کارشناس تولیدات دانش بنیان: شاخص شدت تحقیق و توسعه در کشورمان ۸۳ صدم درصد است، این درحالیست که این شاخص در کشور‌های دیگر عددی حدود ۳ درصد است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما شبکه خبر، در برنامه میز اقتصاد خود موضوع تجاری سازی پژوهش‌های راهبردی و رفع نیاز صنایع را با حضور آقای دکتر کرامتی مدیر کل دبیرخانه شورای راهبردی فناوری‌ها و تولیدات دانش بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و آقای مهندس سیف مدیر کل ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (ارتباط تلفنی) و خانم دل انگیز خبرنگار فناوری (در استویوی دیگر) بررسی کرد.
محمدقاسم کیایی مجری: یک تفاهم نامه میان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری امروز منعقد شد برای توسعه بازار پژوهش‌های فناوری که در دانشگاه‌ها انجام شود پژوهش‌هایی که می‌توانند در آینده به یک محصول کاربردی در صنایع مختلف ختم شوند و نیاز صنایع مان را برطرف کنند، اما این که این پژوهش‌ها در چه مسیری قرار بگیرند تا هم براساس نیاز صنایع باشند و هم این که بتوانند به یک محصول راهبردی درخصوص تولید برسند این موضوع را می‌خواهیم در میز اقتصاد امروز بررسی کنیم. پیش از این که به سراغ میز اقتصاد برویم یک بررسی روی پژوهش‌ها خواهیم داشت که پژوهش‌هایی که در سال‌های گذشته داشتیم بیشتر در چه حوزه‌هایی بوده و در چه حوزه‌هایی پرورش پیدا کرده و به چه محصولاتی ختم شده و این که در نمایشگاهی که سال گذشته به مناسبت پژوهش که الان هم در دومین روز برگزاری آنیم به چقدر قرارداد رسیدم.
موضوعی که در حوزه پژوهش‌های فناوران تعریف شده را بررسی می‌کنیم در نمایشگاه سال گذشته که نمایشگاهی پرکاربرد بود و در سال گذشته برگزار شود موضوع پژوهش‌های فناوران را در حوزه‌هایی مثل تجهیزات و ملزومات پزشکی و دندانپزشکی که بسیار پرکاربرد بوده و توانسته منجر به تولید محصولات متنوعی در صنایع پزشکی مان شده که در تنوع بسیاری است و به محصولات کاربردی تبدیل شدند توانستند بازار خوبی برای خودشان پیدا کنند برخی هم نتوانستند برسند چراکه براساس نیاز صنایع نبودند. در حوزه ساخت و تولید مواد و قطعات فلزی بوده که صنایع بالادستی و مادر به آن‌ها بسیار نیاز دارند شرکت‌های دانش بنیانی که الان نزدیک به ۱۰ شرکتند توانسته اند در این زمینه‌ها کار کنند و البته فناوران دانشگاهی هم در آن زمینه توانستیم نیروی انسانی مناسبی تربیت کنیم که در این حوزه بتوانند کار کنند و موفق باشند و به محصول باشند باز هم تاکید می‌کنیم که رسیدن به محصولاتی که مورد نیاز صنایع باشد از ملزوماتی است که باید در پژوهش‌ها رعایت شود.
حوزه‌های دیگر را بررسی می‌کنیم حوزه‌های سرامیکی، پلیمری، تجهیزات آزمایشگاهی که یکی از حوزه‌های پرکاربردی است و محصولات متنوعی هم در این زمینه تولید شه بود تجهیزات پیشرفته حوزه انرژی تجدیدپذیر که در حوزه‌های صنعت نفت و پتروشیمی تعریف می‌شود و این پژوهش‌ها همچنان در دانشگاه هایمان در حال انجام است، ولی باید هدف گذاری شود و این محصول را باید روشن‌تر درنظر بگیریم تا بتوانیم به آن هدف مدنظرمان برسیم، اما در نمایشگاه سال گذشته که برگزار شد که الان هم در هفته پژوهش و فناوری قرار داریم در یک نمایشگاه مشابهی که برگزار شد و خیلی هم مورد استقبال قرار گرفته و به عبارتی اسم کوچیک آن را «تستا» گذاشته بودند که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری آن را برگزار کرد فناوران آمدند محصولات خودشان را آن جا ارایه کردند ۵۲۵ قرارداد امضا شد ۵۲۵ قراردادی که ۵۱۴ تفاهم نامه در بخش ملی و ۱۱ تفاهم نامه در بخش بین المللی که به ارزش به طور کل بخواهیم حساب کنیم مجموعه تقریبی آن‌ها چه بوده ۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال بوده که اگر بخواهیم بخش بین الملل آن را هم بررسی کنیم چراکه از نزدیک به ۴ کشور هم آن جا نمایندگان شان حضور داشتند و آمدند از محصولات پژوهش فناوری مان بازدید کردند و منجر به تفاهم نامه و قرار داد شد اول تفاهم نامه بین شان منعقد می‌شود و بعد منجر به قرارداد اصلی می‌شود ۲ میلیون دلار در ۱۰ حوزه فناوری تفاهم نامه و قرارداد در سال گذشته منعقد شد و توانستند نیاز‌های صنایع را برطرف بکنند.
