محمود سالاری معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در دولت سیزدهم شورای هنر بعد از سال‌ها احیا ، سند موسیقی تدوین ، جشنواره تئاتر دانشجویی حمایت و بیمه هنرمندان چندبرابر شد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه صف اول سه شنبه ۲ مرداد ۱۴۰۳ با موضوع عملکرد معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت سیزدهم و با حضور محمود سالاری معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پخش شد مشروح این گفت و گو را می خوانید:
مجری: در این برنامه نگاهی خواهیم داشت به فعالیت‌های دولت سیزدهم در حوزه فرهنگ و هنر که این فعالیت‌ها غالباً در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ذیل این وزارتخانه در مجموعه معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت می‌گیرد جناب آقای محمود سالاری معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی میهمان این برنامه از صف اول هستند تا درباره حوزه‌های مختلف هنری در دولت سیزدهم باهاشون صحبت کنم از موسیقی و تئاتر گرفته تا هنر‌های تجسمی و دیگر حوزه‌هایی که در این معاونت فعالیت داشتند.
سوال: به اعتقاد خود جناب عالی از شهریور ۱۴۰۰ تا به امروز مرداد ۱۴۰۳ یک مرور سریع یک مرور فهرست وار بخواهیم داشته باشیم در معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چه اتفاقاتی افتاد؟
سالاری: مستحضرید زمانی که دولت تحویل گرفت دولت جدید را از دوستان اتفاقی که افتاده بود کرونا بود کلیه فعالیت‌های هنری را مختل کرده بود اصحاب فرهنگ و هنر واقعاً خانه نشین شده بودند و این باعث شده بود اقتصاد این بزرگواران به شدت لطمه خورده بود بنابراین دستور کار اول ما این بود که ما این انجمادی که پس از کرونا رخ داده را بتوانیم ذوب کنیم طبیعتاً دستور کار رفت به این سمت که فعالیت‌های هنری را تسهیلگری کنیم.
سوال: پس اولویت اصلی شما این بود؟
سالاری: بله اولویت این بود که اقتصاد این خاندان بزرگ و امر معاششان مختل شده بود طبیعتاً اولین گام‌ها برداشتن موانع از سر راه بود برای اینکه اجرا‌ها زودتر شروع شود سالن‌های تئاتر زودتر فعال شود اجرا‌های صحنه‌ای موسیقی فعالیت‌ها واقعاً به راه بیفتد گالری‌ها فعال شوند برای اینکه موانع را ما برداریم طبیعتاً باید آیین نامه‌ها بازنگری می‌شد تسهیلگری می‌شد شورا‌ها احیاناً اگر موانعی سر راه ایجاد می‌کرد باید آن شورا‌ها تکثیر می‌شد یا اعضایش تغییر می‌کرد، یا به استانها ابلاغ می‌شد که خودشان راسا تصمیم بگیرند و اجرا کنند که موانع برطرف شود، حقیقتاً شخص آقای وزیر در این زمینه بسیار بسیار همراهی کردند و ما توانستیم به سرعت یخ حاصل از کرونا را ذوب کنیم، در کنار اینها باید کار‌های دیگری هم انجام می‌شد آیین نامه‌ها بازنگری می‌شد اختلافاتی که بین بخش‌های مختلف سر بعضی از مسائل و مواضع بود مثل بحث‌هایی که در حوزه موسیقی بود در یک سری از بخش‌های نمایشی بود اینها را باید حل می‌کردیم، طبیعتاً باید بازنگری می‌شد قوانین و قواعد این گام اولی بود که ما تلاش کردیم برداریم و به لطف خدا و اهل بیت این اتفاق خیلی زود افتاد و سالن‌ها مجبور شدند بعضاً اجرا‌های سه شیفت بروند یعنی، چون.
سوال: در چه فاصله زمانی؟
سالاری: در فاصله زمانی کمتر از ۶ ماه یعنی حقیر آذر ماه ۱۴۰۰ نشستم بر صندلی معاونت و بلافاصله ما این روند را شروع کردیم به طوری که در شب عید آن سال همه سالن‌ها فعال شده بود و همه کسانی که آماده اجرا بودند روی صحنه بودند و این اتفاق خدا را شکر افتاد جشنواره را توانستیم به خصوص جشنواره در سال‌های قبلش غیر حضوری برگزار شده بود جشنواره تئاتر جشنواره موسیقی جشنواره هنر‌های تجسمی توانستیم حضوری برگزار کنیم و این اتفاق بالاخره کار به نظرم مهمی بود که باید انجام می‌شد و توفیقی بود واقعا.
