اردیبهشت امسال بود که رئیس سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرد: افزایش تقاضای سفر و کاهش ناوگان هوایی عامل کمبود عرضه بلیت هواپیماست و چاره کار، ورود هواپیمای جدید به ناوگان هوایی برای افزایش عرضه است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، همان زمان آقای محمدی بخش به خبرنگاران وعده داد ناوگان هوایی تا پایان سال ۱۴۰۲ به ۲۵۰ فروند هواپیما برسد.
آقای محمدی بخش در نشست خبری که با اصحاب رسانه برگزار کرده بود گفت: با توجه به تعداد فرودگاه ها، اقلیم و نیاز سفر مردم در شرایط کنونی نیاز است ناوگان کنونی با خرید‌های جدید به ۵۵۰ فروند هواپیما برسد. در این نشست خبری اعلام شد طی ۱۸ ماه گذشته بیش از ۵۰ فروند هواپیما و هلی کوپتر وارد کشور شده است.
حالا با گذشت ۱۰ ماه از این وعده، مسافران هوایی همچنان با مشکل کمبود بلیت هواپیما مواجهند. با نگاهی به پایگاه اینترنتی شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در می‌یابیم که نشست و برخاست هواپیما نیز در ۸ ماه (منتهی به آبان) امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته است.
آرمان بیات کارشناس و فعال صنعت هوایی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما گفته یکی از دلایل کاهش نشست و برخاست، دسترسی نداشتن مردم به بلیت هواپیماهاست و این فرایند سخت و پیچیده شده. وی با مقایسه پرواز‌های فعلی با سال‌های قبل، گفته اگر بخواهیم مقایسه‌ای با سال ۹۶ داشته باشیم که بیشترین ترافیک و تردد‌های هوایی را در کشور داشتیم، نسبت به آن زمان حدودا ۴۵ درصد کاهش در نشست و برخاست داریم و اگر این تعداد را جبران کنیم می‌توانیم به آمار آن سال یعنی ۳۶۰ هزار پرواز در سال برسیم.
یک نگاه در پایگاه اینترنتی شرکت فرودگاه‌ها نیز نشان می‌دهد طبق آمار تجمیعی این شرکت، تعداد پرواز‌هایی که در هشت ماهه سال ۱۴۰۱ انجام شد ۱۹۵ هزار و ۹۲ نشست و برخاست بوده، اما این تعداد پرواز در هشت ماه نخست امسال کاهش یافته و به ۱۹۲ هزار و ۲۵۰ پرواز رسیده است.
گران فروشی بلیت، معضلی دیگر در صنعت هوایی
اما در کنار کمبود عرضه بلیت و پرواز، فروش بلیت خارج از دامنه و بالاتر از نرخ‌های مصوب را که در اردیبهشت امسال در ستاد تنظیم بازار مصوب و به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ شد نیز باید به این معضل اضافه کرد.
شرکت‌های هواپیمایی به دیوان عدالت اداری مبنی بر آزاد سازی قیمت بلیت شکایت کرده و رای موافق آن دیوان را اخذکرد که نزدیک به سه هفته پیش وزیر راه و شهرسازی طی نامه‌ای به رئیس دیوان عدالت اداری خواستار بازگشت قیمت‌های بلیت هواپیما به اردیبهشت سال جاری شد.
همزمان، و به همان دلیل، گشت مشترکی با حضور ماموران سازمان تعزیرات و مسوولان وزارت راه و شهرسازی در فرودگاه مهرآباد تهران برگزار شد و پس از بررسی ها، نادر حیدری رئیس شعبه ۴ ملی سازمان تعزیرات حکومتی به خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما گفت: در خصوص نرخ عرضه فروش بلیت‌ها، نرخ اعلام شده سازمان هواپیمایی کشوری که پیشتر و در اردیبهشت ماه اعلام شده مبنای ماست و از این رو با محاسبه دقیق و کارشناسی نرخ‌های مصوب، تخلفات شرکت‌های هواپیمایی به شعب سازمان تعزیرات حکومتی اعلام می‌شود تا رسیدگی و صدور حکم انجام و با متخلفان برخورد شود.
وی اظهار داشت: در بازدید به عمل آمده مشخص شد متاسفانه بیشتر شرکت‌های هواپیمایی خصوصی سقف نرخ مصوب را رعایت نکرده و در روز‌های اخیر بلیت‌ها را با نرخ‌های بالاتری عرضه می‌کردند.
حیدری خاطر نشان کرد: به طور قطع یکی از محکومیت‌هایی که در انتظار خاطیان خواهد بود، علاوه بر جریمه و تصمیمات تکمیلی، الزام به استرداد اضافه پرداختی‌ها به شکات خواهد بود.
سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری نیز اعلام کرد: متعاقب رای صادره هیات عمومی دیوان عدالت اداری، وزارت راه و شهرسازی به عنوان دستگاه ذی‌ربط درخواست اعمال ماده ۹۱ دیوان عدالت اداری به منظور رسیدگی مجدد کرده است که به استناد آن، رئیس دیوان در نامه‌ای به وزارت راه و شهرسازی نسبت به موقوف الاجرا شدن رای قبلی مکاتبه کرده و مراتب توسط سازمان هواپیمایی کشوری برای آگاهی و اقدام شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ شده و شرکت‌ها تا تعیین تکلیف نهایی همچنان مجاز به افزایش نرخ بلیت هواپیما نیستند.
پس از این بازرسی‌ها و با موافقت رئیس دیوان عدالت اداری برای اعمال ماده ۹۱ و بازنگری در حکم دیوان طبق درخواست وزیر راه و شهرسازی، با این وجود نگاهی به پایگاه‌های اینترنتی فروش بلیت هواپیما نشان می‌دهد این شرکت‌ها همچنان اقدام به فروش بلیت تا چند برابر نرخ مصوب می‌کنند.
سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان متولی اصلی تنظیم بازار صنعت هوایی، اما ترجیح داده همچنان سکوت اختیار کند.
مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری هم عموما ترجیح می‌دهند افسار گسیختگی قیمت‌ها را به گردن چند سایت غیر مجاز بیاندازند.
گزارش: لیلا ساکی