راهنمای سیاست خارجی ما منافع مردم ایران خواهد بود

به گزارش خبرگزاری صداوسیما ، شبکه سه سیما در برنامه میزگرد سیاسی میزبان آقای مسعود پزشکیان، نامزد ریاست جمهوری دوره چهاردهم و دو تن از مشاوران وی ، آقایان محمدجواد ظریف و مهدی سنایی بود .

 فواد ایزدی، محمدکاظم سجادپور و ابراهیم متقی به ترتیب به عنوان کارشناس مطالعات آمریکا،  روابط بین الملل و علوم سیاسی  در این نشست حضور  داشتند .  مشروح نشست به این شرح است :

با کمک شما سیاست خارجی را به نحوی طراحی و اجرا خواهیم کرد که ایرانی بودن در سراسر جهان یک امتیاز باشد ، خطوط کلی سیاست خارجی را مقام معظم رهبری تعیین می فرمایند ، اما طراحی و اجرای سیاست خارجی بر مبنای اصول عزت ، حکمت و مصلحت با رئیس جمهور و دولت است ، آیا واقعا فرق نمی کند چه کسی رئیس جمهور خواهد شد ؟ بله ، واقعا فرق می کند . دید و نگرش رئیس جمهور نسبت به جهان چگونه باشد. محور سیاست خارجی دولت من عزت ، حکمت و مصلحت خواهد بود نه ستیزه جویی ، شعار زدگی و ضرر به منافع ملی ، مردم ما عزت می خواهند اما ستیزه جویی را نمی پسندند ، برای من دیپلماسی مذاکره و توافق ذلت نیست  بلکه یک راه معقول و کم هزینه برای رسیدن به عزت است ، ما دیگر فرصت نداریم در حالی که کشورهای منطقه با شتاب در حال توسعه هستند در بهترین حالت درجا بزنیم، ما می خواهیم در لبه فناوری جهانی حرکت کنیم از هوش مصنوعی تا بهترین صنعت جهانی را به مردم خود ارائه کنیم ، ایران یک هویت فراگیر فرهنگی و یک واقعیت یکپارچه راهبردی است، مردم ایران شایسته زندگی بهتر و جایگاه شایسته تری هستند ، با سیاست خارجی واقع گرا و تحول آفرین در این مسیر از همه ظرفیت های انسانی، تمدنی، جغرافیایی و سیاسی کشور برای پیشبرد منافع ملی و سربلندی ملت ایران استفاده خواهیم کرد ، پول نفت ما نباید به جیب قاچاقچی ها برود ، نباید مجبور باشیم نفت مان را ارزان به قاچاقچی ها بفروشیم، با تحریم شاید بشود زنده ماند ولی نمی شود پیشرفت کرد ، با حضور گسترده مردم در انتخابات قوی ترین برگ برنده را در مذاکرات به دست خواهیم آورد ، مردم ایران همواره برای کشور فرصت بودند فرصت ها را نباید محدود کرد ، ما این فرصت عظیم را بالنده می سازیم انشاالله با پشتوانه مردمی ، احیای برجام ، رفع تحریم ها و دیگر موانع بانکی مانند اف ای تی اف شدنی خواهد بود.

در طول تاریخ دیپلماسی سازنده و تعامل گسترده با جهان همواره برگ برنده ایران بوده است و ما با الهام از تاریخ از این نقطه قوت کشورمان استفاده خواهیم کرد . دستگاه دیپلماسی با عقلانیت ، خلاقیت و شجاعت پیگیر تعامل با جهان و تامین منافع ایران و نیازهای مردم ایران خواهد بود ، در این راستا سیاست خارجی ما تحول گرا ، واقع گرا ، تعامل گرا و توسعه گرا خواهد بود ، برای رفع مشکلات مردم و تامین زمینه های توسعه به همت و انسجام ملی و گشایش خارجی نیاز داریم ، توسعه و پیشرفت اقتصادی درون زا و برون گرا بدون سیاست خارجی جهان گرا و تنش زدا ممکن نیست ، سیاست خارجی ما بهترین بازارها برای صادرات کالاها و خدمات فنی و مهندسی ایرانی و پیشرفته ترین فناوری ها سرمایه گذاران و گردشگران خارجی را برای ایران جذب خواهد کرد ، نفوذ تمدنی ایران از مهم ترین ستون های قدرت ملی ما است . با افتخار ایران فرهنگی و تمدنی را بار دیگر در جهان مطرح خواهیم کرد. 

همسایگان ، حوزه تمدنی ایران با جهان اسلام و تشیع حوزه قدرت و مزیت نسبی ما است ، تحت هیچ شرایطی تقویت و گسترش روابط همه جانبه با همسایگان را کنار نمی گذاریم ، روابط و چالش ها با همسایگان را بر اساس اشتراکات ، مدیریت خواهیم کرد . قائل به ایجاد یک منطقه قوی هستم که بستر مناسبی برای تامین امنیت و توسعه ما و کشورهای همسایه باشد ، معتقدم کشورهای برادر و همسایه نباید منابع ارزشمند خود را صرف رقابت های فرسایشی و مهار تنش با یکدیگر کنند ، معتقدم کشورهای منطقه نباید تلاش کنند بر دیگران مسلط شوند و در منطقه یکه تازی کنند ، اگر ما یک منطقه قوی داشته باشیم و منابع مان را به جای مهار تنش در جهت هم افزایی و توسعه به کار بریم قدرت های فرامنطقه ای و بیگانگان نیز بر منطقه مسلط نخواهند شد ، باید با کشورهای همسایه پیمان عدم تعرض امضا کنیم و به سمت پیوندزدن منافع اقتصادی و راهبردی و ایجاد بازار مشترک منطقه ای گام برداریم .

روابط ایران را با متحدان منطقه ای بر اساس منافع ملی گسترش خواهیم داد ، با خودباوری در دیپلماسی جهانی برای دفاع از مقاومت و پاسداری از منافع ملی ایران حضور خواهیم داشت و منافع خود را برون سپاری نخواهیم کرد ، استقلال ایران یکی از ارزشمندترین دستاوردهای خون شهداست ، به هیچ قیمتی اجازه خدشه دار شدن استقلال ایران را نمی دهیم ، از شرق گرایی و غرب گرایی پرهیز خواهیم کرد ، همزمان شرق ستیز و غرب ستیز هم نخواهیم بود ، باور دارم فقط روابط متوازن با دنیا منافع ملی ایران را تامین خواهد کرد.

نه قدرت های شرق بایدتصور کنند تنها گزینه ما هستند و نه قدرت های غربی باید تصور کنند جز تمکین به زیاده خواهی های آنها راهی برایمان نمانده است ، سیاست خارجی ما تک گزینه ای ، یک سویه و سیاه و سفید نخواهد بود ، روابط راهبردی متوازن و دوسویه با چین و روسیه را دنبال خواهیم کرد ، در شرایط سیاست خارجی تک گزینه ای روابط با چین و روسیه هم پیشرفتی نداشته است ، با برداشتن تحریم ها همکاری ها در سازمان های اکو ، شانگهای ، بریکس و اوراسیا را گسترده تر و عملیاتی خواهیم کرد. 

بی تردید اروپا نقش راهبردی و سازنده ایران را در دولت ما به رسمیت خواهد شناخت ، ما خواهان روابط خوب با اروپا بر اساس احترام متقابل و از موضع برابر هستیم ، نداشتن رابطه سیاسی با آمریکا نباید به تنش و تشنج هزینه آفرین بیانجامد ، با تکیه بر توان ملی و دستاوردهای منطقه ای امکان مدیریت هوشمندانه اختلافات را داریم ، انتخاب های ایران را در سیاست خارجی متنوع می کنیم تا هیچ کس دیدگاه و منافع ایران را نادیده نگیرد ، از دل مناسبات کلان بین المللی پیگی منافع ملی ایران خواهیم بود ، قرار بود تحریم ها را دور بزنیم ، ولی الان کوریدورها و مسیرهای ارتباطی منطقه ما را دور زدند ، حذف ایران از بازارهای انرژی و مسیرهای ترانزیتی را متوقف ، مزیت نسبی ایران در این حوزه های حیاتی را بازسازی خواهیم کرد ، ایران را بخشی از راه حل مسائل جهان خواهیم کرد و نه بخشی از مشکل ، ایران می تواند بر هم زننده بازی دیگران باشد ، ما در منطقه و جهان ایران را بازی ساز خواهیم کرد.

 من معتقدم تضمین امنیت ملی در گرو انسجام داخلی ، توانمندی نظامی ، توسعه اقتصادی و نفوذ منطقه ای و جهانی است ، برای تامین امنیت جامعه انسانی نگاه من به منطقه و جهان فرصت گرا خواهد بود نه تهدیدگرا ، ما از زمان جنگ تحمیلی به این حقیقت واقف شده ایم که تامین امنیت مردم و دفاع از مرزهای کشورمان باید فقط و فقط بر دوش خودمان باشد ما هرگز حاضر نشدیم مثل برخی کشورها امنیت مان را از سایر قدرت ها اجاره کنیم ما هرگز به دنبال امنیت اجاره ای نبوده ایم و نخواهیم بود ، لذا تقویت توان نظامی کشور برای من از اهمیت ویژه برخوردار است و قطعا در این راستا با همه نهادها همکاری خواهم کرد ، معتقدم قدرت نظامی ما نه تهدیدی برای منطقه بلکه ضامن امنیت و آسایش همسایگان مان خواهد بود ، کما این که با همین قدرت به همت بزرگانی مثل شهید سلیمانی کشورهای همسایه را از شر داعش و گروههای تروریستی رها ساختیم ، ما توانمندی نظامی را نه برای جنگ افروزی که برای بازدارندگی می خواهیم و بازدارندگی را برای بهبود زندگی مردم و پیشرفت کشور نیاز داریم ، استحکام امنیت کشور فقط محدود به تقویت نیروی نظامی نیست ، اعتقاد دارم باید نگاه جامع تر به مقوله امنیت داشته باشیم . انسان محور امنیت است ، وضعیت نامناسب اقتصادی مردم آسیب به امنیت ملی است ، نارضایتی مردم آسیب به امنیت ملی است ، گسل های اجتماعی و فرار مغزها آسیب به امنیت ملی است ، آلودگی هوا و بحران آب که سالانه صدها هزار قربانی می گیرد آسیب به امنیت ملی است. ما نباید اجازه دهیم بحران های اقتصادی و اجتماعی ما را از داخل تضعیف کند ، ما نباید وضعیتی داشته باشیم که دیگران بتوانند بر موج نارضایتی مردم سوار شوند و میان ملت و حاکمیت شکاف بیاندازند . در این صورت هر چقدر هم توان نظامی بالایی داشته باشیم ، قادر نخواهیم بود به یک قدرت باثبات و پایدار در منطقه تبدیل شویم .

