتاد که بالای صد و شصت هفتاد نفر امضا بکنند و ثبت‌نام می‌کنند در موافقت صحبت بخواهند کنند نشان می‌دهد که اگر یک آدمی باشد که قابلیت‌هایی داشته باشد ولو اینکه در جریان نیست که با جریان مثلا غالب مجلس همراه نبوده ولی اعتنا شده به آن، این نکته اول.
نکته دوم که فرمودند که بالاخره بعضی از افراد را یا همه افراد را استعلام کردند این را، چون وزیر محترم اطلاعات در کمیسیون امنیت ملی توضیح دادند و یکی از نمایندگان عضو کمیسیون امنیت ملی در صحبتشان در صحن علنی اشاره کردند من بازگو می‌کنم فقط، چون در رسانه‌ها پخش شد و به صورت مستقیم مردم شنیدند یا دیدند ولی ممکن است هم نشنیده باشند.
گفته شد که ایشان گفتند ما در مورد وزرا طبق قانون، قانون نحوه تصدی مشاغل حساس وزرا را خارج کرده از استعلام یعنی الزام به استعلام، معاونان رئیس‌جمهور، استانداران، اینها هستند که الزام به استعلام دارد از این مراجع سه گانه وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه و قوه قضائیه که آنها هم اگر استعلام نشود لم یکن میشود انتصابشان و مصادیق نفی استعلام هم آنجا آمده که چی هست ایشان گفتند ما، چون وزرا در قانون نیست ما فقط محکومیت قضایی و تابعیت را بررسی کردیم و پاسخ دادیم سایر موارد دیگر جز قانون نبوده و ما از این نظر دست وزارت اطلاعات بسته بود و قانون اگر نیاز باشد باید مثلاً توسعه پیدا کند.
بنابراین موارد دیگر بررسی نشدند چیز‌هایی که ما عرض می‌کنیم راجع مثلاً فتنه و امثال اینها، چون در قانون نبوده پاسخی در این زمینه‌ها داده نشده و شاید نیاز باشد، چون رهبری سال نود و هفت تاکید کردند که این استعلامات حتماً انجام بشود شاید اشکال از مجلس باشد اینجا که این قانون را اصلاح می‌کردیم که کامل انجام بشود الان خرده نمی‌شود گرفت به وزارت اطلاعات.
چون رهبری سال ۹۷ تاکید کردند که این استعلامات حتما انجام بشود شاید اشکال از مجلس باشد این جا که این قانون را باید اصلاح می‌کردیم که این کامل انجام شود الان خرده‌ای نمی‌شود گرفت به وزارت اطلاعات و آنها کارشان را دقیق انجام دادند، نکته بعدی، چون این باز هم اشاره شد و گفته شده هم معاون پارلمانی محترم رئیس جمهور در فضای مجازی منتشر کرده بودند هم در رسانه‌ها گفته شد هم بعد از همکاری ما در مجلس گفتند که بله فهرست وزرا خدمت رهبری رسیده ایشان تایید کردند واقعا اینچنین نیست، امروز هم گفته شد در مجلس تذکر داده شد.
رئیس مجلس هم گفتند که این نکاتی که گفته میشود نافی حق مجلس نیست و این طور نیست که یک لیستی را مثلا واقعا بدهند و ایشان بگویند اینها باشند این که دیگر مجلس کاری نباید انجام بدهد، آنچه که در سوابق بوده و در همه دولت‌ها هم بوده، دو سه مورد از وزارتخانه‌هایی که طبق اصل ۱۱۰ قانون اساسی در حیطه اختیارات رهبری است عملا، سیاستگذاری کلان نظام در حوزه خارجی، حوزه دفاعی و امنیتی که می‌شوند وزرای خارجه و اطلاعات و دفاع، اینها روسای جمهور همواره گزینه هایشان را اعلام می‌کردند اگر سلبی نکته‌ای بوده، اشاره می‌شده که اینها با سیاست‌های کلی همراهی نیستند، اما این که رهبری فرمودند که این وزیر باید باشد یا این باید وزیر باشد حتما این جور نبوده ایشان بار‌ها در مواضع علنی شان گفتند که مجلس باید اینها را تعیین کند و حق مجلس است و بیان آن هم اگر نکته‌ای باشد ایشان علنی خواهند گفت.
