مرکز رصد فرهنگی کشور با همکاری و ابتکار مرکز تحلیل اجتماعی متا، نخستین پیمایش ملی مطالعه رفتار رای دهی ایرانیان و بررسی رای ندهندهها در انتخابات ۱۴۰۲ را منتشر کرد.
اصغری با اشاره به ضرورت شناخت رایندهندهها افزود: مشارکت در انتخابات و حضور مردم پای صندوقهای رای، مظهر مردمسالاری دینی و بیانگر اعتماد مردم در رابطه دو طرفه آنان با نظام سیاسی است. از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون نیز قریب به ۴۰ انتخابات برگزار شده و مشارکت مردم در دورههای مختلف انتخاباتی متفاوت بوده است، اما همواره در رسانهها، میزان مشارکت مردم با اهمیت و تعیینکننده محسوب شده است.
مطالعات علمی در حوزه مشارکت سیاسی در ایران نیز عمدتا بر روی افراد رایدهنده و عوامل موثر بر مشارکت متمرکز بوده است و جمعیت رایندهنده در انتخاباتها، علیرغم اهمیت بالای شناخت آنها، کمتر مورد توجه واقع شده و باید اهتمام بیشتری به آن داشت.
وی افزود: شواهد علمی و تجربی نشان میدهد رایندهندهها از نظر مشارکت وضعیت یکسانی ندارند. برخی از رایندهندهها، عدم مشارکت مستمر دارند و در اکثر یا همه انتخاباتها شرکت نمیکنند. اما برخی از رای ندهندهها، از نظر مشارکت و رفتار رایدهی وضعیت متغیری دارند و در برخی از انتخاباتها شرکت کرده و در برخی انتخاباتها شرکت نمیکنند.
مدیر مرکز رصد فرهنگی گفت: دادههای پیمایشی نشان میدهد عمده افرادی که رفتار متغیر در رایدهی دارند، اتفاقا ازجهت نگرشهای سیاسی و اعتقادی با ارزشهای نظام جمهوری اسلامی همراهی دارند و زمینه و ظرفیت بیشتر و مساعدتری برای مخاطب قرارگرفتن و دعوت به مشارکت آنها فراهم است. چنین افرادی حدود یک چهارم از جمعیت بزرگسال (بالای ۳۲ سال) کشور را تشکیل میدهند.
این پژوهشگر فرهنگی افزود: از جهت وضعیت دینداری نیز یک سوم از این رایندهندگان دارای رفتار متغیر رایدهی، ملتزم و پایبند به دستورات دینی هستند و قریب به یکچهارم از این افراد به اسلام سیاسی نیز باورمندی بالایی دارند.
وی گفت: بر اساس نتایج این پژوهش علمی، رفتار رایدهی بیش از آن رفتاری سیاسی باشد، رفتاری فرهنگی و اجتماعی است و عوامل مختلفی در شکلگیری این رفتار موثر هستند و نمیتوان تنها با گزارههای کلی، عدم مشارکت را تفسیر کرد.
اصغری افزود: مرکز رصد فرهنگی کشور در تلاش است تا از خلال انجام پژوهشهای مستمر درباره فرهنگ مشارکت و رفتار رایدهی، با شناخت نگرشها، ویژگیها و عوامل موثر بر رایدهی بیش از نیمی از واجدین شرایط رای-دهی در کشور، زمینه را برای فهم دقیقتر و غیر بسیط از این گروه فراهم آورد تا بواسطه آن در سیاستها و تصمیمات بتوانیم ارتباط موثرتری با این گروه برقرار سازیم.