معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس‌جمهور گفت: امسال با مجموعه شرکت ملی گاز قراردادی به حجم ۵۰۰ میلیون یورو به‌مدت ۴ سال در ۱۲ گروه کالایی امضاء شد.
مقدمه مجری: همانطور که در خبر‌ها مشاهده کردید امروز نمایشگاه توانمندی‌های تولید داخل با محوریت دانش بنیان‌ها برپا شد و حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب از این توانمندی‌ها و دستاورد‌های دانش بنیان‌ها در حوزه‌های مختلف و در صنایع مختلف بازدید کردند. توانمندی‌ها و دستاورد‌هایی که با تلاش دانش بنیان‌ها و جوانان این مرز و بوم توانسته بومی‌سازی شود و به مرحله تولید برسد و نیاز صنایع مختلف را در حوزه‌های مختلف برطرف کند. امروز نمایشگاه برگزار شد و بسیار پر دستاورد بود.
سوال: آقای دکتر در خصوص این نمایشگاه و بازدیدی که رهبر معظم انقلاب از این دستاورد‌ها داشتند توضیح می‌فرمایید؟
دهقانی: با توجه به تاکیدات ویژه‌ای که حضرت آقا به بحث توسعه اقتصاد دانش بنیان دارند، به همت کارگروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری که جا دارد من یک تشکر ویژه کنم از آقای مهندس آقا محمدی که پیگیر موضوع بودند که برنامه برگزار شود برای سال دوم این نمایشگاه برگزار شد و پارسال هم این نمایشگاه برگزار شد و فردایش مجموعه‌ها هم یک دیدار داشتند، امسال با یک رویکرد متفاوتی نمایشگاه با تدبیر و همت گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری برگزار شد. رویکرد امسال نسبت به سال گذشته یک تفاوت جدی داشت و آن هم این بود که سال گذشته به صورت دستگاهی دستاورد‌ها ارائه شد و امسال در حوزه‌های مختلف اقتصاد شامل بحث انرژی، آب و محیط زیست، سلامت و تجهیزات پزشکی، غذا شامل شیلات، کشاورزی و دامداری و طیور، حوزه‌های فناوری اطلاعات، معادن و حوزه‌های دیگر، حمل و نقل نمایشگاه به صورت حوزه‌های اقتصادی برگزار شد و هدف اصلی آن این بود که جایگاه دانش بنیان‌ها در تکمیل زنجیره ارزش صنایع بزرگ و بخش‌های اقتصاد کشور نشان داده بشود و همین طور جا‌های خالی موجود در زنجیره‌های ارزش بزرگ کشور در موردش بحث بشود که انشاالله پیگیری و همتی باشد در تامین نیاز‌های صنایع و بخش‌های اقتصادی کشور حضرت آقا هم یک وقت مبسوط ۴ ساعته گذاشتند و بسیار بازدید با خیر و برکتی بود خیلی از مجموعه‌ها را دیدند، صحبت کردند و امیدوار هستیم انشاالله فردا که از بیانات ایشان استفاده می‌کنیم نقشه راهی باشد برای تکمیل این جریان خوب در سال آینده.
