یک شرکت سرمایه‌گذار خواستار پرورش الاغ در قزوین بود که متاسفانه همکاری لازم با وی نشد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، سرمایه گذار این طرح معتقد است: ما برای پرورش این حیوان تک سمی با ظرفیت هزار و ۲۰۰ راس در استان قزوین را دارم و نیازمند زمین وفضای مناسب هستم.
شیر، پنیر، پوست، ژلاتین، صابون و کرم ساخته شده از این حیوان با قیمت بسیار بالایی در بازار‌های جهانی عرضه می‌شود لذا پرورش الاغ، ظرفیت مناسب اقتصادی است.
مهدی خلج به سرمایه گذاری‌های کلان و بین المللی در این خصوص اشاره می‌کند ومی گوید: چین در سال ۱۹۹۶ نزدیک به ۱۱ میلیون الاغ داشت و این تعداد در سال ۲۰۱۶ به پنج میلیون رسید و از شدت کمبود این حیوان مجبور شد که آن را از کشور‌های آفریقایی وارد کند.
اقتصاد خر، اصطلاحی طنزآمیز، اما فعالیتی سودآور
اقتصاد خر شاید هر چند اصطلاحی طنزآمیز به‌نظر برسد ولی واقعیت این است که فعالیت سودآوری به نام الاغ در جهان و کشور خودمان شکل گرفته و کارآفرینانی هر چند کم، در این شغل مشغول بکارند.
اقای خلج معتقد است برخلاف کشور‌هایی نظیر چین، ایتالیا، صربستان و برخی کشور‌های آفریقایی پرورش الاغ از مهم‌ترین مراکز اقتصاد به شمار می‌رود و از پرورش وسرمایه گذاران خر حمایت می‌شود در ایران پرورش‌دهندگان این حیوان نه تنها حامی ندارد بلکه سال‌هاست بی‌نتیجه معطل دریافت یک کد بهداشتی از وزارت بهداشتند.
علی‌اکبر حاجی جمهوری، کارآفرین گنابادی، دارنده نخستین مرکز پرورش الاغ در ایران که با مجوز رسمی از وزارت جهادکشاورزی در شهرستان گناباد خراسان رضوی این مرکز را راه اندازی کرده است می‌گوید: «من برای نخستین بار در ایران از سال ۹۵ این کار را با ۵ راس الاغ شروع کردم و الاغ‌ها به مرور به ۳۰ راس رسید، اما هم‌اکنون به علت عدم حمایت از پرورش این حیوان توسط دستگاه‌ها و نهاد‌های مربوطه، با فروش آنها تعدادشان به ۱۵ راس رسیده است.
* پرورش الاغ نیازمند حمایت
این کار آفرین می‌افزاید: کاروزمینه سرمایه گذاری در ایران فراوان است فقط باید نگاه درستی به آن شود و همین پرورش الاغ درایران بسیار سودآوری دارد، اما کمتر کسی به سراغ آن می‌رود. من در ابتدا با این هدف کار را شروع کردم که تا جوانان روستای محل سکونتم، حاجی‌آباد به سمت این کارآفرینی گام بردارند.
بگفته وی مشکل ما در زمینه پرورش الاغ حمایت‌هاست. باید وزارت جهادکشاورزی و وزارت بهداشت و دامپزشکی کشور به‌طور جدی به این موضوع ورود پیدا کنند، اما متأسفانه کم لطفی‌های بسیاری در حق کارآفرینان می‌کنند. من برای شروع کارم به همه نهاد‌ها و مسئولان مراجعه کردم ولی تنها نهادی که به‌صورت واقعی حمایت کرد کمیته امداد امام خمینی (ره) بود که با پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی، کار ما شروع شد و حتی خود رئیس کمیته امداد مشاور طرح شد تا کار‌ها بهتر انجام شود.
این کارآفرین گنابادی می‌افزاید: «حمایت‌ها جدی نیست به‌عنوان مثال ما مجوز رسمی داریم ولی مدیرجهادکشاورزی که باید بر کار ما نظارت داشته باشد حتی یک‌بار هم حاضر نشده از مجموعه ما بازدید کند. مشکل اصلی ما که حتی نمی‌توانیم کار را گسترش دهیم دریافت کد بهداشتی از سوی وزارت بهداشت است، زیرا در سیستم اداری وزارتخانه برای اینگونه موارد پیش‌بینی‌هایی صورت نگرفته است. اگر کد بهداشتی برای ما صادر شود می‌توانیم هم محصولاتمان را صادر کنیم و هم طرح‌مان را گسترش دهیم و هم جوانان همین روستا را به‌کار بگیریم.
