دبیر فرهنگستان علوم پزشکی گفت: برای اجرایی شدن کامل سیاست‌های کلی نظام سلامت هم الزامات اجرای سیاست‌ها باید فراهم باشد، هم قوانین و مقررات و آیین نامه‌های آن تدوین شود، هم دستگاه‌های اجرایی به اجرای آن اهتمام داشته باشند و هم دستگاه‌های ناظر، نظارتشان را دقیق انجام بدهند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، گفتگوی ویژه خبری امشب با حضور مهمانان برنامه، آقای دکتر امامی رضوی دبیر فرهنگستان علوم پزشکی (ارتباط تصویری) و آقای دکتر کریمی معاون درمان وزارت بهداشت (ارتباط تلفنی)، به بررسی ابلاغیه سیاست‌های کلی سلامت پس از ۱۰ سال پرداخت.
مقدمه مجری: ۱۸ فروردین سال ۹۳ بود که رهبر معظم انقلاب در اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی سیاست‌های کلی سلامت را که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تدوین شده بود ابلاغ کردند. از مهم‌ترین محور‌های سیاست‌های کلی سلامت می‌توان به این موارد اشاره کرد: ارائه خدمات آموزشی پژوهشی، اولویت پیشگیری بر درمان، روزآمد نبودن برنامه‌های بهداشتی و درمانی، تهیه پیوست سلامت برای طرح‌های کلان توسعه، ارتقا شاخص‌های سلامت برای دستیابی به جایگاه اول در منطقه آسیای جنوب غربی، ارتقاء سلامت روانی جامعه با ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی، تامین امنیت غذایی و توسعه کمی و کیفی بیمه‌های بهداشتی و درمانی با هدف همگانی ساختن بیمه‌های پایه درمان. امشب می‌خواهیم در برنامه گفتگوی ویژه خبری به این موضوع بپردازیم در ابتدا یک گزارش ببینیم، چون بحث کلانی است و ۱۰ سال بوده که در جریان بوده و مردم در جریان کار قرار بگیرند که اصل کلی سیاست‌های سلامت چیست و چه فایده‌ای دارد و در چه مرحله‌ای قرار دارد.
" پخش گزارش"
سوال: آقای دکتر گزارش را دیدیم و در این گزارش هم بود میزان پیشرفت یا اجرایی شدن این سیاست‌های ابلاغی حدود ۲۰ -۳۰ درصد بوده، برآورد شما چیست و چه تحلیل و چه خبری دارید که چقدر این سیاست‌ها در طول این ۱۰ سال اجرایی شده است؟
امامی رضوی: تلاش‌های زیادی را دولت‌های مختلفی که در این دوره ۱۰ ساله عهده دار نظام سلامت بودند و برای سلامت مردم اولویت قائل شدند صورت دادند، اما واقعیت این است که این سیاست‌ها هنوز به طور کامل اجرایی نشده است آنچه که باید توجه داشت در اجرایی شدن سیاست‌ها این است که هم الزامات اجرای سیاست‌ها فراهم باشد و هم قوانین و مقررات و آیین نامه‌های آن تدوین شود، هم دستگاه‌های اجرایی برای اجرای آن اهتمام داشته باشند و هم دستگاه‌های ناظر هم برای این که آن سیاست‌ها اجرا شده باشد نظارتشان را دقیق انجام بدهند. در طول این ۱۰ سال یک قانون برنامه که قانون برنامه ششم بوده بر اساس این سیاست‌ها نوشته شد اولویت‌هایی از این سیاست‌ها به عنوان سیاست‌های حاکم بر برنامه ابلاغ شد و خود برنامه هم بر اساس این سیاست‌ها نوشته شد. در همان زمان که قانون برنامه ششم نوشته می‌شد و ابلاغ می‌شد مد نظر این بود که، چون نمی‌شود همه این سیاست‌ها را با یک برنامه توسعه ۵ ساله اجرا کرد اولویت‌هایی از دل این سیاست‌ها در قانون برنامه ششم بیاید مثلاً در بند ۷ که اشاره شد بحث تولیت نظام سلامت باید در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متمرکز شود اقدام خوبی که در قانون برنامه ششم انجام شد این بود که شورای عالی بیمه سلامت به ذیل وزارت درمان و آموزش پزشکی منتقل شد و سازمان بیمه سلامت هم ذیل وزارت بهداشت قرار گرفت ولی همه تمرکز تولیت نبود یا در همان بند ۷ آمده بود که منابع مالی در نظام سلامت باید از طریق نظام بیمه‌ای اختصاص داده شود یک بخشی از این انجام شد یک بخش بزرگ‌تر از آن هنوز انجام نشده است یا در بند ۱۰ که در گزارش اشاره شد که باید تامین منابع مالی پایدار برای نظام سلامت صورت بگیرد اقدام خوبی که انجام شد این بود که یک درصد از مالیات ارزش افزوده اختصاص داده شد به بخش سلامت، اصل این اقدام خوبی بود ولی در طول ۶ یا ۷ سال گذشته که این یک درصد ارزش افزوده اختصاص داده شده همیشه تخصیص کافی از این منابع برای بخش سلامت انجام نشده یا به موقع انجام نشده است.
