ششمین مناظره انتخاباتی تلویزیونی نامزد‌های چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، ششمین مناظره انتخاباتی نامزد‌های چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با حضور آقایان مسعود پزشکیان و سعید جلیلی، برگزار و از شبکه‌های یک، شبکه خبر، جام‌جم، سلامت با رابط ناشنوایان، سامانه تلوبیون و رادیو ایران پخش شد.
مجری: این جا استودیو ۱۱ تلویزیون است و اولین مناظره‌ای که در مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری تقدیم حضور شما خواهیم کرد. تبریک عرض می‌کنم موفقیت شما را در کسب رای مردم و ورود به مرحله دوم و آرزو می‌کنیم که ان شاء الله هر اتفاق و هر نتیجه‌ای در انتخابات روز پانزدهم تیرماه افتاد خیر و برکت برای ملت شریف ایران باشد. براساس قرعه کشی که پیش از این انجام شده ترتیب حضور میهمانان براساس قرعه کشی است. نامزد محترم شماره یک در برنامه امشب آقای سعید جلیلی و نامزد محترم شماره دو آقای مسعود پزشکیان هستند.
جلیلی: به شما و به آقای پزشکیان و همه مردم عزیزمان سلام عرض می‌کنم و امیدوارم این جلسه، جلسه خوبی باشد همان طور که آیه قرآن فرمود که مردم بتوانند حرف‌ها را بشنوند و بهترینش را انتخاب کنند.
پزشکیان: سلام عرض می‌کنم خدمت شما و برادر عزیزمان آقاجلیلی و ان شاء الله خدا کمک کند که بتوانیم آن چه که رضای اوست در این مناظره با همدیگر داشته باشیم.
مجری: باتوجه به این که مناظره‌های این مرحله یک تفاوت شکلی و ماهوی با مناظره‌های قبلی دارد یک توضیح خیلی کلی در مورد برنامه مناظره امشب بدهم و آن این که ما در برنامه مناظره امشب در ده محور سوالاتی را طراحی کردیم که عمده این سوالات استخراج شده از بیانات، دیدگاه‌ها و نظرات نامزد‌های محترم در طول ایام تبلیغات ریاست جمهوری است و نامزد محترم فرصت خواهد داشت که به مدت چهار دقیقه به هر سوال پاسخ دهد البته در برنامه امشب و مناظره‌ای که در این مرحله تقدیم حضور شما خواهیم کرد منعی برای ورود نامزد‌های محترم به مباحث یکدیگر وجود ندارد و این دخالت می‌تواند اتفاق بیفتد و ما هم تذکری در مورد رعایت وقت نخواهیم داشت، اما این اطمینان خاطر را می‌دهیم که زمان به طور دقیق محاسبه شود و در انتهایش حساب و کتابش به صورت دقیق اتفاق بیفتد. در پایان سوال‌ها و جواب‌هایی که اتفاق خواهد افتاد هر یک از نامزد‌های محترم مجموعا ۵ دقیقه به صورت ثابت فرصت جمع بندی خواهند داشت که از این فرصت ۵ دقیقه زمانی کسب نخواهد شد، اما اگر پیش از جمع بندی و در مباحث و گفتگو‌ها زمانی کمتر استفاده شده باشد به زمان جمع بندی نامزد‌های محترم اضافه خواهد شد. نکته دیگری که این جا حتما باید به آن اشاره کنم این است که در خلال مباحث برای تبیین بیشتر موضوعات یا تفهیم بهتر آن اگر نیاز باشد با سوالات ثانویه‌ای که به عنوان مجری خواهم پرسید تلاش می‌کنم که موضوعات بهتر برای مخاطبین ارجمند جابیفتد و نکته آخر این که کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری هم به مانند برنامه‌های مناظره قبلی در استودیو مجاور استودیو شماره ۱۵ حضور دارند و به دقت بر کم و کیف این برنامه و این فرآیند و روند برنامه نظارت کافی خواهند داشت.
سوال: محور که موضوع مشارکت است و ذیل سرفصل اصلی برنامه مناظره‌ای که در حوزه فرهنگ و سیاست تعریف شده با آقای جلیلی آغاز می‌کنیم. جناب آقای جلیلی مستحضر هستید که در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری شاهد مشارکت چهل درصد بودیم که دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد از جمله این که به هر حال یک انتخابات زودهنگامی را برگزار کردیم از جمله این که فضای کافی برای آماده سازی جامعه نداشتیم و یا این که همزمانی با انتخاباتی مثل شورا‌های اسلامی شهر و روستا را هم در پی نداشتیم و البته دلایل عمیق‌تر و مهمتری که بعدا باید به آن پرداخته شود هر آنچه که هست به هر دلیلی چه از طرف جناح‌ها و جریان‌های سیاسی چه از طرف مردم و چه از طرف جوامع نخبگانی این اصلا اتفاق مطلوبی نیست و حتما باید به آن اهمیت داد و در موردش صحبت کرد. آن چه مهم است این است که اهمیت مشارکت مردم در انتخابات که در اصل نشان دهنده نوع سرمایه اجتماعی است می‌تواند به توان رئیس جمهور آینده چه در بحث مدیریت داخلی در کشور و چه در حوزه سیاست خارجی و توسعه روابط بین الملل خیلی تاثیرگذار باشد و اقتداری را به او بدهد که بتواند قوی‌تر کارش را پیش ببرد، شما اگر رئیس جمهور بشوید برنامه شما چه است که در دوره بعدی انتخابات ریاست جمهوری شاهد افزایش مشارکت در انتخابات باشیم؟
جلیلی: یکی از افتخارات جمهوری اسلامی ایران و حرکت بزرگ حضرت امام این بود که امروز ما شاهد هستیم همه دنیا اعتراف دارند که مردم هستند که تعیین می‌کنند. همین روز جمعه که مردم آمدند رای دادند همه منتظر بودند ببینید نتیجه انتخابات چیست، چون یک چیز از قبل تعیین شده نبود مردم بودند که با آرای خودشان تعیین کننده بودند. همچنان که جمعه آینده همچین چیزی دوباره رقم خواهد خورد و این از افتخارات نظام ما است. اگر ما قدرتی امروز داریم اگر پیشرفتی داریم اگر موفقیت‌هایی هم داریم وقتی که نگاه می‌کنیم این حاصل مشارکت مردم است. وقتی همه مردم در این عرصه حضور پیدا می‌کنند در این که مشارکت داده بشوند در اداره کشور در این که در برابر برخی از مشکلات چگونه باید ایستاد مهمترینش دفاع مقدس بود وقتی به ما حمله شد، همین مردم اومدند و این کشور را عبور دادند. از مشکلات همچنان که در عرصه‌های دیگه هم مردم هستند که این موفقیت‌ها را شکل می‌دهند لذا آن چیزی که روی آن تاکید دارم این است که باید این نقش را پاس بداریم این که در شعارمان گفتیم هر ایرانی یک نقش پرشکوه اگر می‌گوییم یک جهان فرصت باید نتیجه اش یک ایران جهش باشد این راهی ندارد ، مگر با مشارکت مردم و وظیفه دولت این است که اتفاقا این بستر را فراهم کند، وظیفه دولت این است که برای هر ایرانی، زن، مرد، جوان شکل‌های مختلف، نوجوان‌های ما حتی اینها باید احساس کنند متناسب با استعدادی که دارند می‌توانند نقش آفرین باشند. دولت باید این نقش آفرینی را ایجاد کند لذا یکی از برنامه‌های مهم دولت من حتما این خواهد بود که مشارکت مردم حتما و حتما روز به روز بتواند در عرصه‌های مختلف جدی‌تر و موثرتر در اداره کشور باشد چه در اقتصادش چه در فرهنگش چه در سیاستش این که من بار‌ها به مردم به عزیزانمان عرض کردم، گفتمان دولت سایه . این یعنی چه یعنی مشارکت مردم یعنی هر کسی به اندازه وسع خودش باید تلاش کند، روند کشور به سمت یک بهترشدن پیش برود. اگر دولتی سرکار است مجلسی سرکار است منتخب مردم هستند و کاری انجام می‌دهند، اما کسی احساس کند این کارشان اشکال دارد و باید تصحیح بشود مردم بایدکمک کنند، احساس کنند که این کار ناقص است کمک کنند که تکمیل بشود و اگر خوب است آن را کمک کنند که تقویت بشود، من این را یکی از موفقیت‌های نظام می‌دانم که این بستر را فراهم کرده ولی حتما باید ما به سمت مطلوب روز به روز پیش برویم ما در همین بحث‌های دولت سایه مان یکی از بحث‌هایی که انجام می‌دهیم این است که می‌گوییم هر موضوعی یک وضع موجود دارد یک وضع مطلوب دارد به وضع موجود نباید اکتفا کرد باید رفت به سمت مطلوب، خود مشارکت مردم یکی از این موضوعات است، اتفاقا ما معتقدیم برای رسیدن از وضع موجود به مطلوب باید از خود مردم استفاده کرد، خود مردم بیایند مشارکت کنند تا به آن برسیم، حالا اگر اصل مشارکت مردم می‌گوییم وضع موجودش با مطلوب فاصله دارد برخی از همین مشارکت‌هایی که الان در انتخابات اخیر و دو سه سال اخیر انجام شده کاهشی داشته باید دید چرا این کم شده؟ اتفاقا باید یک برنامه‌ای را شما داشته باشید که مردم با انگیزه بیشتر، شوق بیشتر در این عرصه فعال باشند، حرکت کنند.
سوال: مشخصا و مصداقا می‌توانید برخی از این برنامه‌ها را اشاره کنید؟
جلیلی: همین که من عرض کردم این که شما برای هر یک از استعدادهایتان متناسب با توانمندی که دارید بستر را فراهم کنید احساس نکنید که این استعداد من به چه درد خورد؟ استفاده نمی‌شود، شما نمی‌توانید استعداد‌ها را در یک جا برایش بستر را باز نکنید در آن جایی که لازم است بعد مثلا زمان انتخابات بگویید شما شرکت کن، این را من یک بار گفتم نمی‌شود زمان انتخابات شما ولو شده در فلان روستا صندوق رای با بالگرد ببرید رای بدهند، اما در وقت‌های دیگر آنها را رها کنید حتما باید این کار را انجام بدهید.