در یک کلام ؛ رضایت مردم و همراهی آنها با دولت را یکی از مهم ترین مولفه های قدرت و امنیت ملی می دانم برای دستیابی به اهداف ، مهم ترین عامل را انسجام داخلی و اجماع ملی برای پیگیری منافع ملی می دانم . منافع آرمانی را در راستای منافع ملی و تقویت کننده قدرت کشور می دانم ، دعواهای جناحی و سیاسی را یکی از مضرترین آفت های سیاست خارجی می دانم ، معتقدم سیاست داخلی باید پشتوانه سیاست خارجی باشد ، نه بلای جان آنان ، همه جناح ها و جریان های سیاسی باید در جهت رسیدن به منافع ملی هم افزایی و همکاری کنند نه این که برای کسب چند کرسی در مجلس یا چند وزارتخانه و پست دولتی در راه رسیدن به هدف کارشکنی کنند . ما تنها با طبع بلند و همبستگی و هم افزایی می توانیم در کوتاه ترین مدت و با کمترین هزینه به قله های توسعه و پیشرفت دست پیدا کنیم .

تعهد می دهم ،تعهد می دهم هیچگاه منافع ملی را قربانی منافع شخصی و جناحی نخواهم کرد ، سیاست خارجی را یک امر ملی می دانم و از دستاوردهای آن برای کسب امتیاز سیاسی یا تحقیر یک جناح رقیب استفاده نخواهم کرد ، من همه جناح ها و جریان های سیاسی را شریک دستاوردهای دولتم خواهم کرد . برای رسیدن به اهداف بلند کشورمان یک دولت ملی تشکیل خواهم داد و بستری برای همکاری ، هم اندیشی ، هم افزایی همه جریان ها فراهم خواهم کرد من سیاست خارجی را جز برای ایران و ایرانیان نمی خواهم در دفع از منافع ملی به روش های مناسب کوتاه نخواهم آمد و حاضرم در این مسیر قربانی شوم».

مجری : آقای دکتر ظریف بفرمایید : 
ظریف : بسیار باعث افتخار بنده است که در کنار شخصیتی صادق و وطن پرست در این جلسه حضور داشته باشم من فقط بر یک نکته تاکید می کنم و فرصت را بیشتر برای دوستان ، برای پرسش ها می گذارم و آن نکته این است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی بر اساس قانون اساسی توسط مقام معظم رهبری به صورت خطوط کلی ارائه می شود و سه اصل عزت ، حکمت و مصلحت راهنمای سیاست خارجی و چارچوب سیاست خارجی را تشکیل می دهد ، اما در این سیاست خارجی بسیار بسیار مهم است که چه کسی در خیابان پاستور و در خانه رئیس جمهور نشسته ، رئیس جمهوراست که سیاست ها را می سازد و برای تصویب به شورای عالی امنیت ملی و به حضور مقام معظم رهبری ارائه می کند ، رئیس جمهور است که سیاست ها را اجرا می کند و کسی که با نگرش روشن به سیاست خارجی هم خودش خط دارد ولی باور دارد که باید از متخصصان و از کارشناسان استفاده کند ، این فرد می تواند در آینده کشور نقش داشته باشد ، بدون سیاست خارجی نمی توانیم ، بدون سیاست خارجی مستقر و با اجماع ملی نمی توانیم منافع اقتصادی کشور را پیش ببریم ، بدون سیاست خارجی جدی و همگرا و راهگشا نمی توانیم دیپلماسی اقتصادی خوبی داشته باشیم ، بدون سیاست خارجی معقول و متین نمی توانیم حتی با دوستان مان ارتباط داشته باشیم ، نگاه ما به یک رابطه متوازن است تا هیچ کس نتواند از ایران بهره بگیرد بدون این که ما به ازای آن را پرداخت کند ، من معتقدم که این سیاست خارجی می تواند برای این مردم و برای این کشور و برای نقش مهم منطقه ایران عزیز راهگشا باشد.

مجری: دکتر سنایی بفرمایید:
مهدی سنایی: بنده هم چند نکته اضافه می‌کنم طبیعتا جهان در دوره گذار به سر می‌برد و کشوری مستقل و بزرگ مثل ایران امکان احراز جایگاه بلندی در عرصه جهانی دارد، منتها این منوط به چند نکته و منوط به چند شرط است، یکی اینکه سیاست خارجی برای ایران آورده داشته باشد، متاسفانه ما در سال‌های گذشته و در برخی از دوره‌ها بیش از این که سیاست خارجی آورده داشته باشد موجب تحریم و فشار برای کشور بوده، به صورت کلی هم ما یک سیاست خارجی چابک و فعال می‌خواهیم که برای کشور دستاورد‌های بزرگی بیافریند، کشور بزرگ ایران به اندازه کافی با یک تمدن دیرینه و یک انقلاب بزرگ سرمایه بزرگی در اختیار دیپلمات‌ها و کارگزاران سیاست خارجی قرار داده، این خدمت سیاست خارجی به صورت متقابل به کشور ایران و ملت ایران بسیار حائز اهمیت است، نکته دوم دوگانه سازی‌هایی است که در عرصه سیاست خارجی می‌کنیم یا شرق یا غرب یا محور شیعی، یا جهان اسلام، یا سیاست سخت، یا سیاست نرم، امروز کشور‌های مستقل و کنشگر‌های فعال در عرصه بین المللی بیشتر به سیاست خارجی چند برداری روی آوردند، سیاست خارجی که در آن به شرق و غرب توجه بشود، به قدرت‌های نوظهور توجه بشود، به برآمدن آسیا و نقشی که آسیا به صورت عمیق‌تر و بیش از گذشته در سیاست خارجی جهانی و سیاست جهانی ایفا خواهد کرد توجه کنند، بنابراین ما این دوگانه‌ها مربوط به قرن نوزدهم میلادی است، ملت از این دوگانه‌ها عبور کردند بخشی از نخبگان ما هنوز در این دوگانه‌ها ماندند بنابراین باید از این دوگانه‌ها عبور کنیم کشور همه این ظرفیت‌ها را باید در خدمت سیاست خارجی بگیرد.

نکته دیگر این که یک سیاست خارجی موفق پشتوانه افکار عمومی را می‌خواهد، فکر نمی‌کنم کمتر کسی تردید داشته باشد که امروز مردم ایران یک سیاست خارجی چند سویه می‌خواهند، جایگاه آسیا، عظمت و نقش آسیا به جای خود، قدرت‌های شرقی، اولویت آنها در سیاست خارجی ایران منقش شده و تصریح شده در سیاست‌های بالادستی و در اسناد سیاست خارجی کشور و اسناد چشم انداز و توسعه و همه این‌ها، اما پیشرفت همین سیاست آسیایی و سیاست شرقی منوط به چند برداری بودن سیاست خارجی است وگرنه به ضد خودش تبدیل می‌شود، هر نوع تک سویه عمل کردن در عرصه اجتماع و سیاست به ضد خودش تبدیل می‌شود، بنده نکته‌ای را هم اضافه کنم در جلسه‌ای که اخیرا با برخی از کارشناسان چینی، چون این روز‌ها بحث تحریم زیاد می‌شود در حوزه مناظرات، در حوزه سیاست خارجی، این بحث که آیا با تحریم باید چه کار کنیم؟ بسیاری از دوستان مثال می‌زنند، چین کشوری است که با باز کردن در‌ها به نتیجه رسید، البته حفظ اولویت‌ها و حفظ ارزش‌ها و حفظ عزت در سیاست خارجی جای خودش را دارد، اما حکمت و مصلحت اقتضا می‌کند که ما از دایره تحریم‌ها بیرون بیاییم و هدف این باشد ولو این که مقابله با تحریم‌ها هم جای خودش را درعرصه سیاستگذاری درکشور دارد، این را می‌گفتم که چند تا از کارشناسان بلند مرتبه چینی جلسه‌ای ما چند ماه پیش داشتیم، حرف‌های رسمی که زدیم بعد از جلسه خطاب به ما می‌گفتند که بعضی از سیاسیون شما شعار می‌دهند که تحریم برای کشور فرصت است واقعا شما فکر می‌کنید که با تحریم کشوری می‌تواند رشد و پیشرفت کند؟

 این حرفی که عرض می‌کنم حرف کارشناسان چینی است، شما یک مثال بزنید در دنیا که کشوری، درست است کشور ما با عظمت مقابل تحریم‌ها می‌ایستد و با آنها مقابله می‌کند، اما خط سیاست خارجی کشور باید خط افزایش ظرفیت‌ها و تنوع ظرفیت‌ها باشد، اگر فرصتی فراهم شد باز هم نکاتی را خدمت شما عرض می‌کنم در ادامه فرمایشات آقای دکتر ظریف عرض کنم که بنده ۴ سال است تلویزیون نیامدم و ۴ سال است هیچگونه مصاحبه‌ای نکردم مشغول کلاس و درس و آموختن در دانشگاه تهران هستم دوستان تلویزیون هم بار‌ها لطف داشتند به حسب رفت و آمدی که قبلا می‌کردم تماس گرفتند برای برنامه‌های مختلف سیاست خارجی و سیاست داخلی عرض کردم که دوره مصاحبه من نیست و مصاحبه نمی‌کنم ولی امروز با افتخار در خدمت اقای دکتر پزشکیان این جا آمدم و ممنون هستم از زحمات دوستان در صدا و سیما، امدم، چون این مرد را از مجلس می‌شناسم و جز به راستی و صداقت و جز به درستی نمی‌شناسم، هم در سفر داخلی همراه ایشان بودم هم در سفر خارجی همراه ایشان بودم پایبندی و جسارت و شجاعت را در این مرد و راستی و درستی را دیدم و مطمئن هستم که کشور با ایشان چند گام جلو خواهد گذاشت.

