ایران از روز دوشنبه، اول ژانویه ۲۰۲۴ عضو رسمی بریکس شد.
گفتگو کرد.
سوال: امروز در یک ژانویه ۲۰۲۴ بالاخره ایران به صورت رسمی به عضویت کامل بریکس در آمد از امروز به بعد چه فرصت‌های اقتصادی برای ما به وجود می‌آید؟
صفری: بله این عضویت را به ملت عزیز تبریک می‌گویم، می‌دانید بریکس با شانگهای فرقی که دارد این است که جهانی‌تر است، شانگهای منطقه‌ای‌تر بوده و از کشور‌هایی هم که عضو جدید شدند آرژانتین نپذیرفته که بیاید به خاطر دلایل جدیدی که داشتند، ولی الحمدلله امروز به طور اتوماتیک وار جمهوری اسلامی ایران عضو کامل بریکس شد. فرصت‌هایی که به خصوص در بخش سیاسی برای ما ایجاد می‌شود چند جانبه‌گرایی را تقویت می‌کند و یک جانبه گرایی را تضعیف می‌کند و این مطلبی بسیار مهم است.
امسال روسیه رئیس بریکس است تقریباً حدود ۲۵۰ حادثه یا جلساتی در زمینه‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، ترانزیت تنظیم کردند در تمام زمینه‌ها این‌ها تعریف شده و ما با برنامه کامل و هماهنگی‌هایی که با وزارتخانه‌های مختلف در داخل و سازمان‌هایی که مرتبط هستند با این سازمان از لحاظ حضور در این جلسات هماهنگی‌هایی کردیم و در هر وزارتخانه مشخص شده که چه کسی مسئول این کار است که بتواند در جلسات چه در سطح کارشناسی، چه در سطح وزرا و چه در سطح معاونین شرکت کند.
سوال: شما فرمودید که با توجه به این که ریاست بریکس به روسیه واگذار شده و شرایط اقتصادی روسیه هم به شکلی است که تمایل دارد از ظرفیت‌های بریکس به شکل بیشتری استفاده کند ما آماده این ظرفیت‌ها هستیم و پیش‌بینی‌های لازم از طرف ما هم صورت گرفته است.
صفری: بله وقتی ما در این جلسات شرکت می‌کنیم در سطح نماینده جمهوری اسلامی ایران منافع خودمان را که ترکیبی است از منافع دیگران در جهت مسائل اقتصادی مطرح خواهیم کرد برای مثال ترانزیت کریدور شمال و جنوب، کریدور شرق به غرب هم است یعنی از چین بیاید به کشور‌های cis به خصوص آسیای مرکزی بعد جمهوری اسلامی ایران و به سمت اروپا برود. کریدور شمال و جنوب از هند به چابهار، بندرعباس از طریق جمهوری اسلامی ایران از ۴، ۵ کانال به طرف آسیای مرکزی، قفقاز و روسیه و شمال اروپا می‌تواند برود.
ما همیشه کوریدور شمال و جنوب را بار‌ها فقط می‌گوییم آستارا رشت، نه ما در بخش شرقی، سرخس، اینچه برون، خود دریای خزر، امین آباد، بندر کاسپین و در نهایت آستارا- رشت است که شکل کریدور شمال و جنوب ما را شکل می‌دهد.
بخش دیگر مسائل تجاری است، مستحضر هستید که جمهوری اسلامی ایران امسال به عضویت کامل شانگهای، به عضویت کامل بریکس و همچنین اوراسیا که منطقه آزاد تجارت است که چند روز پیش در مسکو به وسیله وزیر محترم صمت امضا شد با ۵ کشور دیگر عضو، این فرصت‌هایی است که به ما می‌دهد در جهت تجارت صادرات، واردات، مسائل مالی و مسائل بانکی، مستحضر هستید که ما در wto ناظر هستیم آمریکایی‌ها وتو کردند، اما جمهوری اسلامی ایران با سیاست‌هایی که اتخاذ کرده عضویت در اکو، عضویت در اوراسیا، عضویت در شانگهای، عضویت در بریکس تقریباً در تمام جهان با کشور‌های مختلف کارتجاری خودش را با مقررات خاص آن‌ها دارد انجام می‌دهد.