این که بعضی‌ها پیغام می‌آورند اینها حتما درست نیست، بله، کسی که اگر نفعش بوده حتما گفتند قبلا هم این روال بوده ربطی به این دولت و دولت قبلی هم ندارد، اصلا ربطی به جریانات هم ندارد این، چون سیاست‌های کلان نظام هست و جزو بحث قانون اساسی و اصل ۱۱۰ هست اینها بوده بله ممکن است رئیس جمهوری دوست داشته باشد در بعضی از وزارتخانه‌های دیگر هم مشورت بگیرد آن هم باز مشورت شخصی خودش است مشورت می‌گیرد معرفی می‌کند مجلس، مجلس رای می‌دهد یا نمی‌دهد، نه نافی حق مجلس است، نه خدایی نکرده یک اتفاقی بیفتد که ما نتوانیم پاسخ بدهیم به این موضوع که آیا مجلس کار خودش را درست انجام داده؟
رئیس جمهور کار خودش را درست انجام داده؟ همه باید مسئولیت خودمان را طبق قانون اساسی بپذیریم چه نماینده‌های مجلس چه رئیس جمهور و چه وزرایی که معرفی شدند.
سوال: یک پاسخ کوتاه هم جنابعالی بفرمایید در مورد سوالی که از آقای صباغیان پرسیدم که یکی از نقد‌هایی که مطرح شده نسبت به وزرای پیشنهادی حضور چهره‌های سیاسی و جناحی در وزراتخانه‌های غیر سیاسی هست.
شریعتی: اصلا ما وزارتخانه غیرسیاسی نداریم، اصلا مقام وزارت در جمهوری اسلامی نه فقط در ایران در همه کشور‌ها، مقام وزارت یک مقام سیاسی است الان ماده ۷۱ قانون خدمات کشوری می‌گوید این جایگاه‌ها جایگاه‌های سیاسی هستند مقامات سیاسی کشور هستند، وزرا، نمایندگان مجلس، معاونان رئیس جمهور، اینها مقامات سیاسی هستند یعنی اگر بنده مثلا رئیس بیمارستان هستم، تخصصی هستم، ممکن است نگاه سیاسی هم داشته باشم ممکن است حتی یک جا‌هایی هم اشکال داشته باشد آن نگاه سیاسی من در موازین جمهوری اسلامی، من رئیس بیمارستان هستم دارم کار تخصصی انجام می‌دهم به بیماران رسیدگی می‌کنم، اما وقتی میخواهم وزیر بشوم، این جا دیگر مقام سیاسی است این جا دیگر حق و باطل مرز دارد حتما همه وزرا باید سیاسی باشند نه به معنای این که سیاسی کار باشند، عمل سیاسی کنند.
یعنی باید اصول سیاست‌های کلان نظام و جهت گیری‌ها را، آن اهداف کلی که رهبری ترسیم کرده را باور داشته باشند همین که رهبری فرمودند از بن دندان معتقد به مبانی جمهوری اسلامی این یعنی سیاسی، یعنی بداند سیاست‌ها چیست و بر اساس آن عمل بکند اگر یک وزیری واقعا هیچ سیاستی را نمی‌فهمد اصلا شایسته وزارت نیست، اگر خلاف سیاست‌ها قبلا موضع داشته نمی‌تواند اصلا این جا اعمال دیگری کند.
قاعدتا این به نظر من یک مغلطه‌ای است که بگوییم وزیری غیرسیاسی است، اصلا همه وزرا سیاسی اند، یعنی جایگاه وزارت اصلا حاکمیت آن سیاسی است، معاونین رئیس جمهور، وزرا، استانداران، نمایندگان مجلس، یک نماینده مجلس می‌تواند بگوید سیاسی نیستم؟ حتما سیاسی است به معنای عام آن، بله سیاسی کار نباید باشیم، نباید مثلا سواستفاده بکنیم از مقام خودمان، خدایی نکرده رانتی چیزی از این اتفاقات نباید بیفتد.