مجری: از کارشناسان جناب دکتر سجادپور می‌خواهم که اولین پرسش را مطرح کنند:
سجادپور: فکر می‌کنم مطاللب مهمی در این صحبت‌ها مطرح شد و تقریبا تمام ابعادی که مربوط به سیاست خارجی است مورد پوشش قرار گرفت. منتها یک سوالی که من در این چند روزه از نامزد‌های مختلف می‌کردم در این جا می‌خواهم مطرح کنم و آن این که چطور می‌خواهید این سیاست‌ها را پیاده کنید؟ این‌ها سیاست‌های دقیق و درست و معقول، اما نحوه و چگونگی اجرا حائز اهمیت است مخصوصا با توجه به متن اجتماعی که ما داریم که این جا اگر اجازه هست من یک توضیحی بدهم، در متن اجتماعی که ما داریم مسائل بین المللی به سادگی می‌تواند ساده معرفی بشود و از آن پیچیدگی‌ها خبری نیست و شما فرض کنید با یک مذاکره نفس مذاکره برابر است با کوتاه آمدن، قلمداد بشود و به وسیله دستگاه‌های مختلف رسانه‌ای و فضای مجازی یک حتی عکس ساده تبدیل به یک موجی بشود که مانع کار بشود.

فی الواقع اگر درست استنباط کرده باشم سیاست خارجی در ذات خودش، چون با امنیت کشور، حیثیت کشور و منافع همه جانبه کشور سر و کار دارد نهایتا یک امر نخبگی است و امر کارشناسانه است فی الواقع، ولی از پشتیبانی مردمی باید برخوردار باشد، اما این جا اگر مردم توسط جریان‌های سیاسی به سادگی آقای دکتر سنایی اشاره کردند که برخی از نخبگان هنوز در چارچوب قرن نوزدهی فکر می‌کنند یا دوگانگی، چطوری می‌خواهید در جامعه‌ای که به هر جهت متکثر است از نظر جناح از نظر نگرش و امکان ساده سازی مسائل پیچیده بین المللی برای استفاده‌های سیاسی داخلی وجود دارد این سیاست خارجی فنی را پیش ببرید؟

اگر مورد انتقاد قرار بگیرید که این به این صرف که اصلاً این جا؛ جای داخلی؛ راه اجماع داخلی، راه هماهنگ کردن داخلی را در چه می‌بینید؟

پزشکیان: در رابطه با این که چگونه می‌شود این را اجرا کرد؛ قدم اول این است که انسجام داخلی را اصلاح کنیم و این اختلافات را تا جایی که ممکن­ است کم کنیم. ما باهم دشمن نیستیم. رسول خدا وقتی هجرت کردند به مدینه، اقوام و قبایل در گذشته فقط باهم می‌جنگیدند و هیچ وقت باهم آشتی نمی‌کردند و کشت و کشتار شکل می‌گرفت. رسول خدا آمد مدینه اوس و خزرجی که ۱۲۰ سال باهم می‌جنگند و همدیگر را می‌کشند، مهمترین کار و اساسی‌ترین کاری که توانست انجام داد این بود که گفت باهم برادر شوید. تا زمانی که ما اختلافات داخلی داشته باشیم سیاست خارجی موفقی هم نخواهیم داشت. اگر سربلندی و عزت مملکت‌مان را می‌خواهیم، اگر شکوفایی تمدنی، تکنولوژیکی، اجتماعی، سیاسی و ارتباطات مسلمانان را باهم، باید اول مشکل خودمان را در داخل حل کنیم، اگر حل نکنیم برایند نیروها؛ خنثی کردن هم‌دیگر است.

سجادپور: چطور می‌خواهید این کار را انجام دهید؟

پزشکیان: قدم اول این است که خودمان کوتاه می‌آییم. باهم دعوا نمی‌کنیم، حالا اینها مدام ­می‌خواهند با ما دعوا کنند، ما کوتاه می‌آییم که دعوا نکنیم، قطعاً اول این است که کوتاه بیاییم. نمی‌شود من بایستم با برادرم الا و بالله، یک مقدار او کوتاه بیاید، یک مقدار ما کوتاه بیاییم، به خاطر مملکت‌مان، مردم‌مان، به خاطر ایران‌مان، فردای بچه‌هایمان، نوه‌هایمان، دعوا‌هایی که به ما می‌کنیم، به تصور من، همه از روی نفس است. نفسانیت است، این که ما می‌خواهیم...، این دعوا‌ها را می‌کنیم شما آن جا ننشینید، من آن جا بنشینم، وگرنه کار برای حل  مشکل  است، عزت، حکمت و مصلحت است؛   شما این کار را بکن، ولی ما مشکل ما با دعوا مشکل خودمان را و دنیا را نمی‌توانیم حل کنیم. دعوا به نفع هیچ کس نیست. ما هم می‌خواهیم در داخل با هم در...، آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است؛ با دوستان مروت، با دشمنان؛ مدارا. باید باهم مروت کنیم، به هم کمک کنیم و این اختلافات و نگرش‌ها را از بین ببریم.

طبیعتاً سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری و حضور ایشان اگر اختلافی هم وجود داشته باشد، تنظیم‌کننده هماهنگی‌ها در خدمت ایشان اصولاً شکل می‌گیرد، چون خیلی راحت می‌تواند یک فصل‌الخطاب باشد که بگوید هر کس بنشیند سر جای خودش، دیگر حرف اضافه نزنند. سیاست‌ها که معلوم است، جهت هم که معلوم  است، ما قرار است با منطقه، با همسایگان خود سرمایه‌گذاری مشترک داشته باشیم، روابط خوبی داشته باشیم، ارتباطات بین‌المللی داشته باشیم. بستر را باید آماده کنیم برای مشارکت، سرمایه گذاری، چون اگر یکی بیاید سرمایه‌گذاری کند، ما از این طرف برای سرمایه‌گذاری تهدید درست کنیم و طرف نداند فردا مقررات ما، قوانین ما چه بلایی می‌خواهد سر این سرمایه‌گذار بیاورد طبیعی است نمی‌آیند سرمایه‌گذاری کنند، در نتیجه این هماهنگی بین قوا؛ مجلس، دولت و  قوه قضائیه، حتی نیرو‌های مسلح و امنیتی در آن چارچوب سیاست‌ها؛ حیاتی است. اگر نتوانیم این کار را کنیم، آن کار را هم نخواهیم توانست کنیم، چون هر چقدر آن کارشناس تکنیکال ما بخواهد خارج برود روابط را درست کند، با یک موشک هوا کردن  و با یک امنیتی ایجاد کردن، طرف همه چیز را می‌زند زیرش. این هماهنگی بین ما و بین سازمان‌ها و آن قوایی که در مملکت فعالیت می‌کنند، حیاتی، حیاتی است.

دوم سعی کنیم از آن کارشناسانی که با تجربه هستند، سابقه دیده و چشم و گوش باز شده است. یعنی تجربه است کسی که حضرت علی به مالک اشتر می‌گوید آدمی که قدمت و سابقه دارد، نتیجه اش را دیدید. یعنی یک آدم صفر کیلومتر بیاورید، هنوز تجربه ندارد، این مسیر را طی نکرده،   روند را و بعد بگوییم حل کند. اعتماد به متخصصین و کارشناسان، اجماع در بین این کارشناسان در رابطه با آن هدف و نهایتاً وقتی اینها درست شد، دادن مسئولیت در جهت آن سیاست به این عزیزان که بروند گفتگو کنند هم از نظر اقتصادی مشکل سرمایه‌گذاری مشترک ایجاد کنند، هم از نظر سیاسی؛ اختلافات  را و هم بیایند سند‌های مشترک منطقه‌ای امضا کنند و بعد با خارج بروند از در صلح و گفتگو در بیایند. ما قرار نیست با کسی دعوا کنیم، مگر این که بخواهند به عزت و سربلندی کشورمان لطمه وارد کنند، طبیعی است ما هر زوری را که بخواهند بگویند، خلاف عزت ما باشد، زیر بارش نخواهیم رفت. ولی این وحدت ما امکان پذیر است. بدون وحدت و داشتن زبان و نگاه مشترک امکان ندارد، ما حتماً تا جایی که ممکن است در جهت آن سیاست‌های کلی و اهدافی که نوشته شده باید باهم هم‌زبان شویم، حالا شما می‌توانید این کار را کنید؛ بسم‌الله این گوی  و این...، اگر نه، بگذار هر کس می‌تواند برود این مشکل را حل کند، اگر مشکل را حل کرد؛ دیگر ما نیاییم گیر بدهیم، چون با گیر دادن که مشکل حل نمی‌شود، هدف؛ حل مشکل است. هدف؛ برنامه‌ریزی برای سرمایه گذاری مشترک بین کشور‌های همسایه است با خارجی‌ها اگر بشود این اتفاق بیفتد و بعد احساس آرامش در دنیا، ما با کسی دعوا نداریم مگر این که یکی بخواهد زور بگوید. زور بگوید؛ ما زیر بار زور نمی‌رویم.

