انتخابات در تراز انقلاب اسلامی چه شاخص هایی دارد؟
حداد عادل درباره الزامات انتخابات در تراز انقلاب اسلامی گفت: اولین آن آزادی انتخابات است، در چارچوب قانون اساسی عده‌ای آزادانه داوطلب می‌شوند و در چارچوب قانون اساسی صلاحیتشان بررسی و اعلام می شود. سلامت انتخابات هم از شرایط انتخابات در تراز انقلاب اسلامی است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، گفتگوی ویژه خبری موضوع الزامات برگزاری انتخابات در تراز انقلاب اسلامی را با حضور میهمان برنامه آقای غلامعلی حداد عادل - چهره سرشناس سیاسی و رئیس اسبق مجلس شورای اسلامی و مشاور عالی مقام معظم رهبری ، بررسی کرد.
مقدمه : با توجه به در پیش بودن ریاست جمهوری هشتم تیر و بیاناتی که رهبر معظم انقلاب اخیرا در سالگرد ارتحال ملکوتی حضرت امام خمینی (ره) داشتند، در گفتگوی ویژه خبری امشب، ضمن تبیین بیانات معظم له راجع به برگزاری انتخابات در تراز انقلاب اسلامی خواهیم پرداخت و این که این انتخابات از چه ویژگی‌ها و چه شاخص‌هایی می‌تواند برخوردار باشد و بعد راجع به افرادی که ثبت نام کردند به عنوان داوطلبان نامزدی برای انتخابات ریاست جمهوری و البته موضوعات دیگری از جمله اینکه تقارن فعالیت مجلس و دولت در دوره جدید با یکدیگر چقدر می‌تواند ایجاد فرصت بکند تا آنجایی که زمان به ما اجازه بدهد در حول و حوش همین مباحث به گپ و گفت خواهیم پرداخت.
سوال: اگر موافق هستید مقدمتا بخشی از بیانات رهبری را با هم ببینیم و برگردیم درباره همین بیانات با شما صحبت می‌کنیم.
پخش بیانات مقام معظم رهبری
سوال: شما فکر می‌کنید انتخاباتی که بخواهد در تراز انقلاب اسلامی باشد، از چه ویژگی‌هایی باید برخوردار باشد؟
حداد عادل: اولین ویژگی انتخابات این است که باید آزاد باشد، یعنی باید مردم بتوانند به آن که می‌خواهند رای بدهند، این اصلا دستاورد انقلاب برای ملت ایران است. خیلی از جوان‌های امروز نمی‌دانند که وقتی ما جوان بودیم، اصلا فکر این که برویم و در انتخابات رای بدهیم نمی‌کردیم. چون می‌دانستیم که انتخابات آزاد نیست، می‌دانستیم که در ایران مردم سالاری وجود ندارد و همه چیز از قبل تعیین شده بود در انتخابات مجلس بیشتر فقط انتخابات مجلس داشتیم، کسی در انتخابات شرکت نمی‌کرد الا یک عده که خودشان می‌بردند، می‌آوردند، یک نمایشی از انتخابات بود، پس انتخابات در تراز انقلاب اسلامی اولین آن آزادی انتخابات است که می‌بینید هم در چارچوب قانون اساسی عده‌ای آزادانه می‌روند داوطلب می‌شوند، در چارچوب قانون اساسی صلاحیتشان مورد بررسی قرار می‌گیرد، بعد هم اعلام می‌شود آزادانه گفتگو می‌کنند، افکار هم را نقد می‌کنند و مردم هم از صدا و سیما می‌بینند، رای میدهند و سلامت انتخابات هم از شرایط انتخاب انتخابات در تراز انقلاب اسلامی است که باز هیچ وقت ما در انتخابات تقلب سازمان یافته نداشتیم، تقلب موردی که ممکن است در یک صندوق یک کسی یا کسانی یک خلافی بکنند بوده، اما این که به صورت سازمان یافته بخواهند یک کسی را با تقلب در انتخابات بر مردم تحمیل کنند، نبوده است. این را حتی آن کسانی که یک وقتی مدعی تقلب در انتخابات هم بودند در جای دیگری در خفا می‌گفتند که واقعا تقلب نشده است، اینها از خصوصیات انتخابات در جمهوری اسلامی است، رهبری یک بار دیگر هم در آغاز سال ۱۴۰۲ درباره انتخابات مجلس چهار شرط را برای انتخابات برشمردند، یکی سلامت، دوم امنیت، سوم مشارکت، چهارم رقابت. اینها شامل انتخابات ریاست جمهوری هم می‌شود. به نظر من. اینها از ویژگی‌های انتخابات ریاست جمهوری است که ما در هشتم تیر در پیش داریم.
