سخنگوی تعزیرات حکومتی با بیان اینکه گزینه «عجله دارم» در تاکسیهای اینترنتی مصداق بارز اضافه دریافت و گرانفروشی است گفت: گزینه «عجله دارم» از حیث زمان، امکانات و مسیر هیچ تفاوتی ندارد و نه تنها خدمترسانی به مردم نیست بلکه به ضرر مردم است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، آقایان علی اسفنانی سخنگوی تعزیزات حکومتی- موافق و محمدجواد هادی معاون سابق مرکز کمیسیون تجارت الکترونیکی و کارشناس اقتصادی- مخالف ۱۹ اسفند ۱۴۰۲ در برنامه بالاتر به موضوع حذف گزینه عجله دارم از تاکسی اینترنتی، آری یا نه؟ پرداختند .
مقدمه: در چند روز گذشته بحث اضافه یا حذف شدن گزینه عجله دارم در تاکسیهای اینترنتی به محل بحث موافقان و مخالفان تبدیل شده است، رئیس سازمان تعزیزات اعلام کرده بود که این کار خلاف قانون است و باید حذف شود از طرف دیگر قبل از آن رئیس مرکز بهبود و پایش محیط کسب و کار وزارت اقتصاد عنوان کرده بود که اساساً منع قانونی ندارد، شرکتهای تاکسی اینترنتی میتوانند این گزینه را داشته باشند ابزار چانه زنی قیمت آنهاست، اما به هر حال موافقان و مخالفان با هم اختلاف نظرهایی داشتند که در این قسمت از مناظره بالاتر به این خواهیم پرداخت.
سوال: آقای هادی بفرمایید مخالفت شما با حذف گزینه عجله دارم از کجا میآید و دلیل آن چیست؟
هادی: ما یک مفهومی را در سالهای اخیر در مباحث اقتصادی داریم تحت عنوان اقتصاد سکویی یا پلتفرمی، واقعیت موضوع این است که راجع به این موضوع مفصل صحبت شده، مبانی علمی و تحقیقاتی و هر روز هم این بحث دارد جلو میرود، اما متأسفانه در سطح چه مسئولان و حاکمیت و چه عموم مردم یک مقداری این موضوع مغفول باقی مانده و من فکر میکنم یکی از علتهای آن این بوده که سرعت رشد حوزه اقتصاد دیجیتال و حوزه تجارت الکترونیکی و به صورت کلی اقتصاد سکویی به نحوی بوده که موجب شده که به جهت آن موفقیتها و دستاوردهایی که داشته که آن سرعت چشمگیر را برای خودش رقم زده عملاً همه از آن جا بمانند و به نوعی چه در سطح مدیران و مسئولان و چه در سطح عموم مردم مقداری با عقب افتادگی درباره فهم آن مبانی و واقعیت هایش طرف باشیم.
من اگر بخواهیم خیلی مختصر توضیح دهم عرض میکنم که ما مفهوم سکو یا پلتفرم را که از سابق به شکل سنتی داشتیم که مثلاً با یک مثال ساده پزشکان به جای این که تک تک بیایند مطب بزنند و هزینه اجاره و دفتر و هزینههای ثابتی که مثلاً یک سیستم و تلفن و فکس و پرینتر و اینها بود اینها آمده بود در قالب یکسری کلینیک یا مثلاً ساختمان پزشکان و مجموعهای از پزشکان ۱۰ تا، ۱۵ تا، ۲۰ تا با چند منشی کل کار آن نوبت دهی و مدیریت امورشان انجام میشد، اما واقعیت موضوع این است که اقتصاد دیجیتال و فناوری دیجیتال و اینترنت به صورت کلی این بحث سکویی و پلتفرمی را متحول کرد و ما را به عدد و رقمهایی رساند که به هیچ وجه ما در گذشته تصورش را نمیکردیم و در واقع ما را به آن نصابهای جدید رساند که واقعاً یک تحول جدی بود.
ما در اقتصاد سکویی در واقع سه وجه داریم، در اقتصاد سنتی یک عرضه کننده کالا و خدمت داریم که آن کالا و خدمت خودش را عرضه میکند ولی در اقتصاد سکویی که مبنایش تخصصی شدن موضوعات بوده این است که یک شرکت آی تی و حوزه فناوری اطلاعات و یکسری متخصص فناوری اطلاعاتیک سکو یا پلتفرم را ایجاد میکنند و یکسری عرضه کننده کالا و خدمت که حالا ما به آنها میگوییم تأمین کننده روی این سکو و بستر در واقع آن کالا و خدمت خودشان را عرضه میکنند که حال ما خوشبختانه حوزه سکوهای تجارت الکترونیکی الآن که داریم صحبت میکنیم واقعاً ما سکوهای بسیار موفق و پیشرفته و بلوغ یافتهای داریم که من فقط برای این که توجه پیدا کنیم ما یک موقعهایی نعمتها و چیزهایی را که داریم خیلی عادی از کنارش عبور میکنیم و توجه به این نداریم که اگر ما اینها را نداشتیم در واقع وضعیت مان چگونه بود. من فقط مثال میزنم که ما در حوزه تجارت الکترونیکی الآن سکوهایی داریم در حوزه درج آگهی که بسیار موفق هستند و ما را کاملاً بی نیاز کردند از سکوهای خارجی و کاملاً بومی دارد کار انجام میشود، در حوزه گردشگری و هتل و اقامتگاهها و مسافرخانه ها، در حوزه صوت و تصویر فراگیر چه رسانه محور، چه کاربر محور، در حوزههای بلیت هواپیما و اتوبوس و اینها و در حوزه حمل و نقل هوشمند که به صورت مشخص موضوع بحث ما است. در اینجا در واقع ما باید توجه کنیم ما سه وجه داریم یک وجه آن سکو است که ما آن را در طی سه کاربر وجهه کار میبینیم، یک سمت در همین حوزه حمل و نقل هوشمند ما نزدیک به چهار پنج میلیون، پنج شش میلیون راننده داریم که دارند در این سکوها این خدمت را ارائه میکنند، عرضه کننده خدمت حمل و نقل هستند و آن طرف هم چند میلیون مسافری داریم که به عنوان کاربر استفاده کننده هستند. ما در تحلیل موضوعات باید به این نکته توجه کنیم که گزار ما از اقتصاد سنتی که غالباً مبتنی بر اقتصاد دولتی و دستوری بوده به اقتصاد سکویی و پلتفرمی یکسری ملزوماتی دارد و این دقیقاً همان نقاط موفقیت بوده یعنی این که ما در اقتصاد سنتی در همین حوزه حمل و نقل علیرغم همه یارانههایی که دادیم، دستوری عمل کردیم، مقررات و قوانین مختلف اگر میخواهد جواب بدهد داده بود دیگر، وضعیت حمل و نقل عمومی را ما الآن میبینیم، وضعیت اتوبوسرانی، وضعیت تاکسیهای خطی و این که یک حوزه جدیدی میآید و در یک حوزه بازه زمانی پنج تا شش ساله نزدیک دو سه برابر رشد پیدا میکند و با اقبال مردم و رضایت مردم مواجه میشود و رفاه عمومی را بالا میبرد این دقیقاً نشان دهنده این است که توانسته این مسئله را حل کند، حال چگونه توانسته این مسئله را حل کند که این دقیقاً نقطهای است که ظرافتها و آن فناوری و دانش تخصصی است که پشت این قضیه وجود دارد و مناسبات ما را از آن حالت سنتی و دستوری و غالباً دولتی آورده و به این نقطه رسانده، حال نحوه مواجهه با این در حوزه حمل و نقل هوشمند را در خدمتتان هستم نکاتی را عرض خواهم کرد.