فؤاد ایزدی: چند شب پیش در گفتگوی ویژه خبری بود سؤالی مجری ار شما پرسید که آیا دولت شما؛ دولت سوم آقای روحانی است و شما فرمودید؛ نه. امروز که تشریف آوردید هم وزیرخارجه آقای روحانی خدمتشان هستیم، هم سفیر آقای روحانی در روسیه خدمتشان هستیم، این ذهنیت ایجاد می‌شود که خیلی هم دور نیستید از دولت سوم آقای روحانی. آیا این برداشت بنده درست است یا نه؟ بحث تحریم‌ها در فرمایشات شما؛ فرمایشات دوستان برجسته بود، آیا می‌دانید تحریم‌های ایران بعد از برجام بیشتر شد نسبت به قبل از برجام، این را می‌دانید یا نه؟ و آیا می‌دانید که بعضی از قوانین سخت تحریمی مثل کاتسا؛ یعنی شاید  کاتسا مهمترین قانون تحریمی آمریکا علیه ایران باشد، این بعد از برجام تصویب شد و اعمال شد. در ایام مذاکرات برجام، بعضی افراد بودند که هشدار می‌دادند اعتماد به آمریکا کار خیلی هوشمندانه‌ای نیست، این که ما فکر کنیم ­امضای آقای کری یا تصویب برجام در سازمان ملل، گرفتن قطعنامه‌ای در سازمان ملل این الزامی ایجاد می‌کند برای طرف آمریکایی که بیاید و برجام را اجرا کند و بماند در برجام. عده‌ای می‌گفتن اینها خیلی ضمانت ایجاد نمی‌کند؛ و رئیس جمهور آمریکا که آن زمان ترامپ نامزد بود، اعلام کرده بود که من خارج می‌شوم، افراد آن زمان اعلام می‌کردند که ممکن است آقای ترامپ رئیس جمهور آمریکا شود، ایشان اعلام کرده که از برجام خارج می‌شود، این حالت خوش‌بینی نسبت به آینده برجام وجود داشت. عده‌ای معتقد بودند که آمریکا از برجام خارج نمی‌شود. یک زمانی فرد خواب است شما تکان می‌دهید بیدار می‌شود، اگر فرد خودش را به خواب زده باشد، هر چه قدر تکان دهی و تذکر دهی این اتفاق نمی‌افتد. آقای روحانی در دانشگاه شریف، در اردیبهشت ۱۳۹۲ جمله‌ای  را فرمودند؛ آمریکایی‌ها کدخدای ده هستند با کدخدا بستن راحت‌تر است. دولت با رعایت خطوط قرمز می‌تواند این رابطه را برقرار کند. این شد یکی از مواضع اصلی روحانی و پروژه اصلی دولت روحانی. ایجاد رابطه با آمریکا این طور که خودشان فرمودند در اردیبهشت ۱۳۹۲. اگر دولت شما متفاوت است با آقای روحانی چه تفاوت‌هایی شما دارید با آن دولت؟ آیا این که ما می‌خواهیم تحریم‌ها را لغو کنیم، بعضاً عده‌ای که ذیل فشار تحریم‌های غیرقانونی آمریکایی تحت فشار هستند بیایند با این امید ­که ما می‌توانیم این کار را کنیم، رأی دهند، بعد تحریم‌ها بیشتر شود، آیا قرار است این تکرار شود یا کار دیگری شما قرار است در حوزه سیاست خارجی کنید؟

پزشکیان: خیلی ساده است به نظرم در یک نگاه می‌خواهیم تا آخر دعوا کنیم یا حلش کنیم؟ اگر می‌خواهیم دعوا کنیم همین را ادامه می‌دهیم، ولی اگر می‌خواهیم حلش کنیم، شما کارشناسان باید به ما کمک کنید که این دعوا را چطور تمام کنیم. چون اگر بخواهیم این دعوا را ادامه دهیم تا آخر، روز به روز مردم را بدبخت‌تر می‌کنیم. این منحنی رشد اقتصادی با توافق و با تحریم است؛ بدون توافق. هر جا خواستیم توافق کنیم، تورم آمده پایین، هر جا خواستیم بگوییم قبول نداریم، رفته بالا؛ رشد. این هم مال تحریم است؛ تورم است، عدد و رقم است، با عدد و رقم که نمی‌شود دعوا کرد. حالا آن هر چه می‌خواهد کند، بکند. ما اگر بتوانیم تحریم‌ها را حل کنیم، مردم راحت می‌توانند زندگی کنند، بهتر می‌شود، وضع ما، هیچ مستند علمی در دنیا نداریم که بگوییم کسی در تحریم بوده، رشد کرده است. می‌خواهیم رشد کنیم، باید مشکلمان را حل کنیم.

ایزدی: دوطرفه است، شما می‌خواهید تحریم‌ها را بردارید، آن طرف نمی‌خواهد. مثل آن عروسی است که شما راضی هستید، عروس راضی نیست.

پزشکیان: من اصلاً نمی‌گویم دوطرفه نیست. این دیگر مشکل شماست، یعنی مشکل سیاستمداران کشور ماست که چگونه باید حلش کنند. ما اگر می‌خواهیم در تحریم بمانیم، یعنی مردم را بدبخت کنیم، رشد را نابود کنیم، زیرساخت‌هایمان را نابود کنیم و زندگی مردم را به فلاکت بکشانیم، اگر نه به هر شکلی از این طرف که قطعاً اقتدار داخلی را باید حفظ کنیم، نباید در مقابل آنها کوتاه بیاییم. ما با همین جریانی که در غزه، اسرائیل و موشک‌هایی که زدند و قدرت نظام خودش را نشان داد، ما با دست بالا می‌توانیم بر سر میز مذاکره بنشینیم، ولی اگر می‌خواهید مشکلِ...، هیچ کشوری از آغاز جنگ جهانی دوم تا حالا بدون سرمایه‌گذاری خارجی و بدون صادرات نتوانسته رشد کند. در دنیا یک نمونه نداریم.

ایزدی: چه کسی از برجام خارج شد؟ شما خارج شدید یا ترامپ؟

پزشکیان: من اصلاً نمی‌گویم چه کسی، چه؟ شما می‌روید سِت فُروارد یک فرد، هر مشکلی باید یک راه حل داشته باشد، اگر شما هیچ راه حلی ندارید، می‌خواهید بگویید مردم در این کشور باید زیر تحریم بمیرند، بگویید آقا ما تا آخر هستیم.

ایزدی: شما هشت سال سیاست این بود که آخرسر تحریم‌ها بیشتر شد،   شاید سیاست غلط بوده؟

پزشکیان: شما اجازه بدهید، شما سیاست تان درست، هر کس می‌تواند سیاست درست به کار ببرد بیاید به میدان، اما مسئولیت (آیه قرآنی) هر کسی که ادعا می‌کند، ما هم حرفی نداریم، قبول نداشته باشید، بگویید برای نجات مردم از این بحرانی که ما ایجاد کردیم راه حل تان چیست؟ الان مردم نان شب ندارند بخورند خیلی‌ها دارند با مشکلات و سختی دارند زندگی می‌کنند من می‌توانم حرف‌های گنده گنده بزنم برای این که پول دارم و امکانات دارم خیلی هم اگر زور زدم می‌روم خارج و زندگی ام را می‌کنم ولی خیلی از مردم زندگی روزمره شان را نمی‌توانند انجام بدهند یعنی می‌خواهید بگویید ما تا آخر باید در تحریم بمانیم، چون آمریکا فلان می‌کند ما می‌ایستیم، خب بایستید بگویید برای زندگی مردم غیر از این مسائل چه راه حلی دارید؟ این چیزی است که اگر امکان ندارد ما بدون ارتباط با کشور‌های همسایه، سرمایه گذاری کشور‌ها، ارتباط بین المللی توافقنامه با کشور‌های همسایه، اول از دوستان مان شروع کنیم همین عراقی که این همه ما‌ها برای آن جان دادیم، سردار سلیمانی عراق را از دست این داعشی‌ها نجات داد، همین‌ها پول ما را برنمی گردانند، همین‌ها پول ما را برنمی گردانند، تا کجا ما باید این طور برویم؟ ما زندگی مان را برای این‌ها دادیم، برای کس دیگر که ندادیم همان چین، الان نفت را از ما می‌خرد ارزان، پول را می‌خواهیم برگردانیم نمی‌دهد بعد جنس‌های مخصوص خودش را می‌فرستد و تازه با دلال‌ها هم معلوم نیست در این وسط چقدر از این دلار‌ها گم می‌شوند، چقدر باید ما ضرر بدهیم که این مملکت، چه گناهی کردیم که این طور سر ما بلا می‌آورند، می‌دانید همین صادرات نفت، توافق بدون توافق، تازه این پولی که می‌دهیم معلوم نیست چطور می‌رود؟ چه کسی می‌گیرد؟ در وسط چقدر می‌خورند؟ تازه وقتی پول را برمی گردانند این دلالان چقدر می‌خورند؟

ایزدی: فروش نفت در دولت آقای رئیسی بیشتر از دولت آقای روحانی بوده.

پزشکیان: به آنها اجازه دادند، الان همین کار را چین دارد می‌کند، مستقیما داریم به نظامیان آنها این نفت را می‌فروشیم با آنها هم به قیمت ارزان از ما می‌خرند معلوم نیست پول ما را چطور می‌دهند فردا هم اگر ترامپ بیاید این را بدتر می‌کند، شما بگویید چه کار کنیم؟ بگوییم یعنی الان آن آدم‌هایی که این نفت را می‌فروشند اصلا معلوم است پول آن را چه کار می‌کنند؟ تحریم به نفع کاسبان تحریم است به نفع کسانی است که راحت در این وسط پول‌ها را می‌خورند و دلار‌ها را می‌برند و هیچ نظارتی هم ما نداریم، شما هیچ وقت نمی‌توانید به من اطمینان کنید منی که ادعا می‌کنم حزب اللهی ام اگر پول را دادید راحت برگردانم، خیلی از این آدم‌هایی که الان می‌گویند آقازاده‌ها و از ما بهتران بروید ببینید چه زندگی برای خودشان درست کردند، از کجا این زندگی را درست کردند؟ حالا من نمی‌خواهم اسم ببرم، از کجا این زندگی را درست کردند؟ از این همین بخور بخور‌ها، وقتی شفاف نیست، تحریم باشد، آنها راحت‌تر می‌خورند، ما باید کاری ... آنهایی که مخالفند تحریم برداشته شود کسانی هستند که دارند کاسبی می‌کنند، راحت میلیارد‌ها پول را دارند می‌خورند و بعد مردم بدبخت هم زندگی راحت ندارند، مغز‌ها دارد از مملکت می‌رود بیرون و ما هم می‌گوییم من نه، شما به عنوان استاد به عنوان سیاستمدار، شما‌ها باید کمک کنید مردم را از این وضعیتی که در آن گرفتار است نجات بدهید.