دولت سیزدهم بیمه هنرمندان را گسترش دادند، خدماتش را بیشتر کردند، وام‌ها را بیشتر کردند
سوال: دعوت می‌کنم که با صف اول با ما همراه باشید آقای سالاری در بخش ابتدایی خیلی مرور سریع داشتیم بر آنچه که پشت سر گذاشتید به ویژه اولویت کاری که پشت سر گذاشتید با توجه به شرایطی که کشور در سال ۱۴۰۰ و قبل از آن در آن داشت و به جهت موضوع کرونا و تاثیری که بر فعالیت‌های مختلف گذاشته بود به ویژه در حوزه هنر و فعالیت‌هایی که مرتبط با حوزه فعالیت‌های جناب عالی بود قبل از اینکه تفکیک به هر کدام از حوزه‌ها مثل تئاتر و موسیقی و دیگر برنامه‌ها را مرور کنیم برای جبران آنچه که اتفاق افتاده بود اشاره کردید جنابعالی که خیلی از عزیزان هنرمند ما به ناچار خانه نشین شده بودند، برای جبران این موضوع و مشخصاً موضوع معیشتی هنرمندان چه کردید جدای از اینکه برنامه‌های ویژه‌ای را تدارک دیدید که هر کدام از بخش‌ها توضیح دادید که چه تئاتر چه موسیقی و چه هنر‌های تجسمی که فعالیت‌ها را از سر بگیرند؟
سالاری: من جا دارد یاد کنم از رئیس جمهور شهید شهید آیت الله رئیسی که بعد از اینکه جناب آقای دکتر اسماعیلی وزیر محترم با ایشان مطرح کرد وضعیت معیشتی هنرمندان را ایشان یک عدد قابل توجهی را به صندوق هنر تزریق کردند که در سه مرحله به هنرمندانی که عضو صندوق بودند این مبالغ پرداخت شد که یک مقداری التیام بدهد به آن زخمی که در این مدت خورده بودند نکته دوم این بود که باز صندوق هنر که جناب آقای وزیر و مدیرعامل محترمشان زحمت می‌کشیدند بیمه هنرمندان را گسترش دادند، خدماتش را بیشتر کردند، وام‌ها را بیشتر کردند و هم دراز مدت و هم عدد و رقم و هم یک بخشی هم پرداخت‌های بلاعوض در صندوق انجام شد، بیمه تکمیلی هنرمندان تعدادش بیشتر شد تعداد اعضا بیشتر شدند.
مشخصاً ما در حوزه تئاتر خود معاونت هنری وقتی که مدیرعامل محترم تئاتر عنوان کردند که بعضی از اعضای خانه تئاتر یا اعضای صنف تئاتر باید بگویم از پرداخت حق بیمه تکمیلی شان واقعا عاجز هستند ما تلاش کردیم آن بخش را پرداخت کنیم یعنی می‌خواهم بگویم با همه بودجه اندکی که در سال ۱۴۰۰ ما داشتیم و هنوز انبساط بودجه رخ نداده بود با آن مدلی که بعداً در سال ۱۴۰۱ و سپس در سال ۱۴۰۲ رخ داد این اتفاقات و این گام‌هایی که می‌شد برداشته شود برداشته شد و تلاش هم کردیم تا جایی که می‌شود ارتباطات نهاد‌های مختلف را با هنرمندان دو مرتبه برقرار کنیم بتوانند اینها سفارش کار بگیرند بتوانند کار بفروشند، مثلاً تجسمی‌ها بتوانند کار بفروشند اثر عرضه کنند بتوانیم بخش‌های اقتصادی را با این مجموعه‌ها پیوند بزنیم که یک بخشی از این در واقع اتفاقی که افتاده جبران شود و جبران مافات شود این از آن کار‌ها بوده.
بعد از ۸ تا ۹ سال که جشنواره منطقه‌ای تئاتر احیاشد
سوال: بپردازیم به حوزه تئاتر اشاره کردید تحولی که تلاش کردید ایجاد شود در کنار جبران شرایط کرونایی که اشاره کردید در تعطیلات نوروز ۱۴۰۱ به قول جنابعالی سه شیفت تئاتری‌ها کار می‌کردند سه تا جشنواره تئاتر فجر را هم جناب عالی برگزار کردید هم یک مروری نسبت به آنچه که اتفاق افتاد داشته باشیم که شرایط چگونه بود این سه دوره را با ادوار قبل چطور مقایسه می‌کنید و چطور می‌بینید در ۱۴۰۱ هم بعضاً شرایط سیاسی و اجتماعی کشور به گونه‌ای بود که می‌توانیم بگوییم در این قبیل برنامه‌ها هم اثر خودش را گذاشته بود؟
سالاری: همینطور است به هر حال شعار دولت شهید رئیسی عدالت بود در همه حوزه‌ها مشخصاً عدالت فرهنگی هم شامل این قسمت می‌شد ما موظف بودیم هم برنامه‌هایی که ارائه شده بود به مجلس توسط وزیر محترم را عملیاتی کنیم هم اسناد بالادستی را در مد نظر قرار بدهیم، عدالت فرهنگی هم وظیفه ما بود که احیا کنیم طبیعتاً رفتیم به سمت اینکه جشنواره‌های منطقه‌ای را اولاً احیا کنیم بعد از ۸ تا ۹ سال که جشنواره منطقه‌ای تعطیل شده بود در حوزه تئاتر را عرض می‌کنم جشنواره منطقه‌ای برگزار نمی‌شد ما کشور را به ۸ منطقه تقسیم کردیم.
سوال علت خاصی داشت عدم برگزاری؟
سالاری: هزینه دارد جشنواره‌های منطقه‌ای واقعاً هزینه دارد، شما باید آنجا هتل بگیرید، کار‌های اقتصادی فعالیت مختلف لازم دارد، بعضاً استانها آمادگی ندارد سالن‌هایشان باید سالن‌هایشان تجهیز شود بنابراین کار پردردسری است این اتفاق افتاد الحمدلله به همت دوستان من در اداره کل هنر‌های نمایشی این اتفاق رقم خورد و جشنواره تئاتر منطقه‌ای احیا شد.
سوال:در ۸ منطقه؟
سالاری: بله در ۸ منطقه.