هیچ چیزی به اندازه حضور مردم در صحنه، دشمنان را مایوس نمی‌کند
سوال: این که رهبری اشاره می‌کنند که در معادلات پیچیده بین المللی برای حفظ منافع خودمان و حفظ آن عمق راهبردی در دنیا این انتخابات خیلی می‌تواند اثرگذار باشد واقعا چه اثری دارد یعنی کجا می‌تواند کارکرد داشته باشد برای ما؟
حداد عادل: من نکته‌ای را خدمت شما عرض کنم، قبلا هم در سال ۱۴۰۲ یک بار آمده بودم از طریق همین شبکه خبر درباره انتخابات مجلس صحبت بکنم، گفتم که اصولا انتخابات در هر کشوری یک فرصت است، یک موقعیتی است که آن ملت، ملت بودن خودش را احساس می‌کند و مهم‌تر از آن ملت بودن خودش را اثبات می‌کند، یعنی به رخ دیگران می‌کشد، انتخابات یک اقدام سیاسی است در مقیاس ملی؛ یعنی یک امری است که همه ملت با او درگیرند، همین انتخابات ریاست جمهوری را ملاحظه بکنید، از دورافتاده‌ترین روستا‌ها تا بزرگترین شهر‌ها، زن و مرد و پیر و جوان و کارگر و ارتشی و سپاهی و کشوری و لشگری و هر کس و هر چیز، اقلیت‌ها، همه بعنوان افراد دارای تابعیت ایران، صاحبان شناسنامه ایرانی، همه در این اقدام شرکت می‌کنند. این فرصتی است که یک ملت وجود خود و هویت خود را بعنوان یک ملت حس کند. این یک نکته.
دیگر این که این انقلاب از آغاز یک انقلاب مردمی بوده و با حضور مردم به پیروزی رسیده، با حضور مردم هم حفظ شده است. دوران‌های سختی را هم مثل جنگ ما با حضور مردم سپری کردیم یعنی مردم در جبهه‌ها حضور پیدا کردند، بسیج که متشکل از مردم بود، پشتوانه این دفاع مقدس شد، آنجا مردم بودند و هیچ چیزی به اندازه حضور مردم در صحنه، دشمنان انقلاب را ناکام و مایوس نمی‌کند. خیلی آنها وحشت دارند از این که مردم در صحنه‌های سیاسی در این انقلاب حاضر بشوند. این است که همیشه به طرق مختلف سعی می‌کنند که مردم را دلسرد کنند از کنش سیاسی و حضور باشکوه مردم با مشارکت بالا هم یک پیام دلگرم کننده دارد برای مردم و دوستان انقلاب چه در داخل و چه در دنیا خصوصا در منطقه ما و یک پیام هم برای دشمنان انقلاب دارد که ملت ایران همچنان در صحنه است. اینها معانی و دستاورد‌ها و فوائد انتخابات در مقیاس کلان است، البته انتخابات غیر از این مطالب خیلی جزئیات دیگر و ظرافت‌های دیگر دارد و آنها هم در جای خودش اهمیت دارد.
سوال: ما الان در شرایطی هستیم که نزدیک به ۸۰ داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کردند و منتظر هستند که شورای نگهبان اسامی قطعی و نهایی را اعلام بکنند، اول نظر شما راجع به این که تقریبا نزدیک به ۸۰ نفر ثبت نام کردند چیست؟
حداد عادل: دفعه‌های قبل که بیشتر بوده، خدا را شکر کردیم که با این تمهیدات و تدبیر‌هایی که اتخاذ شده، دیگر آن هجوم انبوه از بین رفته، ولی ما در این انتخابات یک فرصتی پیدا کردیم، بعضی از دوستان خودمان را که سال‌ها بود ندیده بودیم زیارت کردیم و از این جهت خوشحال شدیم که یک کسانی که مدت‌ها بود زیارتشان نکرده بودیم دیدیم. آزادی است و آنها هم لابد یک محاسبه‌ای کردند و دیدند که شرایط ثبت نام را دارند و آمدند. اما این خیلی نگران کننده نیست، بالاخره شورای نگهبان هم با یک ضوابطی طبق قانون اساسی اعلام صلاحیت می‌کند و کسانی را به مردم معرفی می‌کند که بنا بر یک قواعدی اینها بعنوان رجال سیاسی توانایی و استعداد رئیس جمهور شدن داشته باشند. اینها را معرفی می‌کند؛ بنابراین من حدس می‌زنم از این ۸۰ نفر چند نفر به مرحله نهایی این مسابقه می‌رسند و در مناظرات تلویزیونی و تبلیغات دیگر شرکت می‌کنند و مردم هم رای میدهند.