ایزدی: عرض من این است که شما از تجربه دولت آقای روحانی درس بگیرید

پزشکیان: من با روحانی چه کار دارم شما بعنوان کارشناس تجربه دارید این گوی و این میدان، بیا ولی وقتی گفتی باید مشکل این مردم را حل کنید، گردن تان را گرو بگذارید مشکل مردم را حل کنید

مجری: آقای دکتر متقی بفرمایید:

متقی: من خیلی خوشحالم که امروز در جمع همکاران عزیزم در دانشکده مطالعات جهان هستم که در معیت شما هستند، آقای دکتر ایزدی، آقای دکتر ظریف و آقای دکتر سنایی، بحث‌هایی که این جا مطرح می‌شود واقعیت‌های نهفته‌ای هست که در عرصه سیاست خارجی بار‌ها و بار‌ها مطرح شده، بار‌ها تلاش شده برای این که یک جهت گیری درستی در دستور کار قرار بگیرد، مسئله اصلی که همه ما داریم و از هم جدا نیستیم و در کنار هم هستیم و برای آن چیزی باید تلاش کنیم که شما در آن بحث بیانیه‌ای در قالب منافع ملی و امنیت ملی به آن اشاره کردید این است که چالش‌ها را چگونه باید حل بکنیم؟ برای این که چالش‌ها را بدانیم که چگونه حل بکنیم، باید نگاه مان یک نگاه ساختاری باشد، می‌گویند که واژه‌های انگلیسی به کار نگیرید ولی نمی‌شود، کانتکس چوآل باشد، یعنی بدانیم در چه حوزه‌ای زندگی می‌کنیم، در چه شرایطی، تجربه دوران‌های گذشته که به نوعی دغدغه آقای دکتر ایزدی هست، یک نگاه جناحی و سیاسی تلقی نکنیم، یک دغدغه امنیت ملی بدانیم، چرا؟ چون آن چیزی را که تجربه‌ای را که قبلا مسئله‌ای را که قبلا تجربه کردیم حتما باید به یک نوع نگاه جدید برسیم که چرا آن مسیر به نتیجه نرسید؟

من با شما کاملا موافقم، آنچه که شما روی آن تاکید دارید و دوستان به آن توجه داشتند یک تلاش ذهنی کاملا شدید برای بهینه سازی اقتدار ملی است برای بهینه سازی موقعیت اقتصادی و اجتماعی کشور است، اما مهم‌ترین پرسشی که وجود دارد این است که چگونه؟ برای این که این چگونه را من به نوعی توضیح بدهم هر چند که وقت من گرفته می‌شود، اما می‌خواهم دو تا نکته را بگویم نکته اول این که ما بدانیم در حوزه سیاست خارجی در دوران گذار داریم به سر می‌بریم، یک قدرت‌های بزرگ معادله قدرت شان دارد تغییر پیدا می‌کند، در یک مقطع زمانی ایران در وضعیت کنترل همه جانبه امریکا قرار داشت، هواپیمای مسافری ما را زدند، به بهانه زدند، تحریم‌ها را اعمال کردند، به بهانه این کار را انجام می‌دهند به چه دلیل؟ به این دلیل که یک مبنای تفکری دارند که باید با ایران مقابله بکنند، مبنای اصلی تفکرشان درباره ایران کانتینمنت است کانتینمنت یعنی مهار، یعنی محدودسازی قدرت، یعنی اینقدر تو را ضعیف می‌کنیم تا این که تضاد‌های داخلی، تضاد‌های ساختاری بیشتر بشود دو نکته هست که در بحث شما کمتر به آن توجه شد، یک این که ما در چه نظام بین المللی داریم زندگی می‌کنیم؟ دورانی که رئیس جمهور جدید خواهد آمد، اول این که دوران گذار است و این دوران گذار با افول آمریکا همراه است،

اگر افول امریکا نبود الگوی رفتاری امریکا در برخورد با ایران در وضعیت موازنه فرا ساحلی قرار نداشت. اون مفهوم آب شرب بالانسینگ رو دوستان کاملاً نسبت بهش واقف هستند اینجا ما ناچاریم آقای دکتر حتماً چین و روسیه دو کشور بسیار بزرگ جهانی هستند که می‌توانند در بریکس، در شانگهای جایگاه داشته باشد پس یکی از بحث‌های جدی که ما داریم ساختار نظام جهانی را باید بهش وقوف داشته باشیم که در حال افول است، دوم اینکه چین و روسیه در فضایی که امریکایی‌ها به ما کمکی نمی‌کنند و در وضعیت این هستند که محدود کنند و محدود کنند و از این محدود کردن ما هم لذت میبرند و همه فکر می‌کنند که به یک سود ژئوپلتیکی می‌رسند درحالی‌که ساختارگرایان آمریکایی مثل والتز که خدا رحمتش کند که امروز هستند نگاهشون این است که باید به ایران جایگاه داد تا موازنه برقرار بشود و یک نکته‌ای که شما کمبود داشت در حوزه کارتان،  یک چین و روسیه را باید دریافت در امر سیاست بین الملل، چون سیاست خارجی بدون سیاست بین‌الملل مفهوم پیدا نمی‌کند دوم اینکه مقاومت هم در این مانیفست شما کمتر دیده شد ما اگر خواسته باشیم امنیت داشته باشیم بحث مربوط به موازنه زمانی حاصل می‌شود که این چین و روسیه و نیرو‌های مقاومت در محیط منطقه‌ای شکل بگیرد بقیه چه نگاهی دارید شما در این ارتباط که این دو تا نیرو را چگونه می‌بینید در آینده سیاست خارجی؟

پزشکیان: ببینید اول اصل را بپذیریم که ما باید دست از دعوا کردن، اختلاف برداریم یعنی باید همان‌طوری که مقام معظم رهبری فرمودند ما با دنیا بر اساس عزت، حکمت و مصلحت باید بشینیم صحبت کنیم این را  قبول دارید دیگر؟

متقی: ما قبول داریم آنها قبول ندارند؟
پزشکیان: اگر قبول دارید شما کارشناسید یا من؟  شما پزشک این قصه هستید یا من؟ شما باید نسخه‌ای بپیچید که این مشکل را حل کند، تورم مملکت ما رو اینجوری نکند مردم را تا اینجا گرفتار نکند وقتی می‌رفتتند تو خونه‌شون شرمنده زن و بچه هاشون داشتند و بعد بتوانند زندگی کنند چه کسی این بلا را سر مردم این آورده بالاخره شما اگه نتوانید نسخه‌ای بدهید که این شاخص‌ها را در آن مطرح می‌فرمایید دیده بشود و در ضمن مشکل مردم حل بشود، رونق اقتصادی ایجاد بشود ما تو این منطقه و توی این دنیا حداقل حرفی برای گفتن داشته باشیم جوان‌های که ما دارند می‌روند، دانشگاه‌های ما که دارد تخلیه می‌شود یعنی وقتی است که ما چشم مان را ببندیم بگوییم اصلاً اینجوری نیست شما بیایید آمار بگیرید و تحقیق بکنیم ساده از جامعه ببینید وضعیت جوان‌های ما چه جوری است؟ امید به زندگی کجاست؟ آینده را چه جوری می‌بینید شما که متخصص این رشته هستید، شما که تو دانشگاه می‌نشینید و با هم بحث می‌کنید با دانشجو‌ها، شما باید از درون این دنیایی که به این پیچیدگی نسخه‌هایی که بتواند مردم ما را، جامعه ما را آینده ما را، هم عزتش را حفظ بکند همه زندگی راحت و امن بدهد مردم از ما چیزی نمی خواهند یک زندگی معمولی می‌خواهند ما زندگی را برای اینها حرام کردیم این زندگی معمولی دست شماست، اولاً دست داخل ماست تو داخل ما نباید دعوا کنیم ما داریم دعوا می‌کنیم سر همین چیز‌هایی که می‌فرمایید تکذیب و رد و عدم رد برای این است که من دقیقاً نمی‌دانم قصه چیه؟ چون نمی‌دانم بعد مخالفت می‌کنم.

اگر ما با انسان‌هایی که آگاهند تجربه دارند، عالما هستند بشینند کنار همدیگر یک نسخه‌ای برای مملکت بنویسیم کم این مشکلات مردم را حل کند شما هر نسخه‌ای بنویسید من نه چپم نه راستم بنده برای ایران و برای مملکتم دارم تلاش می‌کم هر کسی بتواند یه نسخه بنویسد که سیستم را نجات بدهد ازش تبعیت خواهیم کرد با همدیگر به پشتوانه همدیگر  این راه را خواهیم رفت اگر نتوانیم نسخه بنویسم یعنی ما به عنوان کارشناس کشورمان را داریم روز به روز بحرانی می‌کنیم ما الان تو آب بحران داریم در انرژی بحران داریم در محیط زیست بحران داریم در گاز بحران داریم در نفت، یعنی کجا بحران نداریم یعنی بحران‌های خطرناک هم داریم معلوم نیست تابستان برق را قطع می‌کنیم زمستان گاز  را قطع می‌کنیم دو سال سه سال بعد معلوم نیست حتی این گاز را هم داشته باشیم تکنولوژی این که داریم، دومین تولید به اصطلاح دارای ذخایر دوم گاز دنیاییم الان تو گاز مشکل پیدا کردیم این را  باید تو داخل حل کنیم تکنولوژی را باید یه جوری بیاوریم بگیریم، به‌هر حال باید یک کاری بکنیم.

حتی آمریکا بدون ارتباطات بین المللی نمی‌تواند آمریکا بماند پس باز می‌گردم به اینکه ما اول در داخل باید دست از این دعوا‌ها برداریم، مراکز تحقیقات علمی و دانشگاهی کارشناسان باهم باید بشینند و راه حلی که همه اون خطراتی که شما دارید ازش اسم می‌برید آن را نداشته باشیم همه راه حلی به ما بدهید که ما بایستیم رویش نسخه نمی‌دهم من بار‌ها گفتم من کارشناس این رشته نیستم ولی شما‌ها که کارشناسید نسخه بدهید این عزیزانی که اینجا هستند کارشناسانی بودند که توانستند در اون قسمت‌هایی که مسئولیت داشتند کارهایشان را انجام بدهند با تجربه‌های بین‌المللی با یک پشتوانه عمیق هم تجربی هم علمی خب شما‌ها اگر آدم بهتر می‌شناسید بسم‌الله معرفی کنید از آنها کمک بگیریم ولی باید مشکل مردم مان را حل کنیم ما اگر مشکل مردم را حل نکنیم با همدیگر دعوا کنیم معلوم نیست آینده این کشور به کجا خواهد رسید.