سوال: الان اگر بخواهید یک نمای کلی بدهید در این ۱۰ سال چقدر اجرای این سیاست‌های کلی سلامت پیشرفت داشته یعنی کدام بخش‌ها پیشرفت‌های خوبی داشته و کدام بخش‌ها تقریباً می‌شود گفت عقب ماندگی داشته است؟
امامی رضوی: من برداشت ۳۰ درصد را دارم البته این را در نظر داشته باشیم که بازه اجرای سیاست‌های کلی بر اساس آنچه که مجمع تشخیص مصلحت نظام برای خودش تنظیم می‌کند بازدهی بین ۱۰ تا ۱۵ ساله است ما انتظارمان این بود که مثلاً در طی ۱۰ سال حداقل ۶۰ تا ۷۰ درصد از سیاست‌های کلی سلامت اجرا شده باشد ولی برداشت ما این است بر اساس آن شاخص‌هایی که تدوین شده و ارزیابی‌هایی که صورت گرفته و مطالعاتی که موجود است بیش از ۳۰ درصد هنوز به اجرا نرسیده آن جا‌هایی که نقطه قوت است من عرض کردم، در مالیات بر ارزش افزوده برای تامین منابع مالی پایدار، تقویت تولیت وزارت بهداشت یا بیمه همگانی قشرهای مختلف به خصوص قشرهای نیازمند که در سیاست‌ها آمده اینها اقدامات خوبی بوده که انجام شده، اما این که در بند ۱۰ سیاست‌ها آمده که بخش سلامت، منابعی که به آن اختصاص داده می‌شود درصدی از درآمد ناخالص داخلی که به آن اختصاص داده می‌شود در سطح متوسط کشور‌های منطقه باشد این بند هنوز تحقق پیدا نکرده یعنی آنچه که ما به عنوان این که می‌گوییم سلامت به عنوان اولویت اول اگر در دولت‌ها قرار نمی‌گیرد حداقل بین ۳ اولویت اول دولت‌ها و مجلس و قوه قضاییه قرار داشته باشد اولین اصلش این است که شما منابع کافی را به این بخش اختصاص بدهید این منابع و آن درصدی که باید اختصاص داده شود بر اساس برآورد‌هایی که وجود دارد الان به آن حد نیست و پایین‌تر از سطح کشور‌های منطقه ما قرار داریم علی رغم تمام تلاش‌هایی که صورت گرفته که منابعی به بخش سلامت اختصاص داده بشود، این یکی از آن نقاطی است که باید اصلاح بشود و منابع بیشتری به این بخش داده شود.در بحث هدفمندی یارانه‌ها ابتدای اجرای طرح تحول سلامت که همزمان بود با ابلاغ سیاست‌های کلی سلامت بخشی از هدفمندی یارانه‌ها در سال ۹۴ و ۹۵ به بخش سلامت اختصاص داده شد ولی بعد این بخش مقدارش ضعیف‌تر شد اخیراً با اجرای طرح دارویار تلاش شد که از هدفمندی یارانه‌ها به بخش دارو منابعی اختصاص داده شود تا مردم هزینه‌هایشان با اختصاص ارز نیمایی به بخش دارو آسیب نبیند این کار تا حدودی انجام شد ولی گزارش‌هایی که وجود دارد از منابع معتبر در سال ۱۴۰۲،۶۰ درصد این منابع از هدفمندی یارانه‌ها و سایر منابع به بخش دارو اختصاص داده شده و اکنون هم شرکت‌های تولید کننده دارو و هم توزیع کننده دارو و هم بیمارستان‌ها و هم داروخانه‌ها در بحث منابع بخش دارویار مشکل دارند این بحثی است که باید اصلاح و تکمیل شود اصل این کار که این هدفمندی اختصاص داده شده درست است ولی ما در اجرا باید اهتمام بیشتری برای اختصاص منابع کافی به این بخش داشته باشیم.