سالن‌های تئاتری که دو سه سال درشان بسته مانده بود احیاشدند
سوال: در سال ۱۴۰۱ یا در طول این سه سال؟
سالاری: ما در طول این سه سال برگزار کرده‌ایم جشنواره را یعنی می‌خواهم بگویم که، چون این یخ زدگی فقط برای تهران که نبود استانها هم واقعاً این آفت بهشون خورده بود و این جشنواره تئاتر منطقه‌ای دستاورد‌هایی داشت یکی این بود که سالن‌های که دو سه سال درشان بسته مانده بود و بعضاً ابزاری که آنجا بود مجبور بودند که اینها را احیا کنند؛ یعنی بسازند، نوسازی کنند، تعمیر کنند، این اتفاق افتاد گروه‌هایی که در استانها بودند و دیگر رفته بودند به سمت انحلال یا دیگر ناامید شده بودند، واقعاً از این اتفاق‌ها اینها دو مرتبه خودشان را بازسازی کردند بازپروری کردند و کار‌های فوق العاده خوبی من ساعت شاید ۱۱ شب بود که در یکی از استانها رفتم یکی از این سالن‌های تئاتر به واقع جمعیت تا روی صحنه نشسته بودند روی زمین و آدم لذت می‌برد، چون یک عطشی هم به وجود آمده بود بعد از آن دوره کرونا و این پاسخ به آن عطش هم بود بنابراین این اتفاق اتفاق مبارکی بود که در تئاتر افتاد این را من از باب اینکه من مسئولیتی دارم، چون واقعاً توفیقی بوده از جانب خدا بوده با این کار‌ها بالاخره خیلی موثر بود در اینکه ما بتوانیم آرام آرام سالن‌ها را چراغ‌هایش را روشن کنیم تئاتری‌ها را دو مرتبه به صحنه بکشانیم وقتی که این اتفاق می‌افتد طبیعتاً اقتصاد اطراف این حوزه‌ها هم فعال می‌شود.
دیگر این اتفاق نتیجه‌اش این شد که ما در جشنواره تئاتر فجر بسیاری از این گروه‌ها را به عنوان گروه‌های برگزیده داشتیم، یک اتفاق دیگری هم که بالاخره در این سال‌ها وجود داشت بعضی از این سالن‌های بزرگ یا مطرح افتاده بود دست یک گروه‌هایی که اینها ثابت بودند این گروه اجرا می‌کرد گروه بعدی می‌آمد دوباره همین چرخه می‌چرخید ما تلاش کردیم که این چرخه را در واقع یک ذره گسترده کنیم گروه‌هایی که نشناخته هستند، اما مستعد هستند استان‌های مختلف کار کرده‌اند ولی تهران دیده نشده‌اند، اینکه من عرض می‌کنم به این دلیل است که شما مستحضرید که در جریان دادن درجه هنری ما یک آیین نامه‌ای داریم که در این آیین نامه یک سری مواردی است باید هنرمند آن را احراز کند و به دست بیاورد، وقتی هنرمندی در سالن‌های بزرگ اجرا نرفته در شهر خودش هم سالن حرفه‌ای وجود نداشته خب این چه جوری درجه هنری بگیرد ما سعی کردیم این موانع را برداریم که اینها بتوانند این کار‌ها را انجام بدهند، واقعا اینقدر در این مدت تلاش شد برای اینکه هنرمندان شهرستانی به عرصه نگاه و فعالیت واداشته شوند، شاید به جریان حرفه‌ای خیلی ما نگاهی نکردیم، چون جریان حرفه‌ای واقعاً داشت کارش را انجام می‌داد تلاش کردیم آن بخش عدالت فرهنگی احیا شود.
جشنواره تئاتر دانشجویی یعنی تئاتر مردم را احیا کردیم
سوال: یک پرانتز من در مورد موضوع تئاتر باز کنم جدای از برنامه‌هایی که توضیح دادید برای خود اهالی تئاتر شما داشتید و دنبال کردید برای اینکه تئاتر یک تفاوت مشخصی با سینما دارد قدری مخاطب خاص‌تر دارد برای اینکه فاصله بین عموم مردم با تئاتر کمتر شود و مردم بیشتری را در صحنه‌های تئاتر ببینیم چه برنامه‌ای را دنبال کردید؟
سالاری: در همان راستایی که عرض کردم ما جشنواره‌های منطقه‌ای را احیا کردیم سعی کردیم سالن‌ها را هم بلیط‌هایشان را ارزان‌تر کنیم تا جایی که می‌شود کمک کنیم به تئاتر‌ها که بتوانند روی پای خودشان بایستند با بلیط ارزان‌تر نکته دیگر اینکه تئاتر‌ها را به مناطق کم برخوردارتر هم ببریم یعنی یک تئاتر حرفه‌ای از آن طرف تئاتر‌های خیابانی را سعی کردیم گسترش بدهیم، چون تئاتر‌های خیابانی هم اندیشه است و هم رایگان است و هم مردم را با یک مفهومی به نام تئاتر پیوند می‌زند، چون بسیاری از مردم واقعاً وقتی از تئاتر صحبت می‌کنیم نوعاً ذهنیتشان می‌رود سمت رو حوزی و یک سری کار‌های پیش پا افتاده ما سعی کردیم تئاتر خیابانی را به عنوان یا تئاتر‌های میدانی را به عنوان یک گونه تئاتر که بیشتر اجتماعی است و مسائلش بالاخره چند سالی بود وزارت محترم علوم تحقیقات و فناوری برگزار نمی‌کرد دیگر ما در جشنواره فجر پارسال کنار جشنواره تئاتر گذاشتیم و بخش دانشجویی را احیا کردیم جشنواره تئاتر دانشجویی یعنی تئاتر مردم اینها بالاخره فرزندان مردم هستند حرفه‌ای هم نیستند آن مدل تخصصی را به آن معنا ندارند و دستمزدهایشان هم زیاد بالا نیست بنابراین راحت می‌تواند این کار احیا شود تلاش کردیم که این کار را بکنیم که پیوند بخورند مردم در اقصی نقاط کشور به این گونه هنری.
