با توجه به پیشرفت ها و مدرن شدن زندگی های مردم ، حفظ آیین های سنتی در استان بوشهر که ازسالهای های دور به نسل های امروز رسیده چون دم دم سحری و گره گشو از اهمیت خاصی برخوردار است .
به گزارش خبرگزاری صداو سیما مرکز بوشهر، اگر در سحرهای ماه رمضان در استان بوشهر باشید حتما باشنیدن صدای نواختن طبل که توسط دو یا سه نفر به صدا در میآید، بیدار میشوید؛ به این آیین دم دم سحری میگویند.
دُمدُم سحری یکی از سنت بیدار باش قدیمی در این ایام است که بیشتر با حضور جوانان و نوجوانان برگزار میشود.
شخصی که فانوس در دست دارد در جلو بیت خوان یا در واقع سحر خوان و دمام زن که از جمله اشعار مشهوری میخواند و میتوان به بیتهای، خداوندا تو ستاری همه خوابند تو بیداری. به حق لا اله الا الله همه عالم نگهداری است، اشاره کرد.
"خاله مکیه " که از قدیمیهای یکی از محلات بوشهر است میگوید: در هر سحر دوبار طبل بصدا در میآید؛ یکبار کمی زودتر از سحر تا مردم سحری آماده کنند و دیگری چند دقیقه مانده به اذان که مراقب باشند دیگر چیزی نخورند.
این آیین معنوی سنتی هنوز هم اجرا میشود، که به ثبت آثار ملی رسیده است.
دم دم سحری خوانان همه شبهای رمضان را در روز عید فطر نوید عید را میدهند و از اهالی محل عیدی میگیرند.
مراسم گره گشو (گلی گشا یا گره گشا)
همزمان با ۱۵ رمضان و میلاد امام حسن مجتبی (ع)، این آیین علاوه بر محلات قدیمی شهر بوشهر در برخی از شهرستانهای استان برگزار میشود.
اگر دریکی از شهرهای بوشهر باشید در شب میلاد؛ جمعی از کودکان و نوجوانان رو میبینید که با کیسههایی که از قبل آماده کردند، دسته دسته بر در منزل اهالی محل میروند و باهم به صورت دسته جمعی جمله گرهی گشا رو بیان میکنند و درمناطق شمالی استان هم شعر صل علی محمد امام حسن خوش آمد خوانده میشود و از اهالی عیدی میگیرند که شامل مواد خوراکی و تنقلاتی است که بچهها دوست دارند والبته خانوادههایی که در این یکسال صاحب فرزند شده اند حتما پذیرایی مفصل تری در نظر میگیرند.
یکی از ساکنان هلیله یکی از مناطق بوشهر میگوید: از بزرگترهایش شنیده است این رسم به این دلیل برگزار میشود که وقتی امام حسن ع متولد میشود پیامبر (ص) آن حضرت را بر روی پای خود گذاشته و به ایشان هدیه یا چشم روشنی داده اند.
بیشتر روزهداران در شب میلاد حضرت امام حسن مجتبی (ع) در رسیدگی به بچههاى فقیر اقدام میکنند و این بچهها با در دست داشتن کیسه و سردادن جملاتى نظیر «گره گشو سرت بشور، با آرد شو» اهالى را از آمدن خود به منازل خبر مىدهند و هدایای خود را دریافت میکنند.
این رسم به ثبت آثار ملی رسیده در بعضی مناطق شب ولادت و در برخی مناطق روز ولادت برگزار میشود؛ در استان هایی، چون خوزستان و خراسان هم با نام گرگیعان برگزار میشود.
همچنین "ترتیلخوانی "، " عزاداری سنتی " " رسیدگی به مستمندان "، " برگزاری جشن قرآن " از جمله برنامهها و سنتهای دیگر بوشهریها در ماه مبارک رمضان است.
در ایام ماه مبارک رمضان تلاوت آیات قرآن در نقاط مختلف شهری و روستایی طنینانداز میشودو در این ماه با ارزش ختم قرآن کریم مورد توجه خانوادهها در شهرها و روستاها قرار دارد.
اجرای جشن رمضان و برگزاری محافل انس باقرآن و ترتیلخوانی قرآن کریم در ماه مبارک رمضان که روز به روز رنگ بوی بهتری در استان میگیرد و در سالهای اخیر ترتیل خوانی گروهی بسیار بر جذابیت این برنامهها افزوده است.
همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان نوای ملکوتی قرآن کریم در جای جای نقاط استان بوشهر طنین انداز میشود بهگونهای که در شهر و روستاهای این استان نوای خوش قرآن کریم دلها را نوازش میدهد و قلوب مرد م این دیار را به خداوند پیوند میزند.
آیین ترتیل خوانی قرآن کریم به مدت ۲ ساعت قبل از اذان مغرب برگزار میشود و قاریان و کارشناسان قرآنی استان در اجرای آن مشارکت دارند.
همچنین ترتیل خوانی قرآن در دیگر شهرها و روستا های استان بوشهر با حضور روزهداران برگزار میشود.
در ایام لیالی قدر هم مردم مومن استان بوشهر همانند مردم سراسر کشور با حضور در مساجد؛ حسینیهها؛ تکایا و اماکن مذهبی ضمن دعا و نیایش، با اجرای تعزیه، راه اندازی دستههای سینه زنی و نواختن سنج و دمام برای مظلومیت و شهادت حضرت علی (ع) سوگواری میکنند.
غذاهای سنتی استان بوشهر
کماچ، گرده، رنگینگ، زولبیا بامیه، آش زرد و حلوای انگشت پیچ از جمله غذاهای سنتی استان بوشهر است که در ایام رمضان در سفرههای مردم این استان وجود دارد.
اطعام روزهداران در نقاط مختلف یکی دیگر از برنامههای مهم مردم متدین استان بوشهر در ماه رمضان است.
رسیدگی به نیازمندان و مستمندان مورد توجه مردم نیکوکار و خیر استان بوشهر در ماه مبارک رمضان قرار دارد بهگونهای که افطاری فقراء با غذای گرم و بستههای ویژه غذایی تامین میشود.