کارشناس ارشد مسائل سیاسی با اشاره به منویات مقام معظم رهبری که حج امسال را حج برائت از دشمن جنایتکار صهیونیستی خواندند گفت: امسال مکه شاهد عظیم‌ترین تظاهرات و ابراز تنفر از تجاوزات رژیم صهیونیستی خواهد بود، این اتفاق یک تحول بسیار بزرگ است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، گفتگوی ویژه خبری دوشنبه شب با حضور میهمانان آقایان منوچهر متکی نماینده منتخب مردم تهران و کارشناس ارشد مسائل سیاسی و وزیر پیشین امور خارجه و آقای علیرضا کمیلی کارشناس مسائل غرب آسیا (به صورت اینترنتی) به بررسی موضوع حج امسال حج برائت پرداخته شد.
مقدمه : رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار مسئولان و کارگزاران حج و جمعی از زائران بیت الله الحرام ذکر پروردگار، وحدت و ارتباط مسلمانان را دو عنصر بسیار مهم معنوی و اجتماعی فریضه حج عنوان کردند و با اشاره به حادثه عظیم غزه و البته جنایت رژیم خون آشام صهیونیستی گفتند حج امسال در پرتو آیات قرآن کریم، با یاد و نام مبارک حضرت ابراهیم باید فراتر از هر سال حج برائت از دشمن جنایتکار مسلمان و حامیان آن باشد.
آقای متکی پیام‌های حج امسال را اگر بخواهیم مروری داشته باشیم چه تفاوت‌هایی با حج سال‌های گذشته خواهد داشت؟
متکی: به اعتقاد من حج امسال با تمام حج‌های بیش از ۴ دهه گذشته متفاوت است. این را هم در کلام امروز مقام معظم رهبری می‌شود فهمید و هم در حوادثی که در جهان اسلام اتفاق می‌افتد، هم در پیامی که ما در آینده نزدیک از ولی امر مسلمین در مراسم حج امسال خواهیم شنید، فضای متفاوتی است. اگر کمی به عقب برگردیم حضرت امام نهضتشان را در سطح ایران از فیضیه شروع کردند، آگاهی و حضور مردم دو مولفه جدی امام بود برای نهضت اسلامی و پیروزی نهضت اسلامی، یعنی امام به حرکت‌های پراکنده، به اقدامات مسلحانه در گذشته خیلی اعتقاد نداشتند، معتقد بودند نهضت زمانی پیروز می‌شود که مردم وارد صحنه و وارد میدان شوند، ایشان برای این که مردم به میدان بیایند ۱۷ سال آگاهی بخشی را پیشه خودشان قرار دادند، از فیضیه شروع کردند ۱۵ سال در تبعید، حکومت اسلامی را تدریس کردند و بعد هم مردم وارد میدان شدند. حضرت امام (ره) نهضت بین المللی اسلامی را از کنار خانه خدا شروع کردند، یعنی در اولین پیامشان به زائران خانه خدا هم عام مسلمین را مخاطب قرار دادند در پیامشان و هم از مقدس‌ترین جای زمین شروع کردند، نهضت بین المللی اسلامی شان را، امسال ۴۰ و چند سال از اولین پیام امام می‌گذرد، در طی این سالیان طولانی ما هم پیام‌های ایشان و در ۳۰ سال و اندی گذشته پیام‌های مقام معظم رهبری را داشتیم، چرا امسال پیام ولی امر مسلمین متفاوت با سال‌های قبل است؟ ما همیشه برائت را داشتیم همیشه مراسم را داشتیم، همیشه پیام‌های مقام معظم رهبری بود، امسال حج را حج برائت نامگذاری کردند و من فکر می‌کردم از امروز که این بیانات را ایشان داشتند، ای کسانی که برائت می‌کنید، برائت. یعنی برائت امسال متفاوت از برائت سال‌های گذشته است، چون در برائت امسال یک ظلم مجسم در وحشتناک‌ترین وضعیتش، یک ظلم آشکار در گسترده‌ترین شکلش که بعد از جنگ جهانی دوم ما تقریبا جنگ ویتنام را داشتیم چنین سابقه‌ای نبود، یک رژیم تا دندان مسلح بر مردمی کاملاً بی‌پناه و بی‌دفاع این گونه حمله کنند. به اعتقاد من در حج امسال ولی امر مسلمین به موازات مقاومتی که مسلحانه از سوی جهان اسلام در منطقه آسیای غربی شروع شد، پیام امسال مقام معظم رهبری در واقع بنیانگذاری یک مقاومت سیاسی- مدنی را که زمینه‌هایش در دنیا به وجود آمده دارند، ساماندهی می‌کند یعنی حج امسال در مکه مکرمه تبلور خشم مقدس همه مسلمین است درباره جنایتی که در غزه دارد صورت می‌گیرد.