با ارزیابی که روی محصولات و تفاهم نامه و قرارداد‌هایی که در حوزه پژوهش فناوری در سال گذشته و البته روندی که در سال‌های گذشته داشتیم یک کلیدواژه رسیدیم آن هم ارتباط بین صنعت و دانشگاه است ارتباطی که اگر پژوهش‌ها و فناوری مان و محصول تولیدشده براساس نیاز صنعت باشد مورد استقبال بازار قرار می‌گیرد منجر به ارزش افزوده برای تیم فناوری یا شرکت دانش بنیان می‌شود توسعه اقتصاد دانش بنیان را به همراه خواهد داشت که در نهایت منجر به توسعه اقتصاد کلان کشور و توسعه شکوفایی اقتصادی در کشور می‌شود.
در میزاقتصاد امروز می‌خواهیم این فرآیند را تعریف کنیم و با یکدیگر به یک مجموع فرآیند اصلی بین ارتباط صنعت و دانشگاه برسیم این که چقدر پژوهش هایمان الان براساس نیاز صنعت دارد تعریف می‌شود چقدر صنایع مان نقش دارند در تعریف پژوهش‌هایی که توسط فناوران دارد انجام می‌شود و می‌آیند نیاز خودشان را می‌گویند براساس آن نیاز فناوران نیروی نخبه مان که الان به خوبی تربیت شدند روی آن کار می‌کنند و این چرخه دارد نیاز آن‌ها را برطرف می‌کند اقتصاد کشور را می‌چرخاند و می‌تواند به آن نتیجه برسد.
همان طور که گفتم پژوهش‌ها در حوزه‌های مختلف بود و توانسته بود در سال گذشته و سال‌های گذشته نیاز مختلف صنایع را بررسی بکنیم.
موضوع اول این که چقدر پژوهش هایمان براساس نیاز‌های صنایع تعریف می‌شود؟
دکتر کرامتی مدیر کل دبیرخانه شورای راهبردی فناوری‌ها و تولیدات دانش بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری:
در مورد سوالی که پرسیدید این مقدمه را بگویم که در بین شاخص‌هایی که در حوزه علم و فناوری داریم اعم از شاخص‌های ورودی مثل تعداد دانشجویان، شاخص‌های خروجی و شاخص‌های فرآیندی که در این حوزه است که شاخص‌های مختلفی مطرح شده مثلا تعداد مقالات، تعداد ثبت اختراع‌هایی که انجام می‌شود آن شاخصی که فکر می‌کنیم کلیدی‌ترین شاخص است و در دنیا هم اثبات شده که این شاخص ارتباط مستقیم با رشد پایدار اقتصادی کشور‌ها و افزایش درآمد سرانه آن‌ها دارد میزان هزینه کرد تحقیق و توسعه در آن کشورهاست یعنی سوال این است که چه مقدار از هزینه‌هایی که برای تحقیق و توسعه مصرف می‌شود از سوی صنایع و از سوی دولت‌ها در راستای نیاز مربوطه صرف می‌شود. یک شاخصی که وجود دارد میزان هزینه کرد تحقیق و توسعه تقسیم بر درآمد آن کشور است یا تولید ناخالص داخلی آن کشور است.
مجری: این شاخص‌هایی که می‌گویید یک مقدار کلی است آمار داریم در سال گذشته پژوهش‌هایی که الان آمدند و در نمایشگاه ارایه شدند یا حتی در خود معاونت آن‌ها یک بحثی انجام شده در ذیل یکی از بند‌های قانون جهش تولید چقدر پژوهش‌ها در راستای نیاز صنایع بودند یا در سال‌های گذشته اگر بخواهیم بررسی کنیم به طور کل در معاونت علمی شرکت‌های دانش بنیان محصولاتی بوده که تولید کرده باشند که در راستای توسعه یک پژوهش دانشگاهی بوده نخبگانی را آورده بودند که به یک محصول رسانده باشند؟
آقای کرامتی: می‌خواستم به همین سمت که می‌گویید کم کم برسم این شاخص شدت تحقیق و توسعه همان پاسخ سوال تان است که در کشور‌های مختلف اعداد مختلفی است در کشورمان ۸۳ صدم درصد است یعنی ۸۳ صدم درصد از درآمد ناخالص ملی مان صرف هزینه‌های تحقیق و توسعه شده از سوی صنایع، از سوی دولت‌ها این درحالیست که این شاخص در کشور‌های دیگر عددی شاید مثلا
مجری: میانگین جهانی اش را می‌دانید چقدر است؟ کشور‌های در حال توسعه را نگاه کنیم؟
آقای کرامتی: در کشور‌های مختلف اعدادی را داریم، مثلا بعضی از کشور‌ها بالاترین عدد‌ها تا ۴ درصد است، کشور‌های دیگری که مثلا فرض کنید کشور کره جنوبی عددش ۴ و ۶ دهم درصد است، بعضی کشور‌ها عددش حول و حوش ۳ درصد، کشور چین حدودا ۲ و ۲ دهم درصد و کشورمان از این نظر شاخصش عدد بالایی نیست و قابلیت رشد کردن دارد.