سوال: آقای صباغیان در موضوع اجرای برنامه هفتم که مسئولیت اصلی به عهده وزرای پیشنهادی است که بخش‌های مختلف برنامه را مسئولیت دارند که در قالب برنامه عملیاتی اجرا کنند.
نکته‌ای که در بخش قبل آقای شریعتی اشاره کردند که ضرورت دارد که علاوه بر برنامه عملیاتی برنامه زمان بندی هم ارائه شود که این برنامه را و این هدف اشاره شده در برنامه هفتم را چگونه و در چه فاصله زمانی می‌خواهند به سرانجام برسانند؟ چنین چیزی در برنامه وزرا دیده شده است؟
صباغیان: دقیقا، به هرحال برنامه‌های وزرا هم مطابق با برنامه هفتم توسعه نوشته شده است و هم برش سالیانه دارد و هم این که عرض کردم زمان بندی مشخص شده، تا جایی که الان ما دیدیم و وزرا را بررسی کردیم، من فکر می‌کنم در این زمینه مشکل خاصی نیست، همانطور که عرض کردم اتفاقا، چون مسیر و تکلیف وزرا دقیقا با برنامه مشخص شده، آنها هم راحت‌تر الان می‌توانند کارشان را انجام دهند و می‌توانند برنامه‌های خودشان را ارائه بدهند، در این زمینه مشکل خاصی نیست، در زمینه‌ای هم که بحث مجلس شد.
من فکر می‌کنم عقلانیت خیلی خوبی بر مجلس حاکم است و همه با توجه به رفتار و عملکرد آقای پزشکیان متوجه شدند که واقعا ایشان هم می‌خواهد کار کند و هم دلسوز است و یک صداقتی را در ایشان دیدند و مجلس متقابلا دارد این صداقت را پاسخ می‌دهد، خیلی در مجلس مشکلی نخواهد بود و آماری هم که ثبت نام میشود برای موافقت خیلی بیش از مخالفت هست مشکلی نخواهد داشت.
سوال: نکته دیگری که مطرح هست و در عرصه عمومی، عرصه رسانه‌ای هم اشاره شده و همچنین بعضا همکاران شما در مجلس به عنوان مخالفان کلیت وزرای پیشنهادی این که در بخشی از صحبت‌های اقای شریعتی موضوع کارنامه و عملکرد و سوابق هم بود که بعضا بعضی از وزرای پیشنهادی کارنامه مدیریتی و برنامه هایشان آن طور که باید و شاید مطابق با اهداف برنامه هفتم و سیاست‌های کلی نیست و رویکرد‌ها به گونه‌ای نیست که بتوانند برنامه هفتم و سیاست‌های کلی را با توجه به سابقه و عملکردی که داشتند اجرایی کنند.
صباغیان: در زمان مخالفت هر کسی دیدگاه خودش را مطرح می‌کند، ولی کلیتی که الان ما دیدیم در این برنامه‌ها، تماما برنامه‌هایی که وزرا دادند در راستای عملیاتی شدن برنامه هفتم توسعه است، من این نکته را تکرار می‌کنم، یک زمانی هست که دولت اعتقادی به برنامه ندارد که گفتم بعضا در دولت‌های گذشته داشتیم الان همه شعار، همه حرف و نظر رئیس جمهور برنامه هفتم است، برنامه‌های وزرا دقیقا در همین راستا تدوین شده است، الان برنامه هفتم را مطالعه بفرمایید ۲۷۰ صفحه است ۲۷۵ صفحه، تقریبا ۱۲۰ تا ماده دارد، ۲۴ تا فصل دارد وقتی اینها را ما مطالعه می‌کنیم می‌بینیم دقیقا آمده یک سنجه‌ای هم گذاشته با آمار و درصد را مشخص کرده برنامه‌های مختلف در حوزه‌های مختلف را هر کسی که بخواهد بیاید کار کند باید در این مسیر حرکت کند من این که تاکید می‌کنم یکی از نقاط قوت این دولت است همین تاکید روی این برنامه است.