سوال: جناب آقای دکتر سجادپور بفرمایید؟

سجادپور: خواهش می‌کنم خیلی استفاده کرده‌ایم از سوال‌ها  و جواب‌ها و از مشکلاتی که من فکر می‌کنم صرفاً  با کارشناس‌ها حل نمی‌شود، چون بحث شما جالب است تکیه روی کارشناسی کار علمی و اتفاقاً همین جا چند روز پیش بنده عرض کردم کار سیاست خارجی یک کار ترکیبی، سیاسی یک و دوم اجرایی و علمی است و خیلی مهم است در این کار منتها ما سطح کارشناسی داریم یک سطح سیاسی، سطح سیاسی همین مباحث کلان و چارچوب‌های کلی است که فضاساز است و می‌تواند کشور را به اصطلاح به جلو ببرد در  این سطح کلان یک مسئله مهمی که در فرمایشات جناب‌عالی هم هست این احساس، حس نسبت به شرایطی که داریم و شرایط بین المللی من می‌خواهم روی این زمینه نکته‌ای را مطرح و سؤال کنم.

یکی از حس‌هایی که ما می‌بینیم این عدم اعتماد به نفس بین‌المللی در برخی است و در برخی دیگر هست ما اعتماد به نفس‌های مهمی پیدا کردیم در زمینه‌های امنیتی، دفاعی، منطقه‌ای قابل توجه است و نتیجه زحمات تعداد قابل توجهی از این دوستان و هم وطنان ما است منتها به نظر می‌رسد در قسمت اعتماد به نفس بین‌المللی که می‌توانیم بله هر چی که اونا باشند یعنی امریکا  هر چی که هست انگلیس، هر چی که هست غرب هر چی که هست شرق و دنیای جنوب هر چه که است ما با اعتماد به نفس می‌توانیم به اصطلاح کشتی منافع ملی مان را در طوفان بین‌المللی حرکت دربیاوریم به نظر می‌رسد که این اعتماد به نفس در بخشی وجود ندارد و آیا این مسئله را شما تشخیص میدهید  و این راه حل، راه حل سیاسی نیست راه حل روحی، ادراکی احساسی است نظر شما راجع به این قضیه  چیست؟

پزشکیان: همان حرف‌هایی که گفتم حرف تازه‌ای ندارم انسجام داخلی و بهره بردن از کارشناسانی که جسوراند عالماند و تجربه دارند و هماهنگی با مقام معظم رهبری در رابطه با پیگیری این سیاست‌هاست مشکلی هست خدمت ایشان

می نشینند حل می‌کنند ولی باید مشکل مردم را حل کنیم باید است اگر حل نکنیم اصلاً هویت ما بیخود است ما نیستیم که برای مردم تصمیم بگیریم که روزگارشان را سیاه کنیم ما هستیم که تصمیم بگیریم که زندگی بکنند حداقل یک زندگی معمولی.

ایزدی: آقای دکتر، چون شما پزشک هستید البته شانزده سال هم نماینده مجلس بودید یعنی در بحث‌های سیاست خارجی رای دادید یعنی در قوانینی که مرتبط با سیاست خارجی هستند.

پزشکیان: به کارشناس نگاه کردم رای دادم.

ایزدی: بله حالا به نظرم، چون شانزده سال نماینده بودید خیلی دور نبودید از مباحثی که الان دارد مطرح می‌شود منتها، چون از کلمه نسخه زیاد استفاده کردید من یک نسخه می‌خواهم خدمتتان بدهم چهار بند دارد بند اول دولت آقای روحانی هشت سال درباره موضوعی که شما تمرکز کردید امروز کار کرد به نظرم بی‌توجه نباشید به تجربه دولت آقای روحانی  دولت آقای روحانی یک دو سه سالی کشور را منتظر توافق گذاشت خیلی از پروژه‌ها متوقف بود بعد توافق حاصل شد مشکلاتی پیدا شد از همان دوره آقای اوباما یعنی هفته اول برجام دولت آقای اوباما برجام را نقض کرد بعد منتظر میوه برجام شد دولت آقای روحانی بعد منتظر برجام اروپایی شد زمانی‌که ترامپ خارج شد بعد منتظر آمدن آقای بایدن شد آقای بایدن هم آمد به بر جام برنگشت شما خاطرتان هست الان آبان ماه انتخابات سال ۲۰۲۴ است ما انتخابات ۲۰۲۰ را داشتیم شما خاطرتان هست در کشور چقدر منتظر نتیجه اون انتخابات بودند ببینند بایدن می‌آید یا نه که بایدن آمد آقای بایدن می‌توانست روز اول ریاست جمهوری اش به برجام برگردد بر اساس قوانینی که اونجا وجود دارد رئیس جمهور می‌تواند دستورالعمل رئیس جمهور قبلی را لغو کند این کار را نکرد.

گفتند یک توافق طولانی‌تر می‌خواهیم قوی‌تر می‌خواهم اون را هم آخر سر راضی نشدند هر روز بهانه آوردند هنوز هم برنگشتند بایدن  امروز هم می‌تواند به برجام برگردد و برنمی‌گردد این نکته اول تجربه دولت آقای روحانی بهش توجه بشود تجربه دوم فراموش نکنیم که این طرف آمریکایی بود که از برجام خالی شد نه طرف ایرانی بله این نکته شما درست  است بعضی‌ها ممکن است سوء استفاده کنند از تحریم‌ها کاسب تحریم باشند از این آدم‌ها داریم آدم‌های خوبی هم نیستند بله ما هم مخالف این آدم ها هستیم منتها اگر ترامپ خارج نشده بود اگر بایدن برگشته بود این آدم‌ها دیگر کار و کاسبی شان نمی‌گرفت چرا گرفت؟ چون بر اساس نظر تخصصی بنده آمریکایی‌ها از همان ابتدا نمی‌خواستند در برجام بمانند این را هم ما علم غیب نداشتیم آقای کری می‌رفت کنگره می‌گفت برجام الزام حقوقی ندارد اجرایش اینجا ما اینها را باور می‌کردیم بعضی از دوستان تفسیر می‌کردند که این مصرف داخلی دارد و آن تفسیر اشتباه بود.

نکته سوم موضوع ایران و آمریکا اصولاً حل بشو نیست آقای دکتر باید مدیریت بشود این که شما احساس می‌کنید الان آقای دکتر ظریف تشریف می‌آورند اینها می‌آیند مشکلات را حل می‌کنند می‌کنند اگر دوستان می توانستند بکنند همان هشت سال دوره قبل شان این کار را انجام می‌دادند.

پزشکیان: ما هم خواستیم مدیریت کنیم نخواستیم حل کنیم.
ایزدی:  بله مدیریت باید بشود چطور شما مدیریت می‌کنید این اشتباهی که دولت آقای روحانی داشت کشور‌هایی که دوست داشتند با ایران کار بکنند کم و بیش بی‌تفاوت بود با کشور‌هایی که نمی‌خواستند با ایران کار بکنند اولویت اول سیاست خارجی ایشان بود آقای دکتر ظریف در یکی از مکتوباتی که در رابطه با برجام نوشتند این نقد را خودشان آوردند.

پزشکیان: دولت شهید رئیسی در دنباله این برجام بود یا نبود یا یک رویکرد دیگر داشت؟
ایزدی: بله، برجام اگر خوب بود ترامپ به این راحتی‌ها خارج نمی‌شد، کشور تعهد داده و ما هم آمریکا نیستیم شما از قرآن و نهج البلاغه زیاد در فرمایشات تان زیاد استفاده می‌کنید ما در ذیل قوانین اسلامی حق نداریم توافقی که انجام دادیم به این سبک که شما فرمودید بخواهیم خارج بشیوم، چون تعهد کشور هست نکته آخر بنده، چون فرصت من تمام شده این هستش که واقعاً از کارشناسانی که به شما مشورت دادند در رابطه با جملاتی که دیشب در مناظره فرمودید هر کدام بودند نمی‌دانم بعید می‌دانم آقای دکتر ظریف باشد یا آقای دکتر سنایی باشد  با توجه به شناختی که بنده دارم از آن آدم‌ها من خواهش می‌کنم شما دوری بکنید در مناظره دیشب شما چند بار صحبت از بانک جهانی کردید.

پزشکیان: مطالعه‌ای که او انجام داده.
ایزدی: بانک جهانی در دنیا خوش نام نیست بانک جهانی هزار و نهصد و چهل و شش تاسیس شده،  هفتاد و شش سال قدمت دارد در این هفتاد و شش سال همه رؤسای بانک جهانی می‌دانید از کدام کشور بودند از آمریکا.

پزشکیان: از هر جا بودند.
ایزدی: دولت آمریکا نفوذ بسیار زیادی در بانک جهانی دارد من الان چند تا ما چند تا سند می‌خوانم تمام می‌کنم یک شرکت حقوقی ما داریم در واشنگتن اینها اومدند یک پژوهشی را درباره جهانی انجام دادند این نتیجه پژوهش بوده بانک جهانی مسئولین این بانک که منصوب امریکایی هستند آمدند با داده هایشان بازی کردند جایگاه سه کشور عربستان سعودی، آذربایجان و امارات را بالا ببرد این جهات کاملاً سیاسی هستش اگر شما فرمول‌های بانک جهانی را بخواهید اجرا کنید قطعاً دولت موفقی نخواهید داشت و تجربه غیرموفق دولت روحانی را تکرار کنید.

پزشکیان: آقای دکتر من نمی‌دانم چه جوری باید تکرار کنم گفتم چهل تا کشور مطالعه کردند یا شما‌ها بگویید چهل تا کشور وجود ندارد یا بگویید وجود ندارد.
ایزدی: اون گزارش اشتباه است.

پزشکیان: از نظر علمی شما تکنیک‌های مدیریتی را مراجعه کنید بانک جهانی را ول کن تکست‌های مدیریت را مراجعه کنید هیچ قانونی هیچ مسئولی شما نمی‌تواید انتخاب بکنید که نگوید مسئول است یعنی شما اگر پستی جایی بالاخره یکی را باید مسئول بکنی یا نکنی به اون مسئول باید بگویید چه بکن چه نکن امام جز آنچه که خدا گفته وظیفه دیگری ندارد اول ابلاغ و الموعظه دوم اجتهاد فی نصیحه ابلاغ نامه امام به مالک اشتر است یعنی دستورالعمل اجرایی یکی که به اصطلاح دستورالعمل اجرایی هست یک مسئولی می‌خواهد اون دستورالعمل اجرا بکند این اصلاً به بانک جهانی و ایکس ایگرگ ربط دارد؟

پس باید هر کاری که شما دارید باید به اون طرف بگویید چه بکن و مسئول مشخص باشد اگر این آدم اجرا نکرد باید پاسخ‌گو باشد این چه بانک جهانی بگد چه هر کسی بگوید، عصر علمی است این می‌گوید برای تغییر پنج تا استراتژی وجود دارد شما بگویید این پنج استراتژی غلط است، بگو ببنیم تجربه بین المللی چه می‌گوید مدیریت نیروی انسانی جزو استراتژی است یعنی من اگر می‌خواهم سازمان درست باشد باید نیرو‌های انسانی را آموزش بدهم باید تقویتش کنم آپگرید درستش کنم.