مجری: یعنی هرچند بیاییم در این زمینه هزینه کنیم ارزش افزوده بیشتری می‌گیریم.
آقای کرامتی: اثبات شده که ارتباط مستقیم با رشد اقتصادی و رفاه خانوار دارد. برای این که این اتفاق بیفتد در قانون جهش دانش بنیان یک مزیت ویژه‌ای تعریف شده تحت عنوان اعتبار مالیاتی در بند ب ماده ۱۱ قانون جهش و در ماده ۱۳ قانون جهش تولید دانش بنیان مزیت اعتبار و مالیاتی برای همه صنایع تعریف شده اعم از صنایع دولتی، خصوصی و حتی صنایع عمومی.
مجری: یعنی در مورد مالیات این جا بیایند هزینه کنند.
آقای کرامتی: بله، اگر طرح تحقیق و توسعه تعریف کنند و مورد پذیرش قرار گیرد و هزینه کرد را هم انجام بدهند این عدد را از مالیات سال بعد و سال‌های بعد یعنی قابل انتقال به سنوات قبل هم نیست.
مجری: می‌توانند مالیات ندهند، ولی آن عدد را صرف طرح‌های تحقیق و توسعه کنند.
آقای کرامتی: بله، حالا نتیجه این چه شده، چون سوال کردید روی زمین چه عددی پیاده شده، در سالی که در آنیم سال ۱۴۰۲ در دو فراخوانی که برای این برنامه خاص توانستیم انجام بدهیم در فراخوان اول از ۲ هزار و ۵۰۰ طرح که به ما معرفی شد هزار و ۳۹ طرح پذیرفته شد که نزدیک به ۴۰۰ شرکت در این برنامه شرکت کردند، چون هر شرکتی می‌تواند چند تا طرح را همزمان معرفی کند و یک عددی در حدود دو و نیم همت آن تخمین هزینه کردی است که فکر می‌کنیم در ازای این طرح‌ها انجام خواهد شد و فراخوان دوم هم از ابتدای آبان ماه سال جاری صورت گرفت که در این فراخوان هم حدود ۷۲۲ طرح از ۱۹۷ شرکت، شرکت داشتند که این‌ها هم پروژه‌هایی خواهد بود که به نتیجه خواهد رسید. در فراخوان دوم ۷۲۲ طرح از ۱۹۷ شرکت که این‌ها در مراحل ارزیابیند.
گزارش...
آقای کیایی خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما از میز فناوری: در مراکز درمان ناباروری برای انجام فرآیند‌های درمانی از انواع سوزن‌های مخصوص استفاده می‌شود.
خانم حسینی سرپرست خط تولید شرکت دانش بنیان: سوزن‌های سه گانه مان سوزن اینجکشنش برای تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم به درون تخمک و همچنین بایوپسی جنین‌ها در مراکز درمان ناباروری تحت استفاده قرار می‌گیرد.
خبرنگار: این سوزن‌ها تجهیزات پیشرفته در فرآیند درمانی آی وی اف، انتقال و انجماد جنین است که با تلاش متخصصان یک شرکت دانش بنیان مستقر در پارک فناوری پردیس تولید شده است.
خانم طاهری جنین شناس: افرادی که می‌خواهند تحت درمان قرار بگیرند یعنی در سیکل‌های درمان ناباروری قرار بگیرد برای گرفتن تخمک، آی وی اف و میکرواینجکشن از قبل نمونه خون بیمار گرفته می‌شود تزریق می‌کنند و بعد این می‌تواند منجر شود یا تعداد تخمک‌های با تعداد بیشتر یا تخمک‌های با کیفیت بیشتر این افراد دریافت شود.
خانم حسینی: تاییدیه وزارت بهداشت، مجوزها، برچسب اصالت، کد لازم برای این محصول اخذ شده و بیش از ۳۰ مرکز در تهران و شهرستان‌ها از محصولات شرکت استفاده می‌کنند.
خبرنگار: سوزن‌های مخصوص درمان ناباروری با یک پنجم قیمت نمونه‌های مشابه خارجی در داخل کشور تولید شده است.