سوال: ارتباط تلفنی داریم با آقای دکتر کریمی معاون درمان وزارت بهداشت، آقای دکتر کریمی بفرمایید این سیاست‌های کلی سلامت اجرایش را در دولت سیزدهم چطور می‌بینید، چون ۱۰ سال از زمان اجرایش که سال ۹۳ بود دارد می‌گذرد، اما به نظر می‌رسد خیلی کند است. الان در دولت سیزدهم این روند به چه صورت است؟
کریمی: یکی از رویکرد‌هایی که دولت سیزدهم و وزارت بهداشت داشته تکیه بر همین سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه سلامت است. همانطور که مستحضر هستید خیلی این سیاست‌ها گسترده است در حوزه آموزش، بهداشت، درمان، طب سنتی، حوزه بیمه‌ها، تامین مالی و در هر کدام از این قسمت‌ها وزارت بهداشت برنامه دارد که بر اساس همین سیاست‌ها پیش برود. از همان شروعش اگر در نظر بگیرید این است که جذب اساتید و آموزش دانشجویان بر اساس ارزش‌های اسلامی باشد که در این دو سال نزدیک به ۳ سالی که این دولت مستقر شده حتماً تایید می‌فرمایید که این در راس برنامه‌ها قرار گرفته است، این که محیط‌های درمانی و روش‌های درمانی مطابق با آموزه‌های اسلامی شود اولویت بهداشت بر درمان است، پویش ملی سلامت را داشتیم، طرح سلامت خانواده را در این دولت داشتیم، بحث دیگر گسترش نظام شبکه است می‌دانید مدتی بحث شبکه خیلی به آن پرداخته نشد الان وزارت بهداشت به جد دارد روی ترمیم و گسترش شبکه و نیروی انسانی که لازم است به جهت این که بهداشت قطعا بر درمان اولویت دارد هر چقدر هزینه در بهداشت کنیم چندین برابرش را در درمان ذخیره خواهیم کرد، بحث راهنما‌های بالینی استاندارد خدمات است که در همین دولت حدود ۵۷۰ راهنمایی بالینی نوشته شده به بیمه‌ها و سازمان نظام پزشکی و شورای عالی بیمه ابلاغ شده که بیمه‌ها باید اینها را در خریدشان لحاظ کنند، بحث خرید راهبردی است، پوشش بیمه‌ای است که می‌دانید در این دولت بیمه رایگان برای همه قشرهای کشور انجام شد و با تامین مالی که صورت گرفت الان دیگر کسی نباید باشد که بیمه پایه نداشته باشد یک قسمت‌هایی هم است مثل همین سهم سلامت از جی دی پی موفق نبودیم و سهم سلامت ما باید در کشور‌های منطقه سرآمد باشیم.
سوال: علت این قضیه که اشاره کردید چه بوده است؟
کریمی: احتمالاً محدودیت‌های مالی بوده این را باید از سازمان برنامه پرسید ولی در هر صورت آن منابع مالی برای اینکه ما سهم سلامت از تولید ناخالص ملی را داشته باشیم بر اساس محاسباتی که است الان وضعیت ما خیلی خوب نیست و ما اگر هر چقدر بتوانیم این منابع را به همان چیزی که در سیاست‌ها ابلاغ شده نزدیک کنیم قطعاً خدمت رسانی ما بهتر خواهد شد.
سوال: الان شما اجرای سیاست‌های کلی سلامت را چطور ارزیابی می‌کنید؟ به خودتان نمره قابل قبولی می‌دهید یا خیر؟
کریمی: همان طور که خدمت شما عرض کردم در این دولت حداکثر تلاش شده است مثلاً طب ایرانی یا طب سنتی می‌دانید که در همین مدت دو سه سال خیلی استانداردهایش ابلاغ شد بعضی از خدماتش مورد حمایت بیمه قرار گرفت، بحث تولید واکسن بود که می‌دانید ما از نظر واکسن سازی در دوره کرونا هم مشاهده کردیم جزو کشور‌های برتر دنیا بودیم و توانستیم نزدیک به ۶ نوع واکسن تولید کنیم، گیاهان دارویی که الان دارد خیلی رویش کار می‌شود، متفاوت است در بعضی از قسمت‌ها خیلی خوب بودیم مثلاً یکسان کردن جزء حرفه‌ای الان جزء حرفه‌ای بخش خصوصی و دولتی ما یکی شد در سال گذشته، بعضی چیز‌ها مثل این ۱۰۰ درصد است ولی بعضی جا‌ها کمتر است ولی آن منابع سلامت یکی از مشکلاتی است که هر چقدر منابع ما کمتر باشد قطعاً روی خدمت رسانی ما اثر می‌گذارد.