سوال: آقای پزشکیان شما چه فکر می‌کنید؟ شما چه برنامه‌ای دارید که در دوره بعدی انتخابات مشارکت افزایش پیدا کند؟
پزشکیان: قبل از این که وارد بحث بشوم یک خبری را از ما در رسانه‌ها پخش کردند که ما بنزین را گران می‌کنیم ما بار‌ها گفتیم که این کار را نمی‌کنیم ولی متاسفانه رسانه‌ها کار‌هایی می‌کنند که همین خبر‌ها را به این شکل تغییر می‌دهند ما بدون رضایت مردم هیچ اقدامی نخواهیم کرد این را به طور قاطع عرض کنم، اما این مشارکت، مشارکتی که صورت گرفت به نظر من، من بعنوان یک فرد ایرانی نگران کننده است، قابل قبول نیست در کشور ۶۰ درصد از مجموعه جماعت نیایند پای صندوق‌های رای، ما یک گیری داریم که این اتفاق افتاده، این مشکل ما مربوط می‌شود به این که یک قسمت آن به زنان جامعه ما است که بازی نمی‌دهیم آنها را، به اقوام جامعه است که آنها را بازی نمی‌دهیم، آن بحث حق و عدالت را وقتی می‌بینیم، وقتی من احساس نکنم در یک کشور، در یک جامعه و در یک سازمان جایی از اعراب دارم، من را بازی ندهند، طبیعتا من نخواهم آمد که بازی بکنم، در نتیجه می‌گویم حالا که قرار است من را حساب نکنم برای چه بیایم پای صندوق‌های رای، اگر قرار است با من این برخورد را بکنند برای چه بیایم؟ وقتی حقوق انسان‌ها را ما نادیده بگیریم، وقتی صدای آنها را نخواهیم بشنویم، وقتی خیلی از خواسته‌های آنها را ما خودمان تصمیم بگیریم و لغو کنیم، طبیعی است انتظار از این که اینها بیایند پای صندوق‌ها و به ما رای بدهند که خلاف خواسته‌های آنها تصمیم بگیریم و اقدام بکنیم، این اتفاقات می‌افتد، من یک بار این جا گفتم الان هم می‌گویم حضرت علی در نامه اش می‌گوید: ستون یک جامعه مردم هستند، وقتی ۶۰ درصد مردم نمی‌آیند یعنی ما باید احساس بکنیم یک خللی در کار ما ایجاد شده، ما اگر قرار است در مقابل دشمن بایستیم، این مردم هستند می‌ایستند ما تنهایی نخواهیم ایستاد، بمب و موشک یک بحث است، آن اوایل انقلاب حضرت امام می‌گفت آمریکا بیاید ما را بزند بالاخره می‌خواهد بیاید پای این، این را مردم قبول نخواهند کرد، ولی الان مردم نسبت به ما مسئله دارند، ما اگر می‌خواهیم مملکت آن قوام و آن ثبات و آن جامعیت را پیدا بکند باید همه اقوام را ببینیم، همه مذاهب را ببینیم، هر کس را بر اساس شایستگی جایگاهش را در نظر بگیریم، یک خبر غیرواقعی باز از همین در رجا نیوز و یکی دیگر پول دادند ۲۱۰ میلیون از قول ما در رسانه‌ها پخش کردند که فلانی پسرش گفته که سنی‌ها فلانند و باصطلاح آقای عبدالحمید در زاهدان یک حرف‌های بدی ما گفتیم و مثلا بی احترامی کردیم، پول گرفته که از قول من این حرف را بزند، من برای سنی‌ها می‌خواهم بگویم . شما این دروغ‌هایی که مثلا اینها می‌گویند و در راس آنها پخش می‌کنند و یک عده آدم‌ها هم اینها را گسترش می‌دهند، خیلی زشت است در قرآن باز یک ایه‌ای است که می‌فرماید: می‌خواهید خبر بدهم شیطان بر کی نازل می‌شود؟ بر کسانی که دروغ را پخش می‌کنند و اکثرا این حرف‌هایی که می‌زنند دروغ است.
سوال: آقای پزشکیان این که ما در ادوار گذشته مشارکت بالاتری داشتیم دلیل آن این بود که ما این چالش‌ها را نداشتیم؟
پزشکیان: شدت آن کمتر بود، ما روز به روز داریم پشتوانه اجتماعی مان را از دست می‌دهیم بخاطر رفتارهایمان، بخاطر گرانی، بخاطر برخورد با دختران، بخاطر برخورد با اینترنت، بخاطر برخورد با فیلترینگی که انجام می‌دهیم، بخاطر رفتار‌های ما مردم از ما ناراضی اند ما این را حل نکنیم مشکل حل نخواهد شد، یعنی با گفتن هم درست نمی‌شود.
سوال: آقای جلیلی شما نکته تکمیلی در این موضوع دارید؟
جلیلی: بله، یک نکته‌ای که برادر ما جناب آقای پزشکیان اشاره فرمودند نکته درستی است که باید اگر ما انتظار داریم مردم مشارکت کنند، باید مردم را ما هم ببینیم که آنها بیایند در این عرصه‌ها و آنها هم متقابلا احساس کنند که با مشارکت خودشان یک حرکت جمعی را با دولت می‌توانند شکل بدهند، اما چرا این مسئله پیش نمی‌آید؟ چون واقعا خیلی از اینها دیده نمی‌شوند، شما در همین نظرسنجی هایتان اشاره کردید، که مردم چه مشکلاتی را داشتند؟ چه نکاتی را بیان می‌کردند؟ اشاره‌ای که برادرمان آقای پزشکیان داشتند اتفاقا اشاراتی است که به جا‌هایی که دارند زیاد مردم اینها را بیان نکرده بودند، ببینید آقای پزشکیان من یکی از نکاتم این است شما می‌فرمایید مردم باید دیده بشوند، حرف درستی است، ما بسیاری از کارگران ما، محرومان ما، بسیاری از کارگران فصلی، کارگران ساختمانی، اینها می‌گویند مثلا ما در این عرصه‌ها نمی‌بینیم شما صحبتی بکنید، صحبت از زنان فرمودید، ما الان چند میلیون زن بدسرپرست یا بی سرپرست داریم که سرپرستی خانواده را آنها انجام می‌دهند. اینها باید در برنامه‌های شما دیده بشود، در برنامه‌های کشور باید دیده بشود که او احساس کند با اینها می‌تواند بهتر پیش برود، یا اگر همان که خود مردم در نظرسنجی‌ها بیان کردند در بحث‌های صدا و سیما هم بود که اگر صحبت از گرانی و تورم است او باید ببیند که شما برای اینها برنامه دارید اگر شما آمدید و گفتید که نه من برنامه‌ای ندارم و موضوعی نیست او می‌گوید که من وارد چه عرصه‌ای بشوم؟ چون آن مشکلی که آن هست یکی از چیز‌هایی که مشارکت مردم را تقویت می‌کند و شکل می‌دهد چیست؟ که مردم احساس کنند اگر مسئله‌ای دارد این مسئله اش شناخته شده؟ برای آن راه حل ارائه شده؟ و این راه حل حالا دارد راه حل‌های مختلف مطرح می‌شود انتخاب کنم، اگر شما آمدید به جای این مباحث اشاره کردند مباحث فرعی، مباحث حاشیه‌ای، مباحث دروغ مطرح شد این حتما جواب نمی‌دهد، ببینید من در این فقط ۴۸ ساعت گذشته این میزان مطلب علیه من تولید شده، اشکال ندارد ولی می‌خواهم بگویم اینها است بعد هیچکدام هم ربطی به موضوعات مردم ندارد، بحث‌هایی است دروغ، که آقای پزشکیان برخی را از آن طرف اشاره کردند می‌خواهم بگویم این فضا حتما فضایی نیست که کمک کند به مشارکت مردم، مردم باید در این مباحث مسئله خودشان را ببینند، نه این که هنوز هیچ چیز نشده اشاره کردم، مثلا در همین هفته آمدند مردم ما در یک فضای بسیار مردم سالاری دینی حرف‌ها را شنیدند و آمدند رای دادند، هنوز انتخابات نتیجه اش اعلام نشده، ما بیاییم به ۱۰ میلیون و ۹ میلیون جمعیت مان بیان کنیم که شما طالبانید، آیا این کمک می‌کند؟ آقا شما بیا بگو من در این موضوع فلان راه حل را دارم، راه حل شما کافی نیست. عرض من این است اگر ما صحبت می‌کنیم از این که مردم باید بیایند پای کار، مردم باید احساس کنند، همان ۶۰ درصدی که ایشان می‌فرمایند احساس کنند آیا مسئله آنها مطرح شد یا نشد؟ نباید مسئله سازی‌ها تازه بگوییم که باید برویم مسئله را بررسی کنیم بعد راه حل هایش را پیدا کنیم بعد ببینیم چیست؟ این طبیعی است آن القاء ناامیدی می‌کند، اما اگر شما آمدید مسئله را درست شناختید، مردم در همین حرف‌های ما که دارند می‌شنوند احساس کنند که این مسئله اش است و راه حل می‌تواند کمک کند به این بازنشسته، به این کارگر، کسی که الان مثلا یک بحثی است، ما یک شغل داریم یک بحث امنیت شغلی داریم، همین کارگران شرکتی، من هر شهری که می‌روم حتما از آقای پزشکیان هم این مطرح شده، این یکی از سوالات این است آقا بالاخره تکلیف این امنیت شغلی ما چیست؟ ما چه باید بکنیم؟ آیا امیدی هست یا نیست؟ اگر احساس کند که این برایش دوباره آن راه حل پیش نمی‌آید او نمی‌تواند انگیزه لازم را داشته باشد ضمن این که من معتقدم ما در این زمینه باید فراتر از این کار کنیم نه تنها بگوییم مشکل و مسئله تو حل می‌شود بلکه بگوییم فرصتی ایجاد می‌کنیم که تو از همه به کار گیری استعدادت احساس رضایت کنید که از استعدادت به خوبی استفاده می‌شود.
سوال: آقای پزشکیان شما در پاسخ اگر فرمایشی دارید بفرمایید.