سوال: نکته‌اش این است که رهبری چند شاخص را معرفی می‌کند مثلاً اشاره می‌کنند که فعال باشد، پرکار باشد، آگاه، معتقد به مبانی انقلاب اینها را اشاره می‌کنند ولی ما با توجه به این که نظام حزبی نداریم یک مقدار انتخاب آن فرد اصلح برای مردم سخت است مخصوصاً الان که در دوره فشرده‌ای دارد برگزار می‌شود تا چقدر مردم و سوابق کاری و اجرایی کسانی که به عنوان نامزد معرفی می‌شوند اشراف کامل دارند که بسنجند که ببینند این شاخص‌ها که اشاره شده در بین اینها هست یا نیست، حالا برخی کارنامه‌هایی دارند، برخی ممکن است خیلی کارنامه غریب به ذهن فعلی مردم نداشته باشند یعنی مثلاً سال‌های خیلی قبل مسئولیت داشتند الان خیلی ارزیابی به روزی مردم از آنها نداشته باشند. فکر نمی‌کنید یک مقدار انتخاب را سخت می‌کند؟
حداد عادل: کلا این انتخابات یک انتخابات غیر عادی است، پیش بینی نشده بوده و به صورت فشرده ما ناچار بودیم این انتخابات را برگزار کنیم. بنابراین در این که این انتخابات از نظر فرصت زمانی و خیلی جهات دیگر با مثلاً انتخابات سال ۱۴۰۰ متفاوت است شکی نیست. مقام معظم رهبری هم در صحبت‌های خودشان چند خصوصیت برای نامزد مورد نظر یعنی فردی که شایستگی دارد ذکر کردند پرکار بودن، فعال بودن، آگاه بودن و معتقد به مبانی انقلاب بودن اینها تا حدی یک معیاری به دست مردم می‌دهد که به هر حال کشور بیش از ۱۰ سال است که زیر سخت‌ترین تحریم‌های اقتصادی است و این تحریم‌ها مشکلات معیشتی برای مردم به وجود آورده است تورم، گرانی، بیکاری این گرفتاری‌ها وجود دارد به رئیس جمهوری احتیاج است که مانند شهید رئیسی با پرکاری خودش، با فعال بودن خودش و آگاه بودن و آشنایی با مبانی انقلاب بتواند وارد یک چنین میدانی شود. مردم هم باید ببینند که چه کسانی مصداق این عناوین هستند درست است ما در ایران حزب نداریم، اما جریانات سیاسی داریم جریانات سیاسی کاملاً روشن است و افرادی که به آن مرحله نهایی می‌رسند تعلق به جریانات سیاسی خاصی دارند خودشان هم ابایی ندارند از این که تصریح کنند به کدام جریان تعلق دارند مردم هم بالاخره حافظه دارند و به کارنامه جریانات سیاسی نگاه می‌کنند، به راه حل‌هایی که هر جریانی برای حل مشکلات کشور داده مراجعه می‌کنند و می‌بینند که کدام راه حل فایده کرده یا نکرده مثلاً یک راه حل برای حل مشکلات اقتصادی این بود که آقای رئیسی در پیش گرفتند، گفتند ما در عین حال که با تحریم کنندگان مذاکره خواهیم کرد و میز مذاکره را ترک نمی‌کنیم، اما اداره کشور را هم به نتیجه مذاکرات گره نمی‌زنیم و برای اداره کشور ما به ظرفیت‌ها و نیروی خود ملت و امکانات کشور تکیه می‌کنیم و سعی می‌کنیم این امکانات را از قوه به فعل برسانیم یعنی این سیاست آن جریانی است که آقای رئیسی به آن تعلق داشته است، مردم می‌توانند ببینند طرف مقابل مثلاً جریان دیگر در مقابل نظریه چه نظری دارد، مثلاً نظریه دیگر این است که همه چیز را موکول کنیم حتی آب خوردن مردم را هم موکول کنیم به حل مسئله تحریم و مذاکرات و بعد هم وارد مذاکرات بشویم هرچه که ما تعهد کردیم انجام بدهیم و هرچه که طرف مقابل تعهد کرده انجام ندهد، اینها در حافظه مردم وجود دارد و باید بر اساس این تجربه‌های سیاسی ببینیم چه کسی با چه تفکری می‌تواند در این انتخابات به درد مردم بخورد.