بودجه تئاتر اندازه دو تا فیلم سینمایی هم نمی شود
سوال: بسیار خوب درباره تئاتر نکته‌ای مانده، چون می‌خواهیم بخش‌های دیگر را بپردازیم؟
سالاری: عرض خاصی ندارم در موضوع تئاتر باید این را عرض کنم که خیلی‌ها می‌بودند جناب وزیر واقعاً آقای دکتر اسماعیلی در حوزه تئاتر حمایت کردند، اما این حوزه کلاً خمیرش و چانه خمیرش کوچک است ما از یک بودجه کم در حوزه تئاتر که به اندازه شاید دو تا فیلم سینمایی هم نمی‌شود انصافاً داریم ارتزاق می‌کنیم و اصحاب تئاتر مظلوم واقع شده‌اند در حالی که تئاتر اگر تقویت شود مستحضرید هم سریال‌های ما هم تلویزیون ما و هم سینمای ما تقویت می‌شود این نگاه باید در کل ساختار بودجه‌ریزی کشور اصلاح شود و دوستان تئاتری ما را جدی‌تر ببیند، چون این حوزه، حوزه اندیشه است زیرساخت اندیشه است اینها هستند که می‌آیند سینمای اندیشه را تولید می‌کنند اینها هستند که می‌آیند سریال سازی فکورانه را احیا می‌کنند ولی متاسفانه مغفول است من از گفتن عدد بودجه پرهیز کردم برای اینکه خیلی کم بود.
سوال: بسیار خوب یک موضوعی که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ما شاهد بودیم در دولت سیزدهم اتفاق افتاد این بود که شورای هنر بعد از سال‌ها احیا شد چه کمکی کرد و چه کمکی خواهد کرد فعالیت شورای هنر در حوزه‌های مختلف؟
سالاری: ببینید ما در حوزه هنر یک سرگشتگی در برخی از حوزه‌ها داریم مثال بزنم مثلاً شما در حوزه موسیقی در طول این سال‌های پس از انقلاب هیچ سندی ندارید که حتی نام موسیقی در آن آمده باشد هیچ قانونی ندارید که حتی نام موسیقی در آن آمده باشد خوب هنرمند موسیقی ما بالاخره از این محل ارتزاق می‌کند نظام جمهوری اسلامی ایران دارد از موسیقی بهره می‌برد ولی همه خودشان را کنار می‌کشند وقتی قرار از حمایتی از موسیقی شود وقتی قرار است آموزش موسیقی جدی گرفته شود هنرمند موسیقی و ساز هنرمند جدی گرفته شود ببینید ما یک مرکزی می‌خواستیم یک جایی می‌خواستیم اندیشمندان حوزه بنشینند اندیشمندان حوزه هنر بنشینند دور هم و یک بار برای همیشه این مسائل را حل کنند یکی موسیقی بود، خب خدا رو صد هزار مرتبه شکر تکلیفی بر وزارت ارشاد بار شده بود مبنی بر نوشتن سند موسیقی.
سوال: که اخیراً رونمایی شد؟
سالاری: که الحمدلله شورای هنر این اتفاق افتاد و یک فقیهی مثل آقای رئیسی مرحوم این رو ابلاغ کرد ببینید نوشتن سند یک بحث است اینکه ابلاغ شود و همه موظف بشوند اجرا کنند این بحث دوم است بار‌ها این مرحله طی شده بود ولی کسی حاضر نبود ابلاغ کند الحمدلله ابلاغ شد از این دست اتفاقات داشتیم ما هنوز هم داریم شورای هنر به حمدالله با همتی که در وزارتخانه انجام گرفت تشکیل شد جلسات منظمی داشت که بسیاری از این فرایند‌ها در آن شورا اصلاح شد بسیاری از آیین نامه‌ها بازنگری شد سوال فقط موسیقی یا حوزه‌های دیگر هم بود سالاری موسیقی سندش نوشته شد و مصوب شد الحمدلله هنر‌های نمایشی سندش آنجا سبب شد الان سند هنر‌های تجسمی در دستور کار است در صحن است که دارد انجام می‌شود در حوزه سینما هم این اتفاق افتاده.
سوال:می‌توانیم بگوییم که نقشه راه مجموعه فعالیت‌های معاونت هنری در این شورای هنر مشخص می‌شد.
سالاری: کاملاً و از سرگردانی و سرگشتگی و برخورد‌های سلیقه‌ای در این حوزه در واقع ما سعی کردیم فاصله بگیریم.
مرجعیت تصمیم در حوزه موسیقی به یک بخش واگذار شد
سوال: آقای سالاری در گزارش هم به سند موسیقی اشاره شد پیرو صحبت‌های جنابعالی مشخصاً این سند چه کار‌هایی خواهد داشت چه نهاد‌ها و چه سازمان‌هایی ملزم هستند که در این حوزه فعالیت کنند؟
سالاری: مهمترین اتفاق در این سند این است که مرجعیت تصمیم در حوزه موسیقی به یکجا واگذار شده ما یک مسئله‌ای که در سال‌های گذشته داشتیم و هنرمندان عزیز از آن گله‌مند بودند، اینها می‌گفتند که ما باید چند جا باید مجوز بگیریم، یا چند مرجع باید روی ما نظارت کند، اینها خب آزرده می‌کرد این هنرمندان را در این سند یک بار برای همیشه تصریح شده که یک جا باید مجوز بدهد و همون جا هم که مجوز می‌دهد باید نظارت کند و خودش هم اگر قرار است تذکری بدهد خودش بدهد این اتفاق به نظر اتفاق مهمی بود.
