نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: ما میتوانیم با تعامل و تعادل روابط با آسیا، افریقا و غرب منافع خود را تنظیم کنیم، رئیس جمهور باید قدرت فهم این مناسبات را داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه پرسش جمهور میزبان آقای مصطفی پورمحمدی نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود.
سؤال: قرار امروز خیابان حجاب چطور بود؟
پورمحمدی: خوب بود، الحمدلله، جمعیت خوبی آمده بودند، از همراهان، همفکران و کسانی که نسبت به من علایق داشتند. سعی کردم بیشتر؛ یک صحبت عمومی کنم تا برنامه انتخاباتی خود را بخواهم شرح دهم. من به موضوع انتخابات، مشارکت و حضور مردم توجه بیشتری دارم و این را برای نظام و کشور بسیار مهم میدانم. سعی کردم این را برجسته کنم و الحمدلله خوب بود.
سؤال: دیشب هم یک جلسه با مجموعهای داشتید به عنوان کنشگران فضای مجازی؛ همین عنوان یا فعالان فضای مجازی که طرفداران شما هستند؟
پورمحمدی: نه.
سؤال: از همه طیفها بودند. الزاماً طرفدار شما نبودند.
پورمحمدی: بله آمدند، سؤالهای جدی کردند بعداً گفتند نه به او رأی نمیدهیم، ولی برای آنها جلسه خیلی جذاب بود، خیلی جلسه جدی، شفاف و من هم صریح جواب دادم. گروهها و ذهنیت خاص سیاسی آنها و منتخبین خاص خود را داشتند، ولی من فکر میکنم باید فضای اجتماعی را ما اشباع کنیم، آگاهی عمومی را بالا ببریم، اجازه دهیم گفتگوهای جدی بین دوستان، موافقین و مخالفین انجام شود.
سؤال: همان هدف بالا رفتن مشارکت که اشاره کردید، این نشست را برگزار کردید؟
پورمحمدی: و بالا رفتن آگاهی عمومی.
سؤال: سفر استانی نداشتید شما؟
پورمحمدی: نه من، چون دوستان ما از قبل خیلی آماده بودند، شوخی میکنند، زنبیلهای خود را از ۱۵ تا ۲۰ سال پیش خیلی گذاشته بودند، چند نفر که در دورههای قبل همه کاندید بودند، تازگی در مجلس بعضیها کاندید بودند، همه چیز آنها آماده بود. این حادثه شهید رئیسی غیرمترقبه بود، همه دیگر به نحوی غافلگیر شدیم. حادثه دردناکی شد، من حس کردم وظیفه دارم در این مرحله حضور پیدا کنم، به دلایلی که شاید توضیح دادم، بیشتر هم بدهم و از این جهت آمادگی قبلی داشتیم. مثل این که شما صداوسیما آمادگی نداشتید، خیلی به شما فشار آمد، به من هم خیلی فشار آمد، ولی من خیلی؛ ۳۰ برنامه برای استانها درست کردم؛ مجازی. ولی دوستان گفتند دیر رسیده و پخش هم نکردند.
سؤال: این سوابق آقای پورمحمدی که میدیدیم اشاره کردند که مسئولیت ایشان در ریاست سازمان بازرسی کل کشور گفته نشد و گفتند بنده اعلام کنم. همان طور که در ابتدا اشاره کردم، آن چه که امشب از شما خواهیم پرسید، سؤالهای مردم است. از صبح امروز به دست ما رسیده از طریق سامانه پیامکی و پیامرسانهای باشگاه خبرنگاران جوان و عین سؤالات مردم را از شما میپرسم و پاسخ را از شما دریافت کنیم. پرسیدند که به نظر شما رئیس جمهور در حوزه سیاست خارجی باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
پورمحمدی: اجازه دهید من چند نکته را مقدمتاً عرض کنم، کلی است. امشب آخرین برنامه تبلیغات انتخاباتی نامزدها انجام میشود و ساعات آخر تبلیغات است. من اول میخواهم به ملتمان عرض کنم؛ نظام به خصوص رهبری معظم تأکید داشتند که حقوق مردم دقیقاً باید استیفاء شود، انتخابات حق مردم است، تعیین رئیس جمهور؛ مدیرعالی اجرایی کشور باید سر وقت و طبق قانون انجام شود، تأکید داشتند این ۵۰ روز دقیقاً. این نکته خیلی مهمی است. کشور همه بسیج شد که این اتفاق به شکل مطلوب بیفتد.باید تشکر کنیم، احترام بگذاریم و این را نکته مثبت و برجسته نظام مان بدانیم.
نکته دوم؛ دستاندرکاران هستند، خیلی زحمت کشیدند. من خودم وزیر کشور بودم، انتخابات برگزار کردم، الان میدانم چه بر سر وزارت کشور، فرمانداریها و مجموعه اجرایی دارد میآید. شورای نگهبان، هیئتهای نظارت؛ سراسر کشور، خیلی کار سنگین است، بسیار مهم است. صداوسیما؛ رسانه ملی، این ایام خودمان دیدیم مجموعه صداوسیما چقدر زحمت میکشد، خبرنگاران، شبکه خبری، خود نامزدها، ستادها و هواداران آنها، عملیاتی که در اطراف انجام میشود، واقعاً انسان با حس خوب باید نگاه کند. این را شاکر خدا باشد، از همه تشکر کند. من صمیمانه تشکر میکنم از همه و این را بسیار مهم میدانم.
حضور در انتخابات مهم است
نکته دیگری میخواهم خدمت مردم عرض کنم؛ مردم، جدای از این که به چه کسی میخواهید رأی دهید، مشارکت شما مهم است، حضور شما در انتخابات مهم است، انتخابات؛ یعنی همبستگی ملی، اقتدار ملی، یعنی ما آمدهایم تا سرنوشت خود را خودمان تعیین کنیم. انتخابات یعنی به دیگران اجازه ندهیم در امور کشور ما دخالت کنند. بسیار بسیار اساسی است، اگر مشارکت بالا رفت، برابر دشمنانمان، در برابر تهدیدها و تحریمها با قوت بیشتری میتوانیم مشکلات را حل کنیم. در داخل رئیس جمهوری که با رأی بیشتر رأی میآورد، راحتتر میتواند به فکر مردم و چارهسازی و رفع مشکلات جامعه باشد.