سوال: نه من سوالم این بود که نقدی که وارد شد این است سوابق این افراد به گونه‌ای نیست که این برنامه را بتوانند اجرایی کنند آنچه که به عنوان مخالفت مطرح شده دیدگاه حضرتعالی را می‌خواستم در این زمینه؟
صباغیان: اگر موردی و مصداقی باشد ولی در مجموع اگر در کلان ما بخواهیم یک قضاوتی داشته باشیم در مجموع هم افرادی هستند که صاحب تجربه هستند و هم افرادی که آمدند به هر حال مورد تایید شورای راهبردی بودند که از نظر و کارشناسان مختلف آمدند آنها را انتخاب کردند.
سوال: آقای شریعتی یکی از خواسته‌های اصلی مردم در نظرسنجی‌هایی که انجام شده حل مسائل و مشکلات معیشتی است که خوب در صحبت‌های رئیس جمهور محترم در صحن مجلس بود که اقتصاد را اولویت اصلی دولت چهاردهم اعلام کردند به نظر جنابعالی ترکیب وزرای پیشنهادی چه قدر حلال مشکلات اقتصادی است؟
شریعتی: واقعیت این است که اگر یک وزیر رای نیاورد اتفاق خاصی نیفتاده قبلا هم سابقه داشته من عرض کردم هم سوی با مجلس هم بوده چهار تا وزیر رای نیاوردند و یا یک وزیری یا وزارت خانه‌ای چهار بار معرفی شد تا رای آورد، چون مجلس سلیقه اش سلیقه مشخصی بود و ایستاد سر سلیقه اش این مجلس هم خواهد ایستاد سر سلیقه‌ای که دارد و قاعدتا باید دقت شود به آن یا در دولت شهید رئیسی وزارت آموزش پرورش دوبار معرفی شدند مجلس رای نداد نفر سوم را رای دارد یعنی اتفاق سختی نیست.
ما امیدواریم که کمترین اتفاق اینجوری بیفتد، اما خوب اتفاق پیچیده‌ای نیست نکته‌ای که فرمودید در حوزه اقتصادی به ویژه ما در دوره‌ای در دولت اصلاحات خودرئیس دولت یک جایی به این نتیجه رسید که وزرای اقتصادی و سازمان برنامه و مرکزی با هم همخوانی ندارند نگاه‌های مختلف اقتصادی دارند به هر حال در دنیا نگاه اقتصادی به عدد اقتصاد دان هاست در دولت جای آزمون و خطا نیست باید یک دیدگاه گرچه خیلی‌ها ممکن است بگویند که غلط است باید یک دیدگاه حاکم باشد وزارت اقتصاد، سازمان برنامه، بانک مرکزی، وزرات نفت، معاون اقتصادی رئیس جمهور اگر نقشی ایفا می‌خواهد کند وزارت صنعت معدن تجارت که بسیاری از حوزه‌ها در اختیار او است اینها باید یک دیدگاه و رویکرد کلان اقتصادی را دنبال کنند نمی‌شود در چپ اقتصاد باشد یک کسی در راست‌ترین حوزه اقتصادی عمل کند اینها با همدیگر دچار مشکل می‌شوند.