در کنار آن نگاشت نهادی که در این سند است برای هر نهادی که در حوزه موسیقی نفوذی دارد دخلی دارد یا مصرف کننده است تکلیفش هم روشن است نمی‌شود که شما از یک حوزه‌ای ارتزاق کنید استفاده کنید ولی حق و حقوق آن حوزه را پرداخت نکنید الان یک هنرمند موسیقی اگر حقی ازش ضایع شود می‌داند که یک قانونی وجود دارد یک متنی وجود دارد به نام سند موسیقی که توسط رئیس جمهور ابلاغ شده و در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شده و ایشان می‌تواند با توجه به آن برود و از حقوقش دفاع کند من می‌خواهم از شما اجازه بخواهم یک مثالی بزنم ببینید الان ما یک رادیویی داریم به نام رادیو آوا رادیو پیام را داریم تلویزیون‌های مختلف و شبکه‌های مختلف بخش‌های خصوصی هم زیاد اینها هر لحظه دارند موسیقی پخش می‌کنند شما تصور بفرمایید هر قطعه موسیقی اگر ۵ دقیقه باشد در یک ساعت ۱۲ قطعه موسیقی ضرب در ۲۴ ساعت بکنید ببینید چه تعداد موسیقی می‌شود، مگر مثلاً خود سازمان محترم صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که دفتر موسیقی را دارد، حوزه هنری سازمان تبلیغات، بخش‌های مختلف فرهنگی و هنری که کار فعالیت تولیدی می‌کنند اینها روی همدیگر ۵۰ تا اثر یا ۱۰۰ تا اثر هم تولید نمی‌کنند بقیه‌اش دارد از بخش موسیقی آزاد یا خصوصی تامین می‌شود دیگر بنابراین شما ۵۰۰۰ اثر در این بخش‌هایی که عرض کردم پخش می‌شود کل ۱۰۰ تا را خودشان تولید نکردند هنرمند حق دارد بگوید که پس من اینجا چه کاره هستم؟ من کار می‌کنم شما فقط مصرف کنید؟ یا مثلاً اینها باید حل شود، عنایت می‌فرمایید و نکته دوم اگر ما می‌خواهیم در حوزه موسیقی راهبری کنیم و این گله‌ای که اصحاب محترم فرهنگ و هنر دارند که چرا موسیقی ما دارد به یک مسیری می‌رود که فرهیختگانی نیست ما باید بیاییم در این حوزه تولید حضور پیدا کنیم کار فاخر تولید کنیم با این بودجه‌های اندک و با این نگاه‌هایی که وجود دارد که نمی‌توانیم ما تاثیرگذار باشیم وقتی می‌توانیم تاثیرگذار باشیم که بتوانیم در حوزه تولید محور بشویم و هنرمندان به دست بالا دستی‌ها نگاه کنند ادامه بدهند آن مسیر را الان اینطوری نیست و این سند می‌تواند، اما اینکه این سند همه کاری را انجام می‌دهد خیر سند نوشتن با اجرای سند یعنی.
سوال: یعنی به آیین نامه اجرایی نیاز دارد سند؟
سالاری: این سند بایستی عملیاتی شود باید برود و در همه حوزه‌ها یک کارگروهی دارد این سند که آنجا این فرایند اجرا را باید دنبال کنند.
سوال: الان تدوین شده آیین نامه اجرایی؟
سالاری: در دست تدوین است دارد کارهایش انجام می‌شود منتها دیگر یک اتفاقاتی که در کشور افتاد متاسفانه حالا انشاالله امیدواریم که دولت بعدی این کار را جدی بگیرد و ادامه بدهد، چون این مهم است واقعاً.
سوال: البته اشاره کردید که یک تکلیف قانونی است بر اساس مصوبه شورای عالی؟
سالاری: بله یک تکلیف بود که الحمدلله ما این تکلیف را انجام دادیم.
حوزه موسیقی سنتی حمایت شد
سوال: در حوزه موسیقی علاوه بر سند موسیقی که درباره‌اش صحبت کردیم که یکی از مهمترین دستاورد‌ها است چه موارد دیگری را به عنوان دستاورد بیان می‌کنید همزمان نگاه به جشنواره موسیقی هم داشته باشیم؟
سالاری: بله ببینید یکی دیگر از اتفاقاتی که باز افتاد این بود که ما سعی کردیم هنرمندان موسیقی را آرام آرام به صحنه بیاوریم جشنواره موسیقی مناطق را شروع کردیم به منطقه‌ای کردن، باز عین تئاتر جشنواره موسیقی مناطق در ۵ منطقه برگزار شد و این هم باعث شد که باز همان اتفاقی که در تئاتر عرض کردم در موسیقی هم بیفتد و موسیقی سنتی و موسیقی ملی ما به آن توجه شد علی رغم اینکه شاید در نگاه اول این طور در ذهن مخاطبان پیش بیاید که ما هرچه بیلبورد در سطح شهر می‌بینیم موسیقی پاپ است بله تجلیات موسیقی پاپ بیشتر بود، اما ما واقعاً در حوزه موسیقی ملی و موسیقی سنتی تلاش کردیم حمایت کنیم.
مثلاً در سالن بنیاد رودکی رایگان اصحاب موسیقی سنتی یا موسیقی ملی بیایند برنامه اجرا کنند که بتوانیم بلیط کمتری را برای این اتفاق قرار بدهیم که مردم بتوانند بیایند تعداد این آثار و اجرا‌ها خیلی زیاد بود، اما تبلیغاتش کمتر از حوزه موسیقی پاپ است، تجلیات این اتفاق کمتر است، اما واقعیت این است که می‌خواهم بگویم حوزه موسیقی سنتی حمایت شد.