اصلاً کسانی که در انتخابات شرکت میکنند، حس خوبی به آنها دست میدهد، احساس میکنند یک کار مثبت و ارزندهای انجام دادند. ببینید حرفهایی که دیگران میزنند، ما حضورمان چه فایدهای دارد در انتخابات؟ چه تأثیری داشته؟ من این سؤال را میکنم؛ حالا اگر نیاییم چه اتفاقی میافتد؟ مثلاً خیلی اتفاقات خوبی به نفع شما که رأی نمیدهید، میافتد؟ حدس نمیزنید اگر بیایید در انتخابات، الان آثاری که اول گفتم برجای میماند. نکته مهمتر، راجع به یک کاندیدایی که ۱۰ تا ۲۰ درصد به دیدگاه شما نزدیکتر است، باز ۱۰ تا ۲۰ قدم شما جلوتر هستید.
اجازه ندهید دیگران بر افکار، عواطف و احساسات ما تسلط پیدا کنند، امروز روز مهمی است، پس فردا بسیار تعیین کننده است، برای سرنوشت تک تک ما و فرزندان ما، با احساس مسئولیت که میدانم همه شما این احساس عمیق و دقیق را دارید، با توکل بر خدا و حسن ظن به این که این مشارکت، آثار و برکات زیادی برای همه ملت ما خواهد داشت، انشاءالله شرکت میکنید، به هر کسی هم که فکر میکنید به نفع و صلاحتان است، با نیت خالص رأی دهید، انشاءالله خداوند بهترین خیرات را برای شما مقدر خواهد کرد.
میتوانیم با تعامل و تعادل روابط و تنظیم آن با دیگر کشورها منافع خود را تنظیم کنیم
سؤال: پرسیدند به نظر شما رئیس جمهور در حوزه سیاست خارجی باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
پورمحمدی: الان ما در شرایط حساس تاریخی هستیم، رئیس جمهور باید اولاً روابط خارجی را بفهمد، مناسبات قدرت را بفهمد، این بلوکبندیهای سیاسی جهان را بفهمد. مذاکرات را لمس کند، با داد و ستدهای بینالمللی برخورد داشته باشد. من نمیگویم یک دیپلمات باشد، در مذاکرات زیادی حضور داشته باشد، ولی اگر بیگانه باشد، خیلی عقب است از تأثیرگذاری، ناچار است به دسته دو و دسته سه بسپارد، مثل یک مربی میماند که خودش نمیتواند بازی را بچرخاند. این بازیکنان هستند که میچرخانند. بعد بازیکنها با فکر و خواست مربی هماهنگ نیستند. این مسئله؛ بسیار مهم است. الان در منطقه ما، به خصوص کشور ما؛ هم چین، هم روسیه، هم اروپا و هم منطقه امریکا دخیل است. یعنی منافعی دارند از آن طرف احساس نگرانی میکنند، ما تأثیرگذار در امنیت، منافع و روابط آنها هستیم. باید بفهمیم چین چه خواستهای از ما دارد، آیا چین باید سیاستش را با ما تنظیم کند؟ بله ما یک قرابت بیشتری با چین داریم، آیا روسیه سیاستش را با ما تنظیم کند؟ این طور نیست. ما نزدیکی به روسیه داریم، ما باید ببینیم آنها منافع خودشان را در نظر میگیرند، ضمناً با ما ارتباطات بهتری دارند و منافع مشترک بیشتری داریم، ولی این طور نیست که همه سیاست ما با چین و حتی روسیه و حتی کشورهای منطقه؛ مشترک باشد. ما با اروپا درست است یک خرده فاصله و نقطهگذاری داریم، ولی باز منافع مشترک داریم. ما میتوانیم با تعامل و تعادل روابط و تنظیم روابط حتی با آمریکا، روسیه، چین، غرب، منطقه، آسیا و افریقا، منافع خودمان را تنظیم کنیم و رئیس جمهور باید قدرت فهم این مناسبات را داشته باشد. تیمی که دور خودش جمع میکند، بتوانند بازیگران قوی در این صحنه باشند، لحظهها را بررسی کنند، خیلی خلل و فرج در روابط بینالمللی وجود دارد، اگر تیم قدرتمند و رئیس جمهوری که هوشیار باشد، توان فهم و قدرت مدیریت خوب بازیگران را داشته باشد، من مطمئنم میتواند گامهای بلندی را برای منافع کشور در دفاع از حقوق ملت ایران میتواند بردارد و اگر طبعاً این فرصت به من داده شود، احساس میکنم که گامهای بلندی را درجهت منافع ملی برخواهیم داشت.
سؤال: پرسیدند نظر شما در مورد شیوه مواجهه با تحریمها چیست؟
پورمحمدی: بحث تحریم؛ واقعاً جدی است. اولاً تحریم را کوچک نگیریم، این مسئله خیلی مهم است. اولاً عدد و رقم تحریم را بفهمیم، ببینیم تحریم روزانه به ما چه آسیبی میرساند، این که ادامه تحریم بر اقتصاد ایران چه بلایی میآورد. اینها را اصلاً نتوانیم، نگذاریم کنار، خودمان را در تله تحریم قرار ندهیم، بگوییم تحریم که شدیم، آب که از سر گذشت چه یک متر، چه صد متر.
این خیلی اشتباه بزرگی است. اینها که برای خودشان دارند تحریم میکنند، ما هم که زورمان نمیرسد در داخل خودمان یک کاری میکنیم، نه در منطقه رفیق و آشنا داریم؛ چین و روسیه داریم، این طور نیست، این خیلی سادهسازی است. ما در رفع تحریم باید تمام قدرت و ظرفیت خودمان را بسیج کنیم. از هیچ نقطهای نباید بگذریم. معتقدم با قدرت؛ برجام بخشی از منافع ما را تأمین کرده، خیلی هم خوش به حالمان نباید شود. ولی از همان بخش کوچک هم باید جدی پیگیری کنیم و حتی مناسبات دیگر، مذاکرات دیگر و رفت وآمدهای بیشتری را آغاز کنیم.