پزشکیان: بله این چیزی که آقای دکتر فرمودند در رابط با رسانه‌ها حالا اگر من می‌آوردم که سه چهار برابر این بود، یعنی من رفته بودم زیارت همین بچه‌هایی که می‌گویند ما حزب اللهی هستیم شروع کرده بودند به ما می‌گفتند تو منافقی، مرگ بر منافق یا مثلا از این حرف‌ها، من منافقم؟ منی که تمام زندگی و کارم برای اعتقاد و باور است؟ اینگونه گفتگو‌ها و اینگونه لقب‌ها و اینگونه تهمت‌ها که اینها در فضا‌ها می‌زنند و بعد می‌گویند این مثلا به فلانی این کار را کرد، این یک دعوای درون گروهی است یعنی ببینید این جمعیت‌هایی که با هم هستند آنهایی که نیامدند رای بدهند آنهایی نبودند که نگران پولند، محرومین همه شان آمدند پای صندوق، مشکل ما این است که به همان آدم‌ها هم درست نرسیدیم، یعنی همان آدم هاییکه الان پشتوانه این انقلاب هستند زندگی شان تامین نیست، با همین حقوق‌هایی که ما برایشان تامین کردیم، برنامه سیاست کلی که وجود دارد، قانون و برنامه وجود دارد ما در رابطه با بهداشت و درمان اصلا قانون برنامه ۴ دوره است همین را می‌نویسیم اجرا نمی‌کنند، حالا شما یک برنامه دیگر بیاور وقتی در این برنامه قرار نیست یک انسانی در یک نقطه‌ای از کشور بدون خدمت بهداشت و درمان بماند، ولی می‌ماند، قرار نیست هیچکس خارج از سطح بندی و ارجاع خدمت بگیرد ولی می‌گیرد، چه کسی باید این کار را بکند؟ مجری است، مجری وقتی که عزم و اراده برای اجرای چنین کاری را ندارد وقتی قدرت‌ها یعنی مجلس و دولت و قوه قضائیه خودهایشان برای خودشان یک سفره دیگر پهن کردند برای مردم یک سفره دیگر پهن کردند مردم که این را می‌بینند خدمتی که ما می‌گیریم با خدمتی که بزرگان می‌گیرند با هم فرق دارد، باور نمی‌کنند به ما، ما می‌گوییم از مردم هستیم ولی ما در سفره دیگر می‌نشینیم، یا سفره دیگر برای خودمان است به مردم که می‌رسیم می‌گوییم ما به فکر شما هستیم، به فکر شمایی که حل می‌کردید، قانون که وجود داشت برنامه هم که وجود داشت چرا حل نکردید؟ مشکل مجریانی هستند که باید اراده داشته باشند و مسئولینی که بالا نشستند، عزم و اراده برای حل این مشکل داشته باشند، یک سفره‌ای برای خودشان، یک سفره‌ای برای مردم طور دیگر پهن نکنند، آدم‌های خودشان را استخدام نکنند، آدم‌هایی که آدم ندارند، آشنا ندارند، جزو حزب و دسته و گروه نیستند اصلا در هیچ جایی جایگاهی نداشته باشند اگر جزو یک مثلا یک مذهبی اند مثلا سنی اند مثلا کرد هستند و عرب هستند پستی به آنها ندهیم، یک بار گفتم ندادند، سه تا اسم کرد آوردند پست دادیم آنها سنی نبودند، اگر من سنی باشم در این مملکت یک توان علمی داشته باشم، اختیار داشته باشم، حق دارم در این مملکت در جایگاه خودم قرار بگیرم یا نه؟ ما این را قرار نمی‌دهیم، چه دانشگاهش، چه مدرسه اش، چه استخدامش، حداقل خیلی از جا‌ها، نگاه کنید در بالا در رده‌های بالا شما از این تنوع جامعه‌ای که ما داریم چیزی مشاهده نمی‌کنید، الان اکثر قدرت‌ها دست یک گروه و یک جناح خاص است همه جا‌ها را از همین آدم‌ها می‌گذارند، حالا تو بگو ما به فکر مردم هستم، به فکر مردم بودن که. مردم می‌فهمند که من فکرشان هستم یا نیستم، درنتیجه اگر ما بخواهیم همان مشارکت را ایجاد بکنیم مردم باید باور کنند، من سر همان سفره‌ای خواهم نشست که او می‌نشیند، من پسرم، بچه ام، قوم و خویشم همانگونه استخدام خواهد شد که قوم و خویش و بچه او استخدام می‌شود و در دانشگاه همان طوری خواهد آمد که بچه من می‌رود، این واقعیت وجود ندارد، ما یک عده خواص هستیم که برای خودمان یک سفره داریم یک عده دیگر یک سفره دیگر دارند بعد هم می‌نشینیم برای این که رای بگیریم، می‌گوییم این مردم فقرا مشکل دارند، مشکل فقرا ما هستیم مشکل فقرا که آمریکا نیست، حلش کنیم، قانون هم وجود دارد، برنامه هم وجود دارد، این برنامه‌هایی هم که در مناظرات نشان دادند اصلا خلاف آن برنامه‌هایی است که وجود دارد اصلا قرار نیست ما دائم برنامه بنویسیم.
سوال: حالا که در حول و حوش انتخابات و مشارکت صحبت می‌کنیم، یکی از موضوعات خیلی مهم بحث اخلاق انتخاباتی است، من فکر می‌کنم در این دوره از انتخابات مردم یک تجربه جدیدی از رقابت‌های انتخاباتی را مشاهده کردند اگرچه هر دو نامزد محترم شهره هستند به اخلاق مداری، اما حرف‌هایی از برخی از فعالان شنیده شده که یک بخشی از آن را آقای جلیلی اشاره کردند. حالا عبارت‌ها و تعابیری که به کار رفت شما اشاره کردید به بحث طالبان یا آن سو بحث دور ریز و پسماند مطرح شد واقعاً خلاف انتظار به حق مردم بود که رقابت‌های انتخاباتی اخلاق اجتماعی را به جایی این که ارتقا بدهد بیاید دچار این آسیب‌ها بشود به حال ما روز‌های آینده را در پیش داریم هنوز برای رقابت‌های انتخاباتی سؤالم آقای جلیلی از جنابعالی این هستش که چه توصیه‌ای در این ایام باقی مانده تا پانزدهم تیرماه دارید برای رقبا و هم برای رفقا؟
جلیلی: من توصیه‌ای که از ابتدای شروع انتخابات داشتم این را به همه دوستانمان گفتیم که هیچ‌وقت به خاطر دنیای امثال من آخرت خودتان را خراب نکنید تقوا را رعایت کنید و حدود فعالیت سیاسی اون خط قرمزش تقوای الهی است، چون فردا همه اینها را باید جواب بدهیم راجع به هر کس و هر کسی که در این عرصه مطرح می‌شود همین نکته‌ای که جناب آقای پزشکیان فرمودند من وقتی شنیدم بلافاصله به دوستان ستادمان گفتم ببینید چه کسی این کار را کرده حتماً شما اعتراض کنید حتی اگر آقای پزشکیان اعتراض نکردند.
پزشکیان: در تبریز با شوکر زدند.
جلیلی: حالا ممکن است در همین عرصه‌ها کسانی بیایند برای این که فضا را به بخواهند مشوش کنند این کار را انجام دهند و بلافاصله گفتم این را پیگیری اش کنید و حتماً محکوم کنید و حتی شما پیگیری کنید اگر خود ایشان پیگیری نمی‌کنند، اما بحث ما این است که برخی اوقات خوبی افرادی ممکن است رفتار‌های غلطی رو انجام بدهند اشکال کار این است که اگر ما خودمان یا ستاد هایمان یا کسانی که مسئولیت رسمی دارند اینها بیایند در این عرصه‌ها بد اخلاقی‌هایی را انجام بدهند این حتماً مذموم است و باید جلویش گرفته بشود چرا مهمترین بحثش چیه، چون اتفاقاً الان یک فرصتی است همین امشب این برنامه که هست میلیون‌ها نفر نشستند همین بحثی که آقای دکتر می‌فرمایند ببینند این مشکل چیست من خیلی خوشحالم آقای دکتر اشاره کردند یعنی مشکل آمریکا نیست . مشکل بعضی وقت‌ها خود ما هستیم خیلی از موضوعات را انجام ندادیم مردم این را دیگر پای آمریکا نمی‌گذارند، اشاره کردند اصلاً برنامه ششم چرا اجرا نشد ، برنامه ششم کی بود زمان مجلس دهم و دولت دوازدهم اتفاقا آقای دکتر اون زمان اینکه می‌فرمایند هر دوتایش هم تقریباً طرف‌دار دست دوستانی بود که از یک نگاهی که حداقل با ما متفاوت اند هم مجلس دهم می‌گفتند مجلس امید دولت دوازدهم هم که می‌گفتند دولت تدبیر و امید با هم بودند چرا این برنامه اجرا نشد من عرضم این است اتفاقاً اینجا باید اینها را باهم بحث کنیم که اگر به قول آقای دکتر این برنامه، برنامه خوبی هم بود می‌توانست کمک کند چرا اجرا نشده اگر شما مثلاً در جایگاهی مثل مجلس هستید که نقش نظارتی دارد و اینکه باید دنبال کند که این برنامه دارد اجرا می‌شود و یا نه برنامه‌ای مثل کارنامه دانش‌آموز است نمی‌شود یک دفعه آخر سال بیایید بگویید چرا تو قبول نشدی یک سال از دست داد . پدر دلسوز این است که هر شب این را دنبال کند که آیا درسش را می‌خواند یا نمی‌خواند که آخر سال آن موفقیت به دست بیاید اگر نه که حالا مثلاً شما چه رفیقت چه رقیبت یک دفعه آخر کار بگوید تو چرا نخوندی موفق نشدی من عرضم این است که کار مجلس کار نهاد‌ها اتفاقاً این است که بیایند آقای دکتر نایب رئیس مجلس بودند که همین را بررسی کنند مخصوصاً در عرصه‌ای که تخصص خودشان بوده وزیر بهداشت بودند خوب آقا شما بیا بگو ببینم چرا این را هم انجام نشده نظام سلامت چرا دنبال نشد چرا سی درصد این برنامه باید اجرا بشود؟ اتفاقا اینجا نقش مردم رو بهش تاکید دارند و آن چیست و این است که اگر شما به مردم نقش بدهید آن موقع اگر مجلس اگر دولت هم کوتاهی کرد در وظیفه‌اش این طور نیست که این کار تعطیل بشود این کار متوقف بشود فقط بعد پنج سال بگوید سی درصد انجام نشد بعد از آن در طی آن مردم هم باید بتوانند این هشدار را بدهند این پیگیری را بکنند این مطالبه را داشته باشند که آقا این طرح سلامت، این طرح قضایی، این طرح کشاورزی اینها چرا پیش نمی‌رود و آن چیزی که من از هر دانشگاهی خواستم که بشود یک دولت سایه دقیقاً این است اینکه قدم به قدم این مباحث را دنبال کند سایه به سایه دنبال کند مؤثر باشد و بر آن کار کنیم مثلاً این بحثی که مطرح فرمودند راجع به حقوق اهل سنت اتفاقا یکی از بحث‌های بسیار خوب است ببینید اهل سنت ما اقوام ما هر کدومشان یه حقی دارند که رای به من بدهند چه ندهند وظیفه دولت است وظیفه نظام است که آن حق را باید انجام بدهد اگه شایسته سالاری است اگر حقوق سیاسی است اگر مشارکت در بحث‌های مختلفی، این خیلی رفتار بدی است که ایام انتخابات این تبدیل می‌شود به معامله که خیلی خوب شما بیایید این کار را بکن رای بده مثلاً من این کار را می‌کنم اگر این حق است که باید باشد این نباید حقوق مردم برود وارد معاملات بشود این باید تعامل باشد این را من بار‌ها بهش تاکید دارم که اقوام ما بله مثل همه مردم همه ایران سرای من است از همه مردم باید بتوانند ایفای نقش کنند این بحث را من تاکید دارم شعار ما عرض کردم شعار یعنی اون باور، رویکرد و توصیف شما و برآورد شما از صحنه و بعد آن برنامه‌ای که داریم اینا ست که هر ایرانی یک نقش پرشکوه اتفاقا این همه ایرانیان را شامل می‌شود زن و مرد، اقوام مختلف، مذاهب مختلف اینها باید بیایند نقش ایفا کنند.