من تصور می‌کنم همان گونه که آن چه که در کشور‌های غربی و جای جای جهان دارد صورت می‌گیرد غرب نمی‌تواند از آن جلوگیری کند همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند امسال در مکه ما یک تحول اساسی را خواهیم دید. چند روز پیش مقامات عربستان سعودی گفتند اگر بخواهد تهدید حمله به رفح جدی شود باید موضوع عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی به فراموشی سپرده شود، حتماً به فراموشی سپرده می‌شود، چون این جنایت بنای ادامه دارد. کار دیگری که امسال عربستان باید انجام بدهد این است که تحت هیچ شرایطی جلوگیر خشم مسلمان‌ها در ایام برائت نشود.
سوال: ملت‌های مسلمانی که الان ۷ ماه است در کشور‌های خودشان تظاهرات‌های گسترده را برپا کردند حتی در بسیاری از کشور‌هایی که غیر مسلمان هستند، مردم آزادی‌خواه دنیا صحنه برگزاری تظاهرات بود، قرار است حج امسال چه جلوه‌هایی از این خشم مقدس را ببیند؟
متکی: امسال فکر می‌کنم مسئولان سعودی هم باید این تعریف جدید را برآمده از شرایط غزه درک کنند، هیچگونه ناامنی از برائت امسال احساس نکنند، بلکه کشورها با یک خواست عمومی که شما اشاره کردید در کشورهایشان تا جایی که می‌توانستند در راهپیمایی‌ها، در ابراز خشم‌ها و ناراحتی‌ها مواضعشان را بیان کردند .
سوال: حتی در برخی مواقع باعث تغییر سیاست دولت‌ها شدند؟
متکی: بله قطع روابط و مواضعی که دولت‌ها اتخاذ کردند، امسال حاجی‌ها می‌آیند در مکه تا بنیانگذاری کنند مقاومت سیاسی و مدنی مسلمانان را در برابر جنایت رژیم صهیونیستی یعنی مقاومت مسلحانه حماس، جهاد اسلامی و مبارزان فلسطینی امسال بال دوم خودشان را که مقاومت سیاسی، مردمی و مدنی مسلمان‌های جهان است با خودشان همراه خواهند کرد. امسال مکه شاهد عظیم‌ترین تظاهرات، عظیم‌ترین ابراز تنفر و نارضایتی از تجاوزات رژیم صهیونیستی خواهد بود. من فکر می‌کنم یک تحول بسیار بزرگ است.
سوال : آقای کمیلی، آقای دکتر متکی اشاره کردند که صحنه حج امسال که می‌تواند ظرفیت‌ها و فرصت‌های فراوانی را برای تنگ‌تر کردن حلقه محاصره رژیم صهیونیستی و اعلام برائت از این دشمن جنایتکار فراهم کند، بپردازیم به آنچه که به عنوان ظرفیت و به عنوان فرصت از حج امسال می‌شود نام برد؟
کمیلی: حج همیشه در کنار قدس بوده است، ما ایرانی‌ها در کنار سایر مسلمانان به حج می‌رفتیم، غیر از مسلمان ها، حتی ملت‌های غیر مسلمان این روز‌ها در کشور‌های مختلف دنیا دارند خشم خودشان را ابراز می‌کنند، چه رسد به امت اسلامی، شما به یاد بیاورید سخنان امام (ره)را که فرمودند ، هر سال مسلمان‌ها باید در حج جمع بشوند درباره مسائل اصلی خودشان گفتگو کنند، حج کنگره همفکری مسلمان‌ها است، چه ظرفیتی بالاتر از اینکه عده زیادی از جمعیت مسلمان‌ها کنار هم بایستند و در مورد این مسائل گفتگو کنند. ما از حج حقیقی فاصله گرفته‌ایم به این معنا که باید حج کنگره گفتگو در مورد مسئله‌ها باشد و چه مسئله‌ای بالاتر از اینکه ۳۵ هزار انسان بی‌گناه جلوی چشم همه کشته بشوند. همانطور که نخبگان مختلف در حج حضور دارند و استادان و دانشگاه‌ها باید با هم شبکه سازی کنند، کنار هم بایستند، طراحی‌های مشترک کنند درباره قطع شریان‌های رژیم در دنیا