این طور نیست که در دنیا بسته باشد و ما آدمهای ناتوانی باشیم. ما دیپلماتهای قویای داریم، بازیگران خوبی داریم؛ در گذشته، حالا هم هستند، همه طیفها، مدیر کشور باید قدرت داشته باشد، از این ظرفیت خوب استفاده کند. سیاست خارجی خوشبختانه در شورای امنیت ملی رقم میخورد، رهبری نهایتاً درایت، حمایت و هدایتش مهم است، رئیس جمهور باید بتواند این فضا را خوب جمع کند، مشورتهای لازم را از رهبری معظم بگیرد، تدابیر لازم را دریافت کند و با قدرت سازماندهی کند برای رفع تحریم، در داخل هم بحث خنثیسازی خیلی مهم است. ما یک کارهایی در ۱۵ سال گذشته کردیم که اگر اقتصاد ما خوب بود و مشکل هم نداشتیم، نباید این کار را میکردیم. نباید منابع کشورمان را؛ سوخت، انرژی، گرانترین کالای جهان؛ امروز انرژی است.
ما حداقل سه برابر مصرف انرژی در اروپا استفاده میکنیم. من اصلاً یک حرفی دارم با شما و مردم، ما چه مدلی را برای توزیع منابع انرژی خود در جامعه تجویز کنیم؟ من میگویم مثل رفاهی که در اروپاست، خوب است؛ در حد اروپا ما رفاه داریم. گاز، برق، بنزین، گازوئیل و منابع این تیپی ما، درست؟ من میگویم آن مقداری که در اروپا مصرف میشود، ما مجانی بین مردممان توزیع کنیم، خیلی خوب است. حداکثر آن میشود ۶۰ میلیارد دلار، ما امروز نزدیک ۱۳۰ میلیارد دلار انرژی مصرف میکنیم. یعنی با یک حرکت، البته تصمیم سخت است، این حرف ساده نیست من میزنم، بسیار مشکل است، مدیر باید صداقت داشته باشد، جسارت تصمیم داشته باشد، قدرت اجرا و مردم باید اعتماد و همراهی کنند. سخت است اجرای آن. به مردم سخت میشود یک خرده داد.
قدرت اقتصادی و ملی خود را کم ندانیم
سؤال: یعنی چه اتفاقی معتقدید باید بیفتد؟
پورمحمدی: ما تجربه کردیم در سهمیهبندی سوخت؛ سال ۸۵ تجربه کردیم دولت نهم. مصرف از ۶۴ میلیون لیتر در روز را آوردیم به ۳۷ میلیون لیتر، فشار آمد به مردم. تا شش ماه مردم به ما اعتماد کردند، آهسته آهسته مشکلات را برطرف کردیم. نهایتاً با ۴۶ تا ۴۷ میلیون لیتر؛ همه کار کشور پیش رفت. ما با مشکلی روبرو نشدیم. میشوداینها را تدبیر کرد. آن وقت شما گرانترین کالای خود را هدر میدهید و اسراف میکنید. این همه مشکل کشور دارد، شبکه حمل و نقل، حالا شبکه ریلی، کلی لوکوموتیوهای ما خوابیده است الان، ریلهای ما مشکل دارد. ناوگان بیابانی ما، ناوگان شهری و هوایی ما، اینها همه فرسوده شده و به بازسازی نیاز دارد. با این پولهای عادی که نمیشود. اینها منابع کشور است، تصمیمهای سخت و بزرگ میخواهد. این جاست که باید برای خنثی سازی تحریم، این تعیینکن است. اگر دنیا بداند ایران قدرت دارد خودش و منابعش را جمع کند، صرفهجویی کند، در اولویتهای خود مصرف کند، پشیمان میشود از تحریمش، چرا؟ میبیند ناکارآمد است.
البته ما هم مقاومت و تاب آوری خوبی داشتیم، من احساس مثبتی دارم نسبت به گذشته، دنیا دنبال تحریم فلج کننده و دنبال فروپاشی ایران بود و فروپاشی اقتصاد ایران بود، نتوانست، همه آنها اقرار میکنند مردم. این را کم ندانید، قدرت اقتصادی خود را کم ندانید. قدرت ملی خود را کم ندانید، قدرت مدیران، کارشناسان، بخش خصوصی و بخش مردمی و قدرت خودتان را کم ندانید. در دنیا شما کارهای بزرگی کردید، این روزهای سخت خواهد گذشت. تمام تاریخ این چنین است. ملتها شرایط سخت را عبور کردند. آن چه که مانده، مقاومتشان و پیروزی آنها بوده است. این در تاریخ مانده است. ۴۵ سال ما سختی تحمل کردیم، ولی...، بروم حاشیه بزنم؛ پیام انقلاب اسلامی؛ دفاع از مظلوم و مقابله با ظالم بود. برجستهترین مظلوم امروز؛ فلسطینیها هستند.
ظالمانهترین دشمن انسانیت؛ صهیونیستها هستند. ۴۵ سال ملت ایران تحمل کرد، امروز پژواک پیام شما، امام و رهبر شما دنیا را گرفته است. جوانان در اروپا، آمریکا، نقاط آسیای دور، اقیانوسیه، آفریقا، جنوب آفریقا و آمریکای لاتین دارند پیام شما را بازتاب میدهند، حرف شما را علیه ظالمین میگویند، این حرکت خیلی حرکت بزرگی است، کمتر در تاریخ اتفاق افتاده است. ما فقط در نهضتهای بزرگ؛ نهضتهای انبیاء و حوادث مهم تاریخی دیدیم. اتفاقاتی که در برابر تحریم افتاده است، خیلی جالب است، بسیار مهم است، ولی ما تدبیر کامل نداشتیم، تدبیر کامل؛ رفع تحریم در خارج، خنثیسازی تحریم در داخل. یکی را گفتم؛ صرفه جویی سوخت است، خیلی کارهای دیگر هم باید انجام شود که من در برنامههای قبلی، اگر هم این برنامه شد به سؤالات خواهم پرداخت.