سوال: گفتید که این زنجیره بررسی شد، جا‌های خالی هم که وجود دارد این جا‌های خالی هم با ظرفیت دانش بنیان‌ها پر خواهد شد درست است؟
دهقانی: داستان این است که وقتی آقا از دانش بنیان شدن اقتصاد صحبت می‌کنند به عنوان یک راه اساسی تحول و پیشرفت در کشور لازم است که ما توجه داشته باشیم به حوزه‌های مختلف اقتصاد که کشور در آن توانمندی دارد. ما در کشور در چندین حوزه اقتصادی توانمندی‌های ویژه داریم به عنوان مثال حوزه انرژی یک حوزه مزیت ویژه ما است، حوزه سلامت و تجهیز پزشکی حوزه ویژه مزیتی ما است، حوزه‌های دیگر هم حوزه‌های نیاز‌های جدی ما است مثل بحث آب، محیط زیست و برق از نیاز‌های جدی کشور است وقتی از دانش بنیان شدن اقتصاد با آن مفهومی که خود آقا بار‌ها گفتند یعنی اقتصادی که بهره ور است، اقتصادی که نوآور است، اقتصادی که از فناوری‌های روز استفاده می‌کند و می‌تواند محصول با کیفیت با قیمت کم را عرضه کند حرف می‌زنیم یعنی این که در تمامی حوزه‌های اقتصاد شما تاثیر فناوری و نوآوری را ببینید، این زنجیره‌های ارزش که در هر حوزه اقتصادی وجود دارد دو مسئله جدی دارند یکی تکمیل آن زنجیره ارزش است مثال عرض می‌کنم در صنعت پتروشیمی داریم محصول را تولید می‌کنیم ولی جا‌هایی در زنجیره ارزش تبدیل نفت خام یا گاز به محصول پتروشیمی جا‌های استراتژیکی خالی است که محصول فناورانه وجود دارد، اینها بحث نیاز این مجموعه‌ها است پس یک نگاه، تامین نیاز‌های زنجیره ارزش است و یک نگاه هم تکمیل زنجیره ارزش است.
یک جا‌هایی به عنوان مثال در بحث متانول زنجیره ارزش ما تا متانول تمام می‌شود، از گاز شروع می‌شود تا متانول تمام می‌شود ادامه این زنجیره کلی محصول با ارزش وجود دارد که تازه اقتصاد آن جا خودش را نشان می‌دهد. پس یک نگاه دیگر رو به آینده فرصت‌های تکمیل زنجیره ارزش از این نمایشگاه دنبال این بود که نشان دهد اولا توانمندی‌های ما چیست ثانیاً کجا‌ها فرصت‌های خالی داریم نیاز‌هایی داریم که باید پر کنیم و سوم اینکه رو به آینده کجا‌ها می‌توانیم تکمیل کنیم زنجیره‌های ارزشمان را برای به دست آوردن ارزش افزوده بالاتر.
سوال: آقای دکتر در سال‌های گذشته شاهد این بودیم که رهبری بار‌ها به این که نیاز صنایع با توجه به ظرفیت دانش بنیان‌ها مرتفع شود اشاره کرده بودند. در بیاناتشان به دانش بنیان شدن صنایع بزرگ هم اشاره کردند که به ما توضیح دادید یعنی تامین نیاز و تکمیل آن زنجیره هم بود. الان در دانش بنیان شدن صنایع بزرگ ما کجا ایستادیم؟
دهقانی: من قبلاً هم چند دفعه روی این تاکید کردم ما معتقد هستیم که امروز با داشتن قریب به ۱۰ هزار شرکت دانش بنیان توان کافی فناورانه برای حل هر مسئله‌ای در کشور وجود دارد برای این که این شرکت‌ها بتوانند توسعه پیدا کنند، با هم تجمیع شوند و کار بزرگ انجام بدهند حمایت‌های مستقیم بدون هدف دیگر پاسخگو نیست، بزرگترین حمایتی که ما می‌توانیم از این شرکت‌ها بکنیم این است که کمک کنیم بازار خودشان را، جای پایشان را، زمین بازی‌شان را در صنایع بزرگ کشور در زنجیره‌های اصلی بزرگ کشور پیدا کنند. این سیاست جدی معاونت علمی در دوره چهارم است که اصطلاحا به آن سیاست معاونت علمی در نسل چهارم می‌گوییم که تحقق اقتصاد دانش بنیان است.
سوال: یعنی در نسل چهارم بیشتر به سمت بازارسازی داریم حرکت می‌کنیم؟
دهقانی: بله ما در نسل چهارم معاونت علمی معتقد هستیم در دوره‌های قبل تقریباً زیست بوم شکل گرفته است اجزایی مثل صندوق‌ها، مراکز نوآوری، کارخانه‌های نوآوری، شرکت‌های دانش بنیان ایجاد شدند الان نیاز داریم به اینکه اینها را توسعه دهیم، کیفی کنیم و برایشان زمینه بازی در مسائل واقعی کشور ایجاد کنیم.