سوال: آقای پزشکیان این جا، چون سوالات ما مشترک است مثل سؤال قبلی باز اگر ممکن است شما نظرتان را بفرمایید؟
پزشکیان: می‌خواهم بگویم که ما بودیم که برنامه را نوشتیم گفتم که مقصر اصلی دولت است و مجلس است و قوه قضاییه وقتی که قانون می‌نویسد خلاف می‌کند، آنی که اجرا می‌کند خلاف می‌کند، آنی که باید قضاوت کند خلاف می‌کند خوب همین اتفاق می‌افتد من چه کار کردم من در هر دوره‌ای سؤال کردم و اعتراض کردم در همین دوره مجلس از روز اول سؤال کردم اعتراض کردم گفتم این آدم‌هایی که شما می‌گذارید مسئول خودشان بیرون منافع شخصی دارند این آدم نمی‌تواند بیاید در سیستم دولتی خدمتی بدهد که منافعش در بیرون به خطر بیفتد گذاشتم الان دو سال بود من سؤال کرده بودم چرا قانون را اجرا نمی‌کنند مجلس هی داشت قانون می‌نوشت به چه درد می‌خورد وقتی قانون می‌نویسید قرار است اجرا نکنید؟ یک: تو همین دولت که حالا اون دولت‌ها کاری نکند کل دانشجو‌ها رو به خاطر اینکه، نقش مردم هست و خواستند اعتراض کنند تعلیقشان کردند، اساتید را بازنشسته کردند و بیرون کردند وقتی ما در جو دانشگاه در جامعه در اداره کاری می‌کنیم که هرکی بخواهد حرف بزند بیرونش می‌کنیم ولی از این طرف هم می‌گوییم خوب مردم باید بیایند حرف بزنند مردم اگر با ما بودند حق دارند بیایند بریزند در خیابان‌ها اگر نه با، اما نبودند یک اعتراضی به عملکرد غلط من داشتند اگر بیایند خلاف قانون است می‌گیریم می‌بریم تو زندان می‌کنیم و بعد می‌گوییم تو به خاطر مثلا اخلال در امور مملکت باید بروی محاکمه بشوی ما بدون مردم همان بحثی که آقای دکتر فرمودند نقش مردم حضرت علی (ع) در خطبه دویست و شانزده فکر کنم می‌فرمایید که رایت امکان ندارد به جایی برسد به صلاح مگر اینکه عالمان و کارشناسان و مدیران صالحی داشته باشد، والی‌ها در در مسیر درست راه نمی‌روند مگر اینکه یک ملت مطالبه‌گری وجود داشته باشد ما مگر گذاشتیم تو جماعت مردم مطالبه‌گری به وجود بیاید هر کی بخواهد بیاید تو خیابان، محل میاید تو خیابان می‌خواهد حقوقش را ما با باتوم به اصطلاح قدردانی می‌کنیم، بازنشسته می‌آید می‌گوید زندگی ام نمی‌چرخد ما با زندان باهاش محاکمه می‌کنیم. یعنی ما اینکه صدای مردم و نقش مردم را تو این روند بازی بدهیم بازی نمی‌دهیم در نتیجه من مدیری که عرضه ندارم حق آن طرف را نتوانستم بدهم قشنگ می‌نشینم آنجا، او هم زیادی حرف زد می‌گویم بگیرید دارند حرف بی‌ربطی می‌زنند این مردم هم اگر ما بهشون احترام بگذاریم اگر حرفشان را بشنویم منی که بالا مدیرم دیگر حق ندارم کاری بکنم که خلاف قانون و خلاف برنامه و خلاف چارچوب باشد ولی وقتی که من خلاف را انجام می‌دهم طرف می‌آید اعتراض بکند بازنشسته اش می‌کند اخراجش می‌کنم، تبعیدش می‌کنم، بیرونش می‌کنم خب معلوم است طرف ببیند از اون طرف بقیه هم صدایشان در نمی‌آید، نمی‌خواهند چیزی بکنند این مشکل همه مردم را هنرپیشه را، ورزش‌کار را قومیت را دانشگاهی را مناطق را یعنی بر اساس حق و عدالت با مردم برخورد بکنیم . اگر غیر از این برخورد بکنیم امکان ندارد ما ادامه بدهیم با کفر می‌شود مملکت نگه داشت ولی با ظلم نمی‌شود. ظلم هم این است که حق یکی را بگیریم به یکی دیگر بدهیم، پست را به یک عده بدهی به یک عده ندهی، یک عده را استخدام کنی یک عده را استخدام نکنی، یک عده را یک جور حقوق بدهی یک عده را ندهی تا دلت بخواهد از این کار‌ها می‌کنیم ما اگر بخواهیم مملکت را درست بکنیم باید حق و عدالت را در این مملکت پیاده کنیم.
سوال:آیا نکاتی می‌خواهید بفرمایید در این موضوع آقای جلیلی؟
جلیلی: بله نکات خوبی را آقای دکتر اشاره کردند من چند تا توضیح بدهم آقای دکتر ببینید این بحثان خیلی بحث درستی است تعارض منافع یعنی اگر کسی منافعی داشته باشد در یک موضوعی این حتماً جواب نمی‌دهد من همین امروز صبح در جمع فعالان اقتصاد دیجیتال شرکت داشتم یکی‌شون پیشنهاد داشت که بله مثلاً یه بار هم شما وزیر ارتباطات را از بخش خصوصی بگذارید من اتفاقا صراحتا مخالفت کردم گفتم، چون بخش خصوصی منافع دارد، اینجا نقش خصوصی باید زمینه برایش ایجاد شود که بتواند کار خودش را به بهترین شکل انجام بدهد، اما اگر می‌خواهد در این موضع قرار بگیرد، چون منافعی دارد نمی‌تواند هم این را میدانید در بحث‌های پزشکی که شما بهتر واقف هستید که آن وجود دارد ممکن است تعارض منافع باشد و بحث‌های این فرمی، اما نکته‌ای که من می‌خواهم عرض کنم ببینید آقای دکتر من به مردممان هم این را می‌خواهم عرض کنم که ما موضوع را اگر ناقص مطرح کنیم اگر موضوع را خوب نبینیم یک دفعه می‌بینیم یک موضوعی به این بزرگی شما فقط یک بخش کوچکش را می‌بینید حالا جدا از این که دیدن درست یا غلط است اینجا نمی‌توانید راه‌حل درست داشته باشید من یک مثال بزنم اولین نکته‌ای که فرمودید حرف درستی است یعنی اگر جوان ما دانشجوی ما حرف دارد باید صدایش شنیده بشود اینکه حوادث سال هزار و چهارصدو یک من تقریباً از وقتی که شروع شد از تو مهر ماه که شروع شد من از آبان برنامه ام این بود هفته‌ای یک دانشگاه یا بعضی وقت‌ها هر دو هفته‌ای حداقل یک دانشگاه حضور پیدا می‌کردم جلساتمان هم جلساتی نبود که یک ساعت حالا برویم شرکت کنیم و حرفی بزنیم بعد برویم حداقل جلسات من سه تا چهار ساعت بود بعضی تا شش، هفت ساعت هم طول کشید من یادم است دانشگاه یزد که ما رفتیم صحبت کردیم ساعت یک من رفتم پشت تریبون تا ساعت شش، هفت شب طول کشید و این تو استان‌های مختلف، دانشگاه‌های مختلف اتفاقاً این بحث بسیار مهمی است شما باید بروی با مردم با همون دانشجوی صحبت کنی همون موقع من یک مطلبی مطرح شده بود که نسلی است نه اون زبان ما را می‌فهمد نه ما زبان او را می‌فهمیم گفتم اتفاقا این اشتباه است با این مردم وقتی با همین دانشجو‌ها با همون شرایطی که یک کم چالشی بود، پرتنش بود وقتی شما می‌نشستی شش، هفت ساعت صحبت می‌کردی می‌دیدی نه اتفاقاً هم شما حرف او را می‌فهمی هم او حرف شما را می‌فهمد بله ممکن است نسبت به برخی حرف‌های شما قانع نشود، برخی حرف‌های شما برای او اقناع کننده نباشد من عرضم این است خواهش من از شما و همه دوستانم این است که این فضا را اتفاقا ما‌ها باید شکل بدهیم برویم توی دانشگاه‌ها، تو همین جا حضور پیدا کنیم با آنها صحبت کنیم حرف هایشان را بشنویم در همین ایام ببینیم کارگران فقط اینها نیست هپکو همین شهر شما ماشین سازی تبریز، عرضم به حضور شما هفت‌تپه همه اینها آذرآب اینها در زمانی است من یادم است رفتیم کارگری می‌خواست خودکشی کند می‌گفت آقا حرف من را بشنوید ما چند ماه حقوق نگرفتیم این کار‌ها دنبال نمی‌شود همان زمان‌هایی بود که دولت و مجلس اتفاقا دوستانی بودند که از رقیب ما بودند خیلی صریحش، اما این انجام نمی‌شد که حالا من باعث خوشحالی برای من بود که همین تو ایام انتخابات رفتم اراک همان کارگر من را در بغل گرفت گفت من خوشحالم بعد از اینکه این دولت آقای رئیسی این حرکت انجام شده و مشکلات برطرف شد و اظهار خوشحالی می‌کرد این اینطوری است که این نشاط ایجاد می‌شود ما باید اینها را برویم توش مباحث را اگر خدای نکرده ناقص مطرح کنیم . آن یک بخشش را ببنیم آن بخش اصلی گم می‌شود ببینید وقتی در هشت سال شما رشد منفی داشته باشید، رشد صفر داشته باشید، متوسط رشد هفت دهم درصد باشد این یعنی چی؟ یعنی رکود، عدم اشتغال یعنی همین دانش جوی شما، شما بیشتر از آن ببینید ما میلیون‌ها دانشجو داریم..