احزاب ساماندهی می شوند
سؤال: شما درباره تحزب صحبت کردید، برنامه شما برای نظام حزبی در کشور چیست؟
پورمحمدی: کشوری که بر پایه انتخابات تأسیس شده؛ جمهوری، امام محکم روی جمهوری ایستاد. رهبری معظم روی مردمسالاری با تعبیر مردمسالاری دینی ایستاد. سال اول انقلاب؛ ۵۸، ما پنج انتخابات بزرگ داشتیم، خیلی مهم است و تا امروز همه کار مردم با انتخابات انجام شده است. حالا انتخابات بعضیها خوب بوده، بعضی نوسان داشته، اینها که طبیعی است و در همه جا اتفاق میافتد، کشوری که هر سال، دو سال یک بار انتخابات دارد، همه چیز آن با انتخابات است، باید نظام انتخاباتی آن کامل باشد. قانون انتخاباتی آن باید کامل باشد، اغلب دنیا قوانین انتخاباتی آنها یا اساسی است یا قوانین ثابت است که کم تغییرش میدهند، چون باید قابل پیشبینی، براورد و محاسبه باشد. کسی دستاندازی در آن نکند.
آیا این تیم، جناح و حزب میآید سر کار قوانین انتخابات را به نفع خود درست میکند، آن حزب میآید قوانین انتخابات را به نفع خودش، یا آن جناح، این را خیلی اجازه نمیدهند. این تقریباً ما مشکلاتی داشتیم، اخیراً با سیاست کلی یک مختصری انجام شده، ولی متأسفانه کامل انجام نشده و این مشکل قانونی هنوز برقرار است. نکته دوم؛ بستر انتخابات و مشارکت سیاسی چگونه است؟ باید سازمان داشته باشد. الان ما شش نامزد هستیم، ۲ تا ۵ نامزد به یک جناح فکری تعلق داریم، یکی به یک جناح فکری، ولی هیچ کدام از جناحهای فکری نمیگویند این برنامه کامل ماست، حمایت میکنند، برای این که آقا پیروز شود؛ ۲۰ تا ۳۰ هزار پست و دسترسیهای گسترده، امکانات فراوان داخلی و خارجی؛ همه میخواهند این را بگیرند.
در اختیارشان باشد، همه طبیعی است. حالا میگوییم برای کمک و خدمت است. همه این حرفها درست است ولی کلی قدرت، امکانات و مزایاست، تعارف نداریم که، همه این حرفها در آن است. انشاءالله قصدمان خیر است، میخواهیم همه خدمت کنیم، آن کار خالصانه را انجام دهیم، امیدوارم. ولی شما ببینید بگویید با چه برنامهای، با چه اصولی، برخی میگویند اصول داریم. اصول آنها شخصی است. مثلاً میگویند ما یک دولت سایه تشکیل دادیم. دولت سایه باید در حزب باشد، آدرس و شناسنامه باید داشته باشد، قابل پاسخگویی باشد. این آقا اگر آمد و موفق هم شد، فردا مردم قبول نداشتند، میگوییم کدام حزب، کدام گروه، میگویند خودش بود. به این میگوییم بلبشوی سیاسی، این آشفتگی سیاسی است. این باید سازمان پیدا کند. برخی میگویند مردم ایران اصلاً جمعگرا نیستند، دیدی بازی جمعی؛ فوتبالشان ضعیف است، کشتی آنها قوی است. نه اینها اشتباه است. اینها القاهایی است متأسفانه برای این که امکان تجمیع و سازماندهی و سامان سیاسی پیدا نکنیم. اتفاقاً مردم ما در گذشته خود نشان دادند حرکتهای جمعی بسیار خوب و سازماندهی خوب داشتند، از این جهت تحزب، نه حزب باحال، من جسارت میکنم؛ حزببازی است.
این که حزب نیست؛ ۱۳۰ ما الان حزب شناسنامهدار چپی، راستی، میانه، به اینها که حزب نمیگویند، قوانین پشتیبان، بودجه، کنترل و نظارت و قدرت تأثیرگذاری در مناسبات کشور میخواهد، سیاستهای خود را نسبت به سیاست خارجی باید بگوید، به داخلی بگوید، موضوعات اقتصادی را باید بگوید تا مردم بفهمند در طول زمان، نه در ۱۰ روز. ما الان در ۱۰ روز آمدیم حرفهای خود را بزنیم. اصلاً مردم میتوانند قضاوت کاملی کنند. این هم که الان بلوکبندیهای رأی، به نظرم همان بلوکبندیهای جناحی است که از قبل بوده، دوستانی سایت، ستاد، روزنامه، پول و عوامل اجرایی داشتند، یک بلوک ۱۰، ۱۵، ۲۰ درصدی رأی دارند، الان همان است و این به نظرم کامل نیست. من احترام میگذارم، مهم است، قبول داریم، اما این یک سامان کامل فعالیت سیاسی در کشور نیست و مافیا در این شرایط میتواند دخالت کند. مافیا در این شرایط با پول ریختن، با سازمان رأی و سامان دادن، با تبلیغات و رسانه در اختیار گرفتن میتواند جهتدهی به آراء و افکار عمومی بکند، البته مردم ما خیلی هوشیارند، ولی به هر حال شوخی که نیست، از این جهت تحزب؛ جدی است، به نظرم راهکار اساسی است. جا دارد، صداوسیما انشاءالله با این قصه بعداً کار کند.
سؤال: در صورت پیروزی در انتخابات در این زمینه میخواهید که یک کار قانونمندی را دنبال کنید، موضوع تحزب را در شکل قانونی بیاورید؟
پورمحمدی: حتماً، من لایحه خواهم داد، ساماندهی خواهم کرد، آنها که دغدغه دارند؛ با آنها مباحثه خواهم کرد. یک فضای جدی مبارزاتی اجتماعی را راه میاندازیم تا به یک قناعت اجتماعی و یک جمعبندی اجتماعی برسیم.
سؤال: لایحه جامع انتخابات مربوط به دوره وزارت کشور شما میشود؟
پورمحمدی: من شروع کردم ولی باز متوقف شد، دوباره رفتم، دیدم که بحث بعدی؛ همان پیشنهادی که خدمت رهبری دادم؛ سیاست کلی و خیلی طول کشید، این که من ۸۶ و ۸۷ وزیر کشور بودم، هنوز کامل نشده؛ خیلی فرصتسوزی اجتماعی است.