سوال: آن جا که رهبری اشاره می‌کنند به حفره‌های اقتصادی و فرهنگی، حفره‌های اقتصادی را که مردم کم و بیش دارند با آن زندگی می‌کنند و می‌دانند ولی شاید کمتر حفره‌های فرهنگی که ایشان اشاره کردند مورد توجه قرار گرفته باشد. عمده این حفره‌های فرهنگی ما که انتخابات می‌تواند برای آن راهکار و راه حل داشته باشد به نظر شما چیست؟
حداد عادل: این هشدار‌های فرهنگی رهبری که چیز جدیدی نیست. یعنی آقا از همان سال اول رهبری هشدار تهاجم فرهنگی را دادند. حتی تعبیر به شبیخون فرهنگی کردند، بعد‌ها که این فضای مجازی توسعه پیدا کرد و این بی‌اخلاقی‌ها و بی فرهنگی‌ها و حتی عفت زدایی به تعبیر ایشان آن قدر باب شد، ایشان بیشتر روی این جهات تاکید کردند یعنی مسئله حفره‌های فرهنگی چیزی نیست که کسی نداند مشکل چیست و حتماً دولت آینده در کنار اهتمام به رفع مشکلات اقتصادی باید برای این مشکلات فرهنگی هم چاره اندیشی کند.
شهید رئیسی در انتخابات 1400 اخلاق مداری خود را نشان داد
سوال: بخش دیگری از بیانات رهبری را با هم ببینیم.
پخش سخنان رهبری
سوال: رعایت این اخلاق انتخاباتی خودش چقدر می‌تواند به عنوان یک شاخص مطرح باشد که مردم را هدایت کند که این فردی که به فرض رعایت اخلاق را می‌کند خودش نشانه‌های اصلح بودنش را نشان می‌دهد و فرد مناسبی است برای این که انتخاب بشود؟
حداد عادل: این مناظره‌ها و تبلیغات انتخاباتی میدانی است که گوهر اشخاص را نشان می‌دهد یک عیار سنجی است، یادمان است که انتخابات ۱۴۰۰ ریاست جمهوری، شهید رئیسی اخلاق خودش را نشان داد یعنی وقتی به او تهمت می‌زدند ایشان تهمت را با تهمت جواب نمی‌داد، حتی عصبانی هم نمی‌شد و خیلی اوقات حتی از خودش دفاع هم نمی‌کرد، اما مردم صداقت را در ایشان دیدند، مردم هم به صداقت ایشان رای دادند هم بارزترین صفتی که در این ۳۳ ماه از ایشان دیدند صادق بودن با مردم بود؛ بنابراین نامزد‌های انتخاباتی باید این را مراعات کنند و بدانند که هر کسی به تعبیر رهبری تهمت بیشتر بزند و لجن پراکنی، من تعبیر ایشان را به کار می‌برم بیشتر کند بیشتر در چشم مردم منفور می‌شود و من امیدوارم واقعاً این انتخابات یک انتخابات شایسته‌ای باشد. من یادم است نوبت گذشته در انتخابات ۱۴۰۰ یکی از نامزد‌ها که من قصد اهانت به او هم ندارم این عبارتی است از ایشان که الان در فضای مجازی موجود است در صحبت‌های آخرین مناظره‌های خودش گفت که روز انتخابات بزنید زیر میز و نگذارید ۲۸ خرداد یعنی روز رای گیری، بشود ۲۸ مرداد، شما فکر کنید ببینید این حرف چقدر تلخ است، چقدر این حرف دردناک است که ملتی انقلاب کرده که ۲۸ مرداد را جبران کند، ۲۸ مردادی که آمریکایی‌ها به این ملت تحمیل کردند که دیگر بعد از آن ما انتخابات آزاد هیچ وقت نداشتیم از این شباهت ۲۸ خرداد به ۲۸ مرداد کسی قافیه جور کند بگوید اگر به من رای ندهید و به فلانی رای بدهید ۲۸ خرداد را برای این ملت کردید ۲۸ مرداد. اینها یک نمونه از بد اخلاقی‌ها است. مورد دیگری بگویم بنده توصیه کردم به نامزد‌هایی که به یک جریان سیاسی تعلق دارند اختصاصی هم به اصولگرا ندارد، چه نامزد‌های اصولگرایان و چه اصلاح طلبان گفته‌ام اگر شما می‌بینید که تکثر شما باعث شکست همه شما می‌شود با یک ساز و کار و توافقی به