سوال: در کدام حوزه‌ها طبق این بند‌ها عقب ماندگی داریم؟
کریمی: شاید یکی از مهم‌ترین هایش سهم سلامت است که این خودش باعث مشکلات دیگر می‌شود سهم سلامت از تولید ناخالص ملی است و یکی هم در بحث بیمه‌ها، درست است که همه مردم بیمه هستند ولی متاسفانه بیمه‌های ما بیمه‌های کارآمدی نیستند می‌دانید در پرداخت‌ها چقدر تاخیر دارند، در بخش بستری الان دانشگاه‌ها مطالبات گسترده‌ای دارند یا پرداخت از جیب مردم خیلی از خدمات را بیمه‌ها نمی‌توانند پوشش بدهند حالا بیمه‌ها هم یک مقدار ملاحظات مالی دارند ولی در هر صورت قرار است بیمه حمایت کند که مردم از جیبشان پرداخت نکنند اگر بیمه‌ها بیمه‌هایی باشند که مثل الان کارآمد نباشند بارش روی دوش مردم و جامعه پزشکی، پرستاری و مراکز درمانی است و مطالبات آنها عقب می‌افتد و از آن طرف هم پرداختی از جیب مردم افزایش پیدا می‌کند. من فکر می‌کنم این قسمت نیاز به کار بیشتری دارد.
سوال: در یکی از بند‌های سیاست‌های کلی سلامت اشاره شد به راهنمای بالینی، یک خبر‌هایی ما داریم که این راهنمای بالینی به خوبی اجرا نشده یعنی حدود ۷۰ درصد آن چیزی که کارشناسان می‌گویند رعایت نمی‌شود البته شما اشاره‌ای داشتید، اشاره شما تقریباً مثبت بود، اما در قبال این آمار چه پاسخی دارید؟
کریمی: خیلی از راهنمای بالینی بر خلاف این که گفته می‌شود ۷۰ درصد، اتفاقا اجرا می‌شود. این راهنمای بالینی را اگر بیمه‌ها اجرا کنند برایشان آورده دارد، از آن تقاضای القایی جلوگیری می‌شود و بیمه هم پرداخت اضافه‌تری انجام نمی‌دهد. یکی از مشکلاتی که ما داشتیم این بود که تعداد راهنمای بالینی که نوشته شده بود کم بود الان اعلام شد که مثلاً متفورمین بیشترین دارویی بوده که استفاده شده اینها راهنمای بالینی نداشت در همین دوره نوشته شد ما باید راهنمای بالینی در مورد دارو‌های پر تواتر و در مورد گران قیمت‌ها همه اینها احصا شده و انجام می‌شود. در مورد انواع رادیولوژی، این ۵۷۰ تا ابلاغ شده و بقیه هم به سرعت انجام می‌شود. آن قسمت تولید محصول دانشی با سرعت دارد انجام می‌شود حالا دیگر می‌ماند وظیفه بیمه‌ها که بر اساس این باید خرید راهبردی کنند، خرید راهبردی هم جزو وظایفی است که بر اساس همین سیاست‌ها بر دوش بیمه‌ها گذاشته شده است و خارج از این سیاست و استاندارد‌ها اگر کسی خرید کند تخلف است و باید این را بیمه‌ها پاسخ بدهند اگر اجرا نکردند، چرا اجرا نکردند و منابعشان را هدر دادند ولی من ۷۰ درصد را فکر نمی‌کنم، چون مطمئن باشید بیمه‌ها می‌خواهند از منابعشان محافظت کنند و هیچ وقت نمی‌آیند مثلاً بخواهند ۷۰ درصد از منابعشان را هدر بدهند.