سوال: یک سری اتفاقات جزئی‌تر در حوزه موسیقی داشتیم که اگر چه جزئی بودند، اما خبرساز هم می‌شدند چه در مورد چهره‌ها و چه در مورد برخی کنسرت‌ها در برخی از شهرها، برای حل این موضوعات چه کردید و چه برنامه‌هایی را در دستور کار داشتید که هم فضا تسهیل شود و هم به سمت آرامش برود؟
سالاری: اولین و مهمترین کار گفتگو با گروه‌های مختلف بود ما با گفتگو به آنها اطمینان می‌دادیم که نگران نباشید گروهی که دارد این کار‌ها را انجام می‌دهد انسان‌های متدینی هستند حلال و حرام خداوند را انشالله رعایت خواهند کرد که نگرانی نباشد این یک بخش بود، یک بخش گفتگو با خود هنرمندان بود که باید حدود و ثغور و اینها را برایشان بیشتر تبیین می‌کردیم و نگرانی‌ها را برایشان بازگو می‌کردیم از آن طرف هم رفع موانع ما یک سری موانع در حوزه آیین نامه داشتیم که بسیار موثر واقع شد.
سوال: عدد یا درصدی می‌توانید بگویید چقدر افزایش داشت؟
سالاری: چون ما از کرونا در آمده بودیم من نمی‌توانم با عدد و رقم بگویم، چون آن موقع که همه چیز صفر شده بود، اما برگردیم به سال ۹۸ تقریباً شاید ما بالای ۲۰ درصد افزایش داشتیم ضمن این که ما یک وقفه هم در سال ۱۴۰۱ داشتیم به دلیل التهابات اجتماعی، اعتراضات و اغتشاشات طبیعتاً این را هم باید لحاظ کنیم دوباره یک ترمز و دوباره ادامه پیدا کرد. هنرمندان موسیقی ما به دلیل این که ما در طول سال هم اتفاقاتی بالاخره شهادت‌ها را داریم ایام محرم و صفر را داریم که آنها به لحاظ اقتصادی کار نمی‌توانند بکنند طبیعتاً آسیب‌هایی از جهت اقتصادی می‌بینند ما باید برویم به این سمت که بالاخره ما موسیقی و مناسبتی را بتوانیم احیا کنیم.
ماه رمضان کنسرت‌ها را بعد از افطار برگزار کردیم
سوال: توانستید در این زمینه اقداماتی داشته باشید؟
سالاری: گفتگو‌هایی کردیم، اما به اجرا نتوانستیم برسانیم، اما مثلاً ما در ماه مبارک رمضان مستحضر هستید موسیقی اجرا نمی‌کردند و این جا واقعاً باید از آقای دکتر اسماعیلی وزیر محترم تشکر کرد ایشان واقعاً همت کردند و ما با ایشان که گفتگو کردیم ماه رمضان کنسرت‌ها را ادامه دادیم بعد از افطار، قبل از شهر‌های قدر گفتیم شب‌ها بلند است و مردم استقبال می‌کنند و خدا را شکر خیلی هم مورد اقبال قرار گرفت، می‌خواهم بگویم این گفتگو‌ها یک جا‌هایی جواب داد جا‌هایی هم باید تداوم پیدا کند.
کمبود سالن کنسرت علت افزایش قیمت بلیط است
سوال: در بخش قبل به عنوان نمونه گفتید یک سری اجرا‌هایی که به صورت رایگان انجام می‌شد خود موضوع قیمت بلیط بخش موسیقی و کنسرت‌ها شاید بگوییم جزو حواشی بوده که بعضاً شاید به حاشیه‌هایی هم رسید و انتقاد‌هایی هم ایجاد شد. آیا دولت در تعیین قیمت کنسرت‌ها نقشی دارد؟
سالاری: حتماً می‌تواند نقش داشته باشد منتها نکته این جا است ما جلسه‌ای را گذاشتیم با تهیه کننده‌های اجرا‌های صحنه‌ای، تهیه کنندگان و خوانندگان عزیز این دوستان هم ادله و نکاتی دارند که شنیدنی است وقتی ما در شهر تهران تعداد سالن‌های اجرای کنسرتمان محدود است الان سه سالن فقط در تهران کنسرت برگزار می‌شود سالن میلاد نمایشگاه، سالن برج میلاد و یکی از هتل‌های بخش خصوصی ما سالنی مثل وزارت کشور را داریم که ۴ هزار صندلی دارد الان مدتی است ظاهرا مشکلاتی دارد که از چرخه فعالیت اجرای موسیقی خارج شده است وقتی سالن به این بزرگی و با این جمعیت از چرخه خارج می‌شود ۳ سالن دیگر بار رویشان می‌افتد و آنها هم قیمت را بالا می‌برند.
الان قیمت اجاره سالن بالا رفته است وقتی اجاره سالن بالا می‌رود برنامه گذار تلاش می‌کند که هزینه‌ها را پوشش بدهد که یکی از راه‌هایش افزایش قیمت بلیط است می‌خواهم بگویم اینها یک زنجیره است ما نمی‌توانیم به زور عددی را به برنامه گذار تحمیل کنیم او هم می‌گوید من هزینه‌ها را دارم شما این هزینه‌ها را کم کنید قیمت کنسرت بیاید پایین، اگر تعداد سالن افزایش پیدا می‌کرد قیمت اجاره سالن پایین می‌آمد، قیمت اجاره سالن یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها است ما با بسیاری از نهاد‌ها و ارگان‌هایی که سالن دارند گفتگو کردیم از جمله دوستان ما در دانشگاه آزاد که اینها سالن‌های زیادی دارند در دانشگاه‌ها و نهاد‌های مختلف سالن وجود دارد خیلی‌ها حاضر نیستند دردسر این کار را بپذیرند، ساخت سالن هم پر هزینه است در این دولت هم قرار بر این نبود پروژه جدید کلنگ بخورد مستحضر هستید همین که پروژه‌های نیمه تمام، تمام بشود واقعا بار سنگینی بود ولی الحمدلله با همت دوستان عزیز در وزارت ارشاد بسیاری از این پروژه‌ها به فرجام نیک رسید و سالن‌های خوبی در کل کشور افتتاح شد بنابراین بنا نبود ما دوباره یک سالن کلنگ بزنیم، از همین سالن‌های موجود باید استفاده می‌شد، اما مثلاً اگر وزارت محترم کشور سالنش را در اختیار قرار بدهد یک اتفاق بزرگی است می‌تواند قیمت‌ها را بخش زیادی کاهش بدهد.