او اضافه می‌کند: از خیلی نقاط کشور مشتری دارم که برای خرید شیر یا عنبرنسارا به اینجا می‌آیند و از سویی خودم محصولاتم را تا تبریز، گرگان و تهران ارسال میکنم.
حاجی‌جمهوری می‌گوید: «اگر کد بهداشتی داشتم به‌راحتی می‌توانستم در شهر‌های بزرگی مانند تهران نمایندگی بزنم و محصولاتم را به‌فروش برسانم. شرکت لبنیات رضوی آستان قدس حاضر است روزانه یک تن شیر الاغ ما را فرآوری کند.
* بحث درمان و اشتغال‌زایی الاغ
این حمایت نکردن‌ها ضمن اینکه موجب از بین رفتن و انقراض نسل خر در ایران می‌شود. از طرفی بحث درمانی از طریق این حیوان نیز منتفی می‌شود درحالی‌که در چین داروی تولیدی از این حیوان هر کیلو بیش از ۶۰۰ دلار به فروش می‌رسد که برای درمان بی‌خوابی، خستگی‌های مزمن، کم‌خونی، افزایش قوای جنسی و بهبود پوست مفید است.
گفته می‌شود که شیر الاغ، ضدباکتری است و در طب سنتی ایران، برای درمان بیماری‌های گوارشی و تنفسی مانند خروسک و بیماری‌های ریوی شدید از آن استفاده می‌شد.
فضولات الاغ هم که با نام «عنبرنسارا» شناخته می‌شود، از دیرباز در ایران استفاده می‌شد و به باور طب سنتی، خواص درمانی دارد.
هر چند مصرف محصولات الاغ به‌علت تبلیغات کم در بین مردم رواج زیادی ندارد ولی افرادی هستند که مشتریان شیر، پنیر و روغن این حیوان هستند. حتی جالب است بدانیم که تقاضا برای استفاده درمانی از عنبرنسارا در شیوع کرونا بسیار بالا رفت؛ لذا الاغ از هر زاویه در بحث درمان می‌تواند کارآمد باشد. شیر الاغ چربی ندارد و برای بیماران بسیار مفید است. حتی جالب است بدانید الاغ سواری بهترین درمان سنگ کلیه است. در روستا‌ها پیرمرد‌هایی که الاغ سواری می‌کنند سنگ کلیه ندارند. در پوست الاغ ماده‌ای وجود دارد برای جوانسازی. پاکستان به‌دنبال کار آفرینانی است که پرورش الاغ بدهند تا بتوانند به چین صادرات داشته باشند. چرا که کشور چین از زمانی که تعداد الاغ‌هایش رو به کاهش رفته است، متقاضی اصلی خرید این حیوان است.
شیر و پنیر الاغ جزو گران‌ترین محصولات لبنی در دنیاست و جوانان کارآفرین می‌توانند بازار‌های جهانی دنیا را در دست بگیرند.
گفته می‌شود پنیر الاغ با پول ایران در کشور‌های اروپایی حداقل کیلویی ده میلیون تومان قیمت دارد. روغن پای خر بیش از یک میلیون تومان در داخل کشور به فروش می‌رود که لازمه صادرات محصولاتی که از این حیوان بدست می‌آید نیاز به کد بهداشتی دارد لذا مسئولان مربوطه باید در این زمینه تسهیل گری کنند.
دوره بارداری الاغ ۱۲ماه است. ۶ماه پس از زایمان، تولید شیر داشته و میزان شیردهی الاغ، بسته به نژاد آن، نیم لیتر تا ۱.۲ لیتر در روز است. الاغ شیری را باید ماشین تبدیل ضایعات کشاورزی به پول و سرمایه دانست و به همین‌خاطر، اگر به‌دنبال کارآفرینی و خلق ارزش افزوده هستید پرورش الاغ ثروت آفرین است
صنعت پرورش الاغ در کشور ایران برخلاف کشور‌هایی نظیر چین، ایتالیا، صربستان و برخی کشور‌های آفریقایی که از مهم‌ترین مراکز اقتصاد الاغ به شمار می‌رود در ایران پرورش‌دهندگان خر علاوه بر اینکه حامی ندارند بلکه سال‌هاست بی‌نتیجه معطل دریافت یک کد بهداشتی از وزارت بهداشت هستند.
