کشور ایران با تنوع گیاهی مناسب و دارا بودن حدود ۸ هزار گونه گیاهی یکی از مراکز اصلی گونه زایی در دنیا محسوب می‌شود.امروزه با تخریب برخی از منابع طبیعی زیست محیطی خطر انقراض برخی از گیاه گونه ها بسیار نگران کننده شده است.
به گزارش خبرگزاری صداو سیما، مریم مغانلو رئیس گروه گیاهی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه گیاهان یکی از ذخایر ارزشمند ژنتیک کشور هستندگفت: کشور ایران حدود ۸ هزار گونه گیاهی متنوع دارد که به دلیل عوامل طبیعی و انسانی برخی از گونه‌های گیاهی در حال نابودی هستند.
طبقه بندی گونه های گیاهان از نظر اهمیت حفاظت از آنها:
وی در ادامه به طبقه بندی گونه های گیاهان از لحاظ ضریب اهمیت حفاظت آنها اشاره کرد و گفت :این گونه ها به شرح ذیل طبقه بندی می شوند:
- گونه های منقرض شده
- گونه های در وضعیت خطر انقراض
- گونه های آسیب پذیر
- گونه های در شرف تهدید
-گونه هایی که کمتر نگران کننده هستند
رئیس گروه گیاهی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه به گونه های گیاهی در معرض انقراض در ایران اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ۲۴۰۵ گونه گیاه در معرض تهدید هستندو از این تعداد ۲۰ گونه گیاه در معرض انقراض قرار دارند.گیاهی به نام مور خوش در استان هرمزگان وجود دارد که در درمان بیماری های مختلف در طب سنتی استفاده می شود.این گیاه به دلیل اهمیت زیادی که دارد مورد توجه بیشتر کشورهای حوزه خلیج فارس،دریای عمان وپاکستان قرار گرفته است.طی سال های گذشته این گیاه دارای رویشگاه و پراکنش محدود بوده است.کاربرد بسیار زیاد این گیاه در طب سنتی موجب شده است که در معرض تهدید قرار بگیرد.
گیاه مور خوش گیاه در معرض انقراض
گونه گیاهی زوفایی از دیگر گیاهان در معرض خطر نابودی است که مغانلو به آن اشاره کرد و گفت: فصل گل دهی این گیاه اوایل بهار است و پراکنش آن در غرب ایران است. از این گونه گیاهی علاوه بر مواد معطر مختلف، ترکیبات روغنی نیز استخراج می شود.اسانس موجود در قسمت های مختلف گیاه منبع خوبی از خواص ضد باکتریایی و آنتی اکسدانی است.این گیاه نیز به دلیل برداشت های بی رویه و کاربردهای درمانی که دارددر زمره گیاهان در معرض خطر انقراض قرار گرفته است.
گیاه زوفایی در معرض خطر انقراض
برخی دیگر از گیاهان در حال نابودی که به علت بی توجهی مردم در مراقبت از آنها و چیدن بی مهابای آنها در معرض خطر انقراض قرار گرفته اند عبارتند از :لاله واژگون،پیچ جید، کامپیون اشرفی شکلاتی ،گون چی ......
گون چی گیاه در معرض خطر انقراض
نقش مردم در حفظ گونه های مختلف گیاهان به ویژه گونه های در معرض انقراض
رئیس گروه گیاهی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره نقش مهمی که مردم در حفظ و نگهداری گیاهان می توانند داشته باشند گفت:وقتی مردم برای گردش و تفریح به اماکن طبیعی می روند ترجیح می دهند در جایی مستقر شوند که پوشش گیاهی خوبی داشته باشد.بنابراین در حفظ و نگهداری چنین پوشش گیاهی در طبیعت باید تلاش کنند.جلوگیری از برداشت بی رویه گیاهان مانند کنگر،ریواس،آویشن و ...... از جمله اقداماتی است که مردم می توانند به حفظ گیاهان کمک کنند.
زمانیکه مردم بی محابا گیاهان دارویی را از مراتع برداشت می کنند و موجب تخریب مناطق می شوند، هنگام بارندگی های شدید به دلیل عدم وجود پوشش گیاهی در بسترمسیر جاری شدن آب،شاهد سیل های ویرانگر خواهیم بود.-
مغانلو ادامه داد: شکستن چوب درختان برای برپایی آتش،کندن گل ها و خارج کردن گل ها از ریشه سبب می شود گیاه نتواند به فاز رویشی یا تکثیر خود ادامه دهد و نهایتا این گیاه به تدریج در خطر انقراض قرار می گیرد.
تخریب رویشگاه های گیاهان
گیاهان حافظ آب و خاک در زمین هستند
وی در ادامه اثرات مثبت گیاهان در طبیعت را برشمرد که عبارتنداز :
بارش های اخیر باعث شد برخی گونه های گیاهی بعد از مدت ها در رویش گاه هایشان دیده شوند
مغانلو درباره تاثیر بارندگی های اخیر بر گونه های مختلف گیاهی گفت:برخی از بذرها داری خواب بیولوژیکی هستند که شکست خواب آنها تحت شرایط مختلفی صورت می گیرد.یکی از این عوامل می تواند رطوبت و سرمای مناسب باشد.با توجه به بارندگی های صورت گرفته در ماه های اخیر برخی از گونه ها بعد از مدت ها در رویش گاه هایشان مشاهده شدند و یا جمعیت آنها به طور چشم گیری نسبت به سایر سالهای گذشته افزایش یافته است.
آسیبی که طرح های عمرانی و توسعه ای بر کاهش گونه های گیاهی دارندغیر قابل جبران خواهد بود
رئیس گروه گیاهی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بسیاری از طرح های عمرانی مثل راه سازی ، سد سازی ،انتقال آب و انرژی به مناطق مختلف کشور باعث می شود در مناطق بکر و دست نخورده نابودی صدها درخت چندین ساله را داشته باشیم که حتی کاشت نهال هم در آن مناطق نمی تواند آسیب وارد شده را جبران نماید
مغانلو در پایان به فرا رسیدن فصل گرما و تابستان اشاره کرد و از مردم خواست تا به تهدیدهایی که در این فصل برای طبیعت و گیاهان وجود دارد توجه کنند و در ادامه تاکید کرد:در تابستان بستر مناسبی برای آتش سوزی مهیا می شود که با کوچکترین بی دقتی از سوی شهروندان امکان آتش سوزی در پارک ها و جنگل ها و تفرجگاه ها را خواهیم داشت.
رئیس گروه گیاهی سازمان حفاظت محیط زیست از مردم خواست برای حفظ پوشش گیاهی کشورمان ایران نکات ذیل را رعایت کنند:
- از رهاکردن ته سیگارهای خود بپرهیزید
-بطریهای شیشه ای ،فلزی و حتی ظروف پلاستیکی که حکم ذره بین را در فصل تابستان دارند را در طبیعت رها نکنید.