حمله رژیم صهیونیستی به غزه، از هفتم اکتبر تا به امروز در شبکههای اجتماعی واکنشهای زیادی را به همراه داشته است. اما کاربران میگویند شبکههای اجتماعی محتوای حامی فلسطین را سانسور میکنند.
براساس گزارش دیدهبان حقوق بشر در مورد جنگ اسرائیل و غزه، این سکوها به دلیل «تکیه بیش از حد بر ابزارهای خودکارسازی برای حذف محتوا با هدف تعدیل یا ترجمه محتوای مربوط به فلسطین» موردانتقاد قرار گرفتهاند.
حسین فرجیه، معاون امور خاورمیانه و آفریقای شمالی در سکوی اسنپچت هم در این نشست گفت که شرکتهای رسانههای اجتماعی «نقش مهمی را در منطقه ایفا میکنند».
وی اضافه کرد: «آنها برای تعدیل محتوا از تمام الگوریتمها برخوردار هستند» و «از عامل انسانی برای تعدیل محتوا استفاده میکنند تا مطمئن شوند که جامعهای امن برای کاربرانشان تشکیل میدهند.»
از آنجا که در فضای مجازی جنگی اطلاعاتی بین کاربران حامی فلسطین و کاربران حامی اسرائیل برقرار است، سکوهایی مانند اسنپچت و سکوهای زیرمجموعه شرکت متا مانند اینستاگرام و فیسبوک، به منبعی کلیدی برای کاربرانی تبدیل شدهاند که به دنبال اطلاعات این درگیری هستند.
روزنامهنگاران خارجی اجازه ندارند که از نوار غزه گزارش دهند و همچنین اجازه پوشش از شبکههای خبری بینالمللی از آنها گرفته شده است. در پی این ممنوعیت، روزنامهنگاران از اسرائیل درخواست کردهاند که برای دسترسی به شبکههای اجتماعی دوباره فکر کند و استدلالشان این است که تهیه گزارش از محل، امری «الزامی» است.
منظقه غرب آسیا به شبکههای اجتماعی وابسته است
خاورمیانه یکی از جوانترین مناطق دنیا است. براساس گزارش سال ۲۰۲۳ یونسکو، «جوانان ساکن خاورمیانه و آفریقای شمالی حالا اطلاعاتشان را از یوتوب، اینستاگرام و فیسبوک دریافت میکنند.»
براساس گفته سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، بیش از نیمی از جمعیت زیر ۳۰ سال خاورمیانه و آفریقای شمالی که تقریبا دو سوم این جمعیت است، برای تهیه اخبار به شبکههای اجتماعی وابستهاند.
جمعیت زیادی از کاربران اینستاگرام که ترجیح دادند هویتشان مخفی بماند، گزارش دادهاند که پستها یا استوریهایی که جنگ اسرائیل و غزه را گزارش میدادند یا تفاسیر افراد مختلف در مورد فلسطین، نسبت به انواع دیگر محتوا، تعامل کمتری دریافت کرده است.
این کاربران گزارش دادند که معمولا دیدهشدن این گونه پستها برای دنبالکنندگان این حسابها، بیشتر طول میکشد و حتی بعضی استوریها گاهی اصلاً دیده نمیشوند. بعضی پستها هم توسط اینستاگرام حذف شدهاند و به پستکنندگانشان گفته شده که «پست مطابق خطمشیهای سکو نبوده».
یکی از کاربران گفته که سانسور محتوا در حساب کاربریاش از هفتم اکتبر شروع نشده. بلکه در سالهای پیش از آن و در موارد درگیریهای پیش از این بین اسرائیل و فلسطین هم چنین محدودیتهایی اعمال شده؛ یکی از اینها مرتبط به اخراج اجباری خانوادهها در محله شیخ جراح در سال ۲۰۲۱ بوده.
همچنین متا در ماه دسامبر سال گذشته اقدام به «بررسی واقعیت محتواها» زد که گمانهزنیها در مورد سانسور محتوا را افزایش داد. گزارش دیدهبان حقوق بشر در مورد سانسور اجباری محتوا توسط متا که در دسامبر ۲۰۲۳ منتشر شد هم نشان میدهد «شرکت مادر فیسبوک و اینستاگرام سابقهای مستند از سرکوب گسترده در مورد محتوای مرتبط به فلسطین» دارد.
این گزارش تأکید دارد: «سیاستها و اقدامات متا با سانسور گسترده شبکههای اجتماعی، صداهای حامی فلسطین را در اینستاگرام و فیسبوک ساکت کرده.» این گزارش بیش از ۱۰۰۰ محتوای حذفشده در ۶۰ کشور بین ماههای اکتبر و نوامبر ۲۰۲۳ را در این دو سکو بررسی کرده است.
یکی از سخنگوهای متا در جواب گفته که این گزارش «واقعیتهایی در رابطه با اجبار برای اجرای سیاستهایی خاص در یک درگیری سریع، بسیار چندقطبی و شدید را نادیده میگیرد. اجرای این سیاستها باعث شده محتوای زیادی به ما گزارش شود.»
او گفته: «سیاستهای ما تنظیم شدهاند تا به تمام افراد صدایی برای شنیدهشدن بدهند؛ اما در عین حال سکوهای ما باید امن بمانند. متوجه هستیم که ممکن است گاهی مرتکب اشتباهاتی شویم که برای مردم ناراحتکننده باشد؛ اما اعلام اینکه ما به شکل عمدی و سیستمی یک صدای خاص را سرکوب میکنیم، اشتباه است.»
همچنین متا اعلام کرده «با تعوجه به حجم بالای محتوای گزارششده به ما، متوجهیم که ممکن است به اشتباه محتوایی حذف شود که ناقض خطمشیهای ما هم نیست.»