سوال: آقای اسفنانی چرا سازمان تعزیرات گزینه عجله دارم را حذف کرد و چرا موافق این است؟
اسفنانی: ما در سازمان تعزیرات حکومتی به لحاظ این که مکلف است مطابق قانون عمل کند و مقررات قانونی به ما این اجازه را داده که جلوی تخلفات گرفته شود، سازمان تعزیرات حکومتی با بررسیهایی که انجام داده در خصوص گزینه عجله دارم چه گزارشهای مردمی بوده و چه تحقیقات میدانی حکایت از این دارد که این گزینه هیچ منفعت اضافی نسبت به غیر عجله دارم برای مردم ندارد یعنی این که مسافتی را که باید تاکسی طی کند همان مسافتی است که در صورت عجله نداشتن طی میکند و زمانی هم که در نظر گرفته میشود همان زمان است، اما این که عجله دارم را انتخاب میکند فردی که میخواهد از این مجموعه بهره برداری کند و در واقع استفاده کند، یک مبلغ اضافهتر در حد بین ۲۰ تا گاهی ۴۰ درصد نسبت به قیمت واقعی دارد پرداخت میکند، این هزینهای که پرداخت میکند بابت آن اضافه خدمتی دریافت نمیکند، چرا یک وقت است طرف با انتخاب گزینه عجله دارم و پرداخت مبلغ بالاتری آن مسیری را که میخواهد برود به یک سبک و سیاقی طی میکند که زودتر از موعدی که در آن پلتفرم در نظر گرفته شده میتواند برسد به آن مقصد بعد آن قابل قبول و قابل توجیه است و قابل پذیرش هم است، اما این که از حیث زمان، از حیث امکانات، از حیث مسیر هیچ تفاوتی نکند این به اعتقاد ما یک نوع اضافه دریافتی است در مقابلش هیچ خدمتی ارائه نمیشود و این مصداق گرانفروشی در قانون تعزیرات و قانون امور صنفی است که از این بابت از سوی سازمان تعزیرات اعلام شد که این گزینه باید حذف شود و توصیهای هم اعلام کردند اول و خوشبختانه ما شنیدیم که یکی از این تاکسیهای اینترنتی حذف کرده و اگر برنامهای داده که ما به دنبال این هستیم که دوباره برگردانیم این گزینه را، یک مورد دیگر هم است که آن هنوز حذف نکرده امیدواریم آن هم از قانون تمکین کند و این گزینه را حذف کند و حالا آن مباحثی هم که جناب آقای هادی فرمودند ما منکر هیچ کدام از این قضایا نیستم، طبیعتاً بله پیشرفت علم، پیشرفت اقتصاد دیجیتال، اقتصاد سکویی یا پلتفرم را ما هم قبول داریم طبیعی است که در زمانی که پیشرفت علوم در دنیا تا این حد است طبیعی است که ما به صورت سنتی نمیتوانیم اقدام کنیم و اقتصاد را حتماً باید بین المللی کنیم، اقتصاد را باید حتماً دیجیتالی کنیم، اقتصاد را حتماً باید پلتفرمی کنیم و بر همین اساس پیش برود ولی این که ما این فضا را به سمتی ببریم که در عین حالی که مردم منتفع میشوند از این قضیه متضرر هم شوند، ما آن قسمت انتفاع مردم را قبول داریم، قسمت تضررشان که بی جهت متضرر میشوند را ما اعتقاد داریم که تخلف است و باید با آن برخورد شود.
سوال: آقای هادی بفرمایید؟
هادی: در واقع من حال توضیحی که اول دادم برای همین نکتهای بود که آقای اسفنانی هم به آن رسیدند. الآن در این قضیه آقای اسفنانی ما با دو وجه از مردم مواجهیم جدا از این که خود این شرکت هم بخش خصوصی است و هیچ نهاد و دولتی و وابسته به جایی هم نیست که فکر کنیم مثلاً با رانت دولتی شکل گرفته ولی آن نکتهای که من عرض کردم دقیقاً بایت همین بود. این سکوهایی که ما الآن داریم تماماً جوانهای همین کشور که غالباً نخبه، تحصیل کرده و مبتنی بر دانش و فناوری و یک حوزه تخصصی شکل گرفتند و واقعاً توانستند بهترین سرویس را به مردم بدهند، کیفیت رفاه عمومی را بالا ببرند در حوزههای مختلف که من الآن نمونه آن را عرض کردم. باز هم من خواهشم این است که ما نعمتهایی را که داریم به آن کم توجهی نکنیم. حال ما این سکوهایی را که داریم که واقعاً با خون جگر خوردن حال با وجوه مختلفش ایجاد شده این نگاهی که ما بخواهیم داشته باشیم واقعاً باید یک نگاهی باشد که کسانی که اینها را شکل دادند و تنظیم گری کردند و آن هم چنین تنظیم گری که ما تنها حوزه تجارت در ۱۰ سال گذشته دائماً رشد داشته صرفاً حوزه تجارت الکترونیکی و اقتصاد دیجیتال بوده ما هیچ حوزه دیگری در اقتصاد نداشتیم. علت این چه بوده است؟ علت این بوده که در واقع یک دانش و تخصصی که همه اش جوانهای این کشور، جوانهای تحصیل کرده، نخبه داخلش بودند این را توسعه داده اند. حال من میخواهم برسم به نکتهای که حضرتعالی فرمودید. عنایت بفرمایید ببینید الآن ما اینجا با دو سمت مواجهیم اولاً که این موضوع اساسش مبتنی بر یک تجربه بین المللی است که وجوه مختلفی چیزی نیست که ما بخواهیم از نوع طرح اختراع کنیم، ما یک سمت راننده داریم یعنی آن شرکتی که تاکسی اینترنتی دارد در واقع یک بستری فراهم کرده، از این طرف رانندهای است فرض کنید من و شما راننده ایم و قرار است یک مسافری را در یک مبدأ و مقصد جابجا کنیم و از آن طرف هم مسافر، آن چیزی که اینجا باید کار کنیم مکانیزم عرضه و تقاضا و بازار است که متأسفانه در نگاه سنتی و اقتصاد دولتی و دستوری کاملاً مخدوش است و علت این که ما در حوزههای دیگر اقتصادی جلو نرفتیم دقیقاً همین موضوع است، حال این تحولی که ایجاد کرده همین است عنایت بکنید این یک مجموعه کامل است و بابت این جهت استحضار شما هم از نظر سنی و هم عقلاً بزرگتر از ما هستید و ماشاالله در دولت هم سابقه دار هستید بابت این موضوع خون جگرها خورده شده، ما خون دلها خوردیم تا به اینجا رسیدیم و این که ما یک دفعه بنشینیم با یک نگاه از بالا به پایین که باید حذف کنیم مگر ببخشید این که اولاً این حوزه حوزهای نبوده که قیمت گذاری تعرفهای و قیمت گذاری مصوبی داشته باشد من الآن این کالای خودم است، این لیوان مال من است من اصلاً میخواهم قیمت بگذارم یک میلیون، این خلاف شرع است، خلاف قانون است. حال بیاییم ببینیم این مکانیزم چه دارد چه جوری کار میکند، حال من عرضم بابت این که عرض کردم این حوزه حوزه تخصصی و دانش بنیان است که همه شرکتها شرکتهای دانش بنیان که همه در واقع مرتب دستور موکد حضرت آقا و معاونت حقوقی که اصلاً با نظر مستقیم حضرت آقا شکل گرفته این تنها حوزهای بوده که ما در آن موفقیتهایی داشتیم و مردم دارند استفاده میکنند. حال ما نحوه ورودمان چیست؟ این مکانیزم و سازو کاری که در این وجود دارد مجموعهای از عواملی که حال اگر لازم باشد من جزئی توضیح میدهم که این دارد با هم کار میکند، این که یک دفعه ما بدون این که با کارشناسان خبره آن حوزه، با متخصصان آن حوزه مشورت داشته باشیم کاری ندارد بنده ناچیز نه صد تا متخصص دیگر، چهار تا جلسه بگذارید بگوییم آقا این گزینه چه کار دارد میکند، حداقل صحبتهایی را نکنید که وقتی شنونده میبیند، مردم میبینند یا متخصصان عذرخواهی میکنم بگویند اینها در چه دنیایی دارند زندگی میکنند، چه کشوری، کجا مدنظرشان است.