نکته دیگر این که بریکس با کشور‌های آفریقایی همکاری دارد، بریکس با کشور‌های آمریکای لاتین همکاری دارد، در آنجا در مناطق آزادشان یعنی ما باید تلاش کنیم از این فرصت با همکاری‌هایی که این سازمان دارد منافع تجاری خودمان را ببریم البته به طور متقابل، نکته مهم دیگر که وجود دارد مسائل مالی بانک بریکس است که بلافاصله در همان آفریقای جنوبی ژوهانسبورگ ملاقات‌هایی با رئیس بانک انجام شد، بانک مرکزی الان مسئول شده ۵،۶ ملاقات کرده، تقاضای عضویت کرده، تقاضای خرید سهمی کرده که انشاالله در این چارچوب هم بتوانیم از امکانات بانک استفاده کنیم و همچنین در جهت دلار زدایی بتواند این کشور‌ها از طریق این بانک یا چارچوب‌ها و ساختار‌های دیگر مالی ما این عملیات تجاری را با همدیگر داشته باشیم.
سوال: جنبه اقتصادی بریکس که جنبه اصلی آن است را اشاره کردید، اما به لحاظ سیاسی هم امکانات و ظرفیت‌هایی در اختیار کشور ما قرار می‌گیرد، فکر می‌کنم دو سه هفته پیش هم که ما نشستی را در خصوص غزه داشتیم
صفری: بله این را می‌خواستم خدمت شما بگویم که بهترین امکان سیاسی که آقای رئیس جمهور در سطح سران توانستند به عنوان یک بلندگوی قوی تمام مطالب جمهوری اسلامی ایران را مطرح کنند یعنی از این بُعد هم به عنوان چند جانبه‌گرایی از لحاظ سیاسی بسیار مفید است، بالاخره وقتی این چند کشور قدرتمند جمهوری اسلامی ایران، روسیه، چین، هند، آفریقای جنوبی، برزیل و عربستان، امارات و کشور‌هایی که عضو شدند تشکیل جلساتشان خودش در جهت چند جانبه گرایی یک قدرت سیاسی می‌دهد.
سوال: نشست غزه بریکس با ابتکار ایران برگزار شد؟
صفری: بله با ابتکار جناب آقای رئیس جمهور در ملاقاتی که وزیر خارجه آفریقای جنوبی به ایران داشت ایشان مطرح کردند بعد رئیس جمهور آفریقای جنوبی که رئیس بود قبول کرد و از کشور‌ها دعوت کرد و به نظر من بلندگوی بسیار خوبی بود در جهت مطالبی که باید ما به گوش جهانیان می‌رساندیم.
سوال: فکر می‌کنید با گسترش بریکس افزایش این تعداد ۵ کشور و حالا ۳۰ کشوری که درخواست دارند اضافه بشوند این نهاد و کشور‌های عضوش چگونه می‌توانند در شکل‌گیری و نظم جدید جهانی نقش ایفا کنند؟
صفری: تا آنجا که ما اطلاع داریم ۳۰ کشور در صف هستند علتش را هم خودتان مستحضر هستید که چرا کشور‌ها به بریکس گرایش دارند برای اینکه بی‌عدالتی را در سازمان ملل و سازمان‌های جهانی ملاحظه کردند که با اعمال نظر یک کشور یا دو کشور وتو می‌شود. الان در جنایتی که اسرائیل دارد در غزه می‌کند ببینید آمریکا با یک وتو قطعنامه را متوقف می‌کند پس کشور‌های جهان ملاحظه کردند که اصلاً عدالتی در سازمان ملل که قرار بود عدالت را برقرار کند وجود ندارد، این است که تقاضا شده در اینجا زیاد باشند، اما احساس من این است با اطلاعاتی که داریم به زودی اعضای جدید پذیرفته نخواهند شد مگر به صورت همکاری با سازمان، ولی به هر صورت همین الان هم بریکس قدرت بالایی از ابعاد سیاسی، چه نقش بالایی در مسائل انرژی، در مسائل ترانزیت، در مسائل تجارت خواهد داشت و همچنین در مسائل سیاسی که چه در آفریقا، چه در آمریکا و چه در منطقه غرب آسیا و چه در شمال و چه در شرق آسیا حضور دارد و می‌شود از این پتانسیل در جهت عدالت و انصاف استفاده کرد و کار چند جانبه‌گری را جلو برد.