خانم سلیمی فناور: دانش فنی ساخت این محصولات قبل از این در اختیار کشور‌های ژاپن و امریکا بوده و خوشبختانه با تلاش متخصصان داخلی دانش فناوری ساخت این محصول را در اختیارمان قرار گرفته و توانستیم با یک پنجم قیمتی که در محصول وارداتی است این محصولات را به بازار عرضه کنیم.
خبرنگار: برای انجام فرآیند‌های ضدعفونی این تجهیزات پیشرفته از اشعه گاما استفاده می‌شود و محصول نهایی بعد از این فرآیند به مراکز درمان ناباروری ارسال می‌شود.
خانم حسینی: در دسترس بودن سازندگان در ایران می‌تواند کمک بسیار زیادی در دستیابی به محصول با کیفیت‌تر مطابق با سلیقه جنین شناسان ایرانی تهیه بکند.
خبرنگار: برای ساخت سوزن‌های مخصوص درمان ناباروری گروهی از متخصصان جنین شناسی، شیمی و فناوری نانو و میکرو باهم همکاری کردند
مجری: یکی از طرح‌های پژوهشی بود که انجام شده و توانسته نیاز درمان ناباروری را در مرکز ناباروری مرتفع کند. همان طور که ابتدای میز اقتصاد گفتم امروز یک تفاهم نامه میان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منعقد شد برای حمایت از طرح‌های پژوهشی.
درخصوص پژوهش‌هایی که نیاز صنعت را برطرف می‌کنند در سال‌های گذشته در این زمینه در صنایع رفتید با پژوهش گران مرتبط بودید و گزارش‌های متنوعی هم دریافت کردید، چقدر این محصولات مورد نیاز صنایع بودند ابتدا بگویید.
خانم دل انگیز خبرنگار حوزه فناوری (در استویوی دیگر): بله، همان طور که شما اشاره کردید در سال‌های گذشته با سایر همکارانم در گروه علم و فناوری به شرکت‌های دانش بنیانی مراجعه می‌کردیم که بعضی از این محصولات، محصولات این شرکت‌های دانش بنیان وارد بازار داخلی و بعد از آن حتی بین المللی شدند، اما برخی از محصولات شرکت‌ها به نوعی وسط راه توقف کردند و به نوعی وارد بازار نشدند. دلایلش هم متفاوت است. در حوزه‌های مختلف هم بودند این شرکت‌ها که به نوعی محصول شان به نتیجه نرسید. امروز تفاهم نامه که بین دکتر زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دکتر دهقانی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور منعقد شده در همین راستا می‌شود گفت براساس این تفاهم نامه و براساس بند ۱۱ و ۱۳ قانون جهش دانش بنیان مقرر شده که شرکت‌های دانش بنیانی که در دانشگاه هایند به نوعی از حمایت‌هایی که براساس این تفاهم نامه منعقد شده برای آن‌ها درنظر گرفته شده و به نوعی این شرکت‌ها در سال حداقل ۲ هزار میلیارد تومان از منابع اعتبار مالیاتی بخش خصوصی می‌توانند استفاده کنند حالا استفاده از این اعتبار مالیاتی بخش خصوصی برای این شرکت‌های فناور و دانش بنیان مستقر در دانشگاه‌ها این سوال مطرح می‌شود که چه سودی دارد.
اول این که به نوعی می‌شود گفت که این اعتباره مالیاتی می‌تواند اعتبار مالیاتی این شرکت‌ها را تسهیل کند و به نوعی روند این مالیات آن‌ها را تسهیل کند و دوم این که بخش فرآیند توسعه و تجاری سازی محصولات دانش بنیان این مراکز را به نوعی کوتاه‌تر می‌کند حالا باید ببینیم در سال پیش رو تا چه حد از قوانین و مقرراتی که براساس این تفاهم نامه منعقدشده بین وزارت علوم و معاونت علمی درنظر گرفته شده اجرایی می‌شود.
مجری: موضوع میز اقتصادمان این است که چقدر پژوهش‌های فناوری در راستای نیاز‌های صنایع تعریف شدند و صنایع می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند در هفته پژوهشیم امروز هم تفاهم نامه‌ای منعقد شد در این زمینه و برنامه‌هایی که برای توسعه استفاده از پژوهش‌های فناورانه در وزارت علوم درنظر گرفته شده توضیح بدهید.