سوال: چرا از نظر شما این گزینه باید بماند؟
هادی: من مثال میزنم مثل این میماند ما الآن یک سیستمی داریم که این سیستم پیچیده است دیگر آن مکانیزم سنتی نیست یک موقع ما یک مکانیزم سنتی مثل دوچرخه داریم نگاه میکنیم میفهمیم این رکاب دارد، یک موقع سیستمی پیچیده است اجزایی دارد، یک دفعه یک نفر میآید بدون این که با این حوزه تخصصی عمیق ورود پیدا کرده باشد میگوید این یک تیکه چیست، این یک تیکه اضافی است آن را بردارید، این اصلاً متلاشی میشود از هم مثل یک فضاپیما، مثل فرض کنید یک هواپیما، من الآن مثال میزنم گزینه عجله دارم نکته اش این است که الآن راننده ما خودمان را بگذاریم جای راننده، راننده الآن در یک مبدأیی ایستاده فرض کنید در منطقه جام جم و ... درست است، یکسری درخواست میبیند از این مبدأ مثلاً به تهرانپارس، از این مبدأ به ولنجک، از این مبدأ به میدان توحید با قیمتهای مختلف، آن راننده با شناختی که دارد از آن ساعت روز، با ترافیک، با مبدأ و مقصدها و قیمتهایی که میبیند تصمیم گیری میکند، حال زمانی که من و شمایی که عجله داریم و بارها برای ما پیش آمده الآن بینندگانی که دارند میبینند بارها برای همه ما پیش آمده عجله داریم یک کسالتی پیش آمده، همسری، فرزندی یا این که باید به یک جایی برسیم زمان برای ما مهم است، یک پروازی، یک جلسهای برای ما مهم است حاضریم چند برابر قیمت اصلاً ۲۰ - ۳۰ درصد ۴۰ درصد که اصلاً عددی نیست چند برابر ما حاضریم چند برابر قیمت بدهیم فقط برسیم، ببخشید عذرخواهی میکنم زمان حالا من در این چند روزه که این بحث پیش آمد به یکی از دوستان میگفتم برای این که فضای بحث عوض شود میگفتم آقا این بحث چه جوری است، چرا ما انگار یا ما خیلی متوجه نمیشویم آن قدیم میگفتند وقت طلا است، الآن وقت دیگر اندازه خاک زمین هم ارزش ندارد، در ترافیک میمانید، وقت مردم، در ادارات، در بانک ها، در صفها تلف می شود. این چیزی است که زمان را من به جای این که بخواهم ۵ دقیقه، ۱۰ دقیقه بایستم تا رانندهای در این منطقه انتخاب کند آن زمان برای من ذخیره میکند، آقای اسفنانی من تعجب میکنم این چیزی که شما میفرمایید و آن زمان همان چیزی است که قدیمیها حرفهای خوبی میزنند حکیمانه حرف میزدند میگویند آقا وقت طلاست، زمان را برایتان ذخیره میکند و این چه جوری ارزش افزوده ایجاد نمیکند؟
سوال: آقای اسفنانی بفرمایید؟
اسفنانی: خدایی نکرده خلط مبحث نشود در این که تصور شود که ما با پیشرفت و با موفقیت و با علم و با فناوری و اینها مخالف هستیم، نه اتفاقاً خود ما و هم بنده و مجموعه سازمان ما به شدت با پیشرفت موافق هستند، ما خودمان از پلتفرمهای مختلفی داریم استفاده میکنیم در جهت خدمت رسانی به مردم . همین سامانه ۱۳۵ بر همین مبنا به اصطلاح کارشناسی شده، طراحی شده و اجرا شده و طبیعتاً ما هم موافق همه آن فرمایشهایی که در بحث علم و در بحث خدمت رسانی فرمودید است. این که من یک مثال فقط بزنم یکی از تاکسیهای اینترنتی در یک فاصله مسیری خیلی کوتاه که من امروز خواستم ببینم چقدر هزینه برمی دارد زمان تقریبی سفر گفته ۱۸ دقیقه است، با عجله دارم ۱۰۵ هزار تومان، به صورت عادی ۸۱ هزار تومان، عجله ندارم ۷۳ هزار تومان و لاینش ۵۶ هزار تومان، شما تفاوت قیمتها را ببینید یعنی اگر یک نفر یکی از گزینهها را انتخاب کند مثلاًَ عجله ندارم ۷۳ تومانی را با عجله دارم ۱۰۵ تومانی را حساب کنید چیزی نزدیک به ...
هادی: شما همین را مقایسه کنید با تاکسی تلفنی، دقت کنید، شما الآن تاکسی تلفنی یا حتی اصلاً تاکسیهای خطی که آنها از یکسری یارانهها و سهمیه سوخت و ... هم استفاده میکنند که این در واقع در این سیستم تاکسی اینترنتی وجود ندارد حداقل بیش از یک سال است که الآن دیگر قطع شده، سهمیه سوخت که در سنوات قبل وجود داشت در اوایل سال ۱۴۰۱ حذف شد. من عرضم این است که شما اگر مقایسه کنید آقای اسفنانی من جسارت میکنم کوچک شما هستم این که در دهههای اخیر ۴۰ سال ۵۰ سال اخیر حرفهایی که زدیم به اسم حمایت از مردم همه به این عنوان بوده یعنی به اسم این که ما میخواهیم به نفع مردم عمل کنیم، قیمتها وضعیت معیشت مردم، تورم تمام قوانین نوشتیم به منظور کاهش تورم فلانی، نتیجه اش چه شده خروجی، ببینید آقای اسفنانی از حرف تا عمل فاصله زیاد است و عملش هم آن چیزی که من در واقع تضمین میکند که مبتنی بر منطق و دانش تخصصی و عقلانیت باشد.
اسفنانی: من این که دیگران گفتند ما درباره مردم صحبت میکنیم و عمل کردند ارتباطی به ما ندارد در هر حال ما اگر حرفی زدیم در قبال حرف خودمان ما سعی میکنیم که حرف مان را عملی کنیم و پای حرف مان میایستیم. این که فرمودید که تاکسی تلفنی الآن دیگر از رونق افتاده، تاکسیهای موجود از رونق افتاده، اعتمادی که مردم به این پلتفرمها کردند باعث همین اتفاق شد اتفاقاً، الآن ما آژانسها و تاکسی تلفنیها و حتی تاکسیهای بین شهر داخل درون شهری خیلی هایشان اصلاً از گردونه دارند خارج میشوند یعنی در خود همین دو تا تاکسی اینترنتی فراوان دیدم که تاکسیهای حالا به قول معروف زرد و سبز داخل شهری هم در این سیستم دارند کار میکنند، بله شاید یکی از علت هایش این است که جنابعالی میفرمایید ولی من فکر میکنم که یک دلیل دیگر دارد به لحاظ این که میزان درآمدی که از آن طریق برای راننده عاید میشود به مراتب بیشتر است، ما در آن سه قسمتی که حضرتعالی فرمودید خود پلتفرم است و راننده و خود مردم، راننده هستند جزو مردم هستند، مردم هم مردمند، پلتفرم و راننده از این گزینه عجله دارند منفعتشان را میبرند، چون به جای این که طرف ۷۳ تومان پرداخت کند اگر گزینه عجله دارم را بزند ۱۰۵ هزار تومان باید پرداخت کند، این ۱۰۵ هزار تومان یک بخشی به حساب پلتفرمها میرود و یک بخشی هم میرود به حساب راننده، چه کسی در این بخش متضرر است مردم هستند.