نفع یک نفر کنار بروید که آن یک نفر احتمال پیروزی‌اش بیشتر شود. این یک بحث ریاضی است، آماری است، منطقی و عقلانی است و هر جریانی باید این را رعایت کند خیلی بدیهی است حالا شما ببینید در فضای مجازی چه حرف‌هایی برای همین حرف ساده دو دوتا چهارتای بنده زده می‌شود یعنی هنوز صلاحیت‌ها تایید نشده و نامزد‌های نهایی معلوم نشده عده‌ای این گونه با بدیهیات هم مخالفت می‌کنند در حالی که این حرف، حرف تنها بنده هم نیست. در همین دو سه هفته‌ای که از شهادت شهید رئیسی گذشته ما در تشییع جنازه ایشان، در مجالس، بین مردم که هستیم مردم می‌گویند شما را به خدا مراقب باشید که این رقابت‌های درونی به شکست منتهی نشود این حرفی بدیهی است، اما حرف بدیهی هم باز مشمول لجن پراکنی می‌شود و من امیدوارم با تذکراتی که رهبری دادند که نظیر این تذکرات را در پیام افتتاحیه مجلس دوازدهم هم دادند ما این نوبت یک مناظره‌هایی داشته باشیم که با یاد اخلاق آیت الله رئیسی یک آرامش منطقی و نقد کارشناسانه داشته باشد که این باعث شود یک مقدار سطح تفکر سیاسی در کشور بالا بیاید و به قول آقا از این کشمکش‌های قدرت مردم به ارزیابی‌های منطقی از حرف‌ها و افکار برسند.
حضور حماسی در انتخابات، حماسه بدرقه شهدا را تکمیل می کند
سوال: آن چهار شاخصی که شما از بیانات رهبری اشاره فرمودید، فکر می‌کنید فضا چقدر آماده است که متناسب با آن شاخص‌ها انتخابات را برگزار کنیم، چه در بعد امنیت، مشارکت، رقابت و سلامت انتخابات؟
حداد عادل: من به مشارکت بیشتر مردم نسبت به یکی دو انتخابات اخیر امیدوار هستم، یک علت و یک قرینه‌ای برای این امیدواری، حضور مردم در بدرقه شهدا است به تعبیر رهبری یعنی این حضوری را که ما دیدیم آقا از این حضور تعبیر به حماسه کردند و مضمون صحبت‌های ایشان این بود که مردم هوشمند توانستند یک عزاداری را به فرصت حماسه سازی تبدیل کنند. ایشان تاکید کردند که مردم در انتخابات با حضور حماسی پای صندوق‌های رای این حماسه بدرقه را تکمیل کنند؛ بنابراین ما خوش بین هستیم و بعضی نظرسنجی‌هایی هم که این روز‌ها انجام شده حکایت از این می‌کند که هم اکنون سطح مشارکت بالاتر از انتخابات ریاست جمهوری قبلی است این از نظر مشارکت، سلامت هم خوشبختانه در همین انتخابات اخیر دوم اسفند و بعد هم اردیبهشت کسی در سلامت انتخابات تردید نکرد دیگر آن حرف‌هایی که زده می‌شد، زده نشد و سلامت هم بود، امنیت هم بود و رقابت هم بود و من فکر می‌کنم انتخابات خوبی خواهیم داشت و با تجربه‌ای هم که وزارت کشور هنوز بساطش را جمع نکرده بود که متاسفانه ناچار شد دوباره انتخاباتی برگزار کند. انشاالله انتخابات ریاست جمهوری هم به خوبی برگزار می‌شود و یک نکته هم این است که کشور به حمدالله با وجود فقدان رئیس جمهور و این ضایعه‌ای که حاصل شده آن قدر این نظام استقرار پیدا کرده که ثبات و امنیت وجود دارد و کار‌ها پیش می‌رود. شما اخبار افتتاح طرح‌های کلان را مثل همین امروز آبرسانی و گازرسانی در بلوچستان، کجا و کجا، روزی نیست که یکی از آثار زحمت‌های دولت و شهید رئیسی خودش را نشان ندهد. الحمدلله جای امیدواری برای آینده است و در عین تاسف بر این واقعه، می‌توانیم تدبیر کنیم و کشور را به دست یک نیروی خوبی انشالله بسپاریم.