سوال: آقای متکی ظرفیت‌هایی که حج امسال فراهم می‌کند هم برای شناخت بیشتر حاکمان ظالم رژیم صهیونیستی و هم برای اینکه این حلقه محاصره تنگ‌تر بشود؟
متکی: همانطور که اشاره شد حج یک ظرفیت است، یک ظرفیت برای شناخت، یک ظرفیت برای طرح مسائل، امسال ویژگی‌اش این است که نه جهان اسلام فقط بلکه کل جامعه بشری با مهم‌ترین مسئله مواجه است و آن مسئله غزه است. مسئله غزه که ما در ابعاد نظامی آن نمی‌خواهیم به آن بپردازیم، حتی در شکست‌های مختلفی که رژیم صهیونیستی در همین ماجرای غزه با آن مواجه شده است از درون جامعه خودش با مردمش مشکلی که پیدا کرده، از شکست رسانه‌ای که از غزه خورده، گرچه غزه برای پیروزی رسانه‌ای بر رژیم صهیونیستی بیش از ۱۰۰ خبرنگارش به شهادت رسیدند، از شکستی که در افکار عمومی که عمدتاً در غرب دارد بروز و ظهور پیدا می‌کند و این غرب عمده‌ترین پایگاه و حامی رژیم صهیونیستی بوده است، هم دولت‌ها و هم به نوعی در فضای عمومی آنها تصورشان این بود که اسرائیل نماد همه غرب است، بنابراین حج یک فرصتی است برای اینکه مردم نفرتشان را مواضعشان را در اینجا بیان کنند درباره اسرائیل، من مطمئنم اراده حجاج بیت الله الحرام امسال غلبه پیدا خواهد کرد بر حرف، اراده دیگری که بخواهد مانع شود و صدای خودش را به بلندی می‌رساند و این صدا پژواک خواهد کرد به کشور‌های خودشان و جوامع خودشان.
سوال: آقای کمیلی چطور می‌شود با استفاده از ظرفیت‌های حج امسال که حج برائت است واقعیت‌ها را بیشتر برای جوانان و دانشگاهیان و بخش نخبگان جامعه فراهم کرد؟
کمیلی: من فکر می‌کنم وجه تمایز حج، آن لایه شبکه سازی‌اش است، کشور‌های مختلف را شما در همین بخش‌های خبری پوشش داده‌اید کشور‌های مختلف اسلامی چند ماه است که اینها خسته نشده‌اند از تظاهرات، و دارد ادامه پیدا می‌کند، امروز مقام معظم رهبری به مقوله وحدت اشاره کردند و همدل شدن و همصدا شدن مسلمانان کنار همدیگر، موقعی که یک دغدغه مشترک به اسم مظلومیت غزه، اینها را هم صدا می‌کند، شاید ما در سال‌های گذشته موضوعی که اینقدر فراگیر دل‌ها را به همدیگر نزدیک بکند نداشتیم، امسال است که همه با یک خشم مشترک، و این نزدیک شدن و این صدای واحد شدن است موضوع را خطرناک می‌کند، حج دشمن و چشم شیطان را کور می‌کند، این ظرفیتی که در دنیا دارد کشور‌های غربی را تکان می‌دهد، همانطور که اشاره کردم شاید کسی باور نمی‌کرد یک روز اگر کسی ادعا می‌کرد که این اتفاقات خواهد افتاد، این چه فضایی می‌تواند در میان امت اسلامی و حج ایجاد بکند.