هادی: اصلاً ضرری نیست، من یک سوالی بپرسم، مگر اجباری است برای مردم، مردم با اختیار از این بهینگی استفاده میکنند.
اسفنانی: بودن گزینه عجله دارم میدانید چه اتفاقی برایشان میافتد شما وقتی میخواهید انتخاب کنید، میخواهید یک تاکسی بگیرید ۱۰ بار مثلاً درخواست تاکسی میکنید هیچ کدام قبول نمیکنند به محض این که عجله دارم را میزنید قبول میکنند.
هادی: آقای اسفنانی مبتنی بر آمار میخواهیم حرف بزنیم، الآن در عمل و خروجی چیزی که روی زمین و واقعیت است ما که خیالی نمیتوانیم صحبت کنیم، الآن حدود ۱۰ درصد از سفرهایی که، چون خیلی اوقات ممکن است عجله دارم را بزنم و لغو کند به جهت این که قیمتش رفته بالا، همین مواردی که شما فرمودید قیمت را میبینیم انصراف میدهم، گزینه عجله دارم یک جزئی از مکانیزم این حوزه اقتصاد حمل و نقل هوشمند است که در دنیا هم تجربه شده و خوب است حالا من البته ارادت دارم خدمت حضرتعالی و جلسات و ... هم در خدمتتان بودیم شما سرورید، من در واقع جسارتاً به عنوان یک کارشناس جزء من خدمت شما توضیح میدهم همه چیز را همگان دانند، یک نفر که عقل کل نیست که همه چیز را بداند، من به عنوان یک کارشناس حضرتعالی سوال بپرسید که بگوید این ضرورتش چیست، این گزینه عجله دارم در عمل و آن چیزی که اتفاق افتاده حدود ۱۰ درصد از سفرها و آن سفرهایی که محقق شده از این گزینه استفاده کردند یعنی چه؟ یعنی ۹۰ درصد حدود ۹۰ درصد سفرها همه حالت عادی بوده، حال این ۱۰ درصد چه حالتی است؟ این دقیقاً مثل یک سوپاپ میماند که فرض کنید ما یک زودپز داریم، یک دیگ بخار داریم، شما ممکن است مثلاً با یک دید عذرخواهی میکنم بنده دستم میخورد میگویم این سوپاپ چیست اینجا گذاشتند یک چیز اضافه است، پیچش را محکم میبندم، این سوپاپ باعث میشود در شرایطی که شرایط خاص است و آن الگوریتمی که دارد محاسبه میکند، چون به سمت کمینه میآورد قیمت را برخلاف آن قیمتهایی که ما میگذاریم روی خطوط تاکسیهای خطی یا در تاکسیهای تلفنی، عنایت بکنید من خواهشم این است که واقعاً ببینید.
سوال: یعنی میفرمایید شناوری قیمتش را میگیرید؟
هادی: بله، من این را تکرار میکنم مناسبات اقتصادی در گذشته ساده بوده ما هم با یک حالت بگیر و ببندی در ذهنمان مانده میگوییم آقا رضاخان خوب کاری میکرد میگرفت نانوا را پرت میکرد در داخل تنور، فکر میکنیم که اقتصاد ۱۴۰۲ و ۳ یا قرن ۲۱ هم الآن مناسبات اقتصادی بسیار پیچیده شده و آقای اسفنانی عزیز بنده و حضرتعالی هر دو به عنوان دلسوزی شما آقای دکتر اصانلو و بزرگواران دیگر در واقع شکی نداریم، اما مسئله چه است، اگر میخواهیم آن حرفی که میزنیم به عمل منتهی شود و به نفع مردم برخلاف آن چیزی که این ۴۰ سال و ۵۰ سال دیگر بس است برای تجربه کردن این است که ما دیگر ملزوماتش را توجه نمیکنیم، الآن اقتصاد در وضعیت قرن ۲۱ مناسباتش پیچیده است، عواملش متعدد است، معادلاتش در هم تنیده است، حالا من توضیح میدهم. الان من در یک شرایطی هستم فرض بفرمایید یک بارندگی شده ، آقای اسفنانی ما مبتنی بر شواهد و قرائن حرف میزنیم شما علمی هستید، این که مردم چنین اقبال و توجهی نشان دادند علیرغم این که این سکوها اتفاقاً نه تنها از حمایت دولتی استفاده نکردند که من مستنداً عرض میکنم با سنگ اندازیها به انحا مختلف مواجه بودند یعنی یک روز با حوزه ناجا، یک روز با حوزه شهرداری ها، یک روز رفتند شیشه هایشان را شکستند، من عرضم چیست؟ عرضم این است که جهت اطلاع شما تبلیغاتشان ممنوع بوده، همان سرمایهای که وارد شده عموماً سرمایه خود آن مؤسسان و بنیانگذاران بوده تازه یکی از این تاکسیهای اینترنتی همین حدود یک ماه قبل آن بنیانگذاری که هفت سال قبل بنیانگذاری کرده بود سهامش را آمد یک مجموعه صنعتی بزرگترین مجموعه صنعتی تولیدی کشور خرید. من عرضم چیست پولی که با پول جوانان مملکت و همه اش هم بخش خصوصی بوده، حال من دانش مبتنی بر آن را توضیح میدهم یعنی شما اگر به عنوان یک حوزه تخصصی حقوقی و حوزه جزایی بالاخره یک سازمان بزرگ از بنده بپرسید آقای هادی شما به عنوان یک کارشناس اصلاً جدای از بحث بگویید این را برای من توضیح دهید، من توضیح میدهم خدمت شما، در مواردی که ما مواجه با این هستیم که یک مسافت کوچکی که من قبلاً میتوانستم این را ۱۰ دقیقه بروم یا در شرایطی یک بارانی اتفاق میافتد، یک تقاضایی اتفاق میافتد که اصلاً عرضه اتفاق نمیافتد از سمت راننده، اینجا شما تنها ابزارتان ابزار قیمتی است اگر این را بالا نبرید چه میشود باید زیر باران بایستید. ما یک موقع آن چیزی که داریم قدرش را نمیدانیم و توجه به این نمیکنیم، یادمان نمیآید که همین ۵ سال پیش من و شما زیر باران میایستادیم با زن و بچه کنار خیابان دست تکان میدادیم یک ماشین هم میآمد آب میپاشید حالا که الآن میآید در خانه مان بوق میزند میگوییم این سرش کج است، آن تهش کج است.