برای ساماندهی بورس برنامه دارم
سؤال: شما در مورد مشکلات بورس صحبت کردهاید، چرا بورسیها باید به شما اعتماد کنند؟
پورمحمدی: من سعی کردم که موضوعات تخصصی را با کارشناسان آن بحث کنم. البته من از زمانی که در دولتها بودم با مسائل اقتصادی درگیر بودم، خودم هم علاقه داشتم، در خانواده ما هم چند اقتصاددان داریم، یکسره حرف میزنیم. با اساتید اقتصاد هم مفصل گفتگو داشتم تقریباً صحبتها و آن برنامه جامع و منظومه فکری اقتصادی که ارائه دادم خیلی مورد استقبال قرار گرفت از دانشگاههای مختلف خیلی متخصص ایرانی خارج از کشور پیام دادند برخی نقاط نقدهایی داشتند ولی در کل پذیرفتند من برای بورس هم که صحبت کردم مشکلات بورس را گفتم راهکارهای بورس را که گفتم باز متخصصان بورس خیلی مورد توجهشان واقع شد.
ببینید بورس یعنی بازار سرمایه، بازار سرمایه یعنی دما سنج اقتصاد اگر شما مردم میخواهید بفهمید اقتصاد خوب است من به زبان ساده به شما بگویم به بورس نگاه کنید اگر وضع و حال بورس خوب است ببینیند اقتصاد خوب است اگر حال بورس خوب نیست با شعار و پر و پاگاندا و تبلیغات و این کار را کردیم اون کار کردیم و زیر ساخت درست کردیم آینده چی میشود نه یک خورده شک کنیم بورس دماسنج است نمایه اقتصاد بازار سرمایه است و بورس خوب چه چند عامل اساسی دارد، عدم دخالت در بورس باید راحت با قاعده بازار باید حاکم باشد دولت الان بیش از شصت درصد بازار سرمایه بازار بورس در اختیارش است خوب با دخالت که نمیشود بازار بورس را رو به جلو برد شفافیت میخواهد برخی از گزارشها در بورس شفاف نیست و این مسئله بسیار مهم است و رقابت میخواهد وقتی شما دولت یک طرف تو بازار است نهادها یک طرف تو بازار هستند مؤسسات شبه دولتی توی بازار هستند چه کسی میتواند با اینها رقابت کند اینها مشکلات جدی است بعد عدم تعارض میخواهد.
اصلاً شورای بورس یکی بانک مرکزی است یکی وزیر اقتصاد و دارایی یکی وزیر صمت است و یک عده دیگر، اینها اصلا تعارض منافع دارند نه منافع شخصی، بانک مرکزی میخواهد ارز را کنترل کند نقدینگی را کنترل کند آنها میگویند پول در بازار بریز ارز را ببر اینجا توزیع کن و افزایش تسهیلات بده آن میخواهد کنترل کند پول در بازار نریزد اصلا نقدینگی ایجاد نشود کل بازار را مختل میکند یا خوراک او میخواهد خوراک قیمت ارزان باشد او میگوید نه میخواهم گرانتر بفروشم شرکتهای دولتی و شبه دولتی هستند میخواهند جنس شان را گران بفروشند، از آن طرف ما میخواهیم با ارز نیمایی ارزونتر بدهیم ببینید خیلی پیچ داریم بورس و بازار سرمایه، اینها را باید حرفهای تخصصی اداره کرد و نمیشود دستوری رویش کنترل داشت همین میشود که متاسفانه به بازار سرمایه و بورس عارض شده و الان بخش بزرگی از جامعه ما گرفتارند سهام عدالتیها اصلا نمیدانند یا دولت آقای احمدی نژاد آمد یک کمکی کرد ولی الان کجای کار هستند حالا سالی یک میلیون دو میلیون چه قدر به آن ها سود میدهیم این نیست مشارکت مردم در بازار سرمایه جزء نقاط قوت یک اقتصاد خوب است ما حجمش بالا رفته تعدادش بالا رفته ولی اینکه چه قدر تاثیر تو فضای مثبت اقتصادی باشد نه البته عرض کردم مسئله بورس اقتصاد، ثبات اقتصادی، بازار ارز، نا ترازی بانکها َمثل سادهای نیست هر کسی هم قول میدهد و میگوید من یک روزه و دو روزه و یک ماهه و یک ساله حل میکنم یه خورده خوش باوری است.
سوال: چه قدر زمان میبرد؟
پورمحمدی: ببینید مرحله مرحله دارد اگر اعتمادسازی خوبی باشد، اگر برنامه درستی انجام بشود، اگر جلوی دخالتها گرفته بشود یک ثبات حداقلی به بازار بیاید این را میشود فکر کنم شش ماه تا یکسال میشو برنامهریزی کرد.
سوال: فقط برای ثبات؟
پورمحمدی: فقط چیزهای اولیه ثبات خیلی مهم است ثبات چیز سادهای نیست شش هفت تا محور دارد برای رسیدن به ثبات نه من حداقل هایش را میگویم این حس خوبی به بازار داده بشود این خودش در تعامل آهسته آهسته به تعادل میرساند ولی حتما چند سال طول میکشد.
سوال: چندسال؟ مثلا یک دوره ریاست جمهوری؟
پورمحمدی: کمتر، من برآوردم این است که مثلاً بین دو تا سه سال بازار سرمایه به یک ثبات منطقی و رونق مجدد بر میگردد الان چهار پنج ساله که به افت خورده.
سوال: شورای بورس که اشاره کردید به نظر شما چه تغییری باید درش ایجاد بشود؟ همان توضیحاتی که بیان کردید؟
پورمحمدی: خوب خودش سخت است نمیشود بگوییم وزیر اقتصاد در آن نباشد نمیتوانیم بگوییم رئیس بانک مرکزی در آن نباشد یا وزیر صمت.
سوال: پس باید چه اتفاقی بیفتد؟ این شرایطی که توضیح دادید نباشد؟
پورمحمدی: شاید مثلاً دولت یک نماینده مثلاً تعیین شود البته که قانون باید عوض شود این ساده نیست یعنی من که دارم میگویم مسئله سادهای نیست یا حق رای شان را کم بکنیم، در اقلیت قرار بدهیم اکثریت اینها نباشند که دیکته کنند به شورای بورس به هر حال کارهای سامان دهی حقوقی قضایی قانونی میخواهد که این اتفاق بتواند بیفتد.