سوال: در حوزه موسیقی نواحی و همچنین موسیقی ایرانی چه کردید؟
سالاری: در حوزه موسیقی نواحی ما آمدیم جشنواره نواحی را اول احیا کردیم و بعد خود جشنواره موسیقی نواحی اجرا شد.
سوال: در مورد آمار اجرا‌ها اشاره کردید که یک افزایش ۲۰ درصدی را داشتیم آمار صدور مجوز‌ها و انتشار آثار را هم می‌فرمایید که چه تغییری در آن ایجاد شد و چه میزان صدور مجوز در ۳ سال اخیر داشتید؟
سالاری: در حوزه موسیقی ما در مجموع ۲۴۸۵ مجوز دادیم که این تعداد مجوز ۹۱۵۰۰ اجرا را رقم زده است این عدد قابل توجه است ما ۹۵ هزار اجرای صحنه‌ای موسیقی داشتیم.
سوال: این شامل جشنواره موسیقی فجر هم می‌شود یا جدا از آن است؟
سالاری: نه این عدد ربطی به جشنواره ندارد اینها مجوز‌هایی است که از ما اخذ کرده‌اند در جشنواره که ما خودمان اجرا کننده اش هستیم به این معنا مجوز صادر نمی‌شود، منتها این مجوز‌ها مجوز‌های اجرای صحنه است. مجوز آثار صوتی قطعات موسیقی یا به عبارتی ترک‌ها که انجام شده تعدادش به مراتب بیش از اینها است.
سوال: عدد می‌فرمایید.
سالاری: من سال ۱۴۰۳ را تا این لحظه که خدمت شما هستم ۷۰۷ نماهنگ، ۱۹۲ کتاب گویا، تک آهنگ تقریباً ۱۰۸۰۰ تک آهنگ مجوز گرفتند، ۲۵ هزار شعر تا الان مجوز گرفته برای اینکه اثر موسیقیایی بشود، آلبوم‌های تصویری تا الان ۳۸ موسیقی اینها همه از اول سال تا الان است خود آلبوم موسیقی ۸۴۱ تا الان مجوز گرفته است.
سوال: درصدی بخواهیم مقایسه کنیم نسبت به ۱۴۰۲ و قبل از ۱۴۰۰ چقدر افزایش بوده است؟
سالاری: نسبت به ۱۴۰۱ به دلیل این که در سال ۱۴۰۱ مقطعی توقف داشتیم طبیعتاً ۱۴۰۲ یک مقدار افزایشش قابل توجه‌تر است یعنی بالای ۴۰ -۵۰ درصد ما در ۱۴۰۲ افزایش داریم، اما در ۱۴۰۳ دوباره روندمان دارد صعودی می‌شود و وقتی محرم و صفر می‌شود یک مقدار کاهش پیدا می‌کند.
سوال: یک جمع‌بندی در حوزه موسیقی داشته باشیم.
سالاری: ما در حوزه موسیقی تلاشمان این است که تا جایی می‌شود موسیقی ما به موسیقی فکورانه و اندیشمند نزدیک بشود در کنار آن استعداد‌های نو هم بتوانند به صحنه بیایند و اصطلاحا آن چیزی که در افکار عمومی است مافیای موسیقی این وسط نقش ایفا نکند، تلاش ما این است، اما این که چقدر موفق هستیم بستگی به خیلی از عوامل دارد این ریل گذاری که الحمدلله انجام شده و اتفاقاتی که رقم خورده اگر ادامه پیدا کند می‌تواند در نهایت به نظرم به صلاح موسیقی منتهی شود.
سوال: آیین نامه سند موسیقی که اشاره کردید در حال تدوین است چقدر زمان می‌برد که نهایی شود و در مسیر اجرا باشد؟
سالاری: این یک کارگروهی دارد که این کارگروه مشغول شده برنامه هم داشته ولی تغییراتی که در دولت اتفاق افتاده یک توقفی در آن ایجاد شده است.
سوال: می‌توانیم بگوییم حوزه هنر‌های تجسمی هم حوزه گسترده و هم حوزه تاثیرگذاری است. بفرمایید در ذیل این هنر‌های تجسمی چند رشته را تعریف کردید؟
سالاری: هنر‌های تجسمی در هنر به مثابه دومیدانی و ژیمناستیک برای ورزش‌ها است، چون شما تمام بخش‌های هنر که ادامه فعالیت‌هایش به سینما منتهی می‌شود، به تئاتر منتهی می‌شود یک ریشه در تجسمی دارد و موسیقی حتی، در تجسمی شما خط، خوشنویسی، نقاشی، طراحی، نگارگری، تذهیب، سفال و سرامیک، حجم سازی که تلاشی که ما کردیم در این دوره و با همتی که در شورای هنر اتفاق افتاد معماری، هنر معماری را که واقعا عمران ذیل وزارت راه و شهرسازی بود هنر معماری این وسط مغفول واقع شد و تمدن اصلاً یکی از اجزایش مستحضر هستید معماری است ما تلاش کردیم معماری را هم ذیل هنر‌های تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دبیرخانه‌ای برایش ایجاد شود و این اتفاق هم الحمدلله افتاده بنابراین بالای ۱۲ رشته در ذیل هنر‌های تجسمی الان فعالیت می‌کند که گسترده‌ترین طیف هنرمندان را به خودش اختصاص داده یعنی مثلاً اگر ما در صندوق اعتباری هنر ۹۰ هزار هنرمند عضو داشته باشیم بیش از ۵۰ درصد آن هنر‌های تجسمی هستند و هنرمندان این حوزه و طبیعتاً مهم است پرداختن به این حوزه به همین خاطر ما تلاش کردیم اقتصاد این حوزه را سریع‌تر راه بیندازیم، گالری‌ها فعال بشوند، مجوز‌های گالری‌ها راحت‌تر داده شود تعداد مجوز‌ها و تعداد تاسیس‌ها زیادتر شود، آموزش این حوزه‌ها را در دستور کار قرار دادیم.