اسفنانی:عرض بکنم خدمتتان ببینید این طور که حضرتعالی میفرمایید کَاَنه ما هیچ آشنایی نسبت به مباحث مربوط یا عرض کنم که پیشرفت اقتصاد و عرض کنم که مباحث دانش بنیان را اینها نداریم نه این طوری نیست ما بیگانه نیستیم با این قضایا و منتهی ما داریم میگوییم که یک بحث قانونی است و آن قانون را هم باید لحاظ بکنیم اینکه به مردم خدمت ارائه میشود اصلاً منکرش نیستیم ما خیلی هم ممنون دارشان هستیم خیلی هم لطف کردند ما تک تک جوانانی را که برای اقتصاد کشور چه اقتصاد دیجیتال، چه اقتصاد پلتفرم حالا هر اسمی روی آن بگذاریم دارند قدم برمی دارند خیلی هم ممنون دارشان هستیم و از آنان تشکر میکنیم بالاخره عرض کنم که اگر ما توقعی غیر از این داشته باشیم در این همه پیشرفتی که در کشور صورت گرفته اگر بنا باشد این را هم ما نداشته باشیم که دیگر خیلی فاجعه است، نکتهی دیگر اینکه ببینید اینکه فرمودید که اجازه داشته باشند قیمت گذاری خودشان بکنند این یک منطقهی غیرقانونی است در واقع ببینید قانون حالا عرض میکنم ببینید قانون اجازه نمیدهد که هر کس به هر سبکی که بخواهد به هر خدمتی ارائه میکند یا هر تولیدی که دارد هر کالایی که عرضه میکند را قیمت گذاری بکند یک چارچوبی برای آن مشخص کرده حالا یک سری قیمتهای پیشینی دارند یک سری قیمتهای پسینی دارند یک سری قیمتهای در قالب چارچوب و نظامنامه دارند که بر اساس آن باید قیمت گذاری بکنند که این هم حتماً باید مشمول آن باشد نکتهی دیگر اینکه ببینید در الگوریتمی که تعیین شده برای قیمت گذاری این پلتفرم متأسفانه مثل قراردادهای بانکی که ۹۹ درصد آن به نفع بانک است این هم تماماً به منفعت آن سکوی آن پلتفرم است و البته راننده بله عرض میکنم این وسط در واقع آن متضرر اصلی مردمی هستند که باید ۱۰ بار گزینهی تاکسی را انتخاب کنند عادی اش را برای آنها تاکسی نیاید عرض میکنم حالا آماری که حضرتعالی میفرمایید قبول ولی بالاخره باید ملموس باشد در جامعه هم باید ملموس باشد این آمار دیگر بعد گزینه عجله دارم را وقتی میزند تاکسی میآید نکتهی دیگر که اتفاقاً شما اشاره کردید که در مواقعی که باران و نمیدانم امثال این هست بارها خود من امتحان کردم که در مواقعی که بارندگی داریم در مواقعی که ترافیک است در ساعت پیک ترافیک اتفاقاً هرگز این پلتفرمها هیچکدامشان پذیرش مسافر ندارند یعنی بدترین مشکلاتی که مردم طی میکنند در این زمینه دقیقاً زمانی است که مردم بیشترین نیاز را به این تاکسیهای اینترنتی دارند لذا با توجه به این موضوع و با توجه به اینکه عرض کردم هیچ خدمت جدیدی ارائه نمیشود دریافت اضافه.
هادی: من یک سؤالی بپرسم؟ من عرضم این است که مگر ما الآن هدفمان حمایت از مردم، چون الآن چیزی که سازمان حمایت دوستان در مصاحبهها هم گفتند اگر مردمی الآن حمل و نقل تاکسی اینترنتی نسبت به حمل و نقل شهری کمتر از ۱۰ درصد است یعنی ما گزینههای شما میتوانید ماشینتان را بیاوری بیرون، میتوانی با موتور بروی، میتوانی تاکسی تلفنی بگیری، میتوانی تاکسی خطی بگیری، میتوانی بروی ماشین شخصی کنار خیابان دربست بگیری، حمل و نقل عمومی، اتوبوس، مترو و ... و ذلک، اگر این کارکردش مثبت نبود به نفع مردم اصلاً اقتصادی سکویی هنرش همین است که میآید به نفع مردم اعم از عرضه کننده تأمین کننده و در واقع عرضه کنندهی کالا و خدمت و مصرف کننده این را بهینه میکند آقای اسفنانی ببین من در واقع جسارت نمیکنم ولی اگر ما بحث تخصصی را قبول داریم خب الآن بحث قانونی دیگر، آقا هیئت وزیران تازه حالا حضرتعالی که خوب سوابقی را احتمالاً در جریانش هستید در مصوبهای که سال ۹۰ بود صراحتاً گفته بود که آقا بحث حمل و نقل شهری و تاکسیها طبق قانون نظام صنفی و مقررات ضوابطش مجدداً در سال ۹۵ مصوبهی دیگری آمد آنجا تصریح کرد و آنجا هم در واقع گفت مشترکاً هم وزارت کشور که خب محدوده شهرداریها و سازمانهای شهرداریها زیرمجموعه اش هست و هم وزارت صمت مشترکاً این کار را انجام بدهند درست است یا نه؟ خب اگر شما دو تا نهاد تخصصی را، ببینید یک بحثمان سمت برخوردی و جزائی و به قولی اصطلاحاً بگیر و ببندی است یک سمت هم بحث تخصصی، خب اگر شما دو تا دستگاه تخصصی نشستند دستورالعملی را تدوین کردند دستور العمل حمل و نقل هوشمند مسافر و طبق آن هم گفتند که آقا این ساز و کارش این جوری و این هم یک جزئی از آن است یا شما به آن مکانیزم قانونی است دیگر، من تعجب میکند آقای اسفنانی میفرمایید بعد تازه حالا مرحلهی دومش اگر قانون را میفرمایید.
اسفنانی: من تکمیل میکنم فرمایش شما را یا اصلاح بکنم فرمایش شما را، ببینید عرض کنم که آن بخشنامهی آن مصوبه که صورت گرفت نهایتاً قابل اجرا نشد به لحاظ اینکه عرض میکنم بله دارد اجرا میشود منتهی به صورت یک طرفه فقط برای اینکه قیمت را خودشان تعیین بکنند حتی شورای رقابت ببینید حتی شورای رقابت هم اظهار نظری کرد.
هادی: آقای اسفنانی عزیز این کمیسیون بود توضیح میدهم خدمت شما بحثها تخصصی است من آن را خدمت شما توضیح میدهم ما الآن از نظر کمیسیونی.
اسفنانی: ببینید در همین خصوص شورای رقابت هم اعلام کرد که قیمتی که من در به اصطلاح تکمیل و تتمة آن عرضی که عرض کردم شما فرمودید که این کالایی که این تولید میکنند یا این خدماتی که به مردم ارائه میدهند اجازه دارند که مثلاً ۱ میلیون تومان یا کمتر یا بیشتر این اجازه را من عرض میکنم ندارم اتفاقاً قانون آمده مانع شده گفته آنجایی که خدمتی ارائه نمیشود به مردم مازاد بر خدمتی که برای آن تعیین قیمت شده نباید دستمزد بیشتری.
سؤال: من یک سؤال از آقای اسفنانی بپرسم؛ اینکه این امکان فراهم باشد بین راننده و مسافر که سر قیمت چانه زنی داشته باشند حالا مسیری که پرتقاضاست و مسیری که ترافیک بیشتری دارد راننده قیمت بالاتری را پیشنهاد بدهد حالا ۵ درصد، ۳۰ درصد، ۴۰ درصد یا بر عکسش راننده قیمت پایین تری پیشنهاد بدهد این اشکالش از نظر سازمان تعزیرات چی هست؟
اسفنانی: این اشکال ندارد که بتوانند با همدیگر قیمت توافق داشته باشند، اما اینکه استفاده کننده از این خدمت مجبور باشد که آن گزینه را انتخاب بکند.
هادی: آخر چه مجبوری اصلاً مجبور نیست میگویم ۹۰ درصد به دیون اتفاق افتاده.
اسفنانی: ببینید وقتی عرض کردم وقتی ۱۰ بار انتخاب میکند و زیر بار نمیرود و وقتی گزینهی عجله دارم را میزند تاکسی بیاید.
هادی: آقای اسفنانی عزیز من جسارت نمیکند من مجدد عرض قبلی ام را تکرار میکنم ببینید این یک مجموعه است یک سیستم است.