پزشکیان: اینها آماده بودند چه کار کردند، اینها آمدند دو ترم، سه ترم از این دانشگاه به آن دانشگاه یک سری را اخراج کردند و بعد فعالیت‌های دانشجویی را گفتند باید اینجوری عمل کنید اگر اینجوری عمل کنید حق ندارید کار کنید همین الان هم دارند این کار‌ها را می‌کنند ما وقتی می‌گوییم مردم اجازه بدهیم مردم مطالبه‌گری کنند قانون را آن قانونی که من باید اجرا کنم و اجرا نمی‌کنم او باید داد بزند اقلاً این قانون را چرا اجرا نمی‌کنید شما؟ مقام معظم رهبری سیاست‌های کلی را از کی فرمودند . قرار بود ما ۱۴۰۴ اول شویم در منطقه، مگر غیر از این است؟ چه شده؟ شدیم؟ حالا بگوییم آن دولت‌ها مقصر هستند، بالأخره همه این دولت؛ دولت فلانی مقصر است، دولت این یکی چه؟ درست کرد؟ اصلاً این که می‌گویند برنامه، آیا دولت طبق برنامه‌هایی که خودشان نوشتند عمل می‌کنند. برنامه می‌نویسد، یک کار دیگر می‌کند، این وعده‌هایی هم که می‌دهیم وقتی می‌آییم من فلان کار را خواهم کرد، در طی این چهل سال نگاه کنید هیچ کدام آن طور که باید عمل کنیم، نکردند، بیشترین مشکلی که الان ما در این جامعه داریم این است که حرف می‌زنیم ولی پشت سر آن عمل نمی‌کنیم و پاسخگو هم نیستیم. حضرت علی می‌فرماید «هیچ فریضه‌ای از فرایض الهی به اندازه پایبندی به تعهد با تمام سلایق مورد قبول نبوده است». ما راحت، پیمان می‌دهیم، وعده می‌دهیم، عمل نمی‌کنیم. چقدر از ما وعده شنیدید و عمل نکردیم. حالا باز وعده می‌دهیم. من با این روند از نظر علمی غیرممکن است به آن وعده‌هایی که می‌دهیم برسیم. ما باید با مردم صادق باشیم و صادقانه صحبت کنیم. مردم باید بپذیرند ما صداقت داریم با آنها. ما این صداقت را با اینها نداریم. اگر با مردم صادق باشیم، قطع و یقین این مردم به ما اعتماد پیدا می‌کنند. مهمترین مشکل حاکمیت‌ها، نماینده‌ها و مدیران؛ صداقت با کارکنانشان است، رودررو یک چیزی می‌گویند، پشت سر آن کار دیگر می‌کنند. قرآن می‌گوید از پیامبران پیمان گرفتیم؛ غلیظ از این پیامبران پیمان گرفتیم، که چه؟ از صداقت ما خواهند پرسید. آیا صادقیم در این گفتارمان؟ آیا مردم همه برای ما مساوی هستند در برابر قانون؟ آیا ما با آنها مثل بچه‌ها و حزب خودمان و جناح خودمان برخورد می‌کنیم، اگر عمل می‌کنیم که فبها، اگر عمل نمی‌کنیم پس معلوم است ما صداقت نداریم و راست نمی‌گوییم. مردم از ما صداقت می‌خواهند و این چیزی است که باید داشته باشیم. متأسفانه این جا گیر‌هایی داریم که باید حل شود و قوانینی که می‌نویسیم، روی آن بایستیم، مقام معظم رهبری بیست سال است می‌گوید این قانون است، جای سیاست است، هر کس آمده اجرا نکردند، هیچ کس هم جوابگو نیست، اگر قرار بوده اجرا نکنند، برای چه نوشتند؟ هر کس هم می‌گوید، می‌گوید من برنامه دارم، برای چه برنامه داری؟ برنامه تو باید بیاید این اهداف را پیاده کند، نه این که برای خود یک راه دیگری بگیری. باید برسد به آن هدفی که سیاست‌ها تنظیم کرده و ما هر کسی حرفی می‌زند، می‌خواهید ما کلی کتاب برنامه بیاوریم بگوییم این برنامه است، ولی وقتی به آن هدف نمی‌رسد، ارزش برنامه ندارد. برنامه؛ یعنی ما را از این نقطه به آن نقطه‌ای که تعیین شده، برساند و ما اینجا گیر داریم.
سوال: چون صحبت از اعتراض کردند، آقای جلیلی ممکن است که خیلی از مردم به موضوعات مختلف اعتراض داشته باشند، مثل کارگری که به حقوق معوق خود اعتراض دارد، مثل معلمی که آقای پزشکیان اشاره کردند یا کشاورزی که به بی‌آبی یا ممکن است یک نفر به فساد و تضییع دارایی‌هایش اعتراض دارد، به لحاظ ساز و کار اجرایی و عملیاتی اگر شما رئیس جمهور شوید، با چه ساز و کاری امکان اعتراض مردم را بر اساس اصول قانون اساسی؛ اصل هشتم، اصل بیست و هفتم که وظیفه رئیس جمهور؛ اجرای قانون اساسی است، شما بر اساس این اصول قانون اساسی که وظیفه اجرای آن را خواهید داشت، چه ساز و کار اجرایی را برای شنیدن اعتراض مردم و رسیدگی به آن پیاده خواهید کرد؟
جلیلی: این از آن افتخارات نظام، بلکه اندیشه دینی است که اگر یک کارویژه و وظیفه‌ای را برای دولت تعریف می‌کند، نمی‌گوید که این را فقط دولت باید انجام دهد. کنارش اگر به دولت می‌گوید قل عمل ربی بالقسط، اما می‌گوید این قسط چه وقت محقق می‌شود؟ وقتی تک تک مردم هم این امکان را داشته باشند که برای قسط قیام و دنبال کنند. البته این بحث امر به معروف و نهی از منکر، خیلی بحث متعالی و بزرگی است. این چیست؟ این است که شما باید اول از دولت و کارگزاران شروع کنی، این نیست که مثلاً بگویی حالا ما یک سری کار‌هایی را انجام دادیم، شما بایستید کنار، نه این دولت سایه ما دقیقاً معنایش همین است که هر کس باید این را دنبال کند در حد خودش سایه به سایه که ببیند اینجا اگر مشکلی هست، این اعتراض را بیان کند. اعتراض که فقط در خیابان آمدن نیست، اعتراض یعنی این که بگوید اینجا این کار اشکال دارد و خطاست، این به نتیجه نمی‌رسد. در موضوع اگر ناقص است بگوید این ناقص است و جواب نمی‌دهد. این که دکتر فرمودند، بحث درستی است باید رفت در مردم نه فقط بگوییم آقا این دولتی است که، نه ما همین، دکتر من در این ده‌ها ساعتی که در دانشگاه‌های چه تهران، چه استانها حضور پیدا کردم، اتفاقاً در دولت رفیق ما هم بود؛ ۱۴۰۱ بود، باید می‌رفتی پنج تا شش ساعت صحبت می‌کردی و واقعاً دانشجو‌ها این طور نبود، بله چالشی بود، صحبت می‌کردند، چند بار روی سن می‌آمدند، می‌رفتند کنار، ولی سؤالات‌شان سؤالاتی بود که اگر شما توضیح می‌دادی، اتفاقاً قانع می‌شدند. بعضی جا‌ها بله شما ممکن است سؤال را بلد نباشی جواب دهی، نباید انتظار داشته باشی قانع شود. البته ما این را در دولت رقیب هم داشتیم، زمان آقای روحانی هم داشتیم. باز من همین حضور را در دانشگاه‌ها داشتم، عرضم این است همه قشرها را ببینیم، همین کارگران را باید رفت در بین آنها دید وقتی می‌آید صحبت می‌کند، نگوییم بله، این چیز‌هایی که شما می‌فرمایید از سر دلسوزی هم بیان می‌فرمایید، اما اینها کافی نیست، بالأخره آن می‌گوید شما که مدام می‌گویید همه این چیز‌ها را انجام ندادیم ما این کار را نکردیم، این که شما می‌فرمایید برنامه، برنامه یک وقت است یک نظر و یک ایده‌ای است یک نفر بیان می‌کند، اما این برنامه وقتی که شد قانون، دیگر می‌شود الزام. همه باید به آن انجام دهند. یعنی الان برنامه هفتم آمده است که رشد هشت درصد، این رشد هشت درصد که خود به خود اتفاق نمی‌افتد. این باید ریز شود. حالا این در معدن چیست؟ درکشاورزی چیست؟ در وزارت بهداشت چیست؟ در عرصه‌های مختلف چیست؟ این که عرض کردم یکی از اولویت‌های ما این است که این برنامه اگر می‌خواهد اجرا شود، شما به رشد هشت درصد بیفتی، آن موقع باید مأموریت تعریف کنی. باید به دانشگاهت بگویی آقای دانشگاه شما هم در این نقش داری، شما باید در کنار مأموریت‌هایی مثل تعیین واحد، درس و استاد، یک نقش ایفا کنی در ارزآوری، یک نقش ایفا کنی در ایجاد شغل. این باید کار تعریف شود، آن موقع این برنامه می‌خواهد. دولت باید این را دنبال کند.