سوال: شما مهمترین مشکل کشور را کاهش اعتماد مردم به مسئولان دانستهاید برای افزایش آن چه خواهید کرد؟
پورمحمدی: بله واقعاً یک کمی قول کمتر بدهیم، شعار کمتر بدهیم این مسئله اساسی است، آنچه نمیتوانیم وعده ندهیم به مردم صادقانه بگوییم نمیتوانیم ولی با هم کمک بکنیم به ما اعتماد میکنند ظاهر و باطنمان را یکی کنیم این مهم است و برنامه هایمان با فضای حرفهای و کارشناسی نزدیک باشد یعنی جامعه تخصصی حرف ما را قبول داشته باشد خود جامعه تخصصی و حرفهای به پشتیبانی ما میآید رانت از مناسبات مدیریتی کشور بیرون برود رانت اعتماد سوز است، جامعه را مختل میکند زمین گیر میکند، فساد همه سرمایه اجتماعی را داغون میکند با فساد هم من توضیح دادم با بگیر و ببند حل نمیشود، نشده خود من جزو عوام مدیریتها و سازمانهایی بودم بیشترین مقابله با فساد را انجام دادم بنده دارم خدمت مردم خدمت کارشناسان دارم میگویم این روشی کم ما مبارزه با فساد داریم جواب نمیدهد.
سوال: چه باید کرد؟
پورمحمدی: ده برابر این زندانی کنیم مجازات کنیم اعدام کنیم من فکر میکنم که برنامهها گفتم حالا توضیح میدهم حالا شاید تو سؤالات شما هم باشد ببینید این فساد که مال ما نیست همه جای دنیا هر کجا، پول، قدرت، شهرت نفوذ دسترسی به قانون، تعرفه، مجوز وجود دارد فساد هم میآید همه جای دنیا هم گرفتار فساد هستند خیلی هم روشن است دنیا هم دغدغه دارد دیگر محیط خود را میخواهد سالم کند چه کردند آنها هم دستگاه اطلاعاتی دارند، دستگاه قضایی دارند، دستگاه انتظامی دارند همه دارند از اینها استفاده کردند؟ نه، ما اصلا بار مبارزه فساد را بردیم گردن فراجا و نیروهای انتظامی و سپاه و نمیدانم وزارت اطلاعات و بیشتر قوه قضاییه و اینها نه اونجایی که مافیا میآید فساد ایجاد میکند مثل پولشویی، مثل قاچاق انسان، قاچاق مواد مخدر قاچاق اسلحه و شبکههای پنهان اینها مال کار مافیا است آره سیستمهای قوی میخواهد تازه دنیا همین را هم راهکار برایش گذاشته چه کار کرده دنیا دو تا سازمان و دوتا دستگاه قوی دارد یکی پلیس مالی یعنی سازمان مالیاتی، یکی سازمان مبارزه با پول شویی که بعضی با همان سازمان پلیس مالی و سازمان مالیاتی یکی است جالب است بهتون بگویم اختیارات پلیس مالی از همه ضابطین قویتر است حتی پلیس امنیتی قدرتش به اندازه پلیس مالی نیست، جالب است در دنیایی که در احوالات شخصی شهروندان حق دخالت ندارند و به شدت شهروندان مسئله دارند دستگاه حقوقی شان نظارت میکند رسانه شان نظارت میکند، پلیس مالی تنها جایی است که حق تجسس دارد در احوالات شخصی میتواند در گاو صندوق شما بیاید تمام حساب و کتاب شما را ببیند خیلی عجیب است داراییهای شخصی شما را از نزدیک در خانه تان چک کند.
سوال: چون اشاره کردید سؤال مردم است سؤال کاملاً بپرسم که در موردش بیشتر توضیح بدهید؟
پورمحمدی: خوب پس الحمدلله ما با افکار عمومی همسازیم یعنی من این را مسئله جدی میدانم.
سوال: سوال پرسیدند که آقای پورمحمدی وعده ایجاد پلیس مالی را دادند آیا استقرار پلیس مالی تجسس در زندگی شهروندان نیست؟
پورمحمدی: ببینید این مسئله خیلی مهم است مردم، عدهای از لایههای پنهان از خلل و فرج قوانین از رویههای نا مناسب از اینکه دستگاهها وظیفه خودشان انجام نمیدهند و آدمهایی را میخرند در هر سطحی میخرند دیدیم برخی متعصبانه وزرای ما، نمایندگان مجلس ما تو دورههای مختلف دیدیم قضات ما، کارشناسان ما، وکلای ما متاسفانه آلوده میشوند اگر خوب نظارت نکنیم بحث مالی حقوق عامه است اگر یک عدهای سوءاستفاده کنند تمام نظام اجتماعی را مختل میکنند سوء استفاده مالی، رانت مالی، مافیای مالی از مافیای سیاسی خطرناکتر است از مافیای فرهنگی خطرناکتر است مافیای اقتصادی مافیای سیاسی تولید میکند از مافیای سیاسی حمایت میکند برای حفظ منافعش از مافیای فرهنگی حمایت میکند و از تو خطرناکتر است از این جهت مافیای اصلی مافیای مالی و مافیای اقتصادی است هر کشوری که رو به جلو رفته جلو مافیای اقتصادی لایههای پنهان سوءاستفاده اقتصادی اش گرفته ببینید آمده میگوید آقا تو این قدر دارایی داری این قدر خانه پیدا کردی این قدر ماشین داری این قدر سفر رفتی اینقدر تو بورس سهام داری اینها را از کجا آوردی به من گزارش بده اصلا گزارش نمیخواهم دارم میدانم توضیح بده چه کار کردی از کجا آوردی.