سوال: این توسعه از چه جنسی است؟ ما قبلاً برای توسعه بازار می‌آمدیم مثلاً در حد این که یک تفاهمنامه بیاید کار می‌کردیم.
دهقانی: الان این را برای شما باز می‌کنم، پس هدف اصلی این است که برای شرکت‌هایمان بازار درست کنیم ما خیلی جدی معتقد هستیم که شرکت‌های دانش بنیان توفیقشان وقتی اتفاق می‌افتد که به جای این که مستقیماً به معاونت علمی متصل باشند، در دستگاه‌های مختلف ارتباطاتشان را برقرار کنند. در جایگاه معاونت رئیس جمهور من معتقد هستم معاونت علمی دستیار، کمک رسان و معاون رئیس جمهور است برای اینکه بتواند در حوزه علم و فناوری، در همه حوزه‌های مختلف کمک بدهد. نگاه دولت با تاکیداتی که آقای رئیس جمهور داشتند این است که همه دستگاه‌ها کمک کنند که زیست بوم شرکت‌های دانش بنیان توسعه پیدا کند و آن کمک چیزی نیست جز اعتماد کردن، سپردن کار و خواستن رفع نیاز از یک شرکت. در این مسیر کاری که ما انجام می‌دهیم دو شاخص کلی داخلش وجود دارد یکی این که فرصت‌ها و نیاز‌هایی که در صنایع بزرگ کشور دارد شناسایی کنیم که مسئولان خود دستگاه‌های مختلف، کارشناسان خبره و زبده شرکت‌های صنعتی بزرگ، مجموعه‌های بزرگ در کشور به همراه کارگزاران حوزه به هم رسانی فناوری و مدیران در معاونت علمی فرصت‌های اثربخشی و پروژه‌های بزرگ در دستگاه مختلف شناسایی می‌شوند به عنوان مثال از مجموعه نفت کشور که جای قدردانی دارد به عنوان اولین دستگاه در همکاری با دانش بنیان‌ها در حوزه اکتشاف، در حوزه بهره‌برداری، در حوزه پتروشیمی، در حوزه صنایع گاز، در حوزه حفاری و مسائل مختلف دیگر، نشست‌های مختلف و جلساتی برای احصا نیاز‌های صنعت به شکل دقیق برگزار می‌شود و نتیجه این احصای نیاز‌ها می‌شود یک سری موافقت نامه‌هایی که درون آن کاملاً مشخص است چه مسائلی، با چه هزینه‌ای، با چه تعهدی و در چه زمانی قابل بهره‌برداری است.
سوال: مثل همان قرار داد تجهیز پیشرفته حفاری آر اس اس؟
دهقانی: دقیقاً، این مجموعه توافقنامه‌ها که به عنوان مثال پارسال با مجموعه نفت برای مدت ۵ سال به حجم تقریبی ۲ میلیارد دلار امضا شد در ۷ گروه کالای ویژه یا دو سه هفته پیش در مجموعه شرکت ملی گاز به حجم ۵۰۰ میلیون یورو به مدت ۴ سال در ۱۲ گروه کالایی ویژه امضا شد، اینها فرصت‌های تاثیرگذاری و مسائل جدی و بزرگ صنایع بزرگ کشور است که احصا می‌شود، این مسائل توسط فراخوان‌هایی که تقریباً هر هفته چند تا از آنها در معاونت علمی رونمایی می‌شود، ما تقریباً هر هفته ۲ تا ۳ فراخوان بزرگ داریم، پروژه‌های بزرگ در حوزه‌های صنعت، کشاورزی، غذا، شیلات و حوزه‌های دیگر که دعوت می‌کنیم از شرکت‌های دانش بنیان به صورت فردی یا به صورت کنسرسیوم برای همکاری در این پروژه‌ها بیایند، نتیجه آن می‌شود یک ارتباط قوی بین این شرکت‌ها و صنایع دیگر.