سوال: آقای متکی ما در طول جنگ غزه دیدیم که حالا در کشور‌های اسلامی چندین اجلاس برگزار شد، صدای قاطعی در مورد جنگ فلسطین و غزه به گوش جهانیان از این اجلاس‌ها نرسید، تا اجلاس اخیر که در بیانیه پایانی موضوع تحریم رژیم صهیونیستی مطرح شد با توجه به ظرفیت‌های حج و موضوعی که ما داریم راجع به آن صحبت می‌کنیم، چقدر این احتمال وجود دارد که کشور‌های اسلامی در آینده نزدیک در چشم انداز پیش رو اقدامات جدی‌تری را علیه رژیم صهیونیستی انجام بدهند؟
متکی: هفت ماه است که طراحی ترامپ برای عادی سازی روابط به فراموشی سپرده شده، هفت ماه است که به موازات جنایات رژیم صهیونیستی آمریکایی‌ها و متحدین غربی‌شان در منطقه به کشورها فشار می‌آورند که کوچک‌ترین عملی از خودشان نشان ندهند، با توجه به وابستگی برخی از حکومت‌ها، متاسفانه تا حدودی موفق شدند، یعنی ما اجلاس‌های مختلف سران و یا وزرای خارجه اینها را گذاشتیم همانگونه که شما اشاره کردید صدای جدی ازش بلند نشد در حمایت از غزه این وضعیت ایجاد شد، اما الانی که می‌روند به سمت تحریم و با اکو و بازخورد قوی‌تری در بین مردم، این مطرح می‌شود به نظر می‌رسد که مقاومت دارد آثار خودش را حتی بر دولت‌ها می‌گذارد، نکته دیگر این است که یک وقت ما غزه را از بعد انسانی و از بعد جنایت پیشگی یک رژیم از باب خسارت‌ها و تلفات سنگین انسانی و اقدامات ضد انسانی رژیم صهیونیستی بررسی می‌کنیم و یک وقت از این فضا می‌آییم بیرون، و غزه می‌شود نماد رویارویی دو نگاه امروز در جهان نگاه برآمده از تمدن غرب و نگاهی که غربی‌ها آن را هدایت کرده‌اند، آنها در وعده بالفور و ادامه آن با تاسیس رژیم صهیونیستی سعی کردند حکومتی را در قلب جهان اسلام بکارند که نماد آنها باشد، خود آنها باشد به لحاظ لیبرال دموکراسی و نظام حکومتی، انتخابات‌ها دموکراسی به لحاظ پیشرفت به لحاظ توانمندی نظامی به لحاظ برتر بینی خود در منطقه نماد همه تمدن غرب شد، نماد همه زورگویی‌های غرب شد، نماد همه روحیه تجاوزگری هیتلری غرب شد، در فلسطین اشغالی مقاومت در سالیانی که شکل گرفت امروز در باروری خودش و در شکوفایی خودش تمام قد مقابل آن نماد ایستاده، یعنی امروز غزه نماد مقاومت اسلامی شد ، نماد خواست امت‌های مسلمان و اسرائیل شده نماد غرب متجاوز و زیاده خواه که پیشینه فراوان از جنایت و تجاوز و کشتار ده‌ها و صد‌ها میلیونی در جنگ جهانی داشته، اینها کنار هم هستند، امسال در واقع مجموعه برگزارکنندگان حج ما و بعثه مقام معظم رهبری رسالتشان این است که این مقاومت را در ابعاد مدنی و آگاهی بخشی به گوش جهانیان برسانند.