سوال: آقای دکتر امامی رضوی الان خیلی از مردم سوال می‌کنند که این سیاست‌های کلی سلامت چه فایده‌ای برای نظام سلامت و چه فایده برای خود بیمار و برای کاهش هزینه‌های درمانی اضافی دارد. اگر این کار اجرایی بشود ما شاهد چه تحولی خواهیم بود؟
امامی رضوی: هدف اصلی نظام سلامت در همه کشور‌های دنیا و در کشور ما بر اساس همین سیاست‌های کلی سلامت، هدف اصلی ارتقا سطح سلامتی مردم است.با مطالب خیلی خوبی که جناب آقای دکتر کریمی فرمودند و اقدامات خیلی خوبی که وزارت بهداشت مشغول انجامش است حتماً این مسیر، مسیر رو به رشد و رو به بهبود است، وضعیت سلامتی مردم است و این اتفاق خواهد افتاد آنچه که باید توجه داشته باشیم و در بند ۱۱ سیاست‌های کلی بهش تمرکز شده این است که ما مشارکت مردم را هم در ارتقاء سلامتی داشته باشیم یعنی به اصطلاح مردم به صورت آگاهانه در ارتقاء سلامت خودشان مشارکت کنند این از چه مسیری اتفاق می‌افتد در خود سیاست‌ها آمده با تقویت شبکه‌های بهداشتی و درمانی و توجه به مراقبت‌های اولیه سلامت که در نظام بهداشتی شکل می‌گیرد و فرمودند با اولویت پیشگیری و درمان و تاکید من بر این است که ما باید مشارکت مردم را در این بخش هم مثل همان چیزی که مقام معظم رهبری در شعار سال فرمودند؛ در بحث رشد تولید با مشارکت مردم در بخش ارتقاء سلامت هم ما باید مشارکت مردم را داشته باشیم و آنچه که مردم هم انتظار دارند در کنار اینکه سلامتی‌شان ارتقا پیدا بکند، در بند ۹ سیاست‌ها هم آمده که مردم بجز رنج بیماری دغدغه دیگری نداشته باشند، اقدامات خوبی صورت گرفته در مورد پوشش بیمه‌ای فرمودند در مورد راهنمایی بالینی شما سوال کردید آقای دکتر هم پاسخ درستی داشتند، آنچه که باید یک خرده تمرکز بیشتری شود سازمان‌های بیمه‌گر پایه ما مثل بیمه سلامت و بیمه تامین اجتماعی الان که با نظام الکترونیک بر اساس نسخه الکترونیک را داریم باید از آن ابزار الکترونیک برای اجرایی شدن این راهنمای بالینی استفاده جدی‌تری شود، پایه اولش آموزش پزشکان است باید آنها آگاهی پیدا بکنند که چه راهنمایی‌هایی الان ابلاغ شده از سازمان‌های بیمه‌ای هم در اجرای این سیاست‌ها و این راهنمای بالینی تلاش بکنند یک مطلبی در کنار آن مبحث مشارکت مردم باید اضافه کنم باید تشکر کرد از دولت سیزدهم که توجه جدی به شورای عالی سلامت امنیت غذایی داشته در دوره‌های گذشته برخی از دولت‌ها حتی در طول ۴ سال و ۸ سال حتی یک بار هم شورای عالی سلامت امنیت غذایی را تشکیل نمی‌دادند ولی ما شاهد هستیم که دولت سیزدهم حداقل در دو سال و خرده گذشته حداقل سه جلسه سهم شورا را داشته و کمیسیون‌های مربوط به این شورا هم به طور خیلی جدی فعال بوده‌اند و تصمیمات خوبی در آنجا گرفته شده آنچه که مهم است این است که سلامت وظیفه حاکمیت است یعنی دولت و مجلس و قوه قضاییه همه باید پای کار سلامت مردم باشند و با تولیت وزارت بهداشت.
سوال: آقای دکتر امامی رضوی بحث امنیت و سلامت غذایی به مورد خوبی اشاره کردید که گفتید قبلاً اصلاً توجه کمتری بود الان در دولت سیزدهم دارد توجه می‌شود، اما بحث تولیت است آیا تولیت این دست وزارت بهداشت است یا نه یک خبر‌هایی است که هنوز در نیامده این تولیت درست است یا نه؟