یک راه دیگر این است که خود صنایع تشویق می‌شوند و تشویق شدند و به این باور رسیدند که می‌توانند مستقیماً ارتباط بگیرند، رویداد‌هایی را برگزار می‌کنند، برنامه‌هایی را دارند برای معرفی نیازهایشان که آنجا هم کلی ارتباطات شکل می‌گیرد و بازار برای شرکت‌ها توسعه پیدا می‌کند. محصول همه این نشست‌ها و گفتگو‌ها قرارداد‌هایی است که منجر می‌شود دقیقاً به رفع نیاز واقعی کشور، ما معتقد هستیم که در کشور یک جریان عرضه فناوری داریم که باید کماکان کارش را انجام بدهد، یک جریان باید پررنگ‌تر فعالیت کند و آن جریان رفع نیاز است که از سمت بازار کار می‌آید، از سمت تقاضا مطرح می‌شود، ماحصل مجموع این قرارداد‌ها شده بسیاری از محصولاتی که امروز در نمایشگاه در حوزه‌های مختلف عرضه شد این حوزه‌ها هم کاملاً پراکنده هستند یعنی ما در حوزه نفت و پتروشیمی کلی محصول و خدمت انجام شده داریم، در حوزه شبکه‌های آب، شبکه‌های برق، بهینه‌سازی مصرف کلی محصول داریم.
سوال: می‌خواهم ببینم اصلاً اولویت بندی شده یا بررسی شده که کدام حوزه‌ها بیشتر در اولویت قرار بگیرند؟ مثلاً کشاورزی باشد، پتروشیمی باشد، حوزه آب باشد.
دهقانی: ببینید همه مسائل کشور اگر قرار باشد احصا بشوند خوب حوزه‌های اقتصادی بسیاری را باز می‌کنند. ما در همه حوزه‌های اقتصادی مزیت نداریم، نگاه ما این بوده که عمده توجه ما به دو سمت باشد، اول آن حوزه‌های اقتصادی که در آن مزیت ویژه داریم مثل حوزه نفت و سلامت و تجهیزات پزشکی، دوم به سمت حوزه‌های پزشکی که بیشتر به آن نیاز داریم مثل حوزه آب، برق و محیط زیست. پس یک نگاه، نگاه فرصت‌ها و مزیت‌های کشور است که آن جا می‌توانیم توسعه بدهیم و یک نگاه هم جا‌هایی است که کشور ممکن است در آن گلوگاه و مسائل خاص داشته باشد. با این نگاه تقریباً ۱۰ حوزه را ما احصا کردیم که در این ۱۰ حوزه تمرکز ویژه داریم، در حوزه‌های دیگر کمک می‌کنیم، حمایت می‌کنیم، بازار تقویت می‌کنیم ولی در ۱۰ حوزه توجه ویژه است و حمایت‌ها به شکل خاص انجام می‌شود.
سوال: صنایع هم نیازشان را به شما ارائه می‌دهند؟ یعنی تقابل دوسویه است؟
دهقانی: یکی از جذابیت‌ها و خوشحالی‌های من در دولت این است که معاونت علمی برای بسیاری از دستگاه‌های کشور با توجه به تاکید حضرت آقا که سال گذشته تاکید ویژه به آن داشتند در هماهنگی با هم برای توسعه بازار دانش بنیان‌ها این است که معاونت علمی را به عنوان یک مرجع می‌شناسند.