اما من سوال کردم از آقای همتی که در کمیسیون ما آمده بودند گفتند برنامه اقتصادی دولت آقای طیب نیا است و به هر حال اگر این تبیین شود و یک کسی مسئولیت بپذیرد در این حوزه خوب است من فکر می‌کنم اگر اولویت را دولت محترم بگذارد روی کار‌های زودبازده یعنی در برنامه هفتم، حالا من، چون خیلی تاکید می‌کنم در برنامه هفتم گرچه مهم است و دولت باید اشاره داشته باشد که می خواهد برنامه را اجرا کند، اما چگونه و از کجا، کدامش اولویت دارد شاید بعضی را بگوید من میخواهم سال سوم شروع کنم مثلا، البته در بعضی جا‌ها گفته شده که از کی میخواهم شروع کنم در بعضی جا‌ها هم این طور نیست مثلا بگوید الان اولویت من این است که یارانه‌ها را عادلانه توزیع کنم از سال دوم بروم سراغ سیاست‌های دیگر این را دولت خودش مشخص کند وزارت اقتصاد معلوم کند، فرمانده اقتصادی معلوم بکند و من گمانم این است که اگر دولت برود سمت برنامه‌های زود بازده یعنی اصلاحات ساختاری را فعلا بگذارد کنار آن مواردی که نیاز روزمره جامعه است مثلا در حوزه یارانه ها، در حوزه ناترازی انرژی این چنین است درحوزه بحث اصلاح سیستم بانکی نه به معنای ساختاری به معنای روش‌هایی که شود مردم را نجات داد در حوزه مسکن به خصوص، در حوزه خودرو فکر کنم این سه حوزه مسکن و خودرو و معیشت مردم و کالا‌های اساسی اگر دولت این سه تا را محور قرار دهد و اولویت قرار دهد و مشخصا بگوید که برای اینها چه برنامه‌ای دارد.
البته هنوز وزرا قرار است صحبت کنند در این حوزه‌ها، هم حوزه یارانه مانده هم حوزه نفت مانده، هم حوزه برق و وزیر نیرو مانده درحوزه یارانه‌ها و هم حوزه صنعت قرار است وزیر پیشنهادی صحبت کند و به نظر این موضوعات کلیدی است و ما با یک برنامه مشخصی و واقعا مجلس کمک خواهد کرد به دولت در این زمینه اگر طبق برنامه هفتم پیش برود دقیقا مشخص کند که چه کار‌هایی را می‌خواهد انجام دهد.
سوال: آقای صباغیان نکته پایانی بفرمایید؟
صباغیان: در مورد مجلس، مجلس جایگاهش نظارتی است دولت و دولت‌های قبل و بعد باید نظارت کند من شخصا روی یکی از دو تا وزرا نظر داشتم حتی مخالف ثبت نام کردم ولی من درکلیت عرض کردم همین طوری که آقای شریعتی فرمودند مجموعه اقتصادی دولت تقریبا از یک مجموعه هستند و این خودش مشکلات را کمتر خواهد کرد.
به فرموده آقای طیب نیا و در ارتباط با موضوعاتی که میشود آن برنامه عملیاتی عرض کردم مشخص است مثل میخواهم بگویم می‌گوید باید ما ۱۲۹ میلیون لیتربنزین در روز تولید کنیم در مجموع این دغدغه‌ای که آقای شریعتی فرمودند دیده شده و آینده خوبی خواهد بود.
سوال: آقای شریعتی جمع بندی بفرمایید؟
شریعتی: من امیدوارم که مجموعه مباحثی که در مجلس دارد بحث میشود که آموزنده هم است، چون مخالفت‌ها کارشناسی است و همین طور موافقت‌ها، و آنجایی که مباحث سیاسی مطرح میشود مباحث مبنایی نظام و جمهوری اسلامی است جناح بندی کنار گذاشته شده و تشکر هم باید کنم از شخص آقای پزشکیان، شخص آقای عارف که اجازه ندادند که خیلی از فشار‌های جریان‌های سیاسی تندرو حاکم شود بر کابینه.
سوال: یک عدد فقط بگویید پیش بینی می‌کنید که چند درصد از وزرا رای می‌آورند؟
شریعتی: من پیش بینی را قبلا گفتم به نظرم بین ۳ تا ۵ نفرممکن است تأیید نشوند ولی به نظرم کم شود این عدد.
سوال: آقای صباغیان جنابعالی هم عدد می‌گویید؟
صباغیان: امیدوارم مشکل خاصی نباشد و مجموعه دولت به شکلی که داده شده محقق شود ولی اختیار با مجلس است.