دوم اگر می‌خواهم درست شود باید عملکردی با کسانی که برایم کار می‌کنند قرارداد ببندم یعنی اگر شما می‌خواهید به من پول بدهید ده تا لیوان بخرم قیمت این لیوان باید معلوم شود ده تومان است، صد تومان به من دادی باید ما ده تا لیوان بیاورم ما الان بودجه می‌نویسیم قرار است ده تا لیوان بیاوریم یک لیوان هم نمی‌آوریم پول‌ها همه تمام می‌شود بخواهیم اصلاح کنیم باید عملکردی بودجه بندی کنیم در قانون هم است و در سیاست هم هست اینکه دیگر به جای بانک جهانی ربطی ندارد بحث علمی که چپ و راست ندارد مگر اینکه بفرمایید این توصیه‌ای که خودش کرده ما داریم اجرا می‌کنیم.

سوم اختیار دادن است هر جا اختیار بدهیم پاسخ‌گویی بخواهیم مگر الان اصل چهل و چهار قانون اساسی چه می‌گوید؟ واگذاری به خصوصی نیست یعنی خصوصی سازی، قرارداد بدهم برات کار بکند پول اینها چه ربطی به این دارد که شما از بانک جهانی نمی‌دانم چی می‌کند مشکل این است که این برادر‌ها توهم این را دارند که ماه‌ها مثلاً داریم نسخه آنها را می‌دهیم آقای دکتر بحث علمی، بحث علمی است شما اگر گیری در این مسئله دارید باید بگویید رفرنس، دنیا، تجربه بین المللی این را نمی‌گوید نگویید چرا از بانک جهانی از کجا گفتی بگو از نظر علمی سه تا اصل نیست، یعنی مسئولیت و نوع عمل و پاسخگویی اینها اصل نیست بگو، بگو این استراتژی‌ها نیست بگو چه استراتژی درست است.

 درست این است که برای هر کار من وزیر بهداشت بودم اینها را در سیستم اجرا می‌کردم بهره می‌بردم من من مرکز بهداشت داشتم روزی پنج تا مریض می‌دید وقتی آمدم محدودکردم مسئول مشخص کردم برایش گفتم باید اینکارو بکنی اگر نکردی این پول را بهت نمی‌دهم پنج نفر شد صد و بیست نفر مردم هم راضی شدند اینها دیگر الفبای مدیریت است، بحث علمی ما بهتر است به جای اینکه با همدیگر انگ بچسبانیم بیاییم بگوییم نظر علمی این نیست این علمی است می‌بنده می‌پذیرم هر مستند علمی و هر تجربه بین المللی که باعث بهبود وضعیت کشور بنده می‌پذیرم.

ایزدی: در این حوزه کتاب زیاد است خواهش می‌کنم مطالعه بفرمایید کتاب در حوزه بانک جهانی و کار‌های مربوط به آن.
پزشکیان: من دارم تجربه را در این پنج تا موضوع می‌گویم، چون من در این رابطه کار کردم شما بگویید این پنج تا غلط است حالا بقیه را قبول دارم حرف شما.

متقی: من بخشی از توضیحاتی که داده‌ام قبلش بر این بود که دکتر را کمی آرومش کنم واقعیتش این است که بحث‌هایی که دکتر مطرح می‌کند خیلی واقعی است و خیلی دقیق از جمله همین بانک جهانی کتاب جوزف استیگلیتز هست که جهانی‌سازی و آینده را خودش هم امریکایی است می‌گوید ما امریکایی‌ها، رئیس اونجا حالا خودش گفته که من رئیسم داخلش به هر ترتیب شاید مثل ما ایرانی‌ها جابه جا کرده ولی نکته‌ای که وجود دارد این هستش که این مجموعه‌ها در یک کانتکست جهانی عمل می‌کند.

نکته بعدی که می‌خواستم بگویم این است که شما فرمودید بحثتان می‌خواهید موازنه، می‌خواهید نگ‌ها موازن داشته من واقعیت امر این است هم صادقانه هم عاجزانه خدمتتان عرض می‌کنم در جهانی که معادله قدرت وجود دارد و معادله قدرت تعیین می‌کند عدالت بر اساس معادله قدرت معنا می‌شود و موازنه بر اون اساس.
مصدق دنبال موازنه بود نتوانست جایگاه داشته باشد شاه در سال هزار و نهصد و هفتاد و سه و هزار و نهصد و هفتاد و چهار، هزار و نهصد و هفتاد و پنج دنبال سیاست خارجی مستقل ملی بود آخرش آن کتاب پاسخ به تاریخ را نوشت و در آن کتاب یک بخشی دارد این یک بحث خیلی جدی است نکته‌ای که ما داریم این است آقای دکتر موازنه از طریق قدرت ایجاد می‌شود اگر سیاست قدرت را. یکی از بخش‌های سیاست قدرت انسجام و اجماع است ولی یک بخش دیگر نهاد‌های قدرت نهاد‌های نظامی، امنیتی اقتصادی و اجتماعی می‌تواند این امر را تحقق ببخشد شما چه راهی برای تحقق این موازنه خواهید داشت آیا سیاست قدرت خواهد بود یا به قول امریکایی‌ها سازش دستور کار قرار می‌گیرد برای اون سیاست خارجی تعاملی؟

پزشکیان: من فقط این را بگویم قدرت تو داخل کشور هر کسی زور دارد به اون یکی زور می‌گوید در نتیجه برو قوی شو اگر راحت جهان می‌طلبی که در نظام آفرینش ضعیف پامال است در همین کشور کسی که زور دارد به اون که زور ندارد دارد زور می‌گوید یعنی باید کاری بکنیم که بهت زور نگویند، چون اگر کاری کردی که بهت زور بگویند حتی برادر و برادرش اگر زور داشته باشد زور می‌گوید این طبیعی راست می‌گویید این هم جواب.
متقی: در بقا سیاست قدرت یک رویکردی است که فکر می‌کنم رویکرد درستی است و سیاست قدرت یعنی ابتکاری که یک چیزی فراتر از دیگری روی میز بگذاریم حتی اون چیزی که قبلاً هم تجربه نشده.

پزشکیان: دیگر آن فورمول‌های شماست که باید از آن در بیاید ولی باید قدرتمند باشیم وگرنه ضعیف باشیم له مان می‌کنند.
متقی: از نظر من موازنه یعنی برتری آقای دکتر؟

پزشکیان: حالا بسم‌الله این گوی و این میدان شما زور ما را ببرید بالا آنها به ما زور نگویند دیگر، کاری بکنید ما زورمند بشویم.
ظریف: خیلی ممنون از دوستان قدرت بر اساس تعریف همه کسانی که در این زمینه کار کردند مجموعه‌ای از قدرت‌های مادی و معنایی است یعنی قدرت افزایش نفوذ است و کاهش آسیب پذیری این می‌شود معنی قدرت در حوزه جمهوری اسلامی اونچه که به جمهوری اسلامی قدرت داده قدرت معنایی ماست البته قدرت مادی ما هم مهم است، اما اون وقت که امام فرمودند خون بر شمشیر پیروز است اون وقت که گفتند اگر مردم همراه شما نباشند هر قدر سلاح داشته باشید شما به نتیجه نخواهید رسید این یعنی توجه امام قبل از اینکه سازه انگار‌ها بیایند سر کار توجه امام به قدرت معنایی از قبل شکل‌گیری تئوری‌های قدرت معنایی بوده لذا قدرت معنایی برای جمهوری اسلامی اونچه که مقاومت را ایجاد کرد چی مقاومت را ایجاد کرد؟ مقاومت در سال هزار و سیصد و شصت و یک ایجاد شد یعنی در زمان ضعف ما در جبهه‌ها، اما چی بود که مقاومت لبنان را ایجاد کرد چی بود که مقاومت فلسطین را ایجاد کرد اون پیام انقلاب اسلامی بود اون پیام نپذیرفتن زور بود لذا نیایید بگویید قدرت یعنی نظامی، اما اگر قدرت یعنی قدرت نظامی ما بر اساس تئوری‌های رئالیستی باید یا برویم به یک قدرت دیگری وابسته باشیم بالانسینگ بکنیم یا باید بریم با قدرت آمریکا تواضع بکنیم راه دیگری نداریم، چون ما نمی‌توانیم سالانه هشتصد میلیارد دلار هزینه نظامی بکنیم، اما این خود باوری ما این خودباوری مردم ما باعث شد که نه تنها خودموان را پای خودمان بایستیم بلکه دیگران را هم بهشون الهام بدهیم که الان هشت ماه است اسرائیلی که همه جنگ‌هایش با همه دولت‌ها ظرف یک هفته تا یک ماه تمام شده هشت ماه نتوانست در برابر یک گروه که از نظر تسلیحاتی اصلاً قابل مقایسه با اسرائیل نیستند ایستادگی بکند و پایداری بکند و افسانه شکست ناپذیری اسرائیل شکست خورده لذا قدرت را درست تفسیر بکنیم.