برای مراجعه برای رفع نیازهایشان، بسیاری از مسائلی که من امروز مطرح کردم، بسیاری از دستاورد‌هایی که همین امروز رونمایی و افتتاح شد، به عنوان مثال من یک نمونه اش را می‌خواهم خدمت تان عرض بکنم، ما یکسری چاه‌هایی داریم در حوزه نفت که این چاه‌ها بسته است و هیچ استحصال نفتی ندارد، پارسال فکر می‌کنم دی ماه بود که درخواستی از یک مجموعه نفتی کشور وارد شد، درخواست از آنجا آمد که ما یک همچنین مسئله‌ای داریم، نیازمندیم که پمپ‌های چندفازی را داشته باشیم برای افزایش برداشت و بعضا احیای چاه‌های مرده، یک قراردادی به حجم ۹ میلیون دلار تقریبا ۹ میلیون دلار احصا شد برای ساخت، طراحی و نصب چهارتا از این پمپ ها، توی تلمبه خانه اهواز، تقریبا چند ماه پیش اولین پمپ ساخته شده با قیمت تقریبی دو میلیون و دلار و نصب شد و دارد کار می‌کند، جذابیت کار این است این پمپ حداقل در سال ۱۰۰ میلیون دلار سود نفتی است که دارد برداشت می‌کند، یعنی ظرف یک هفته خودش را برگردانده و دارد علاوه بر اینکه صد میلیون دلار آورده برای کشور ایجاد می‌کند، از هدررفت ۱۸ میلیون مترمکعب گاز هم جلوگیری می‌کند، این دستاورد بسیار ویژه است، من گاهی وقت‌ها می‌گویم که حوزه‌های فناورانه آثارخیلی بزرگی دارند، مثل این می‌ماند که شما یک سیستم بزرگ دارید، چند ده هزار واحد هزینه خرجش کردید، یک کلیدش را ندارید، که آن کلید فناورآنه است، فقط کافی است آن کلید را داشته باشید برای اینکه کل این سیستم شروع به کار کردن کند ، ببینید حفاری چاه کلی قیمت دارد، تجهیزات سرچاهی، درون چاهی، چاه خوابیده با یک پمپ چند فازی دو میلیون دلاری، صد میلیون دلار در سال ارزش برای کشور ایجاد می‌کند، این محصول چیه؟ محصول این است که صنعت ما، علی الخصوص بعضی از صنایع که تو این قصه پیشرو بودند متوجه شدند که معاونت علمی و مجموعه‌های شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند یک محلی باشند برای رفع نیاز‌های واقعی شان، خوشبختانه یک قسمت زیادی از مسائلی که امروز مورد توجه ما قرار می‌گیرد، مسائلی است که توسط دستگاه‌ها احصا می‌شود و سپرده می‌شود برای حل آن مسائل.
سوال: به نکته درستی اشاره کردید آقای دکتر، یک زمان بود دانش بنیان‌ها باید خودشان را اثبات می‌کردند، الان دیگر از آن رده عبور کردند، به بلوغ رسیدند و صنایع می‌آیند و درخواست می‌کنند نیاز به برطرف بشود و یک پله بیشتر هم ما پیش رفتیم و داریم الان روی صادرات هم کار می‌کنیم، توی یک سال گذشته شاهد قرارداد‌های مختلف صادراتی بودیم، تو سفر‌هایی که خود شما داشتید، محصولات دانش بنیان تو نمایشگاه‌هایی که آنجا برگزار شده، بسیار طرفدار پیدا کردند، آن ربات جراحی که داشتیم یا آن پهپاد کشاورزی که داشتیم، درخصوص برنامه‌هایی که تو حوزه توسعه بازار صادراتی هم دارید توضیح می‌فرمایید؟
دهقانی فیروزآبادی: نکته‌ای را اشاره کردید که بحث اعتماد، واقعا باید تشکر کرد، قدردانی کرد در درجه اول از خود حضرت آقا که در دو سه دهه گذشته علی الخصوص در دو دهه گذشته، به صورت ویژه و متمرکز بر دانش بنیان شدن اقتصاد کشور تاکید داشتند، از بحث حمایت از شرکت‌ها بگیرید، از حمایت از تولید علم و فناوری بگیرید، تا الان که بحث اقتصاد مطرح است، همین طور مدیرانی که توی کشور تو این سال‌ها زحمت کشیدند و الان ما شاهد داشتن همیچنین افتخار ملی هستیم، ببینید دانش بنیانی که محصولش را اثبات کرده، تو کشور شناخته شده، رسیده به یک مرحله‌ای از رشد که دیگر تقریبا متوقف است، تو کشور بازارش را پیدا کرده و دیگر شناخته شده و دارد کارش را انجام می‌دهد، علم و فناوری هم امروز دیگر فقط یک محصول شیک فانتزی نیست، علم و فناوری امروز یکی از مهم‌ترین اجزاء و المان‌های قدرت آفرینی در دنیاست، الان معادلات قدرت کشور‌ها روی علم و فناوری تعیین می‌شود، خوشبختانه دیپلماسی دولت مردمی خیلی جدی بر این قرار گرفته که بتواند یکی از ارکان گفتمانش را با دنیا حوزه علم و فناوری قرار بدهد، علم و فناوری حوزه‌ای است که همه دنیا ازش استقبال می‌کنند، ایران هم درش دستاورد‌های خیلی خوب داشته، با وجود همه تحریم‌ها می‌تواند به ما کمک بکند برای توسعه همکاری هایمان، من خوشحالم که این خبر را به شما بدهم که طبق آمار گمرگ سال ۱۴۰۰ ما ۶۰۰ میلیون دلار تقریبا صادرات دانش بنیان‌ها را داشتیم، سال ۴۰۱ا این عدد ۸۵۰ میلیون دلار بود و سال ۴۰۲ا تا پایان برج هفت، یک میلیارد و ۳۴۰ میلیون دلار بود، با همین روند اگر پیش برویم، پیش بینی مان این است که امسال بیش از دو میلیارد دلار یعنی سه برابرسال گذشته را خواهیم داشت.