امامی رضوی: نه ببینید بعضاً برخی از وزارتخانه‌های دیگر و بعضی از بخش‌های این تولیت نکاتی را دارند که ممکن است در جایگاه خودشان حرف‌هایشان خیلی بی‌ارتباط هم نباشد ولی هرچه که تصمیم گرفته می‌شود در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی که ریاستش با ریاست محترم جمهوری است دبیری این شورا با وزارت بهداشت است همه آن مصوبات باید بیاید در کمیسیون‌های مربوطه که همه وزارتخانه‌ها همانطور که در خود شورا هم عضو هستند وزارت بهداشت تولیتش به این معنا است که باید نظارت بکند بر آن تصمیمات یعنی اگر ما بخواهیم غذای سالم به مردم برسانیم تغذیه درست داشته باشند امنیت غذایی به این معنا که کالری کافی به مردم برسد ما داشته باشیم وزارت بهداشت وظیفه نظارت دارد وزارت جهاد کشاورزی هم وظیفه تامین آن غذای سالم را برای مردم دارد، ولی با نظارت وزارت بهداشت من یک نکته هم اضافه بکنم، چون فرصت ممکن است کم باشد ببینید اتفاقی که آقای دکتر کریمی به خصوص درگیرش هستند و جزو مسائلی است که باید یک خرده کمک کرد به وزارت بهداشت این است که گفته شده که ما توسعه خدمات سلامت را باید بر اساس نظام سطح‌بندی در کشور داشته باشیم یعنی در هر کجا که مردم نیاز دارند به خدمات سلامت، باید بهره‌مند باشند از آن خدمات این به معنای این نیست که در جایی که ما جمعیت کمی داریم ما توسعه بی مورد خدمات سلامت را داشته باشیم این با بعضی از قوانین که من حالا اسم نمی‌برم بعضی از قوانین اینها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و وزارت بهداشت تحت فشار قرار می‌گیرد که ما نظام سطح‌بندی را مثلاً برای بخش خصوصی اجرا نکنیم این به نظر من با سیاست‌های کلی همخوانی ندارد باید وزارت بهداشت با استحکام زیاد بتواند در مقابل آنچه که در سیاست‌های کلی آمده مقاومت کند و به درستی این سیاست‌ها را اجرا کند که تاکنون هم این تلاشش را کرده و باید کمک کرد به وزارت بهداشت که با منابع موجود بهترین بهره‌مندی و بهترین کارایی و اثربخشی را برای خدمات سلامت داشته باشد.
سوال: آقای دکتر در یکی از بند‌های سیاست‌های کلی سلامت اشاره شده که ارتقاء شاخص‌های سلامت برای دستیابی به جایگاه اول در منطقه آسیای جنوب غربی الان این بند در چه وضعیتی قرار دارد؟
امامی رضوی:ببینید، چون شاخص‌ها تعدادش زیاد است مجمع تشخیص مصلحت نظام برای اجرای سیاست‌ها ۲۴۹ شاخص را مشخص کرده که در حال نهایی سازی و ابلاغ است ولی شاخص‌های کلی‌تری که مورد رصد سازمان جهانی بهداشت قرار می‌گیرد هم اکنون ما در بعضی از این شاخص‌ها در سطح بالای منطقه قرار داریم ولی در برخی از شاخص‌ها باید تلاش بیشتری بکنیم.
سوال: اشاره می‌کنید آقای دکتر؟
امامی رضوی:مثلاً ما درباره منابع گفته‌ایم، منابعی که به سطح متوسط کشور‌های منطقه برسیم ما هنوز تلاش باید بکنیم یا در شاخص امید به زندگی ما در طول دوران انقلاب اسلامی جهش فوق العاده زیادی داشتیم، کشور‌های دیگر هم مثل ما تلاش کرده‌اند البته ببینید مقایسه شاخص‌ها بین کشور‌های مختلف در منطقه مدیترانه شرقی که آسیای جنوب غربی هم بهش گفته می‌شود گاهی اوقات مقایسه درستی نیست، مثلاً یک کشوری با جمعیتی که کمتر از یک شهر ما است مقایسه می‌شود با کشور ما. ما باید با کشور هم سطح خودمان از لحاظ درآمد ناخالص داخلی مقایسه شویم که در آن گروه ما وضعیت ما خوب است ولی ما به طور کلی ما باید برای رسیدن به این شاخص تلاش بیشتری کنیم هم منابع بیشتری تمرکز تولیت و اختیارات بیشتری به وزارت بهداشت بدهیم هم کل دولت و مجلس حمایت کنند از نظام سلامت که آن شاخص‌ها تحقق پیدا بکند.