سوال: ساز و کار مشخص اجرایی شما برای بسترسازی اعتراض مردم به ویژه اعتراض‌های صنفی و کارگری چیست که یک کارگری اگر حقوق معوق دارد، آیا او اجازه خواهد داشت که در کف خیابان اعتراض خود را مطرح کند یا ساز و کار برای او تعریف می‌کنید؟
جلیلی: دقیقاً این ساز و کار تعریف شده، این یک وقت است چه برنامه‌ای داری، یک وقت می‌گویی چه کارنامه‌ای داری؟ بحثم همین است که این حرف را بشنوید، کارگر این نیست که بخواهد بیاید کف خیابان، چه وقت می‌آید کف خیابان، وقتی که حرفش شنیده نمی‌شود، وقتی که شما دفترت را باز کنی کارگران هپکو و آذراب بیایند آنجا، هفت تپه بیایند، همه اینها بیایند مطرح کنند، بگویی باشد این حرفت را شنیدم، من یک وسعی دارم، در حد وسع خودم این را پیگیری می‌کنم و این را دنبال کنی و بعد حتی تشویق کنی، در همین وقایع آبان سال ۹۸ اتفاقاً همان زمان هم کسی نمی‌رفت دانشگاه، زمان دولت رقیب ما بود، من اتفاقاً در همین شهر آقای پزشکیان در دانشگاه شهید مدنی رفتم آن جا حضور پیدا کردم، دانشجویان آن جا مطرح کردند راجع به یک اشکالی که الان ماشین‌سازی تبریز این واگذاری‌اش این اشکالات را داشته، اتفاقاً من استقبال کردم گفتم کار دانشجو‌ها همین است. بعداً رهبری فرمودند و تحسین کردند همین کار دانشجو‌ها را.
سوال: یعنی معتقد هستید که رئیس جمهور با حضورش در کنار این اقشار در زمینه....
جلیلی: نه یکی این است، همه دولت، عرضم این است؛ این نیست که فقط یک نفر. من بحثم این است؛ این یک رویکرد است، یک پارادایم و یک نوع نگاه است که شما کارگر را فکر نکنید که این دیگر حالا به تو چه؟ ما این را واگذار کردیم، همان دولت وقت بود، واگذار کرده بود، می‌گفت من دارم بیچاره می‌شوم، کارگر داشت خودکشی می‌کرد. این را باید بشنویم و اتفاقاً این جواب داده است. وقتی که پیگیری کنی در حد وسع خود، حالا اگر همان زمان آقای دکتر هم حتماً پیگیری کردند یا مباحثی مشابه بوده، مثلاً گفته من هم در حد نایب رئیس مجلس دنبال می‌کنم، یکی هم بگوید من در این حد دنبال می‌کنم، این حرف‌ها را بشنود، هر کس وسع خود را پای کار بیاورد. این راه حل نیست که ما بنشینیم بگوییم این که نمی‌شود و ما بد عمل کردیم. الان سؤال مردم دقیقاً همین است. این بد عمل کردن‌ها از کجا می‌خواهد خوب شود؟
سوال: آقای پزشکیان شما اگر مشخصاً بفرمایید ساز و کار اجرایی برای همین اعتراضاتی که به آن اشاره کردید چیست؟
پزشکیان: راه حل علمی دارد که ما باید اگر در کشور بر اساس این راه حل برویم، اصلاً به این جا نمی‌رسد و از نظر اعتقادی هم این طور است که مثلاً باز حضرت علی در یکی از عباراتش می‌فرماید «امام هیچ وظیفه‌ای ندارد الا آن چیزی که خدا برای او معین کرده است» اول می‌گوید اعلام فی الموعظه؛ یعنی نامه امام به مالک اشتر، دستورالعمل. نظارت بر آن چه که او باید کند ما چیزی که داریم در مدیریت؛ سه اصل وجود دارد؛ چه کسی مسئول است؟ چگونه باید کار کند؟ همان ابلاغ فی‌الموعظه است. بعد پاسخگویی است. چطور باید جواب دهد؟ اگر ما در یک سیستم، برنامه وجود دارد، مسئول را بیاوری بگویید تو وظیفه‌ات این است این کار را کنی و اگر نکرد مجازاتش کنی، آن نمی‌تواند حق کارگر را ندهد، نمی‌تواند یک دانشجو را همین طور بیرون کند، نمی‌تواند حقوق پرسنلش را ندهد. مشکل ما الان در این کشور این است؛ شما الان راندوم فردا بپرسید ۹۹ درصد مدیران نمی‌دانند اصلاً قانون برنامه یعنی چه؟ حتی آن وزیر؛ خودش هم اطلاع ندارد. وزیری که نمی‌داند قانون برنامه یعنی چه؟ رئیس دانشگاهش نمی‌داند، رئیس دانشکده‌اش نمی‌داند، مدیرکل نمی‌داند، چه را می‌خواهید از اینها سؤال کنید؟ قدم اول این است که آن ابلاغ فی الموعظه را طرف از مجلس گرفت، بعد یک دستورالعمل بگذارد بگوید فلانی تو مسئولی یک تا چهار این کار‌ها را کنی، این پول، این منابع و این امکانات. این جواب هم باید بدهی، جواب نداد باید برخورد کنیم. ما مدیرمان مسئولیتش را انجام نمی‌دهد، کتکش را کارکنان می‌خورند، چرا؟ کتکش را آن مشتری که می‌آید می‌خورد. جواب مشتری را نمی‌دهیم. من خودم آن موقع که نایب رئیس بودم در خیابان‌ها؛ این بانک‌ها پول مردم را خورده بودند، مدام می‌زدند. ما رفتیم اینها را جمع کردیم چیست قضیه؟ یک دفعه دیدیم حق با اینهاست. آدم‌های آنها را صدا کردیم، رفتیم با همین مبنایی که در حقیقت بود، نمی‌دانم بحث آن مفصل است، با رئیس قوه قضائیه صحبت کردیم، با معاون اول رئیس جمهور صحبت کردیم، برنامه گذاشتیم، نشستیم یک به یک و یواش یواش مشکلات آنها را حل کردیم. گناه هم از حاکمیت بود و از مردم نبود.
سوال: آقای پزشکیان با فرض تمام این سازوکار‌هایی که اشاره کردید، ولی باز ممکن است تخلفی اتفاق بیفتد و صدای اعتراض خیلی‌ها را...؟
پزشکیان: من می‌گویم آمده بود در خیابان، صدایش کردم، پیگیری کردم، مشکلش را حل کردم و مقصر هم...، قوه قضائیه باید آن آدم‌هایی که پول اینها را خورده بود برخورد کند، حالا نمی‌دانم برخورد کرد یا نکرد؟ بنده وزیر بودم، اعتراض کردند کارمندهایم، من نشسته بودم یک طبقه پایین‌تر، دیدم بچه‌های حراست مدام این طرف و آن طرف می‌دوند که صدا در نیاید. گفتم چه شده دارید این طور؟ گفت هیچ چیزی نیست. گفتم هیچ چیزی نیست برای چه اینها داد می‌زنند؟ گفتند حقوقشان را ندادند. گفتم چرا ندادید؟ گفتم بروند پایین در نمازخانه بنشینند، رفتند پایین گفتند پول ما را ندادند، گفتم مقصر من هستم، من باید پول شما را می‌دادم، عذرخواهی کردم، رفتم دنبال کار و زندگی آنها. من مقصرم، پول کارمند را چرا ندادید؟ به کارمند پول ندادند با او برخورد می‌کنند؟
سوال: آقای پزشکیان بعضاً این مثلاً پیشنهاد‌ها را مطرح می‌کردند که اگر اعتراضات صنفی کارگری وجود دارد ما فضایی را آماده خواهیم کرد که هر کس اعتراض دارد در این فضا بیاید کارش را بلند کند.
پزشکیان: آن که قانون است. آن حق کارگر است.
سوال: دولت شما چه ساز وکاری را تعریف خواهد کرد؟
پزشکیان: وظیفه ما؛ میدانید مملکت چه زمانی درست می‌شود؟ ۱- باهم دعوا نکنیم، ۲- به قانون عمل کنیم. آن چه که قانون گفته را اگر بگویی او حق دارد بیاید اعتراض کند، اصلاً قرار نیست اجازه بگیرد. اینها می‌گویند اجازه بگیر، اجازه هم نمی‌دهند. حقش است اعتراض کند، قانون است، تو چرا؟ یا قانون را عوض کن، یا وقتی قانونی حق دارد اعتراض کند، چرا جلویش را گرفتی؟
سؤال: برای این که به اغتشاش تبدیل نشود چه راهکاری دارید؟
پزشکیان: اصلاً اگر ما راه حرف زدن بگذاریم، او دیوانه است اغتشاش کند؟ ما وقتی جواب نمی‌دهیم، وقتی به این جا که رسید بالأخره آدم دیگر از سیاهی بالاتر رنگی که نیست. وقتی دیگر جوابش را نمی‌دهیم، بلند می‌شود شیشه را می‌شکند. تو اگر به جای این که جوابش را بدهی، حرفش را گوش بدهی، مگر اینها دیوانه هستند؟ دکتر می‌گوید من با دانشجو نشستم حرف زدم، به پیر و پیغمبر این دانشجویان فردای مملکت ما هستند. اینها نخبگان ما هستند، حرف دارد، بنشین. مقصری بگو ببخشید درستش می‌کنم. نه قانعش کن که این قبول کند، نه این که اخراجش کنی، نه این که تهمت به او بزنی و انگ به او بچسبانی.