این حمایت نکردن‌ها در حالی است که اگر ما پرورش‌دهنده الاغ نداشته باشیم نسل خر در ایران منقرض می‌شود. از طرفی بحث درمانی از طریق این حیوان نیز منتفی می‌شود درحالی‌که در چین داروی تولیدی از این حیوان هر کیلو بیش از ۱۰۰ دلار به فروش می‌رسد که برای درمان بی‌خوابی، خستگی‌های مزمن، کم‌خونی، افزایش قوای جنسی و بهبود پوست زنان مفید است.
* پروش الاغ یک تیر و دو نشان
گفته می‌شود که شیر الاغ، ضدباکتری است و در طب سنتی ایران، برای درمان بیماری‌های گوارشی و تنفسی مانند خروسک و بیماری‌های ریوی شدید از آن استفاده می‌شد. فضولات الاغ هم که با نام «عنبرنسارا» شناخته می‌شود، از دیرباز در ایران استفاده می‌شد و به باور طب سنتی، خواص درمانی دارد.
پروش دهندگان محدود الاغ در مناطق مختلف کشور با اشاره به افزایش سرسام آور قیمت آذقه و نهاده می‌گویند: خوراک الاغ با گاو یکی است با این تفاوت که گاو روزانه دو وعده خوراک نیاز دارد، اما الاغ دائم در حال خوردن است و نیاز به آذوقه دارد.
به اعتقاد این پرورش دهندگان ناگفته نماند محصولاتی، چون عنبرنسارا و روغن الاغ هم که خواص دارویی و درمانی دارد در کنار شیر آن فروخته می‌شود، اما با این وجود با شرایط فعلی اصلا مرقوم به صرفه نیست به ویژه زمانی که الاغ کم شیر باشد و پر خرج هرگز صرفه اقتصادی ندارند و حتی در برخی مواقع سوداوری ان‌ها منفی هم می‌شود هر چند که گفته می‌شود شیر الاغ گران است.
* خواص شیر الاغ
متخصصان تغذیه هم با بیان اینکه در حال حاضر خواص شیر الاغ برای عامه مردم بیشتر ثابت شده است معتقدند: شیر الاغ سرشار از کلسیم است و با خواص انتی بیوتیکی و مسکن در درمان بیماری‌ها مانند آلرژی، سرماخوردگی، سیاه سرفه، کاهش تب، تشنج، پا و کمر درد و بیماری‌های عصبی قابل استفاده است.
بنا به گزارش خبرگزاری راشاتودی روسیه، شرکت‌های چینی می‌خواهند در پرورش الاغ در پاکستان سرمایه‌گذاری کنند و دیگر شرکت‌های خارجی نیز به دنبال سرمایه‌گذاری بیش از سه میلیارد دلاری در این زمینه هستند.
بنابر این گزارش انتظار می‌رود طی سه سال آینده ایالت مذکور حدود ۱۰۰ هزار رأس الاغ صادر کند و درآمد ۷۵ هزار خانوار در ایالت خیبر پختونخوا‌ه پاکستان از محل پرورش الاغ تأمین می‌شود.
پاکستان با داشتن بیش از ۵ میلیون رأس الاغ، سومین کشور جهان با بیشترین جمعیت این حیوان محسوب می‌شود و استفاده از الاغ به قدری در این کشور متداول است که دولت پاکستان برای درمان این حیوانات اقدام به راه اندازی بیمارستان‌های مجانی کرده است.
چینی‌ها به شدت با کمبود الاغ مواجهند چرا که برای درمان برخی بیماری‌ها از چرم این حیوان در این کشور استفاده می‌شود.
متاسفانه کلمه الاغ باعث شده است که پرورش آن در ایران بازدارنده شود این در حالیست که همه تولیدات این حیوان ارزش اقتصادی قابل توجهی دارد و اگر ما پرورش الاغ نداشته باشیم، نسل خر در ایران منقرض می‌شود.
* مزایای پرورش الاغ،
اما همانگونه که در گزارش هم به آن اشاره شد کم توقع بودن الاغ نسبت به کیفیت خوراک مصرفی.
قیمت پایین الاغ جهت خرید نسبت به سایر حیوانات (نشخوار کنندگان) قیمت بالای محصولات تولیدی (برای مثال مقایسه قیمت ۱ لیتر شیر الاغ نسبت به شیر گاو) رقبای کمتر نسبت به پرورش دام‌های دیگر در بازار، باید دید این صنعت که زمینه توسعه و گسترش آن در ایران فراهم است چه میزان می‌تواند در کنار سودآوری برای تولیدکننده ارزآوری قابل توجهی را هم برای کشور داشته باشد که البته نیازمند حمایت از پرورش دهندگان این حیوان است.
نگارنده: علی صفری الموتی