رئیس گروه مطالعات آبهای زیرزمینی یزد: فرونشست زمین و فروچالهها که به دلیل استفاده بیرویه منابع آبی زیرزمینی در استان یزد شکل گرفتهاند، خطری جدی برای مناطق مسکونی و تاسیسات شهری محسوب می شوند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز یزد ، محمدعلی فهیمی با اشاره به وضعیت استان و مناطق اصلی مواجه با فرونشست اظهار کرد: در حال حاضر اکثر دشتهای استان با افت سالیانه سطح آب مواجه هستند و در برخی از دشتها در سال آبی گذشته افت سطح آبی بیش از یک متر را شاهد بودیم.
وی ادامه داد: در مناطق صاحبآباد، مروست و ابرکوه به ترتیب افت سطح آب ۱۲۳ سانتیمتر، ۱۰۲ و ۹۰ سانتی متر در سال آبی گذشته رخ داد که این مورد در دشت یزد-اردکان ۵۴ سانتیمتر بود.
رئیس گروه مطالعات آبهای زیرزمینی یزد با بیان اینکه افت سطح آب باعث شده تا پدیده فرونشست در برخی از دشتهای استان رخ دهد، عنوان کرد: گستردهترین فرونشست در حدود ۵۰۰ کیلومتر مربع در دشت یزد-اردکان به عنوان یکی از مهمترین دشتهای استان یزد رخ داده است و طبق بررسیهای انجام شده بین سالهای ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ حداکثر نرخ سالیانه فرونشست زمین ۱۴ سانتیمتر بود و باتوجه به آبرفتی بودن این دشت فرونشست تدریجی و خزنده است.
وی ادامه داد: در منطقه ابرکوه به دلیل ساختار خاکی آهکی این منطقه فرونشست به صورت فروچاله است و متاسفانه تاکنون ۴۲ مورد فروچاله در این منطقه ایجاد شده است که عمق برخی از آنها ۴۰ متر اندازهگیری شده است و در حال نزدیک شدن به مناطق مسکونی و در ۳۰۰ متری این مناطق است.
فهیمی، تعداد فروچاله در منطقه شمش دشت بهادران را یک عدد با امکان توسعه و خلل در تردد عنوان و تصریح کرد: در دشت هرات نیز از دو سال گذشته در منطقه شمال غرب فرونشستی به صورت شکاف عمیق و طویل خود را نشان داده است.
وی ادامه داد: از بین رفتن سفره آب زیرزمینی مهمترین آسیب فرونشست است، زیرا با فرونشست زمین در نتیجه افت سطح آب فضاهای خالی بین ذرات خاک که نگهدارنده آب هستند بسته میشوند و سفرههای آب زیرزمینی به عنوان یکی از مهمترین ذخیرهکنندههای آب به صورت برگشتناپذیر و همیشگی بسته میشوند.
رئیس گروه مطالعات آبهای زیرزمینی یزد تصریح کرد: متاسفانه این عامل باعث ایجاد سیلاب و در نهایت شورآبه در کویر میشود و از دیگر عارضههای مهم میتوان به عوارضی اشاره کرد که تاسیسات ما اعم از جادهها، ساختمانها، تاسیسات و ... را در برمیگیرد که باعث ایجاد ترک و شکاف و درنتیجه ریزش ساختمان میشود که این مورد برای فروچالهها بسیار خطرناکتر است.
وی تصریح کرد: تاکنون موردی از مرگ انسان براثر فرونشست زمین گزارش نشده است اما باتوجه به پیشروی فروچالهها در منطقه ابرکوه امکان پیشروی این مورد تا مناطق مسکونی وجود دارد.
فهیمی با اشاره به راه حل برطرف کردن فروچاله ها، اظهار کرد: راهحلی به جز کاهش برداشت آب از سفرههای آب زیرزمینی و صرفهجویی در مصرف آب از سوی کشاورزان و صنایع وجود ندارد و فرونشستهایی که تاکنون ایجاد شده نیز قابل برگشت نیست.
رئیس گروه مطالعات آبهای زیرزمینی یزد با اشاره به راهحلهای مربوط به کنترل مصرف آب در زمینه کشاورزی ادامه داد: استفاده از روشهای نوین در آبیاری، ممنوع شدن توسعه کشت و در نهایت استفاده از گیاهان و درختان کمآبخواه میتواند راهحل کنترل مصرف آب در حوزه کشاورزی باشد.