سوال: ادامه بحث را می‌خواهم بروم روی موضوع فضای مجازی؛ چون ذیل موضوع فرهنگ....
جلیلی: اگر این فرمایش آقای دکتر را من توضیحی عرض کنم؛ دکتر نکته خوبی را اشاره کردند، اتفاقاً، چون موضوع ما الان این است، بالأخره مردم می‌خواهند روز جمعه انتخاب کنند، اتفاقاً سؤال اصلی الان این است؛ پس رئیس جمهور الان اینجا چه نقشی باید ایفا کند؟ چه کاره است؟ اگر به قول دکتر، وزیرش، مدیرکلش، اینها قانون را نمی‌خواند، اشراف ندارد و به تبع آن، اجرا نمی‌کند، تمام سؤال ما این است، اتفاقاً مردم می‌خواهند اینجا انتخاب کند، می‌خواهند رئیس جمهوری را انتخاب کنند که دیگر وزیری را بگذارد که آن برنامه را بداند، بخواند و به آن ملتزم باشد و بتواند این قدرت اجرای آن را داشته باشد و بعد رئیس جمهوری باشد که بتواند ماهانه، شش ماه، از او سؤال کند. خب آقا این چه شد؟ شد پیش رفت یا نرفت و این جا هم مردم هم می‌توانند کمک کنند این جا دقیقا نقطه بسیار مهمی است ما یک وقت این است که همین را بگوییم و بگوییم که اینها نخواندند و انجام ندادند و دنبال نمی‌کنند همان جور که قبلا بوده خب چه بسا که آینده هم انجام شود یک وقت این است که می‌گویید نه اتفاقا آن برنامه‌ای که شما می‌گویید این است یعنی بحثم این است که اگر عرض می‌کردم آقای دکتر ما این برنامه را داریم می‌گویم اگر در برنامه کشور برنامه هفتم که قانونه آمده رشد هشت درصد این که خود به خود انجام نمی‌شود به قول شما این وزیر صنعت شما وزیر علوم شما وزیر کشاورزی شما این را بداند اشراف داشته باشد و برود به سمت این شما باید برنامه عملیاتی ازش بخواهید باید بگویید خیلی خب پس این رشد هشت درصد این میزان ارزآوری می‌خواهد این جا وظیفه توست این جا باید این کار را انجام بدهی.
سوال: موضوع را می‌خواهیم ببریم رو بحث فضای مجازی، چون ذیل موضوع فرهنگ موضوع بسیار مهمی است همان طور که مستحضرید فضای مجازی مشخصا دارای دو ساحت متفاوت است یک بخشی کسب و کار‌هایی است که مردم در فضای مجازی انجام می‌دهند و یک بخشی هم آسیب‌هایی است که برای اقشار آسیب پذیر مثل کودکان یا نوجوانان یا کلاهبرداری که در فضای مجازی اتفاق می‌افتد ساحات دیگری هم دارد ولی مشخصا درباره این دو موضوع می‌خواهیم صحبت بکنیم آقای جلیلی شما پیش از این اشاره کرده بودید که معتقد به مسئولیت پذیری در موضوع فضای مجازی هستید، اما منتقدین شما معتقدند که شما به دنبال ایجاد محدودیت در فضای مجازی هستید مشخصا ممکن است بگویید که مرز مسئولیت پذیری و محدودیت کجاست؟
جلیلی: ببینید من قبلا در مناظرات گفتم یکی از باور‌های من این است ما اگر شعارمان این است که یک جهان فرصت این را صادقانه می‌گویم یک بخش عمده‌ای از فرصت‌ها امروز در فضای مجازی است امروز فضای مجازی با فضای واقعی عجین شده و کمک آن آمده و خیلی از این موضوعاتی که امروز ما مطرح می‌کنیم برای رفاه مردم، برای تسهیلات، برای اینها با همین فضای مجازی شکل می‌گیرد و این یکی از آن مهمترین نکاتی است که دولت باید اتفاقا برایش برنامه داشته باشد الان همین که اشاره فرمودند یک وقت است می‌گوییم آقا اینها یک وزیری یک کسی یک چیزی می‌گوید نه اتفاقا باید این جا مشخص شود، چون نگاهت به فضای مجازی چیست چگونه می‌خواهی کار را انجام بدهی حالا مصداقی دیگه یعنی می‌گویند آقا سرعت اینترنت کم است می‌شود کلی صحبت کنی یک وقت است می‌گویی این بحث بسیار مهمی است ما مثلا این را بررسی کردیم آقا خب بله اگر شما می‌خواهی از فضای مجازی خوب استفاده کنی باید بتوانی سرعت شایسته را هم داشته باشی که بهتر از این بهره را ببری که بررسی‌های ما این است که مثلا سرعت اینترنت موبایل می‌شود حداقل ده برابر و اینترنت ثابت را ۵۰ برابر افزایش داد این را صبح در جمع فعالان اقتصادی دیجیتال هم گفتم این جمع بندی ماست نگفتیم هشت برابر این براساس محاسبه انجام شده این کار‌ها را می‌شود انجام داد ممکن است که بگوید که من بیشتر انجام می‌دهم یا کمتر عرض من این است که هر عرصه‌ای هر آزادی هر موضوعی برای این که بتواند از آن شما بهره برداری حداکثری، مستمر و پایدار داشته باشید چکار باید بکنی؟ این چه چیز آزادی را حفظ می‌کند مسئولیت پذیری شما در جاده همین شما مثلا جاده می‌کشی هزینه می‌کنی اتوبان می‌کشی، اما چه چیز آن را قابل استفاده می‌کند این که جایش می‌زنی سرعتش ۱۱۰ یک جا می‌زنی ۹۰ یک جا می‌زنی آقا یک طرفه . برای این که این بتواند کار را انجام بدهد همه هم می‌پذیرند اینها یک چیز‌های پذیرفته شده است مربوط به ما هم نیست در همه دنیا وجود دارد این مسئولیت پذیری که من عرض کردم این است. مسئولیت پذیری است این نیست که شما بگویید مثلا چرا آقا این جا نوشتی سرعت این، سرعت مثلا ۱۱۰ در این اتوبان نه بعضی برای این است که این جا اتفاق این اتوبان در این حد می‌تواند کار انجام بدهد من عرضم این است که در عرصه‌های مختلف اگر ما مسئولیت پذیری را البته این نکته درست است این مسئولیت پذیری نباید سلیقه‌ای باشد باید قانون باشد. نباید حتی قانون هم هر روز عوض بشود باید یک چیز مشخصی باشد ما در اقتصادمان همین را داریم در صنعتمان داریم در فضای مجازی داریم در فرهنگ داریم در همه این چیزهاست اگر این خارج از سلیقه باشد یک استانداردی داشته باشد مشخص باشد با رفتن آدم امر این عوض نشود این حتما کمک می‌کند آن وقت این فضای مجازی شما می‌شود یک فضای بسیار موثر و یکی از افتخاراتمان امروز این است این که من می‌گویم فرصت که ما امروز یک نیروی انسانی بسیار ارزشمند داریم همین امروز صبح بسیار لذت بردم در جمع فعالان اقتصادی این عرصه دیجیتال که بودند اینها می‌دیدند شما یک بستر‌های بسیار خوبی داریم اتفاقا بحث اینها امروز چی بود همین یکی از مطالباتشان این بود که بسیاری از این کار‌ها را دولت لازم نیست انجام بدهد ما خودمان انجام می‌دهیم فقط شما مانع نشوید این خودش یک کمک بزرگ می‌کند یک دولت اگر برود در بخش‌های مختلف چه بخش سلامتش چه فضای مجازیش چه بحث‌های دیگر برود در بحث تنظیم گری عوض این که خودش را بیاید جای مردم بگذارد، بله شما مردم را در این حد برایشان این فضا را باز کنید بستر را ایجاد کنید خیلی از این کار‌ها را آنها به بهترین شکل می‌توانند انجام بدهند این جا بله شما باید کمک کار باشید بحثم این است اتفاقا بار‌ها گفتم ادارات ما وزارت خانه‌های ما باید پناهگاه مردم باشند ملجاء مردم باشند نه این که بگویند وای این را چه جوری رد بشویم این هفت خوان را چه جوری بگذرانیم یا این اصطلاحاتی که خدا سرکارت را به فلان اداره نندازد، این آن بحث است.
سوال: این توضیح را بدهیم که شما به مدت چهار دقیقه بیشتر از آقای پزشکیان صحبت کردید استدعایم این است که مدیریت بفرمایید که در پاسخ‌های بعدی این زمان مستهلک شود. آقای پزشکیان شما که در موضوع فیلترینگ به صراحت گفتید بساط فیلترینگ را جمع خواهید کرد ممکن است که مشخصا بفرمایید آقا واقعا به هیچ محدودیتی نیستید این را توضیح بدهید.
پزشکیان: در تمام دنیا در موارد خاص محدودیت‌هایی دارند این جوری نیست ولی این که آن موقع را بگیریم الان که هیچ مساله‌ای نیست فیلترینگ بگذاریم برای مردم و پشت سرش مردم بروند یک عده دکان درست کنند فیلترشکن بخرند بیشتر از اینترنت دارند پول فیلترشکن می‌دهند مردم خب برای چه دارید این کار را می‌کنید تازه در فیلترشکن دیگه آن محدودیت را شما نمی‌توانید انجام بدهید آن کنترله نیست فیلترشکن می‌خرد به هر سایتی دلش خواست می‌تواند برود.
سوال: مشخصا اگر ممکن است بفرمایید که شما در کنار فرصت‌های فضای مجازی چگونه آن را مدیریت خواهید کرد دولت آینده شما چه مدیریتی در فضای مجازی خواهد داشت؟
پزشکیان: مدیریت مساله بستگی دارد در کجای قضیه شما می‌خواهید مدیریت، بحث‌های اداری، بیمارستانی، خدماتی، دارایی، بانکی، اینها همه اش به اینترنت وصل است الان آموزش در دانشگاه‌ها بیشتر کارهایش به صورت مثلا کتابخانه‌ها به صورت مجازی دارند شکل می‌گیرند ارتباطات با دنیا براساس این سیستم است شما نمی‌توانید بگویید ما فقط در قفس می‌خواهیم باهم زندگی کنیم با دنیا هم رابطه نداریم شما اگر بخواهید این ارتباط را برقرار کنید باید اینترنتی داشته باشی که به اصطلاح فیلترش نکنند.