سؤال: من یک سؤال از شما بپرسم اینکه این امکان فراهم باشد که منِ مسافر با شمای راننده این چانه زنی را داشته باشیم که برای یک مسیری قیمت متفاوتی بدهیم اشکالش چیست؟
هادی: من اصلاً عرض میکنم این امکان نباید داشته باشد در این مکانیزم و این سیستم این اصلاً یک ضرورت است نه یک امکان و یک اختیار، اینکه یک مجموعهای ورود بکند میگوید آقا ما با همه چی، مثل اینکه الآن فرض بفرمایید مثلاً این دوربینی که الآن دارد میگیرد میگویم که آقا من که با این اصلاً مخالف نیستم یک سیمش را میگیرم و قطع میکنم آقا دیگر کار نمیکند سیستم آقای اسفنانی عزیز، آقای اسفنانی مثالها کاملاً واقعی است ما روزانه داریم به اسم حمایت از مردم ببینید به اسم حمایت از مردم ولی ته آن خروجی اش چی هست؟ چرا؟ چون ملزوماتش را رعایت نمیکنیم عنایت شما بفرمایید الآن همین ببینید این الگوریتم هوشمند، چون میآید عرضه و تقاضا را میگیرد ببینید این آخر روی آن کار شده منطق علمی دارد ادبیات علمی دارد اینکه یک دفعه ما بیاییم با یک مصاحبه بعد تازه حضرتعالی میدانید آخر این مصوباتی که پشتش بوده و این سوابقی که من نگاه کردم از سال ۸۹ راجع به این مکاتبه میشده آژانسهای تلفنی و ... و ذلک تا بعد اینکه این آمد در قالب آن دستورالعمل و بعد تازه آقای اسفنانی که این نکتهای که شما میفرمایید بله ما موافقیم و فلان و این حرفها خب باید در عمل این را محقق بکنیم در همین یک ساله اخیر چندین سکوی بزرگی که در حوزههای حالا غیر از حمل و نقل هوشمند بودند به دلیل آن ورودها و مداخلات غیر تخصصی که غالباً هم از جنس اینکه آقا بگیریم با این سکو مثلاً یک لیوانی مثلاً روی یک سکویی گذاشته شده که طرحی داشته خب این تعمیر کننده گذاشته بلافاصله این سکو هم این را حذف کرده است.
هادی: این جمله ام را تکمیل بکنم من عرضم این است این گروهها چندین سکو آقای اسفنانی عزیز رها کردند جمع کردند دیگر اصلاً چیزی نیست که استفاده آن وقت مثل پیام رسانها میشود و این جوانها ببخشیدها جوانهای همین مملکت هستند آقای اسفنانی خب ببینید این است دیگر.
اسفنانی: سؤال بنده را جسارتاً پاسخ بدهید؛ اگر گزینه عجله دارم را نگذاریم در این اپلیکیشن یا در این پلتفرمه چه اتفاقی میافتد؟
هادی: احسنت این سؤال خوبی است من خوشحال میشدم که از اول این سؤال را میپرسیدید، یعنی قبل از اینکه رسانهای بکنیم و بعد بگوییم قطعاً این تخلف است که حالا در بحث موانع قانونی آن هم مفصل قابل بحث است که حالا خب فرصتش نیست و برای مردم هم خیلی قابل استفاده نیست بحثهای حقوقی ببینید من عرض کردم مثل آن سوپاپه میماند شما اگر یک زودپز سوپاپ دار من مثال میگویم که مردم متوجه بشوند چه اتفاقی میافتد این دقیقاً مثل همین چیز میماند که ما یک موشکی را درست کردیم یک سیستمی را درست کردیم سیستم چی هست مجموعهای از اجزا که با هماهنگی با هم عمل میکند.
اسفنانی: یعنی شما میگویید که این پلتفرمی که تشکیل شده و ساخته شده این سکویی که تشکیل شده نه نه عرضم اینجاست که شما این را به موشک و زودپز مثال میزنید و تشبیه میکنید نه اتفاقاً این طوری نیست ببینید یک سیستی طراحی شد که به مردم خدمت برسانند متنهی در بعضی از مواقع به لحاظ زیادی خواهیهایی که زیاده خواهی است دیگر.
هادی: بگذارید توضیح بدهم.
سؤال: آقای اسفنانی من از همین جمله سیاح وام بگیرم و این سؤال را از شما مجدد بپرسم؛ ما پیشنهاد قیمتی بالاتر حالا با درصدهای. مثلاً میگوییم شناور هم اگر باشد میخواهیم سریعتر به راننده دست پیدا بکنیم این اشکالش کجا میشود؟
اسفنانی: ببینید پیشنهاد اگر باشد در حالت به قول فرمایشتان چانه زنی بگیریم بین مسافر و راننده شاید قابل دفاع باشد کما اینکه در حالت عادی و وضعیت معمول هم این کار را ما گاهی انجام میدهیم همانطور که آقای هادی هم فرمودند که یک وقت عجله داریم و مجبور هستیم که چند حالا چند برابر که بعید است ولی خب مثلاً یک درصدی هم بالاتر هم پرداخت میکنیم، اما این منوط به این است که اختیار داشته باشد طرف یعنی اختیار چانه زنی داشته باشد شما بین دو تا گزینه عرض کنم که معطل میمانید یا بین دو تا گزینه میمانید که شما گزینهی عجله دارم را استفاده بکنید و بزنید یا نه، اگر عجله دارم را نزنید.
سوال : شد چهار تا گزینه هم عنوان کردید.
اسفنانی: نه حالا آن بله در این خصوص عادی و عجله دارم را من عرض میکنم والا.
ببینید شما اگر گزینهی عجله دارم را استفاده نکردید و نزدی ممکن است ۱۰ بار درخواست تاکسی بکنی و نیاید برای خود بنده اتفاق افتاده برای کسانی که در کنار من بودم انتخاب کردند دو بار سه بار پنج بار زدم پذیرش نبوده به محض اینکه عجله دارم را زدم پذیرش شد خب پس این یک اجباری است در واقع طرف در یک اضطرابی قرار میگیرد مجبور میشود که این گزینه را انتخاب بکند وقتی این گزینه را انتخاب میکند هیچ اتفاق جدیدی نمیافتد ببینید وقتی یک کسی میگوید من عجله دارم یعنی اینکه اگر این جور گفت ۱۸ دقیقه مسافتی که طی میکند من وقتی میگویم عجله دارم.
هادی: ۱۸ دقیقه از زمان شروع مسافرت است.
اسفنانی: اجازه بدهید شما ببینید وقتی من میگویم عجله دارم یعنی اینکه وقتی اینجا زده میزان زمان سفر را گفته ۱۸ دقیقه باید حداقل ۱۵ دقیقه دیگر بنشیند یا ۱۲ دقیقه بشود.
هادی: ۱۸ دقیقه از شروع سفر، شما دقیقاً باید بایستی که این راننده پذیرش بکند این زمان ذخیره میشود دیگر، من تعجب میکنم از فرمایش شما، این همه هم تجربه کردین، آقای اسفنانی من از شما اجازه بگیرم آن سؤال قبلی شما را که قبل از گزارش بود توضیح بدهم آخر همین بحث است.
اسفنانی: اجازه بدهید من عرضم تمام بشود ببینید.
هادی: دو تا زمان داریم.
اسفنانی: اینکه معطل بشود تا بیاید که کی گفته که حتماً باید ۱۰ دقیقه معطل بشود؟ آقا شما نه اصلاً این پلتفرمی که دارید میگویید این سکویی که شما میفرمایید اجازه بدهید وقتی که شما انتخاب میکنید یکی از اینها را حداکثر دو دقیقه یا سه دقیقه در حالت عادی اش میگوید که باید تاکسی میرسد در حالی که شما دارید میگویید ۱۰ دقیقه برای چی باید ۱۰ دقیقه معطل شد آنکه عجله ندارم این یک مورد گفته بله گفته من معطل میشود در هر حال ما اعتقادمان این است که بابت این گزینه هیچ خدمت بالاتری ارائه نمیشود زمان کمتر نمیشود و لذا مبلغی که دریافت میشود مبلغ بالاتری است و این گرانفروشی است.