یک نکته مهمی که باید اشاره کنم یکی از کار‌هایی که در حوزه عدالت فرهنگی انجام شد آموزش رایگان هنر در همه کشور و مناطق کمتر برخوردار بود که عمده آن هنر‌های تجسمی بود، چون فردی است این هنر‌ها ابزار ساده‌تر تهیه می‌شود،۷۲ هزار نفر توانستند خدا را شکر در دوره‌های آموزش هنر در مناطق محروم و رایگان شرکت کنند تقریبا در یک بازه زمانی ۲ ساله و این ۷۲ هزار نفر عدد نیست واقعاً اینها همه قابل رهگیری است یعنی اینها آمدند در دوره‌ها شرکت کردند بعد ما یک کار دومی که انجام دادیم این بود که اینها بتوانند با آزمونی که شرکت می‌کنند مدرکی بگیرند که با این مدرک بتوانند موسسه فرهنگی یا فعالیت اقتصادی بکنند.
سوال: عدد و آمار هم در حوزه هنر‌های تجسمی اگر دارید بفرمایید.
سالاری: بله مثلاً تعداد مجوز‌های صادر شده برای برگزاری نمایشگاه در نگارخانه‌های تهران فقط ۱۳۲۷ تا بود.
سوال: تمرکز که برای حوزه هنر‌های تجسمی فقط در تهران نیست؟
سالاری: متاسفانه گالری و دیوار برای عرضه آثار هنری در کل کشور خیلی زیاد نیست ما برای جشنواره فجر هم در تهران فقط یک مکان داریم که بتوانیم همه آثار را روی دیوار بیاوریم، چون مستحضر هستید هنر‌های تجسمی دیوار برای عرضه می‌خواهد ما هم خیلی گالری‌های بزرگ نداریم ضمن این که حراج‌های فراوان هم نداریم، چون اقتصاد این حوزه به حراج‌ها منتهی می‌شود ولی می‌خواهم بگویم ما مجوز‌هایی که برای نمایشگاه در نگارخانه‌ها دادیم ۱۳۲۷ تا است و تعداد مجوز‌های صادر شده در تهران ۳۴ مرکز است بالاخره نگارخانه‌ها در کل کشور و مستندی که چند تا بوده عدد و رقمش موجود است ولی می‌خواهم بگویم تلاش کردیم تسهیل کنیم و اقتصاد این حوزه را فعال کنیم.
سوال: درباره سند ملی هنر‌های تجسمی هم بفرمایید.
سالاری: سند ملی الحمدالله در حوزه تجسمی هم تدوین شد، شور اول صحن در شورای هنر مطرح شده منتظر هستیم اصلاحاتش را در شور دوم مطرح کنیم و انشاالله اتفاق مبارکی در این حوزه هم بیفتد که به اقتصاد این هنر خیلی کمک خواهد کرد.
سوال: شما بیشتر به این نکته واقف هستید که هنرمندان روحیات خاصی به ویژه روحیه لطیف و حساسی دارند در حوزه‌های مختلف چه در هنر‌های تجسمی چه در دیگر بخش‌ها که شاید یک مقدار کار شما را سخت کند یا احیانا رنجش‌هایی که برای این عزیزان اتفاق می‌افتد، برای این حوزه چه کردید؟
سالاری: در آن اتفاق ناشایستی که در سال ۱۴۰۱ رخ داد.
سوال: الزاماً منظورم تحولات نیست خود افراد ممکن است بعضاً یک دلخوری‌هایی داشته باشند رنجش از یک فردی یا مقام مسئولی داشته باشند.
سالاری: همین جا صادقانه از همه قصور‌ها و تقصیر‌هایی که در این دوره بوده عذرخواهی می‌کنم، چون تعداد هنرمندان زیاد است، بودجه‌ها کم است و حق دارند اگر گله‌هایی داشته باشند، اما این که نهایت تلاش در این دوره شد از شخص آقای وزیر تا معاونین دیگر تا مدیرعامل صندوق همه تلاش کردند با همه بضاعتشان در خدمت هنرمندان باشند، این بضاعت آبرو بوده، این بضاعت مسائل مالی بوده، ارتباطات بوده مثلاً مسئله‌ای برای هنرمند در قوه قضاییه رخ می‌داده آقای وزیر با ارتباطی که داشته، من با ارتباطی که داشتم اتفاقی که مثلاً در یک شهر برای اجرای صحنه‌ای رخ می‌داده تلاش کردیم، همه تلاش ما این بود که هنرمندان این مرز و بوم تا جایی که می‌شود به لحاظ روانی احساس امنیت و آرامش کنند.
سوال: در آستانه شروع به کار دولت چهاردهم هستید و شرایط تحویل فعالیت معاون هنری به مسئول جدید، خودتان به فعالیت خودتان چه نمره‌ای می‌دهید؟
سالاری: حتماً حتماً رفتار و گفتار و عملکرد ما صد نخواهد بود اجازه بدهید عدد نگویم، چون باید هنرمندان نظر بدهند، اما امیدوارم خداوند به ما لطف کرده باشد و کار را به شایستگی انجام داده باشیم.