سوال: یک موضوعی که مطرح می‌کنند عدم مسئولیت پذیری سکو‌های خارجی نسبت به کاربران ایرانی؟
پزشکیان: باید اجازه بدهیم همین بحث‌هایی که الان آقای دکتر فرمودند صاحبان آن شرکت‌ها خودشان بروند با آنها صحبت کنند بعد آن مسئولیت را با آنها قرارداد ببندند همین شرکت‌ها می‌گفتند آقا اجازه بدهید برویم با اینها صحبت کنیم بگوییم ما در این محدوده از این به بعد شد شما مثلا این سرویس را ندهید این روند را هم می‌شود با آن صاحب فرآیند که دارد این کار را می‌کند با آن انجام داد هم خود دولت می‌شود برود با اینها بنشیند قرارداد ببندد . الان دارند این فیلترشکن‌ها را می‌دهند پول در جیب چه کسی می‌رود و چقدر بلا سر آن کسانی که از این طریق اینترنت و از این فضای مجازی داشتند زندگی می‌کردند با این کاری که دارند از زندگی ساقط کردند این مردم را، خب ما نباید کاری بکنیم، آن محدودیت‌ها در تمام دنیا وجود دارد و خود آمریکا هم الان میگه از فلان فضای مجازی حق ندارید اصلا حذفش می‌کند ما می‌توانیم این کار‌ها را در مواقعی که نیازه در هر کشوری این کار را می‌کنند ما هم بکنیم ولی الان در وضعیت عادی همه دارند از فیلترشکن استفاده می‌کنند پول هم می‌دهند برای چی دارند این کار را می‌کنند چرا جلوی این کسانی که این فیلترشکن‌ها را می‌فروشند نمی‌گیرند تازه این آدم‌هایی که فیلترشکن می‌خرند بچه‌ها به فضا‌هایی می‌توانند وارد شوند که در حالت عادی اینها اصلا نمی‌شود وارد شد و در ضمن غیرقابل کنترل هم است حالا فیلترشکن که می‌دهند حتی موقعیت هم نمی‌توانی پیدا کنی کجاست ولی وقتی در اختیار سیستم است راحت می‌توانی مدیریت کنی کارت را انجام بدهی کمک بکنی و نظارت بکنی ما با کاری که در رابطه با فیلترکردن انجام دادیم حالا یک موقعی تظاهرات بود نمی‌دانم اعتصابات بود می‌گفتیم هر حاکمیتی ممکن است اینها را قطع کند خب قطع کند خب حالا که هیچ خبری نیست برای چی فیلترشکن به اصطلاح فیلتر می‌کنید مردم را از زندگی ساقط می‌کنید تازه دانشگاه‌ها هم با همین مشکل مواجه می‌کنید بیمارستان‌ها را با همین مشکل مواجه می‌کنید ارتباطات دانشگاهی را با مشکل مواجه یعنی واقعیت قضیه این است که ما باید کاری بکنیم مردم در این فضا راحت بتوانند زندگی کنند درآمد کسب کنند دنیایی از فرصت و امکانات در این فضا وجود دارد با آن جا‌هایی که می‌خواهند قرارداد بزنند می‌توانند بروند با آنها یا این شرکت‌ها بروند با آنها قرارداد ببندند یا دولت برود با آنها قرارداد ببندد طبق این شرایط شما مثلا به ما سرویس بدهید.
سوال: پس شما با یک فیلترینگ کنترل شده در مواقع بحرانی موافقید؟
پزشکیان: مثل همه دنیا، کجای دنیا مثل ما دارد عمل می‌کند در دنیا چکار می‌کنند، ما که از خودمان قرار نیست چیزی را دوباره اختراع کنیم همه دنیا چکار می‌کند مشابهش برویم عمل کنیم ما دیگه کاری داریم می‌کنیم مردم را از زندگی داریم ساقط می‌کنیم اعتقادم بر این است که نباید این کار را بکنیم تازه این فیلترشکن‌ها بیشتر از خود اینترنت مردم دارند پول فیلترشکن می‌دهند. آنها چه کسی هستند که این پول‌ها را می‌خورند به کی دارند این پول‌ها را می‌دهند مالیات هم نمی‌دهند تحت نظارت دولت باشد که هم مالیات می‌دهد هم پولش را می‌دهد هم تو می‌توانی نظارت کنی هر وقت دلت خواست می‌توانی قطعش کنی در مواقعی که حالا مسایل امنیتی.
سوال آقای جلیلی سوال اختصاصی در موضع حکمرانی می‌خواهم از شما پرسش کنم سوال این است که شما معتقدید که پایگاه حزبی مشخصی ندارید ؟
جلیلی: در بحث فضای مجازی نکته‌ای دارم فکر می‌کنم اگر وقت باشد، چون بحث مهمی است خیلی از مردم سوالشان است این را توضیح بدهیم ببینید به هر حال این نکاتی که گفته می‌شود اگر می‌گوییم فضای مجازی یک فرصت است برای این برنامه داشته باشیم و این را به مردم مشخص بگوییم چکار می‌خواهیم بکنیم حالا من یک موردش را اشاره کردم در بخش قبل یکی از آن بحث‌ها این است که ما نگاهمان این است که می‌خواهیم در فضای مجازی مصرف کننده باشیم یا تولیدکننده نگاهمان به سکو‌های خارجی باشد یا داخلی نه این که از سکو‌های خارجی استفاده نکنیم آقای دکتر گفتند بله سکوی خارجی بیاید مسئولیت پذیری قبول کند مسئولیت بپذیرد آن هم مثل بقیه می‌تواند فعال شود آن هم می‌تواند کارش را انجام بدهد از آن فرصت هم باید استفاده کرد، اما بحث این است اگر شما این نگاه را دارید که می‌خواهید این جا فعال باشیم منفعل نباشیم ببینید یکی از برنامه هایمان این است و روی آن محاسبه و تاکید دارید که چرا نباید پول اینترنتی که دارد از مردم گرفته می‌شود و مردم آمدند محتوایش را تولید کردند به آن پرداخت بشود که بحثمان این است که ده درصد از این به آن داده شود این خودش ببینید چه فرصتی را ایجاد می‌کند چقدر شغل ایجاد می‌کند چقدر برای مردم ما یک منبع درآمد ایجاد می‌کند خب شما این را باید انجام بدی چرا این کار انجام نمی‌شود این یکی از موضوعات بسیار مهم است این که شما امکان اشتغال فراهم کنید صنعتی فضایی را در این جا بیایی پررونق‌تر بکنی ما این را ان شاء الله در برنامه‌ای که داریم این است که ما می‌توانیم ان شاء الله ششمین کشوری باشیم که یک کاوشگر می‌فرستیم به کشور ماه این بحث‌های بسیار مهم است که فضا برای شما ایجاد می‌کند که بتوانید از این فضا استفاده حداکثری کنید.
سوال: نگران عدالت در وقت هستیم در این موضوع .
جلیلی: درباره هوش مصنوعی هم قبلا صحبت کردم.
پزشکیان: قرار نیست که از چرخه تولید در دنیا بیاییم بیرون دنیا دارد الان به سرعت یعنی کشوری همه کار را خودش بکند این دیگه زمانش گذشته.
جلیلی: نه جانمایی کنید در آن چرخه و بعد در این چرخه شما جای خودتان را پیدا کنید آقای دکتر.
پزشکیان: چرا الان در ماشین مشکل داریم گفتیم خودمان تولید می‌کنیم چه بلایی سر مردم آوردیم با این ماشین‌هایی که داریم تولید می‌کنیم و بعد بنزین و در مثلا صد کیلومتر بیست لیتر مصرف کند بعد هم بخواهیم از این به بعد بگوییم گرانش می‌کنیم مگر می‌شود اگر بازار را باز کنیم یک رقابتی بوجود می‌آید آن وقت می‌توانیم بگوییم ما هم می‌آییم کار می‌کنیم نه این که بیاییم قفسی بیاییم دور خودمان درست کنیم بعد بگوییم این چیزی که تولید می‌کنیم شما باید همین را بپذیرید.
جلیلی: آن نکته درستی است باید این چرخه را باز کنید همه باشند، اما جانمایی کنید برای اقتصاد خودت در آن جا هم شما جایگاه داشته باشید.
پزشکیان: ولی ما داریم می‌بندیم کلا یعنی داریم کاری می‌کنیم که از چرخه تکنولوژی داریم خارج می‌شویم این را باید درنظر بگیریم ولی همان پشتیبانی که آقای دکتر آنها را باید در داخل تقویت کنیم، اما ممکن است در یک حلقه‌ای بتوانیم موفق شویم اصلا دنیا الان خیلی پیچیده است خود آمریکا نمی‌تواند از این چرخه بیرون بیاید تا چه برسد بگوییم در این مملکت همه کار‌ها را می‌خواهیم خودمان انجام بدهیم این شدنی نیست همین بلایی که سر خودرو‌ها در این کشور آوردند الان ماشین‌هایی اصلا آدم می‌ماند چه جوری با این مردم برخورد بکند ماشین‌هایی که مثلا فرض کنید قیمتش بیست هزار دلار است در این مملکت به مردمی که حقوق به اصطلاح صد دلاری دویست دلاری سیصد دلاری می‌دهیم می‌فروشیم صد هزار دلار خوابش را هم نمی‌بینند این ماشین‌ها را در صورتی که همان مرز را باز کنید ماشین بیاید خیلی راحت می‌تواند بخرد . الان اگر همان لندکروز بیاید با پول خودش دو میلیارد در این مملکت می‌فروشند بیست میلیارد مردم چه گناهی کرده اند که ما داریم این کار را باهاشان برای این که چرخ را بستیم یک عده به اصطلاح خودرو تولید می‌کنیم مجبورند از این خودرو‌هایی که به این وضعیت دارد استفاده کنند هم آلودگی دارد هم بنزین را این جوری مصرف می‌کند هم اصلا از کارخانه درمی آوری بعضی وقت‌ها تا خانه می‌رسی مشکل پیدا می‌کنی.