- آقای مهندس محمد سعید سیف مدیر کل ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (ارتباط تلفنی): هفته پژوهش را تبریک می‌گویم و به هیات علمی، دانشگاهیان و شرکت‌ها و فعالین این حوزه خداقوت می‌گویم و امیدوارم نتایج خوبی برای کشور داشته باشد در وزارت علوم و دانشگاه خیلی در جهت این که پژوهش‌ها هدفمند کنیم و مرتبط با نیاز‌های کشور یعنی برنامه‌های مختلفی را تلاش می‌کنیم اجرا کنیم خوشبختانه در حال حاضر یک چیزی حدود ۱۱ هزار قرارداد ارتباط با صنعت در دانشگاه وجود دارد به مبلغ ۶ هزار میلیارد و نزدیک به ۵ هزار نفر اعضای هیات علمی درگیر این پروژه‌ها و مجری پروژه هایند به نوعی داریم سعی می‌کنیم همه اساتیدمان حداقل یک پروژه این چنینی را داشته باشند و بتوانند پژوهش‌ها و کار‌های علمی شان را جهت بدهند در راستای نیاز‌های کشور و قاعدتا این یکی از نوع فعالیت هاست، فعالیت‌های اثربخش و مرتبط با صنعت را سعی داریم توسعه بدهیم مثلا فرصت‌های مطالعاتی عرضه هیات علمی را گسترش بدهیم که سال گذشته حدود هزار نفر از اساتیدمان به واحد‌های صنعتی و اجرایی رفتند برای فرصت مطالعاتی در عمل و بعد‌ها می‌تواند این مفید باشد.
مشکل اصلی که مربوط به این تفاهم نامه است و می‌خواستم آن را بگویم کل سرمایه گذاری کشور در تحقیق و توسعه در سال‌های گذشته خیلی محدود است هیچ موقع به یک درصد نرسیده حداکثر به ۸ دهم درصد رسیده و قاعدتا هزینه وقتی در تحقیق و توسعه نکنیم ایده‌های جدید، فناوری‌های جدید شکل نمی‌گیرد و نمی‌تواند شرکت‌های دانش بنیان، پارک‌های علم و فناوری و صنایع مان تغذیه شوند از این جهت تیراژ‌های پایین و فناوری‌ها در بدو شروعش در تیراژ‌های پایین سرمایه گذاری شود پژوهش‌های دانشگاهی انجام شود خب اهمیت دارد خوشبختانه مسیر قانونی دیده شده در ماده ۱۳ با کمک معاونت تاثیرش را در دو ماه گذشته آیین نامه آماده شد و الان دست دانشگاه است و باز است که بتوانند مذاکرات خوبی داشته باشند و موضوعات مورد نیاز کشور را تعریف کنند و بودجه مالیاتی و اعتبار مالیاتی استفاده شود بتواند پژوهش‌ها هدفمند و در جهت بهبود بهره وری و کیفیت جهت بگیرد.
مجری: مذاکراتی که انجام شده و این شرایطی که ماده ۱۳ دارد برای صنایع بسیار جذاب است این مذاکرات که انجام شده صنایع استقبال کردند صنعتی جلو آمده؟
آقای سیف: قاعدتا همه آن‌ها علاقه مندند، ولی مشکلی که وجود داشت این که مسیر را مقداری مبهم و پیچیده می‌دیدند و مسیر را برایش سخت بود با کمک معاونت علمی مسیر مقداری تسهیل شده و امیدواریم جواب صنایع را راحت‌تر بدهیم و از آن طرف هم دانشگاه‌ها مشارکت کنند در تاییدیه گرفتن یا یکی از مشکلاتی بود که صنعت باید خودش می‌آمد که تاییدیه می‌گرفت که این مسیر امکان پذیر است خب صنعت هم درگیر کار‌های روزمره اش و مشکلش که خودش می‌خواهد بیاید این مسیر را طی کند الان در این نامه طوری نوشته شده که دانشگاه هم می‌تواند مشارکت کند و از آن جا که برای دانشگاه جذابیت دارد که کار‌های پژوهشیش را توسعه بدهد لذا احتمالا فکر می‌کنیم دانشگاه ها، صنایع کمک خواهند کرد جهت این تعاریف و این تاییدیه‌ها بتواند اخذ شود و آن کار مشترک شکل بگیرد.