سوال: خیلی ممنون آقای دکتر امامی رضوی با ما باشید آقای دکتر کریمی سوالی که اینجا مطرح می‌شود که در این بند‌های سیاست‌های کلی سلامت بحث پیشگیری بر درمان است ما پویش ملی سلامت هم داشتیم چند وقت پیش پویشی که گفته درباره دیابت و قند و این صحبت‌ها بود گفته می‌شود که در همان پویش اگر تشخیص داده شود که دیابت زود هنگام یا فشار خون را ۵ سال جلوتر متوجه آن بیماری خود می‌شود و این چقدر می‌تواند جلوی مرگ و میر‌ها را بگیرد و چقدر می‌تواند در واقع تسریع کند در روند درمان موردی که در واقع در این سیاست‌های کلی سلامت هم اشاره شده در این زمینه در چه وضعیتی قرار داریم؟
کریمی: بله اشاره خیلی خوبی کردید ببینید یک فرد دیابتی ممکن است خیلی علائمی نداشته باشد همانطور که فرمودید ممکن است که ۵ سال بعد متوجه شود وقتی که دیگر دچار عوارض دیابت شده عوارض چشم عوارض کلیه درگیری‌های قلبی و بالاخره هر کدام از اینها چقدر باید هزینه شود کیفیت زندگی این فرد هم مثل کیفیت زندگی فرد عادی نمی‌شود دو سه تا از بیماری‌ها هستند که ام امراض هستند دیگر مثل همین دیابت و فشار خون اینها چیز‌هایی هست که ما باید زود کشفشان کنیم نباید بایستیم تا عارضه ایجاد شود خوب اگر گاهی وجود نداشته باشد و این اصل پیشگیری مقدم بر درمان رعایت نشود ما می ایستیم تا عارضه ایجاد شود آن وقت می‌خواهیم درمان کنیم هم باید بیشتر هزینه کنیم هم دیگر کیفیت زندگی مثل آن موقع که بیمار نبودیم نمی‌شود همین جهت این پویش انجام شد در مورد سرطان هم سال ۱۴۰۳ قرار است که برنامه انجام شود در مورد بیماری‌هایی که قابل پیشگیری است در اطفال مثلاً تنبلی چشم اگر یک بچه‌ای تنبلی چشم تشخیص داده شود این بینایی اش کاملاً قابل برگشت است، ولی اگر بعد از ۱۰ سالگی باشد دیگر تقریباً این بینایی برنمی‌گردد برنامه‌های خیلی مفصلی است که در قالب همین پویش‌ها انجام می‌شود که ما بتوانیم بیماری‌هایی را که قابل پیشگیری و قابل درمان و در مراحل اولیه هستند تشخیص بدهیم و نگذاریم که به عوارض بکشد که دیگر آن موقع هم هزینه‌های زیاد و هم موارد مختلف.
سوال: آقای دکتر ممنون، با ما باشید آقای دکتر امامی این سوالی که اینجا می‌شود مطرح کرد بحث اینکه راهکار‌ها چیست که آنجا‌هایی که ما عقب‌ماندگی داریم بابت این سیاست‌های کلی سلامت آنها را جبران کنیم یک مقدار روند سرعت بگیرد؟
امامی رضوی: ببینید حالا اشاره کردید به بحث اولویت پیشگیری و درمان بحث پویش را هم آقای دکتر مطرح کردند که خب این پویش‌ها خوب است که انجام شود ولی باید حتماً به بستر شبکه بهداشتی و درمانی وصل شود ما باید تقویت و تکمیل شبکه بهداشتی و درمانی را نه فقط در زیرساخت که خوب اقدامات خوبی در این دولت صورت گرفته انجام بدهیم بلکه مهم‌تر از زیرساخت ساختمان و توسعه ساختمانی تقویت نیروی انسانی لازم و تربیت آنها و به کارگیری آنها در شبکه بهداشتی و درمانی از سطح روستا شهر و حاشیه شهر و داخل شهر است طرح سلامت خانواده تلاش می‌کند که این تکمیل شبکه را در سطح شهر انجام بدهد باید کمک مالی کافی هم برای این کار صورت بگیرد باید تلاش شود که نیروی پایدار برای شبکه بهداشتی و درمانی ما داشته باشیم یعنی آنچه که می‌تواند زیرساخت درست برای ادامه کار و ارتقاء خدمات سلامت پیشگیرانه و بهبود وضعیت سلامت مردم را داشته باشد همین تقویت شبکه بهداشتی و درمانی است و وصل کردن برنامه‌هایی که ما به عنوان پویش اجرا می‌کنیم در داخل شبکه است یعنی ما پویش‌هایمان اگر که به شبکه وصل نشود و فقط ما مردم را شناسایی بکنیم که مشکل دارند و بعداً رهایشان کنیم، مراقبت فعال از آنها نکنیم به نتیجه مطلوب نمی‌رسیم، مراقبت فعال به این معنا است که اگر فردی تشخیص پرفشاری خون یا دیابت برایش داده شد باید اگر خودش هم مراجعه نکرد، مراقب بهداشت ما بهورز ما با آن تماس بگیرد و او را فراخوان بدهد که بیاید و مراقبتش صورت بگیرد داروهایش را به خوبی بگیرد و پیشگیری بشود از بیماری‌های ثانویه که ممکن است در اثر آن بیماری‌های متابولیک و بیماری‌های غیر واگیر به آن دچار شود و حتی اقدامات دیگر ما افتخار می‌کنیم که شبکه بهداشتی و درمانی، ما در دوران کرونا توانست اقدامات خیلی خوبی بکند یعنی اگر ما شبکه بهداشتی و درمانی را نداشتیم مشکلاتمان در کنترل بیماری و همه‌گیری کرونا خیلی بدتر از وضعیتی بود که ما با آن مواجه بودیم حتماً باید برویم به طرف اینکه یک شبکه بهداشتی و درمانی قوی و وقتی ما اسم شبکه بهداشتی و درمانی را هم می‌گوییم فقط منحصر به بحث بهداشت نیست شبکه یک زنجیره‌ای است که از بخش بهداشت شروع می‌شود و به بحث درمان و توانبخشی ختم می‌شود همه اینها درون شبکه بهداشتی و درمانی است که مجموعه وزارت بهداشت هم به این قائل هستند و این کار را می‌کنند.