سوال: آقای تقوایی در خصوص فعالیت تان و کاربرد محصول تان توضیح می‌فرمایید؟
تقوایی: ما در حوزه هوشمندسازی شبکه‌های آب، برق، گاز و نفت کار می‌کنیم، کارکرد محصول ما با استفاده از هوش مصنوعی حوزه بهره برداری‌هایی سنتی را به بهره برداری‌های مدرن تبدیل می‌کنیم و باعث می‌شود که بهره وری در این صنایع به مقدار قابل توجهی افزایش پیدا کند، به عنوان مثال هدر رفت آب را تا ۱۵۰ درصد کاهش می‌دهیم، ۳۰ درصد در هزینه‌های انرژی صرفه جویی می‌کنیم، ۳۰ درصد در هزینه‌های تعمیر و نگهداری کاهش ایجاد می‌شود، حدود ۲۰ درصد راندمان نیرورسانی افزایش پیدا می‌کند و ۱۰ درصد مواد شیمیایی کمتر مصرف می‌شود، این در حالتی است که حالا پایداری هم به مقدار قابل ملاحظه‌ای افزایش پیدا کرده.
سوال: الان در صنعت توسعه پیدا کرده محصول شما؟
تقوایی: الان این که از شش کلانشهر زیر بار محصول است و در حال توسعه برای شش.
سوال: در کدام شهرها؟
تقوایی: مشهد، قشم، خراسان جنوبی، نیشابور و در آینده‌ای نه چندان دور انشاالله در چندتا از استان‌های زنجان و خوزستان و خراسان انجام خواهد شد.
سوال: همکاری مناسبی صنعت از شما داشتند و از عملکرد‌ها راضی بودند؟
تقوایی: بله ما تاییدیه متفاوتی را توی این مدت گرفتیم، بیش از ۲۷۰ نفر نیروی نخبه را به کار گرفتیم و اینها در کنار هم یک کار دانش بنیان جدی که در مقایسه با سایر کشور‌ها هم در سطح قابل ملاحظه‌ای را دارد توانستند به منصه ظهور ببرند.
سوال: آقای تقوایی بودند فعال دانش بنیان در حوزه هوشمند سازی شبکه آب و برق، آقای دکتر یکی از شرکت‌های فعال هستند فکر کنم، درست است؟
دهقانی فیروزآبادی: بله بسیار فعال و با افتخارات خیلی خوب، یعنی بعضی از محصولات این شرکت که بر مبنای آخرین فناوری‌های هوش مصنوعی دارد بحث مدیریت و بهینه سازی آب و برق و گاز را توی شهر‌های بزرگ کشور انجام می‌دهد از نظر سطح توانایی واقعا در سطح پنج کشور برتر دنیاست.
سوال: جمله آخرتان قبل از این که پیش آقای تقوایی برویم، گفتید که پیش بینی می‌کنیم که تا پایان سال دو میلیارد دلار را بزنیم انشاالله.