مجری: اولویت بندی برای صنایع خاصی انجام شده؟
آقای سیف: طبیعتا با صنایع بزرگ‌تر و دانشگاه‌های بزرگ شروع خواهیم کرد امیدواریم، چون آن‌ها تجربه‌های بیشتری در این حوزه دارند امیدواریم با پراکندگی که در سطح استان‌های کشور وجود دارد در همه استانها دانشگاه‌های بزرگی را فعال داریم و همچنین صنایع و شرکت‌ها هم وجود دارند و بعد کم کم این را تسری به همه استانها و امیدواریم تحول جدی شود همین الان حدود ۶ هزار میلیارد کل قرارداد‌های موجود است که دانشگاه هایمان است، ولی از عدد و رقمی که در مالیات به دولت پرداخته شده از شرکت‌ها خیلی بیشتر است و اگر بتوانیم یکی دو درصد این‌ها را هم جذف کنیم قاعدتا یک تحول اساسی در پژوهش‌ها انجام خواهد شد و هدفمندشدن پژوهش‌ها هم تضمین می‌شود به خاطر این که از همان ابتدا این بودجه برای آن شرکتی دارد تعریف می‌شود که در حقیقت نیاز داشته و مشکلش را می‌خواهد رفع کند قاعدتا این کمک خواهد کرد نگهداشت نخبگان، به توسعه علم بومی و خیلی از موارد دیگر هم ادامه پیدا خواهد کرد. مجری: درخصوص همین تفاهم نامه آقای سیف هم اشاره کردند همکارم خانم دل انگیز هم اشاره کردند به ماده جذاب ۱۳ جهش تولید و صنایعی که با صنایع بزرگ شروع به کار کردیم، درست است؟
آقای کرامتی: بله، ببینید اگر بخواهم بگویم تا الان چه اتفاقی افتاد از آن ۲ هزار و ۵۰۰ طرحی که در فراخوان اول یعنی فراخوان فروردین و اردیبهشت امسال گرفتیم این‌ها را اگر بخواهم به تفکیک مجری طبقه بندی کنم، چون مجری این پروژه‌ای که از سمت صنعت می‌آید ممکن ات خود صنعت باشد ممکن است با یک شرکت دانش بنیان وارد تعامل و قرارداد شد یا با یک دانشگاه وارد تعامل شود که بحث امروزتان بحث دانشگاه است. از این ۲ هزار و ۵۰۰ طرحی که داشتیم حدود ۵۰ طرح از سمت دانشگاه به عنوان مجری بود که درصد و عدد کمی است بیشتر صنایع آن کاری را که برای ما پیشنهاد آوردند و تعریف کردند یا به صورت داخلی یا در ارتباط شرکت‌های دانش بنیان جلو می‌بردند این درصد کم ما را به این فکر انداخت که چطور بیاییم این مساله خاص را که تعریف پروژه از صنعت و اجرا توسط دانشگاه است را تسهیل کنیم یعنی بتوانیم این نرخ را بیشتر از این بالا ببریم لذا در شیوه نامه مخصوصی که با کمک وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت و معاونت علمی ذیل ماده ۱۳ برای این مساله درنظر گرفتیم تسهیل گری‌هایی را انجام دادیم که این کار بتواند جلو برود و آن پیش بینی و هدف گذاری را که انجام شده یک عدد دو همت در طی چند سال این توافق نامه است.
مجری: آقای سیف به این موضوع هم اشاره کردند که مبهم بودن ماده ۱۳ برای صنایع یکی از دلایلی بوده که شاید تا الان زیاد مورد استقبال قرار نگرفته فکر کنم الان در چند دقیقه اگر این موضوع را باز کنیم خیلی راحت بشود ابتدای برنامه اشاره کوتاهی به آن کردیم ماده ۱۳ می‌آید جایگزین مالیاتی می‌شود که صنایع باید بدهند درست است و آن میزان عددی که باید برای مالیات بدهند صرف طرح‌های توسعه فناوری در آن صنعت می‌شود درست است این را باز کنید؟
آقای کرامتی: مسیر مبهم نیست، اما صنعت باتوجه به اشتغالاتی که دارد ممکن است در زمینه پرداختن به این موضوع اولویت اولش را روی این موضوع انتخاب نکند لذا در کاری که مشترکا با وزارت علوم انجام دادیم به این توافق رسیدیم که پروژه‌های صنعتی را در زمانی که با دانشگاه تعریف می‌کند چند تا تسهیل گری خاص بکنیم اولا غیر از آن دو تا فراخوان عمومی که داریم در طی سال همه صنایع می‌توانند بیایند پروژه‌هایی که بین صنعت و دانشگاه منعقد بشود در همه ایام سال می‌توانند.
نکته دوم این است که یک کارگروه مشترکی برای راهوری و نظارت بر این مساله درنظر گرفتیم که هر جا مشکلی است هر جا کسی نیاز حتی به یک مشاوره‌ای برای تعیین یک پروژه تحقیق و توسعه دارد کمکش کنیم. نکته دوم در زمینه هزینه‌هایی است که در ارتباط با صنعت و دانشگاه اتفاق می‌افتد، چون طرح‌هایی که در ارتباط با این دو نهاد اتفاق می‌افتد هزینه‌های سربار دارد هزینه‌های راهبری و مدیریت پروژه دارد این‌ها را به رسمیت شناختیم یعنی می‌تواند هزینه‌ای را تحت عنوان سربار هزینه راهبری درنظر بگیرد، چون از مشکلاتی که صنایع در قرارداد بستن با دانشگاه دارند یکی همین مساله سربار است یکی مساله مدیریت و اجراست و مساله مثلا مالیاتی و بیمه و نکته بعد در پذیرش هزینه هاست با چه فرمول‌هایی این هزینه‌ها را بپذیریم یک اختیاراتی را به مدیریت‌های دانشگاه‌ها سپردیم که بعضی از هزینه‌ها را با تایید و امضای رئیس دانشگاه می‌توانیم بپذیریم اگر فاکتور‌های کامل و رسمی در آن حوزه وجود نداشته باشد.