سوال: آقای دکتر آن سوالی که پرسیدیم و آمدید در ادامه بحث پویش ملی سلامت را مطرح کردید من یک بار دیگر سوال را مطرح می‌کنم که به هر حال ۱۰ سالی که الان طول کشیده حالا من نمی‌دانم از دید شما قابل قبول است این ۱۰ سال که ۳۰ درصد پیشرفت داشته یا نه؟
امامی رضوی: ببینید نه قابل قبول واقعا نیست، ما اگر بخواهیم خلاصه بکنیم عرضمان را.
سوال: تلاش‌هایی شده کسی منکرش نیست بخواهیم سرعت بدهیم به این بحث بحثی که بسیار حیاتی است یعنی سیاست‌ها اجرا شود سیاست‌های کلی سلامت ما در همه ابعاد نظام سلامت آثارش را خواهیم دید یعنی از آنجایی که به نفع بیمار خواهد شد، روند درمانش تاثیر خواهد داشت تا آنجایی که بحث هزینه‌هایش کاهش پیدا خواهد کرد از طریق بیمه‌ها و بحث خود ساختار نظام سلامت پس این نفعش برای همه است چه کار کنیم که این سرعت بگیرد از اینی که هست سرعت بیشتری بگیرد گلوگاه‌ها کجاست؟ آن جا‌هایی که باید حل شود کجاست؟
امامی رضوی: بله ببینید من دو اقدام را کاملاً مشخص عرض می‌کنم یک اینکه عرض کردم باید سلامت در سه اولویت اصلی دولت‌ها قرار بگیرد وقتی می‌گوییم اولویت معنایش این است مثلاً ما می‌گوییم ارز به دارو اختصاص داده شود اولویت به این معنا است که سازمان غذا و دارو در پیچ و خم اداری تخصیص ارز مشکل پیدا نکند بعد در ترخیص وسایلی که می‌خواهد چه تجهیزات پزشکی چه دارو و لوازم پزشکی تسهیل شود ببینید اولویت به این معنا است ما باید سرعت بدهیم برای اقدامات پیشگیرانه سلامت و اقدامات خدمات درمانی سلامتی و اقدام دوم هم عرض کردیم ما منابع کافی و لازم را به بخش سلامت اختصاص بدهیم افراد کاردان در وزارت بهداشت مجلس شورای اسلامی و نهاد‌های مختلفی که نظام سلامت در نظام بیمه‌ای حضور دارند که می‌توانند با تحقق این دوعرضی که من کردم یعنی منابع اولویت قرار گرفتن نظام سلامت در همه بخش‌های ارائه خدمات تحقق پیدا بکند وضعیت اجرایی سیاست‌ها بهتر از وضعیتی که الان هستیم بشود.
سوال: خیلی ممنون آقای کریمی نظر شما چیست؟
کریمی: درست می‌فرمایند سیستم بهداشتی و حوزه سلامت نشان داده که می‌تواند جزو سرآمد‌ها باشد در کشور و اگر همین دوتا یکی اینکه منابع در اختیار گذاشته شود و یکی هم تولیت یعنی واقعاً اعتماد شود به وزارت بهداشت و تصمیماتی که گرفته می‌شود در اولویت گذاشته شود ما حتماً می‌توانیم این سیاست‌های ابلاغی را با جهش امسال که سال جهش تولید است تولید فقط کالا نیست خدمات هم است و استفاده از مشارکت مردمی حتماً می‌توانیم ان‌شاءالله در همین کوتاه مدت این سیاست‌های ابلاغی را به نتیجه برسانیم.