دهقانی فیروزآبادی: بله، پیش بینییم این است که دو میلیارد دلار را بتوانیم انشاالله رد بکنیم و مسئله جدی این است که الان ما ۸۹ تا مقصد صادراتی داریم، حالا بعضی هایشان کوچکند، بعضی هایشان بزرگ هستند، قویا هم بحث علم، دیپلماسی و اقتصاد دانش بنیان در معاونت علمی دنبال می‌شود با کشور‌هایی که دوست هستیم، روابط سیاسی خوب داریم، داریم روابط اقتصادی را هم بالا می‌آوریم، در همکاری تنگاتنگ با وزارت خارجه و معاونت اقتصادی وزارت خارجه، هر روز تقریبا توی این حوزه خبری هست، ما بار‌ها من این را گفتم که هفته‌ای وجود ندارد که یا ما میزبان یک هیئت خارجی نباشیم یا میهمان یک کشور خارجی نباشیم، این برنامه خیلی جدی دارد دنبال می‌شود.
سوال: آقای دکتر تو اهمیتش همین بس که تو سفر‌هایی که رئیس جمهور محترم دارند، یک گروه دانش بنیان و فناوران را هم دنبال خودشان می‌برند و جلسات می‌گذارند.
دهقانی فیروزآبادی: این یکی از شاخص‌های اقتدار است، ببینید اصلا کشور‌های مختلف بعضا می‌آیند بازدید یا ما نمایشگاه‌هایی را در سفر‌های رئیس جمهور برگزار می‌کنیم، دیدن یک واقعیت در صحنه، اقتداری در مذاکره به دولت می‌دهد که با چیز دیگری به دست نمی‌آید و نکته دیگر این است که ما سیاستمان توی بحث صادرات، صرفا صادرات محصول نیست، در صادرات فناوری و توسعه همکاری فناورانه هم هست، فرض کنید که من با کشور‌هایی که الان با هم دوستیم بتوانم به عنوان یک کشور همکاری فناورانه ایجاد کنم، تو محصولات استراتژیک مثلا دارو، سلامت، تجهیز پزشکی غذا و کشاورزی، یعنی بتوانیم در کشور‌های هدف شرکت‌های مشترک داشته باشیم، سایت‌های تولید مشترک داشته باشیم، همکاری مشترک، پیوند خوردن منافع کشور‌ها را به همراه خواهد داشت و پیوند خوردن منافع کمک می‌کند به مقابله با تحریم، یعنی کشوری که منافعش با ما پیوند خورده، تو مجامع سیاسی دیگر هم احتیاط می‌کند، مراقبت می‌کند و همراهی می‌کند برای کشور، قطعا یکی از برنامه‌های جدی که باید در نسل چهارم معاونت علمی توسعه پیدا بکند، صادرات دانش بنیانهاست که بشود ارزآوری خوبی داشته باشند، یک نکته هم دوست دارم خدمت تان عرض بکنم، ما صادرات زیاد داریم تو کشور، منتها هر صادرات یک وارداتی هم دارد، مثلا فرض بفرمایید که من یک ماده اولیه وارد می‌کنم، یک کاری انجام می‌دهم رویش و صادر می‌کنم، اصلا بعضا نگاه می‌کنیم، محصولی مثلا دو دلار صادرات دارد، یک و نیم دلار واردات دارد، تو دانش بنیان‌ها از این جهت که ارزش افزوده عموما بر مبنای فناوری و دستاورد داخل است، نسبت صادرات به نسبت واردات موردنیاز تقریبا پنج است، چهار پنج، یعنی چی؟ یعنی به ازای هر یک واحد صادراتی که انجام می‌شود، ۲۰ تا ۳۰ درصد واردات مواد اولیه نیاز است، یعنی هرچه بتوانیم کمک کنیم شرکت‌های دانش بنیان بتوانند واردات موردنیازشان را داشته باشند، اثربخشی چهارپنج برابری در صادراتشان خواهیم داشت.