هادی: من توضیح میدهم الآن، ببینید دو تا سؤال حضرتعالی پرسیدید من جسارت نمیکنم میخواهم برسم به آن سؤال؛ ببینید یک موقع ما یک قیمت دستوری تعیین میکنیم این معمولاً حالت میانگین است یعنی مثلاً گفتیم آقا چه میدانم چهار راه تهران پارس تا میدان ونک یک مبلغی احتمالاً در ۵۰ درصد موارد این قیمت زیادی است و در ۵۰ درصد موارد هم کمتر است یک حالت میانگین پیدا میکند در الگوریتم هوشمند که طبق همان مصوبهی هیئت وزیران آمده دستورالعمل است این قیمت همیشه به سمت کمینه خودش را بهینه میکند یعنی همیشه در حداقل میایستد بنابراین برای راننده به صرفه نمیشود حالا زمانی که یک اتفاقی میافتد مثل ازدحام، مثل تقاضای زیاد، مثل حالت بارانی، اگر شما این گزینه را نداشته باشی این مکانیزمه دیگر کار نمیکند آن وقت دوباره باید برگردی به همان سیستم سنتی یک قیمت ببینید آقای اسفنانی عزیز من خواهشم این است عنایت بکنید یک موقع ما تصورمان بر این است که یک نفر پشت اینها نشسته مثلاً صبح به صبح یک دکمهای دارد یک وُلومی، چیزی مثلاً تنظیم میکند که قیمت این باشد یک الگوریتم است که میآید نگاه میکند درصد پذیرش هستند ببین راننده هم یک آدم است دیگر، میگویم الآن راننده را من میگویم الآن برویم سمت راننده را هم نگاه بکنیم خب او هم از مردم است خود حضرت عالی فرمودید الآن این راننده عمدهی هزینه اش چی هست؟ یک خودرو، این خودرو در سه چهار سال اخیر شما در بحث خودرو خب ورود داشتید سازمان تعزیرات چند برابر شده قیمتش؟ یک ماشین ۳۰، ۴۰، ۵۰ میلیونی شده ۳۰۰، ۴۰۰ میلیون، حالا برویم در بحث استهلاکش به همین صورت عنایت بکنید ببینید ما نمیتوانیم برویم یک طرفه قضیه را ببینیم حالا آن نکتهای که من میخواستم به آن برسم این بود آقای اسفنانی عزیز، اقتصاد مخصوصاً سکویی به دلیل پیچیدگیهایی که دارد مباحث تخصصی نمیتوانیم به این شکل ورود بکنیم به همین دلیل ما در سنوات قبل در دولت قبل مصوبهای را داشتیم که میگفت آقا در حوزهی کسب و کارهای استارت آپی و مجازی دستگاههای دولتی حالا دولت در مورد خودش که این تصمیم را گرفته بود مصوبهای وجود داشت که من از روی آن اگر بخواهید میخوانم که معاون حقوقی در واقع مصوبه هیئت وزیران که ابلاغ شده بود روی آن همه شیوه نامهای معاونت حقوقی ریاست جمهوری حضرتعالی حقوقی هستید خب مستحضرید اینها را در تاریخ ۱۴۰۰/۳/۲۶ ... بخشنامه قبلی هم داشت که در واقع آن مال سال ۹۶ بود، چون تصویب نامه اش مال ۹۶/۱۱/۳ هست که دستگاهها زمانی که میخواهند ورود بکنند به حوزهی کسب و کارهای دیجیتال، چون موضوع پیچیده است موضوع ذو ابعاد است به این سادگی که ما بگوییم تجربه من این بود من دارم با آمار به شما میگویم با داده و دیتا به شما میگویم، میگویم در ۹۰ درصد سفرهایی که اتفاق افتاده از این گزینه استفاده نکردند پس این نشان میدهد اجباری وجود نداشته و اتفاقاً این مورد رضایت مردم است من میگویم آقا مگر ما نمیخواهیم سمت مردم را بگیریم یک چیزی که ظرف ۴ ـ ۵ سال رشد ۲ ـ ۳ برابری دارد یعنی این اقبال مردم، یعنی رضایت مردم، علی رغم اینکه ما تازه با سنگ اندازیها و موانعهای ببینید تازه حالا یک نکته آخر اصل و فرعش یکی است.
اسفنانی: آخر ببینید شما وقتی ما میگوییم آقا این قسمتش نقص است اجازه بدهید من این قسمت را من لااقل توضیح بدهم ببینید اینکه یک کسب و کار جدیدی عرضه میشود اینکه تصور بکنیم که هر چه در نظر گرفته شده صفر تا صدش.
هادی: هر چی نه تحت تنظیم گری یک کارگروه تخصصی که مصوب هیئت وزیران داشته است.
اسفنانی: ببینید اینکه یک کسب و کاری در نظر گرفته میشود به صورت دیجیتال و جدید بر اساس به اصطلاح موازین علمی جدید اینکه ما تصور بکنیم که هیچ نقصی در اینجا ندارد الآن ادعای شما.
هادی: هیچ کسی این ادعایی نکرده، به هیچ وجه من میگویم ورود ما باید ورود تخصصی دستگاههای تخصصی آن باشد.
اسفنانی: ما داریم میگوییم آن قسمتش که کسب و کار جدید اینکه جوانها این کار را کردند اینکه مردم از آن راضی اند اینکه ما مردم اعتماد کردند تاکسی تلفنی را رها کردند تاکسیهای شهری را رها کردند نمیدانم آژانسها را رها کردند اینها همه به جای خود.
سؤال: من این سؤال را بپرسم، چون اشاره شد آقای هادی این سؤال را پرسیدند اگر پاسخ بدهید ممنون میشوم سازمان تعزیرات چقدر بررسی کرده که این شرکتهای تاکسی اینترنتی از تعداد سفرهایی که داشتند چند تا گزینهی عجله دارم را انتخاب کردند شما بررسی کردید؟
اسفنانی: نه این را بررسی نکردیم ببینید اگر حالا عرض میکنم خدمتتان آن ارجاع شده موضوعش تبدیل شده به یک پرونده ارجاع شده به یک شعبهی ملی طبیعتاً در شعبه وقتی میخواهند تصمیم گیری بکنند و حکم صادر بکنند چه بر مبنای قانون نظام صنفی یا قانون تعزیراتی آن قانون مربوط به اصطلاح شورای اقتصادی سران قوا در هر حال کارشناس مربوطه را میخواهند از آن سؤال میکنند طبیعتاً استعلامات لازم را انجام میدهند ببینید.
سؤال: (خطاب به هادی) آقای اسفنانی یک سؤال از شما پرسیدند در خصوص عجله دارم میفرمایند که خدمت جدید ارائه نمیشود شما فرمودین این اتفاق میافتد میشود پاسخ دهید؟
هادی: عرض کردم ما دو تا زمان داریم دقت بکنید من الآن اراده میکنم که یک سفری داشته باشم مردم این را قشنگ درک میکنند نمیتوانیم یک حرف غیرواقعی بزنیم یک زمان دارد تا شروع سفر، آن زمانی که شما میفرمایید تغییر نمیکند آقای استاندار هم در مصاحبه شان بود زمان خود سفر است زمان شروع سفر است یک زمانی داریم از الآن تا شروع سفر، این زمان کم میشود هر که آقا شما.