سوال: آقای کمیلی این دست قوی ملت‌ها و همراهی دولت‌های اسلامی از این پس چگونه باید باشد؟
کمیلی: ما چند مرحله بعد از طوفان الاقصی ازش عبور کردیم یک مرحله مرحله‌ای بود که دشمن داشت فضاسازی می‌کرد عملیات روانی انجام می‌داد، اتهام داعشی بودن به حماس می‌زد و موضع مظلومیت گرفته بود، بعد که کشتار‌ها را شروع کرد و خصوصاً بعد از معمدانی یک تلنگر جدی به دنیا و خصوصاً کشور‌های اسلامی خورد و ما هرچه جلوتر آمدیم بعضی از دولت‌ها احساس کردند که مسئله دارد فراموش می‌شود، ولی برعکس دیدند که این بغض و کینه دارد افزایش پیدا می‌کند، در چندین مورد خودش را نشان داد در برخی از کشورها در مسئله تحریم کالا‌های آمریکایی خودش را نشان داد، برخی کالا‌های انها به شدت صدمه دیدند، بعضی مغازه‌های مرتبط با این کالا‌ها جمع کردند که این نشانه‌ای از بروز خشم مردم بود، در تظاهرات‌هایی که ما در اردن، در مراکش و در کشور‌های دیگر با جمعیت‌های میلیونی شاهدش بودیم در این تحصن‌های طولانی مدتی که داشت و حالا غیر از اینکه بروز‌های هنری و رسانه‌ای و عاطفی متعدد جمع آوری کمک‌ها و خیریه‌هایی که فعال شدند، اینها کی هستند؟ اینها همان بدنه امت اسلامی هستند که دولت‌ها هرچه هم با اینها برخورد می‌کنند نمی‌توانند نادیده بگیرنشان در قلب دیکتاتوری، در این کشور‌هایی که ادعای اسلام دارند می‌کنند این اتفاقات دارد می‌افتد یعنی برای اینها هزینه دارد حالا الان که دیکتاتوری آمریکا هم دارد منتقدان خودش را از دانشگاه اخراج و دست بسته بیرونشان می‌کند، ولی در کشور‌های اسلامی این ظرفیت اگر یک صدمش کنار هم قرار بگیرد، واقعاً یک انفجار انرژی آزاد می‌کند در دنیا که نمی‌شود جلویش را گرفت، سد‌های بزرگ را خواهد شکست این آن نگرانی است، اینکه مقام معظم رهبری به هوشمندی اشاره می‌کنند که ما احتمالاً بر خلاف برخی ذهنیت‌ها که امروز شاهد ان هستیم، دو تا گروه دست داده‌اند و همدیگر جریان متحجر و جریان غرب زده لیبرال هر دو بر علیه حماس از روز اول دارند موضع می‌گیرند، این گروه‌ها میترسند وقتی که مردم می‌آیند و فریاد برائت از ظالمین را سر می‌دهند، اینها لرزه بر اندامشان می‌افتد، علمای درباری را استخدام کرده‌اند، از اول ۷ اکتبر دارند علیه حماس حرف می‌زنند و از این طرف جریاناتی شبیه برخی کشور‌های خلیج فارس که متاسفانه دائم بر طبل دوستی با رژیم می‌کوبند اینها نگران می‌شوند وقتی جریان سومی بروز می‌کند و قدرت نیز دارد، امروز دیگر مثل قبل نیست که سرکوب شود و یک گوشه‌ای بیفتد امروز به پشتوانه یک قدرت گسترده مردمی حرکت‌های متعدد متراکم خیریه‌ها و فعالیت‌های هنری و تظاهرات‌های متعدد یک شجاعت مضاعفی هم پیدا کرده که می‌تواند کنار هم قرار بگیرد این آن نرژی است که دشمن را قطعاً نگران می‌کند.
سوال: اقای متکی تا پایان گفتگو شعار حج امسال که رهبری اشاره کردند حج قرآن محوری، همدلی و اقتدار امت اسلامی و دفاع از فلسطین مظلوم و حج برائت است؟
متکی: حج امسال فرصتی است برای مسلمانان جهان تا تصویر واقعی و حق طلبانه ملت ایران را ببینند در غباری که دشمنان ما در طی سالیان فراوانی ایجاد کرده بودند، شاید در دوران حج این شناخت کمتر ایجاد می‌شد اگرچه عزیزان ما بسیار تلاش می‌کردند، ولی در حج امسال کاش به فلسطینی‌ها اجازه برگزاری حج بدهند که بیایند از زبان خودشان پیامشان را امسال برسانند، پیام زنان شهیدشان را، فرزندان شهیدشان را و ۳۵ هزار شهید فلسطینی را برسانند اگر نه این بر عهده همه حجاج کشور‌های دیگر است، امسال نیاز به اساتید داریم به اعتقاد من بعثه در پیام امسال حج ولی امر مسلمین ماموریتش بسیار سنگین‌تر خواهد بود این ماموریت بین المللی کردن نهضت و مقاومت اسلامی است اگر چنین ماموریتی من روز پنجشنبه هم که بعثه مقام معظم رهبری نشستی داشتند از من هم دعوت شده بود آنجا هم عرض کردم رسالت امسال بعثه مقام معظم رهبری بسیار سنگین است در دعوت از نخبگان جهان اسلام که امسال بیان کنندگان ظلم بر غزه باشند و این خودش همدلی ایجاد می‌کند.