سوال: پس این تجسس در زندگی همه شهروندان نیست؟
پورمحمدی: اصلاً نه معلوم است انجایی که تکاثری یک حجم انباشتهای ایجاد میشود که از روال عادی زندگی خارج میشود میگویند پورمحمدی تو بیست تومان، سی تومان، چهل تومان حقوقت است امسال در حساب کتابت پنج، شش میلیارد آمده ده میلیارد آمده میتوانی توضیح بدهی چی شده همین؟ اگر خوب کار کردی مالیاتت را بدهد اگر خوب کار نکردی مشکوکی میفرستیم دستگاه نظارتی پس ببینید پلیس مالی مهمترین رکن مبارزه با فساد در جامعه است و سازمان پولشویی من، چون عضو شورای عالی پول شویی بودم کسانی داشتیم سیصد نفر تو یک شبکه چهل و پنج هزار میلیارد تومان گردش مالی شان بود هفت، هشت سال پیش، نه سال پیش بود سرگروه در ظاهر نه کلاس سواد داشت. حساب کتاب بچه هفت ساله فوت شده، زنان روستایی که اصلاً سواد خواندن نوشتن نداشتند در این شبکه عمل میکردند خوب اینها معلوم است وقتیکه شما شفاف نمیکنید نظارت نداری شبکههای قاچاق از این لایههای پنهان استفاده میکند راهش این است و لازمه اش شفافیت است دولت الکترونیک به شکل کامل نه این دولت الکترونیک ما داریم، کامپیوتر جلویمان هست میگوییم پرونده را هم بیاور یک کپی هم بگیر و سابقت را هم بیاور.
بابا اینکه بازی است دولت الکترونیک یا میگوییم دفاتر خدمات، من احترام میگذارم به دفاتر خدمات شغلش را نمیخواهم از بین ببرم من برای شغل آنها کار بهتری در نظر دارم، اما با کلاس دولت الکترونیک در ادبیات دولت الکترونیک، دولت الکترونیک مردم دو تا ویژگی دارد یکی کاغذ در بین نباشد دوم مراجعه به هیج جا نباشد. اگر این اتفاق افتاد این ساده سازی برای مردم اگر این بود میشود دولت الکترونیک اگر نبود شوخی است، هزینه زیاد است، وقتمان تلف میشود و واسطهها مشکل درست میکنند اگر دولت الکترونیک شد تمام مجموعه نظارتی بر خط کنترل میکنند چه اتفاقی میافتد.
من فقط یک مثال بزنم من رفتم وزارت دادگستری سازمان تعزیرات رسیدگی به بازار میکرد در سراسر کشور ما سامانه درست کردیم تا کسی شکایت میکرد میآمد روی سامانه، از زمانی که شکایت بود تا تو شعبه رسیدگی میکرد ما ساعت میگرفتیم، میگفتیم شما از زمان شکایت تا شعبه سه روز طول کشیده برای چه سه روزه طول کشیده دو روزه میتوانستید جواب بدهید صبح تا بازپرس میآمد رسیدگی میکرد و گزارشش را میداد نیم ساعت بعد ما میفهمیدیم قراری که روی این پرونده صادر کرده چیه، در روز من میگفتم چند تا قرار در کشور صادر شده سر چه موضوعاتی صادر شده من میفهمیدم امروز شکایتهای کشور چیست، چه مشکلاتی هست که مردم امروز دارند شکایت میکنند هیچ خرجی هم نداشت یک سامانه چند نفر متخصص آی تی و الکترونیک و فضای مجازی و سیستمهای کنترل نظارتی تمام شب شبکه ما را اداره میکردم کلی نیرویمان کاهش پیدا کرد نظارت مان بالا رفت ببینید اینها تجربه شده است در دنیا ما باید از این تجربهها استفاده کنیم.
سوال: پس با این توضیح اولویت کاری جناب عالی در صورت انتخاب دولت الکترونیک و ایجاد پلیس مالی خواهد بود؟
پورمحمدی: یکیش پلیس مالی است دولت الکترونیک یک مجموعه عظیمی است در کل مدیریت کشور که حتماً نظام اداری کشور را متحول خواهد کرد ما نظام متاسفانه فرسوده وارداتی معیوب داریم بوروکراسی ما دیوانسالاری ما مشکل جدی دارد و دارد فشار هم به کارمندان هم مدیران همه به مردم همه ناراضی هستند خوب باید حل کنیم ببینید کشور بزرگ است جمعیت زیاد است دستگاه اداری خیلی بزرگ است اقتصاد خیلی بزرگ است مراجعه مردم خیلی بزرگ است دیگر روشهای سنتی غیر از مزاحمت، غیر از هزینه بالا، غیر ناکارآمدیف غیر بهرهوری پایین خیلی شفاف و روشن میگویم سودی برای کشور ندارد قویترین مدیران، پر درآمدترین دوران تلاش جدی کارمندان نتیجه خوب نخواهد داد اگر نظام اداری ناقص و ناکارآمدی باشد ما اول باید این را حل بکنیم که در برنامههای من جدی این قصه بوده.
سامان و آمایش سرزمینی باید خوب دیده شود
سوال: پرسیدند که چه راه کار اجرایی برای توزیع مناسب جمعیت و تمرکز زدایی دارید؟
پورمحمدی: ببینید ما وقتی که میآییم همه امکانات را در تهران و مراکز استانها متمرکز میکنیم تصمیمگیری هم اینجا میگذاریم معلوم است تهران بیش از چهل درصد فعالیتها و بیش از پنجاه و خوردهای سرمایه کشور اینجا متمرکز است اعمال مدیریت خوب است معلوم است این جا پول بیشتر است، امکانات بیشتر، مراکز استانها هم همین است باید این را حل کنیم بخشی همان دولت الکترونیک است که گفتم اختیارات ما میگوییم آقا اختیارات میدهیم، نمیدهیم هر دولتی میآید اختیارات را پیش خودش نگه میدارد ما در برنامه بیستم بیست و سه فعالیت را بنا بوده به شهرها، شهرداریها و شورای شهر و شهردارها موکول کنیم هر دولتی امده متوقف کردیم یعنی ببینید این سامانه توزیع مسئولیت به تبع آن توزیع جمعیت یک آمایش جامع میخواهد ما هی اسم آمایش میآوریم خوب نه کاملش میکنیم و نه عملش میکنیم.