همونجوری که آقای دکتر تفسیر کرده‌اند ما پایه مقاومت وایسادیم مقاومت قدرت خودش است و قدرت ماست این قدرت را از دست نخواهیم داد قدرت معنایی انقلاب قدرت کلمه انقلاب را از دست نخواهیم داد، اما برگردم به دوستان دیگر ببینید تحریم را عدد نمی‌شمرند با عدد شمردن مغلطه است تو هزار و پانصد تا تحریمی که گفتند هشتصد تا تحریم دوره آقای احمدی نژاد قبل از برجام تبدیل شد به هزار و پانصد تا دوتایش راجع به من است یعنی من دو تا تحریم آمریکایی دارم اینها را هم گفتند ظریف یک ظریف دو فلان شرکت هم هست، اما شما به من بفرمایید بانک ما را کجا تحریم کرده‌اند نفت ما را کجا تحریم کردند پتروشیمی ما را کجا تحریم کردند نمی‌دانم کشتیرانی ما رو کجا تحریم کردند بیمه ما رو کجا تحریم کردند؟

شما به قانون کاتسا اشاره فرمودید قانون کاتسا هیچ تحریم جدیدی ندارد چرا تحریم جدیدی ندارد به خاطر اینکه بر جام اجازه نمی‌داد آمریکا تحریم جدیدی بیاورد ببینید ما تاریخ را نمی‌توانیم عوض کنیم مردم ما دیدند که در سال نود و پنج و نود و شش ما دو سال متوالی تورم تک رقمی و رشد دو رقمی داشتیم اینکه برجام آمریکا ازش خارج شد ضمناً فراموش نکنیند بعضی دوستان ما و بعضی روزنامه‌ها نوشتند اینکه ترامپ ادعا می‌کند می‌خواهد از برجام خارج بشود جنگ زرگری هست ترامپ هیچ گاه از برجام خارج نمی‌شود، چون برجام به نفعشان است اگه دوست داشته باشید من هم می‌توانم نقل هایش را بیاورم لذا این بحث‌ها را نکنیم تنها کشوری که از اسنپ بک برجام استفاده کرد جمهوری اسلامی است و پنج ساله داریم این کار را می‌کنیم روزی که ما همان دولت روحانی که این قدر شما دلخورین ازش روزی که اون دولت روحانی تحویل به دولت جدید داشت ما توانسته بودیم آمریکا را سه بار در شورای امنیت و مجمع عمومی شکست بدهیم، اما توانسته بودیم آی آر چهار ایران را تبدیل به آی آر نه بکنیم توانسته بودیم ظرفیت غنی سازی را از بیست به شصت ببریم.

 شما فرمودید که بایدن می‌توانست در هفته اول انتخابش به برجام برگردد بایدن قرار بود برگردد یکی اسرائیل گفت من نمی‌گذارم برگردد و شهید فخری زاده را شهید کرد یکی هم متاسفانه قانون راهبردی مجلس مانع بازگشت به برجام شد نگذارید که ما بگوییم در اون شش ماه تلخ چه گذشت در آن شش ماه تلخ ما بار‌ها می‌توانستیم برجام را زنده کنیم و مردم سه سال نباشد که از این فلاکت زجر بکشند، اما شما تعداد تحریم‌ها را گفتید اگر تعداد تحریم‌ها در هشت سال دولت آقای روحانی با ترامپ شد هزار و پانصد در سه سال دولت گذشته دولت شهید رئیسی از هزار و پانصد شد دو هزار و پانصد و هفتاد یعنی هشت سال هفتصد تحریم سه سال هزار تحریم اینها را اگر می‌خواهید مردم را با عدد سرشان را شیره بمالیم درست بمالیم یعنی درست باشد مردم ببینند که در زمان تحریم چه شد ببینید مردم تورم تان را کجا بردند ببینید مردم رشد اقتصادی تان را کجا بردند مردم ببینید فروش نفت تان را کجا بردند

گفتند ما یاد دادیم که چه جوری فروش بکنیم نخیر وقتی آقای بایدن آمد سیاستش این شد که پیچش را شل کند اجازه بدهید آقای ترامپ برگردد اون وقت ببینیم که دوستان چه می‌کنند فراموش نکنیم مهم است مردم که چه کسی در پاستور نشسته باشد مهم است این تفکر در پاستور بنشیند که می‌توانیم با این وضعیت زندگی شما را بهتر بکنیم یا مهم است تفکری بنشیند بالاخره ما سه دولت گذشته را در سابقه داریم حضرت حجت‌الاسلام‌والمسلمین جناب آقای خاتمی زیر دستور رهبری عمل کردند ایران را سربلند کردند معجزه هزاره سوم هم خیال کرد زیر دستور رهبری عمل می‌کند جز تحریم برای کشور نیاورد با دبیر شورای امنیت ملی محترمی که امروز کاندید ریاست جمهوری هستند دولت روحانی هم توانست کشور را سربلند بکند همه دنیا گفتند خود ترامپ گفت این برجام بزرگ‌ترین کلاهی بود که سر آمریکا رفت متاسفانه شما هم گفتید برجام بزرگ‌ترین کلاهی بود که سر ایران رفت اگر برجام بد بود چرا ترامپ با استفاده از برجام از برجام خارج نشد اگر می‌گویید خارج شدن ترامپ از برجام بد بود مگر ترامپ از قرارداد آب و هوا خارج نشد مگر ترامپ از قرارداد موشک‌های میان برد هم خارج نشد آیا آنها را هم شوروی سابق بعد مذاکره کرده بود چرا ما خطای استعمارگر را به پای مبارزین با استعمار می‌آوریم آیا اینکه اینها رد می‌کنند باعث می‌شود که ما نرویم دنبالش؟

قرآن بخوانیم ان شر الدواب به عندالله الذین کفروا ثم لا یؤمنون بدترین حیوانات کسانی هستند که کفر کردند و ایمان نمی‌آورند کدام حیوانات؟ کسانی که باهاشون عهد بستی و هر بار هم عهد میشکنند بعد آیه‌های بعدی می‌آید که اگر اینها خواستند عهدشکنی بکنند شما پیش‌دستی بکنید آیه‌ای که همه مان بلدیم مااستطعتم من قوه و من رباط الخیل ترهبون به عدو الله و این آیه هم می‌آید بعدش چی می‌گوید همین کفار پیمان شکن همین‌ها که هر بار پیمان بستند و پیمان شکستند اگر همین کفار پیمان شکن آمدند و صلح خواستند اسلام براساس صلح است بعد آیات بعدی چی می‌گوید پیغمبر تو ساده نبودی سرت کلاه نرفت اینها که پیمان شکن بودند اینها که بار‌ها پیمان شان را شکستند اینها تو را ساده گیر نیاورده بودند که شما به دوستان خودتان برچسب سادگی می‌زنید اگر اینها خواستند سرت کلاه بگذارند خدا برایت کافی است می‌گوید او کسی است که تو را به نصر خودت یعنی به ایمان خودت به خود باوری خودت به وسیله مؤمنین یعنی بوسیله این مردم باورمند تو را یاری کرد فراموش نکنید فراموش نکنید همونقدر که سلاح ما مهم است همونقدر که نیروی ما مهم است این مردم مهم هستند مردم را بهشان اهمیت بدهیم.

سنایی: چیزی دیگر در واقع فرصتی نمونده من از این فرصت می‌خواهم استفاده کنم، چون بحث سیاست خارجی بود هم یادی بکنیم از وزیر شهید آقای دکتر امیرعبداللهیان که نمونه منش اخلاقی بود بنده همه عمرم صرف سیاست شرقی و اوراسیا و روسیه شده. 

بحث معادله قدرت بود قدرت را نمی‌شود انکار کرد و نقش قدرت را و قدرت سخت را و منابع قدرت رو، اما دشواری کشور‌ها در برقراری معادل دین قدرت و توسعه است آقای دکتر استاد گرامی آقای دکتر متقی کشوری که نتواند به توسعه برسد قدرتش را هم دیر یا زود از دست می‌دهد حفظ قدرت واجب است پس، اما برقراری این موازنه با توسعه و رفاه مردم بسیار حایز اهمیت است مردم باید افکار عمومی و پشتوانه....

متقی: بحث من هم از قدرت قدرت نظامی نیست قدرت یک امر موسع است.
سنایی: تجربه هم نشان داده کار با روسیه و چین که بنده نصف عمرم صرف این حوزه شده بسیار حائز اهمیت است برای کشور، آسیا عرض کردند در ابتدای صحبت در حال برآمدن هست هژمونی و برتری امریکا و غرب در حال کاهش است، اما این جهان در حال گذر اقتضاء یک سیاست چند برداری برای کشور ما کشور ما کشور کوچکی نیست که تک سویه عمل کنهد کشوری با این تمدن، با این انقلاب با این مولفه‌های قدرت یک کشور بزرگ اسلامی محور شیعی و اقتضاء می‌کند که زیارت چند برداری پیش بگیرد و این سیاست شرقی هم در یک سبد متنوع هست که می‌تواند در خدمت توسعه کشور هست و حفظ این هم ضروری است

مجری: در هرحال جمهوری اسلامی ایران که به دلیل نقشی که در نظام بین‌الملل دارد از یک جایگاه کانون در سیاست خارجی برخوردار هست وقتی که از ماکو و سوار ماشین هواپیما بشویم بیش از دو و نیم ساعت است بسیاری از کشور‌های اروپایی وقتی‌که شما در واقع هواپیما بلند می‌شود و می‌روی روی آلپ و سیاست خارجی این کشور بسیار مهم است و ایالات متحده امریکا و و استکبار طی بیست و پنج سال گذشته پنج راهبرد را در مورد جو اسلامی اعمال کردند یا غرب آسیا یک دولت ملت سازی که شرق ایران را از افغانستان را و غربش را عراق را اشغال کردند بعد موضوع مربوط به جنگ طائفی داعش راه انداختن که همه می‌دانند نقش اصلی را می‌خواستند ایران را هدف قرار بدهند و موضوع بعدی تجزیه کشور‌ها که آخرین موردش موضوع اقلیم در شمال عراق بود که با شکست مواجه شد نکته و راهبرد چهارمی هم که دنبال کردند از بین بردن اندیشه مقاومت چه جنگ بیست و دو روزه چه جنگ سی و سه روزه و آخرین مسئله تامین امنیت رژیم صهیونیستی بود که الحمدالله به مدد تلاش‌هایی که طی بیست و پنج سال گذشته شده هیچ هیچ یک از این اهداف محقق نشده و الحمدالله امروز می‌بینیم که رژیم صهیونیستی نا امن‌تر از همیشه ریشه داعش حذف شده تجزیه منطقه با شکست مواجه شده و دولت ملت سازی دروغینی هم که امریکا می‌خواست با شکست مواجه شد ایشالا که در دوره چهاردهم هم رئیس جمهوری که انتخاب می‌شود با رای مردم ان‌شاءالله بتواند همه سیاست‌های راهبردی جمهوری اسلامی را به پیش ببرد و زمینه‌ساز یک دولت مقتدر و البته تعامل با همسایگان و تعامل با نظام بین‌الملل داشته باشد در پناه خداوند بزرگ.