مجری: موضوع ابتدا به تایید صنعت می‌رسد یا دانشگاه؟
آقای کرامتی: ببینید یک تعامل دوطرفه‌ای بین صنعت و دانشگاه
مجری: یعنی ممکن است صنعت بیاید نیازش را ارایه بدهد یا این که دانشگاه بیاید یک راه حل برای بهتر کارکردن صنعت ارایه بدهد.
آقای کرامتی: درگاه ورودی که تقاضا می‌دهند برای اعتبار مالیاتی برای صنعت ساخته شده، اما دانشگاه می‌تواند به نیابت از صنعت و در تعامل با صنعت این طرح را تعریف کند و بارگذاری کند و ما بپذیریم، اما آن کسی که حمایت گیرنده است آن صنعتی است که هزینه می‌کند و ما از مالیاتش قرار است این هزینه را کسر کنیم.
مجری: نتیجه‌ای تا الان داشتیم.
آقای کرامتی: بله، در فراخوان دوم که از آبان ماه شروع کردیم این درصد رو به افزایش است این فراخوان به پایان برسد و نتیجه‌های ارزیابی اش هم مشخص شود می‌توانیم این اعداد و ارقام را هم اعلام کنیم که چه اتفاقی افتاده منتهی، چون این کار تازه شروع شده فکر می‌کنم که نتایجش حداقل باید در ابتدای سال آینده بتوانیم ارزیابی کنیم و اعلام کنیم.
مجری: سقفی هم بر آن میزان مالیات صنایع درنظر گرفته شده؟
آقای کرامتی: این تعاملی که با سازمان امور مالیاتی داشتیم و وزارت اقتصاد داشتیم باید تشکر کنم از همکاران خودم در سایر بخش‌های دولت که توانستیم آیین نامه مشترک، قانون مشترک و دستورالعمل مشترک دربیاوریم به یک سقف عددی روی هر پروژه نرسیدیم یعنی لااقل روی کاغذ و روی آیین نامه و دستورالعملی که داریم هیچ سقفی برای این مساله مشخص نشده بلکه حتی به دنبال اینیم که یک کفی را محقق کنیم که عملکردی از این ماده نشان بدهد.
مجری: در حقیقت تشویق صنایع بزرگ است درست است؟ آن جا مالیات‌ها بسیار بزرگ است اگر در جهت توسعه علم و فناوری خرج شود هم می‌تواند برای خودشان مقرون به صرفه باشد ارزش افزوده ایجاد کند و هم نخبگان مان نیروی انسانی می‌توانند سرکار خودشان بروند.
آقای کرامتی: بله.
گزارش؛ طراحی و تولید بتن سبک
آقای محمدعلی سهیل پور خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما از اصفهان: بتنی که زیر آب نمی‌رود.
فناور: با ضخامت یک سانت طراحی و ساخته شده.
خبرنگار: محصولی دانش بنیان که پس از چهار سال کار پژوهشی به نتیجه رسیده.
فناور: اسلکه‌های دریایی بتنی می‌تواند کاربرد داشته باشد که روی این اسکله‌ها یا روی این پانتون‌ها می‌توانند ویلا‌های دریایی یا حتی در اصل مزارع شناور دریایی می‌توانند مستقر شوند.
خبرنگار: محلول‌های تشخیص طبی محصولی بومی که تا پیش از این از خارج وارد می‌شد.
فناور: این کیت را اگر می‌خواهید از بازار اروپا بخرید مثلا فرض کنید حداقل ۵۵۰ دلار، ۱۲۰ دلار باید پول بدهید این کیت را این جا با دو یا سه دلار می‌فروشیم.
خبرنگار: تخم مرغ غنی شده با اسیدفولیک طبیعی با جذب بالا.
فناور: برای باروری بسیار موثر است بعد تشکیل جنین که تشکیل شد یکی از ویتامین‌هایی است که نقش کلیدی در رشد اندام‌های کودکان دارد.
خبرنگار: محصولی دانش بنیان که بعد از ۸ سال کار تحقیقاتی تجاری شده است.
فناور: این فرم اسیدفولیک بیش از ۹۵ درصد داخل بدن انسان جذب می‌شود.
خبرنگار: این محصولات همراه با دستاورد‌های ۸۰ شرکت دانش بنیان و فناورانه در نمایشگاه دستاورد‌های پژوهشی در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان به نمایش درآمده اند.
آقای مصلحی رئیس شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان: در این شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان پژوهش‌هایی انجام می‌شود که حتما قابل تجاری سازی باشد.