اینها برنامههای جسورانه است مثلاً الان مکوران بسیار جای خوبی است در ایران برای توسعه جمعیت و انتقال جمعیت و توسعه اقتصادی کشور ولی با این نظاماتی که ما داریم هیچوقت جا نمیافتد من روشن و صریح خواهم گفت و میگویم اصلاً سامان و آمایش سرزمینی ما باید خوب دیده بشود خوب برنامه ریزی شود و باید با جسارت تصمیم بگیریم با این محافظه کاریها و ملاحظه کاریها و هوای این را داشته باش و هوای آن را داشته باش و این برنامه چی شد و آن چی شد این دخالت است و این جواب نمیدهد مدیر موفق آینده کشور باید یک نگاه روشنی در سیاست داخلی، سیاست اداری، سیاست اقتصادی، سیاست بینالمللی و دیپلماتیک و جسارت تصمیمگیری بزرگ و سخت را داشته باشه من به کرات به مردم گفتم کشور برای عبور از این مراحل به تصمیمات سخت نیاز دارد به مردانی که به دور دوم ریاست جمهوری شان فکر نکنند حتی به پایان ریاست جمهوریشان فکر نکنند، چون شاید مجبور شوند چند تا تصمیم سخت بگیرند و به ناچار بروند کنار خودشان ما باید چنین مدیرانی بیایند میدان.
قدرت تصمیمگیری و انتخاب سخت مردم از آنها صداقت ببینند اعتماد آنها جلب شود و من تعبیر میکنم معجزه زمینی اعتماد باید اتفاق بیفتد و من اعتقاد دارم میشود من اعتقاد دارم توان ملی جواب این کارها را میدهد قدرت کارشناسی ما جواب میدهد قدرت مدیریتی ما جواب میدهد ما باید دور هم جمع بشویم با یک وفاق صادقانه تصمیمات بزرگ و سخت بگیریم و اجرا بکنیم حتما امکان دارد و خداوند هم حتما توفیق خواهد داد ما کارهای بزرگی تو انقلاب کردیم، خیلی بزرگ اینها به ما الهام میدهد که میشود انجام داد فکر میکنم ما در این مرحله هم قادریم که این کارها را انجام بدهیم.
سوال: و سؤال بعدی را در بخش ابتدایی به نوعی اشاره داشتید ولی خوب مشخصاً پرسیدند مردم برای مسئله نا ترازی تولید و مصرف در حوزه برق آب و گاز چه برنامهای دارید؟
پورمحمدی: درست است اشاره کردید کاملاً درست است ما باید این را با خود مردم با انتخاب مردم حتی اگر نیاز باشد رفراندوم انجام بدهیم من فکر میکنم برای مصرف انرژی در کشور برای اینکه وفاق ملی ایجاد بشود باید رفراندوم بگذاریم بگوییم مردم این وضع مصرف ماست این هدر دادن منابع ماست اگر ما این کارها را بکنیم این اتفاقات خواهم داد قبول دارید یا ندارید اگر مردم اومدند رای دادند خیلی راحت میشویم مدیر خیالش راحت میشود من فکر کنم برای برخی مسائل مهم کشور مسائل زندگی کشور نگوییم مردم سخت شان است قبول نمیکنند همراهی نمیکنند نمیشود.
گاهی سخت شان است رفراندوم بگذاریم قانون اساسی هم اجازه داده این مسئله زندگی مردم است و خیلی هم ساده است ببینید اینها نکاتی است که باید در کشور با همکاری و همفکری ملی به تصمیمات روشن رسید و هم پای اجرایش ایستادیم کسی اجازه ندارد تخطی بکند فکر نمیکنم کار خیلی پیچیدهای باشد اجرایش سخت است مقدماتش خیلی پیچیده نیست و مشکل دار نخواهد بود.
سوال: یعنی معتقد هستید که در موضوعات مختلف در اداره کشور میشود که رفراندوم برگزار کرد؟
پورمحمدی: همه موضوعات نه خوب برخی موضوعات خیلی شفاف و روشن نیست ولی مسائل معیشتی، مسائل اقتصادی، مسائلی مثل همین انرژی، مصرف اینها به نظر مسائلی است که مبتلا به همه مردم است و همه مردم درک دارند، قدرت تشخیص و قدرت انتخاب دارند و در زندگیشان تاثیر دارد میشود رای آنها را به خوبی گرفت.
سوال: با توجه به تجربهای که اشاره کردید جنابعالی در حوزه وزارت کشور دارید برگزاری انتخابات و خوب بالاخره شرایطی که باید فراهم شود که انتخابات برگزار بشود با این توضیح آیا برگزاری رفراندوم هم میتواند کمک بکند هزینههایی که بالاخره برگزاری رفراندوم دارد؟
پورمحمدی: قابل مقایسه نیست یک ده هزارم صرفهجویی هزینه نخواهد شد یعنی من دارم میگویم هفتاد میلیارد دلار، اصلا عدد هفتاد میلیارد دلار یک چیزی فکر میکنم اگر حساب بکنیم نزدیک چهار هزار همت میشود حالا نمیدانم من سریع حساب کتاب کردم تو ذهنم حدود چهار هزار همت خواهد شد چهار هزار، هزار میلیارد تومان.
یعنی این خیلی نکته مهمی است مگر یک انتخابات صد میلیارد دویست میلیارد نهایتاً سیصد میلیارد خرج دارد.
سوال: طبیعتاً یک فضای متفاوتی با انتخابات خواهد داشت؟
پورمحمدی: بله این پیچیدگی ندارد صدا و سیما پنج، شش، هفت، هشت تا میزگرد میگذارد بعد یک رفراندوم حتی میشود با کد ملی الکترونیک برگزار کرد، چون این پیامد سیاسی که ندارد که برای کسی خطر داشته باشد هر کس با کد ملی وارد بشود رای بدهد داخل و خارج از کشور، تازه خوب شد شما گفتید این نکته را فکر کرده بودم مسائل این چنینی الکترونیک رفراندوم بکنیم.
سوال: اگر در انتخابات رای نیاورید چه میکنید؟
پورمحمدی: شکر خدا میکنم ببینید من حامل گفتمان انقلاب اسلامی هستم ادعا کردم تمام تبلیغات هم را روی شعارهای اصلی انقلاب گذاشتم امام، رهبری، شهید مطهری، شهید بهشتی این کادر ذهنی من است من میگویم باید باز تولید کنیم این گفتمان انقلاب را با ادبیات روز از حواشی از سایههایی که افتاده از افراط و تفریطها دورش کنیم، مردم ما با گفتمان انقلاب رشد کردند زندگی کردند و امروز زندگی خواهند کرد و آینده افتخار خواهند کرد ما نباید اجازه دهیم گفتمان انقلاب تضعیف بشود و حواشی بر آن غلبه کند.