سوال: اشاره بکنیم به قانون جهش تولید دانش بنیان‌ها که فکر می‌کنم کمک بسیار بزرگی به فعالان زیست بوم دانش بنیان‌ها و فناوری کرده؟
دهقانی فیروزآبادی: ببینید وقتی بحث بازار را در موردش حرف می‌زنیم، مهم این است که الان بازار وجود دارد، یعنی نیاز وجود دارد و مشتری ایستاده که بتواند محصول را تحویل بگیرد، مساله بعدی بحث تامین مالی است، خوشبختانه وزارت اقتصاد یک همکاری بسیار ویژه با معاونت علمی دارد که باز جز دستگاه‌های برتر و قابل قدردانی است، این همکاری شامل استفاده از ابزار‌های قانون جهش است، ما در همین شورای اخیر قانون جهش چهار هزار و صد میلیارد تومان اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه و سرمایه گذاری توانستیم جذب بکنیم، همین طور همراه سازی بانک‌ها و منابع دیگر تامین مالی، قانون جهش به معنای واقعی قانون مترقیست در کشور‌های دنیا هم مترقیست و پیش بینی بنده این است ۱۰ سال اجرای قانون قطعا ما را به جی بی پی حداقل ۱۰ درصدی در حوزه علمی و فناوری خواهد رساند.
سوال: و توانسته ظرفیت‌های زیادی برای دانش بنیان‌ها ایجاد بکند با آیین نامه‌های مختلفی که دارد.
دهقانی فیروزآبادی: ببینید از بحث عدم رقابت بگیرید، از بحث تامین مالی بگیرید، از بحث نیاز‌های راهبردی بگیرید، بند اول قانون جهش همین موضوع زنجیره ارزش است، می‌گوید دستگاه‌هایی دولتی موظفند که این کار را انجام بدهند، ما در برنامه هفتم یک بندی داریم که دولت موظف است اقلام راهبردی موردنیاز خودش را هر سال ۱۰ درصدش را بومی سازی کند و داخلی سازی کند، خب یعنی یک بازار بسیار بزرگ باز برای مجموعه‌های دانش بنیان.
سوال: این همان موردی است که برای مالیات بود، که گفته بودند مالیات را می‌توانند هم بصرفد.
دهقانی فیروزآبادی: آن بحث اعتبار مالیاتی است، بحث بند یازده قانون جهش و بند ۱۳ است که اجازه می‌دهد که صنایع بزرگ بخشی از مالیات شان را بتوانند سرمایه گذاری کنند، در تحقیق و توسعه، در ایجاد زیرساخت‌های فناوری و غیره، این ابزار اعتبار مالیاتی هم جذابیت ایجاد کرده برای اینکه حتی صنایعی که هرگز به بحث تحقیق و توسعه فکر نمی‌کردند، علاقه‌مند بشوند بیایند وسط.
سوال: و یک ضعف بود در صنایع ما.
دهقانی فیروزآبادی: ضعف جدی بود، ما پیش بینی مان این است که ظرف سه سال آینده آر اند دی اسپین دیچر کشور به شدت رشد خوبی پیدا بکند انشاالله بر مبنای همین قانون جهش تولید، همین طور آنهایی که داشتند کار می‌کردند، بتوانند با استفاده از این اعتبار مالیاتی شان توسعه شان را انشاالله سرعت و شدت ببخشند.
سوال: اشاره‌ای هم به دارائی‌های نامشروط و نظام ارزیابی دانش بنیان می‌کنید؟
دهقانی فیروزآبادی: خوشبختانه بعد از یک سال و خرده‌ای زحمت با همت وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه و معاونت علمی، آیین نامه اجرایی این هم تصویب شد و ابلاغ شد، این قطعا یک کمک جدی به دانش بنیان‌ها خواهد کرد که عموما ارزش دارائی هایشان مغزافزار است، تکنولوژی است و علم و فناوری، انشاالله این آیین نامه اجرا بشود، دانش بنیان هایمان خواهند توانست با استفاده از اعتبار فناوریشان بتوانند منابع مالی را جذب بکنند از بانک‌ها و منابع دیگر.