خبرنگار: رئیس شهرک علمی و تحقیقات اصفهان در حاشیه این نمایشگاه می‌گوید طرح‌های پژوهشی دانش بنیان‌ها صددرصد تجاری سازی می‌شود.
آقای مصلحی: دستاورد‌های شرکت‌های دانش بنیان توسط بخش خصوصی است اگر بخش خصوصی نتواند درآمد کسب کند که نه می‌تواند به فعالیت خودش ادامه بدهد.
خبرنگار: مثل این شرکت دانش بنیان که پس از چند سال کار تحقیقاتی فرآیند تولید فلز خالص کبالت را بومی سازی کرده است.
فناور: ۱۰ میلیون دلار صرفه جویی ارزی می‌توانیم داشته باشیم.
خبرنگار: کنار دانش بنیان‌ها در این نمایشگاه‌ها دانشگاه‌ها و برخی شرکت‌های بزرگ هم بودند که از مجموعه طرح‌های متکی بر دانش بنیان‌ها گفتند که پس از تکمیل باعث افزایش محصول نهایی می‌شوند.
خانم رحمانی مدیر روابط عمومی یکی از زیرمجموعه‌های شرکت پالایش نفت: بنزین مان به ۸ میلیون لیتر می‌رسد تماما پژوهشی است و محیط زیستی است و اقتصادی است.
مجری طرح‌های پالایشی: ۴۴۰ طرح الان تعریف شده.
خبرنگار: تا به امروز ۸ هزار و ۹۰۰ نفر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان مشغول فعالیتند.
مجری: در گزارش هم مشاهده کردید طرح‌ها و ایده‌هایی وجود در صنایع مختلف وجود دارد دانش بنیان‌ها و فناوران کشور می‌توانند برای آن‌ها راهکار‌های متنوعی داشته باشند و منجر به توسعه اقتصاد کلان و اقتصاد دانش بنیان بشوند.
درحقیقت این تفاهم نامه که امروز منعقد شد و کاری که در زمینه توسعه پژوهش‌های فناوری و تبدیل آن‌ها و تجاری سازی آن‌ها انجام می‌دهیم برای توسعه بازار برای فناوران و شرکت‌های دانش بنیان است الان چقدر شرکت دانش بنیان داریم.
آقای کرامتی: الان دقیقا ۹ هزار و ۴۳۹ شرکت دانش بنیان نزدیک به ۱۰ هزار.
مجری: یکی از نیاز‌هایی که این شرکت‌ها دارند توسعه بازار است درست است این ماده بند ۱۳ و بند ۱۱ و تفاهم نامه امروز می‌تواند به توسعه این بازار کمک کند؟
آقای کرامتی: بله، ببینید شرکت‌های دانش بنیان در فرآیند رشدی که داشتند خاستگاه شان دانشگاه‌ها و پژوهشگاه و مراکز علمی بود سوالی که مطرح است این است که چطور می‌توانند به سایر بخش‌های جامعه متصل شوند به تعبیری به صنعت یا جامعه یا نهاد‌های دیگری که در فضای کشور وجود دارند یکی از بازار‌های شرکت‌های دانش بنیان بازار محصولات شان است یکی از بازارهایشان بازار پژوهش و توسعه فناوری است که می‌تواند برای این‌ها فراهم شود این می‌شود انجام یک طرح تحقیق و توسعه، یک طرح توسعه فناوری برای یک صنعت بزرگ و این را به رسمیت شناختیم هم
در آیین نامه ماده ۱۱ و هم در اجرا گفتیم اگر یک صنعت خواست یک طرح تحقیق و توسعه تعریف کند می‌تواند مجری آن را دانشگاه انتخاب کند یا شرکت دانش بنیان و می‌تواند مجری اش خودش هم باشد بنابراین بازار جدیدی برای شرکت‌های دانش بنیان علاوه بر بازار محصولات درست شد آن هم بازار توسعه فناوری، تولید دانش فنی و انجام طرح‌های تحقیق و توسعه است.
مجری: تا سال آینده که در همین تفاهم نامه هم ذکر شد که تا پایان سال ۱۴۰۳ شاهد توسعه بازار شرکت‌های دانش بنیان و توسعه اقتصاد دانش بنیان هم خواهیم بود. پس قانون جهش تولید یک بار دیگر به کمک دانش بنیان‌ها خواهد رفت. هدف گذاری و تعیین چرخه مناسب برای پژوهش‌های فناوری که الان در دانشگاه‌ها در حال پیگیری است و البته دخیل کردن شرکت‌های دانش بنیان و در برنامه ذکر هم شد در ایجاد بازار برای محصولات فناورانه کشورمان از طریق قانون جهش تولید که بسیار جذاب می‌تواند برای صنایع باشد جایی که بخواهند بدهند هزینه مالیات را صرف انجام کار‌های پژوهشی می‌کنند بسیار جذاب خواهد بود و برای اقتصاد هم مفید است.