هادی: آقای اسفنانی از ۵ دقیقه داریم ۱۰ دقیقه داریم یک ربع داریم. خب اگر یک دقیقه اجازه یک سؤال میپرسم: چه آدم عاقلی ببینید مردم بالاخره عقل دارند ببخشید پول را که همه میفهمند چه آدم عاقلی به خاطر یک دقیقه پول بیشتر میدهد؟
اسفنانی: مجبور میشوند ببین متوجه امر من نشدید یا اینکه من نتوانستم عرضم را منتقل بکنم ببینید شما وقتی گزینه عجله دارم را انتخاب نمیکنید تاکسی نمیآید مجبور میشوید که انتخاب بکنید تا بیاید.
هادی: اشتباه میکنید ۹۰ درصد من خواهشم این است.
سؤال: همین را منتقل کنید به خیابان شما خب طبیعتاً انتخاب نمیکنید، چون برای راننده قیمت نصرفیده یعنی به نظر راننده خب این را هم منتقل کنید به خیابان، شما کنار خیابان ایستادین رو آن قیمت خب رانندهای هم ممکن است تقاضای شما را قبول نکند تا وقتی که قیمت را تغییر بدهید این چطور؟ یعنی این مشابه آن نیست؟
اسفنانی: نه مشابه آن هست تا حدی منتهی مسئله این است که رو آن کار به این سبک و سیاق نمیشود نظارت کرد این یک سکویی هست که ثبت شده است قابل نظارت و قابل رصد است اینکه ما بخواهیم برای هر تاکسی در خیابان یا هر مسافرکش معمولی در خیابان بخواهیم مأمور بگذاریم که آنجا مجبور بشود که اگر اضافه کرد با او برخورد بکنیم.
هادی: ببینید من عرضم این است که اینکه ما الآن فکر کنیم میتوانیم تمام این ابعاد موضوع را روی آنتن زنده صحبت بکنیم قطعاً شدنی نیست من عرض کلی ام یک موضوع تخصصی است دوستان هم که میگویند آقا این آمارش را بررسی نکردند آقای اسفنانی اینکه ما آمدیم اول این را رسانهای کردیم بعد شرکتها را مجبور کردیم حذف کردند بعد بگوییم حالا بعد میخواهیم برویم بررسی بکنیم من عرضم این است فرض اینکه آقا دو تا دستگاه متولی این بودند دو تا دستگاه هم هر دو تا داخل دو تا وزارتخانه بودند دیگر بر این دارند نظارت میکنند شما الآن اعتراضات رانندهها را اصلاً با آن مواجه شدید ما نامههای متعددی داشتیم به بازرسی ریاست جمهوری من ارباب رجوعی داشتم راننده آمد که آقا فلان، ما الآن کمیسیونی که دارند این سکوها میگیرند در حداقل ممکن است میانگین جهانی آن ۲۰ درصد است اینها الآن دارند رو ۱۵ درصد میگیرند یعنی ما از همه طرفش زدیم ولی خب واقعیت اقتصادی را راننده را که نمیتوانیم مجبورش بکنیم ما میآییم حالا من عرضم این است این موضوع یک موضوع تخصصی است و دولت تصمیم گرفته در حوزهی استارت آپها و کسب و کارهای مجازی مصوبهای داشته در دولت فعلی مجدداً من از روی دارم میخوانم آقای اسماعیلی رئیس دفتر رئیس جمهور نامهای را زدند رئیس جمهور در جلسهی هیئت وزیران ۱۴۰۰/۸/۲۳ فرمودند تخلفات استارت آپها و مسائل مربوط به آنان توسط معاونت محترم حقوقی در کارگروهی که قبلاً مصوبه اش سال ۹۶ بود بررسی شود تا حیثیت آنان حفظ شود و انگیزه شان کم نشود. آقای اسفنانی عزیز بنده ببینید در همین یک سال اخیر به دلیل همین مواجهها چندین سکو اصلاً جمع کردند و رفتند من میگویم آقای اسفنانی همانطوری که ما مردم را قضاوت میکنیم مردم هم ما را قضاوت میکنند باور بفرمایید این ورودهای غیرتخصصی چه اتفاقی میافتد نتیجه اش این است که همین چهار تا جوان هم آن یأس و ناامیدی که حضرت آقا میگویند و این همه بحث محیط کسب و کار که مجدد امسال تأکید کردند که آقا من هر سال تأکید میکنم و کمتر به آن توجه میشود خب همین است ما کارگروهی را در معاونت حقوقی داریم معاون حقوقی رئیس جمهور هم بخشنامه کرده و تخلف است که ما خارج از این چارچوب.
سؤال: آقای هادی شرایط ایده آل قیمت گذاری باید چگونه باشد؟
هادی: احسنت این در واقع سیستمی یکپارچه است و اینکه ما فکر بکنیم میتوانیم یک جزئی از آن را حذف بکنیم بدون توجه به واقعیتها و بدانیم که سمت راننده را ببینیم عملاً نتیجه اش این میشود که مردم متضرر میشوند حالا چه سمت راننده که الآن نزدیک ۵ ـ ۶ میلیون رانندهای که اشتغالشان از این طریق است و چه مردمی که دارند سرویس میگیرند و اتفاقاً رضایتمندی و مصرفشان بهترین شاهد و گواه بر این هستش که رضایتمندی دارند و با اختیار این گزینه را انتخاب میکنند.
اسفنانی: عرض بکنم که ببینید من باز هم تأکید میکنم اینکه حضرتعالی میفرمایید که یک سری جوان آمدند این کار را کردند ما قبول داریم اتفاقاً احترام میگذاریم ما اگر بنا باشد که یک جایی که تخلف است و خطا است بخواهیم جلوی خطا را بگیریم شما بفرمایید که از حالا که جلوی تخلف را میخواهید بگیرید کل این خدمت را باید حذف بکنید.
هادی: میآییم اول بررسی کنیم که ببینیم که تخلف هست یا نیست؟ شما الآن پیش فرض را گذاشتید به تخلف و بعد میخواهیم بررسی کنید.
اسفنانی: نه نه ببینید تطبیق این کار که تخلف است یا نه با قاضی رسیدگی کننده ی، اجازه بدهید ببینید قانون یک حکمی را تعیین میکند میگوید آقا اگر کسی اضافه دریافتی داشته باشد در قبال خدمتی که ارائه نمیکند این تخلف گران فروشی است اینکه تطبیق بدهد این فعل را یا این ترک فعل را با آن قانون این وظیفه کی هست وظیفهی قاضی رسیدگی کننده است، حالا عرض میکنم، چون بعضی آمدند اظهار نظر کردند که در حیطه صلاحیتی آنها نبوده این اظهار نظر حالا عرض میکنم یک نکته، نکته دیگر اینکه ببینید ما اصرارمان این است که این گزینه به این لحاظ که خدمت جدیدی ارائه نمیکند باید حذف بشود و گران فروشی مصداق یک مصداقی که عرض بکنم ببینید اینکه در ایام خلوت شبانه روز اینها مسافتی را که ممکن است در حالت مثلاً شلوغی نیم ساعته طی بکنند و همان مبلغ را دریافت بکنند، اما در غیاب خلوت به اصطلاح زمان کمتری را طی میکنند این میتواند جبران کننده آن باشد اصلاً در کسب و کارهای اتفاقاً همین طور است.
سؤال: سازمان تعزیرات موافقت شناور شدن قیمت است مثل آن مدلی که خودتان گفتید در یک چانه زنی بین راننده و مسافر اگر خواستند قیمت پایینتر یا بالاتری را پیشنهاد بدهند؟ آیا موافق هستید یا خیر ؟
اسفنانی: اگر اختیار با آن کسی که دریافت کننده خدمت هست باشد بله.