یکی از قدیمیترین و زیباترین شهرهای کرمان، سیرجان است که با داشتن جاذبههای معماری، تاریخی و طبیعی متعدد توانسته به یکی از مقاصد گردشگری محبوب داخلی تبدیل شود.
به گزارش خبر گزاری صداو سیمای مرکز کرمان ، سیرجان که در گذشته به «شهریجان» معروف بوده، در غرب کرمان قرار دارد و از طرفی نیز به خاک فارس متصل است. سیرجان در ایام قدیم به دلیل موقعیت جغرافیایی اش بعضا مرکزیت داشته، اما بعدها به تدریج رو ویرانی نهاد. فردی به نام میرزا سعید کلانتر قریه جدیدی آبادی کرد، منطقه را بازسازی کرد و توسعه داد و از آن پس این منطقه سعید آباد نام گرفت. امروزه، سعید آباد مرکز سیرجان است و به دلیل قرار گرفتن در مسیر فارس و بندرعباس از موقعیت خاصی برخوردار است. از محصولات کشاورزی سیرجان میتوان به جو، گندم، پسته، بادام و خربزه اشاره کرد. در کتب قدیمی از وفور خرما در سیرجان یاد شده، اما امروزه هیچ اثری از خرما وجود ندارد.
سیرجان، که شهری بسیار کهن به حساب میآید، در معماری خود مجموعهای از دورانهای مختلف تاریخ هنر ایران را گرد آورده است.
قلعه سنگ
قلعه سنگ سیرجان، قلعه مستحکم و متفاوتی است که برخلاف دیگر دژها به جای این که به روی کوهی بنا نهاده شود، در یک دشت مسطح قرار دارد. رنگ سفید قلعه سنگ سیرجان از دور خودنمایی میکند و معماری بسیار زیبایی دارد. قلعه سنگ از خشت خام ساخته شده و دارای ه قسمت سه صخره سنگ میانی و دو حصار است.
مسجد سید سیرجان
یکی دیگر از جاهای دیدنی سیرجان که سبک معماری قدیمی دارد، مسجد سید سیرجان است. مسجد سید سیرجان از دوره ""حاجی سید علی خان"" به جا مانده و طرحها و نقش و نگارهایش نشان از معماری شکیل و قدیمی آن هستند. مسجد سید سیرجان در کوچه انصاری واقع شده است.
مسجد جامع عضدی
مسجد عضدی، بنای باشکوه و بسیار باشکوهی است که در ۲۰ کیلومتری سیرجان قرار دارد و در بنای آن تزئیناتی، چون سنگ مرمر و سنگ آهک به چشم میخورند. کتیبههایی که در مسجد عضدی وجود دارند، نشان از قدمت تاریخی این بنای دیدنی هستند.
مسجد قلعه سنگی
مسجد قلعه سنگی سیرجان بنایی است که در کنار یک صخره سنگی واقع شده و از تاریخ و گذشته سرزمین ایران حکایتها میگوید. معماری، تزئینات آجری و قدمت مسجد قلعه سنگی سیرجان حرفها برای گفتن دارند. گنبد فیروزهای رنگ مسجد قلعه سنگی بسیار زیباست و از دور میتوان جلوه آن را مشاهده کرد. در منبر سنگی مسجد قلعه سنگی یک کتیبه وجود دارد که عمر این بنای تاریخی را مشخص کرده است. قدمت مسجد قلعه سنگی متعلق به دوره مظفری است. این بنای تاریخی و با ارزش در ۱۲ کیلومتری جنوب شرقی سیرجان قرار دارد.
آرامگاه شاه فیروز
آرامگاه شاه فیروز یکی دیگر از بناهای تاریخی سیرجان است که ۳۰ متر ارتفاع دارد و شاه ابنیههای تاریخی این شهر نام گرفته است. از ویژگیهای بارز آرامگاه شاه فیروز میتوان به رنگ سبز بنای آن اشاره کرد که جلوه و زیبایی خاصی به آرامگاه بخشیده است. در کف آرامگاه هشت ضلعی شاه فیروز بقایای قبری وجود دارند که احتمال میرود متعلق به دوره ایلخانان باشند. در آرامگاه شاه فیروز سیرجان یک مسجد به طول ۱۰ متر و عرض ۱۵ متر نیز وجود دارد که در محوطه آرامگاه واقع شده است.