با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد فرهنگی، هنری، تاریخی، تمدنی و سنتی دو کشور بزرگ ایران و ژاپن که همواره دارای تعاملات و همکاریهای صمیمانه و توجه به اشتراکات و علاقهمندیهای فراوان فیمابین بوده اند، موضوع هنر و معماری از منظر اسلام و شینتو در سومین دور گفتگوهای دینی، میتواند بسترساز توسعه همکاریهای فرهنگی قلمداد شود.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، حسین دیوسالار مشاور ویژه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر شورای عالی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با ابراز خرسندی از حضور "سومین دور گفتگوی دینی ایران و ژاپن" با موضوع " بررسی نقش دین در هنر و معماری از منظر اسلام و شینتوئیسم "گفت: به عنوان فردی که برای حدود ۵ سال در کشور زیبای ژاپن و در کنار ملت و دولت بزرگ این کشور در مسئولیت رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ژاپن حضور داشته ام، معتقدم که ظرفیتهای ارزشمند فرهنگی و از جمله دینی، آئینی و سنتی میان دو کشور وجود دارد که میتواند برای توسعه همکاریهای فیمابین مورد بهره برداری قرار گیرد.
دیوسالار افزود: بر همین اساس و از ابتدای حضور در این کشور، موضوع تعاملات و ارتباطات دینی با عنایت به برخی اشتراکات میان دین اسلام و آئین شینتو همچون صلح دوستی، خانواده دوستی، احترام به بزرگان، ارزش علم، جایگاه هنر، داشتههای فراوان فرهنگی و تاریخی، ارزش طبیعت و محیط زیست و انساندوستی دغدغه اصلی اینجانب بود و خوشبختانه با پیگیرهای فراوان، نخستین دور این گفتگوها با همکاری نزدیک مسئولان و شخصیتهای ژاپنی و همراهی دانشگاه کوگاکان، معبد بزرگ ایسه و مجموعه جینجا هونچو با عنوان "خانواده در اسلام و شینتو" در شهر زیبای ایسه و در کنار معبد بزرگ شینتوئی ایسه برپا گردید و تا امروز که با حضور روسای محترم سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مقامات، شخصیتها و اندیشمندان ایرانی و ژاپنی ادامه یافت و این نشانه ارزشمندی از اهمیت این کنش فرهنگی میان دو کشور و تاثیرگذاری آن در توسعه همکاریهای دو جانبه به ویژه در بستر فرهنگی است.
وی به پیشینه گفتگوهای دینی ایران و ژاپن اشاره کرد و گفت: نخستین دور گفتگوی دینی ایران و ژاپن به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و همزمان با نودمین سالگرد آغاز روابط رسمی دو کشور ایران و ژاپن به همت رایزنی فرهنگی و با همکاری دانشگاه کوگاکان مهمترین دانشگاه آموزش و تربیت شینتوئی، مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگهای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و معبد ایسه به عنوان مهمترین و مقدسترین معبد شینتوئی در شهر ایسه، شنبه ۲۰ بهمن ۱۳۹۷ مصادف با ۹ فوریه ۲۰۱۹ افتتاح شد.
دبیر شورای عالی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزد: از جمله توافقهای نخستین نشست، تاسیس "انجمن علمی گفتگوهای دینی ایران و ژاپن" بود که در مذاکرات مختلف نیز دنبال گردید و امیدوارم به زودی شاهد تاسیس و راه اندازی این انجمن برای پیگیری جدیتر همکاریهای متنوع فرهنگی میان دو کشور باشیم.
وی با بیان اینکه فرهنگ و تمدن اسلامی - ایرانی در همه دورهها برای هنر و فرهنگ اهمیت ویژهای قائل بوده است گفت: اسلام قوامبخش و تحکیم کننده بوده و در ژاپن نیز هنر و زیبایی از جایگاه ویژهای برخوردار است و این مهم در فرهنگ و تمدن ایران و ژاپن ریشه دارد و ملتهای بزرگ دو کشور، انسانهایی فرهنگ دوست، هنر پرور، با سابقه تمدنی و علاقمند به سنت ها، آئینها و داشتههای عظیم فرهنگی و هنری خود میباشند.
مشاور ویژه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در ارتباط با معماری و هنر اسلامی و چیستی آن باید اشاره کرد که در ابتدای قرن هفتم میلادی و با ظهور اسلام، بسیاری از کشورهای کهن آن دوران دچار دگرگونیها و تغییرات بنیادین گردیدند و اسلام در ترکستان غربی و پنجاب از یک طرف و اسپانیا از طرف دیگر گسترش و نفوذ یافت و هنر و تمدن کهن آسیا، شمال آفریقا و حتی بخشی از اروپا نیز دگرگون شد و همین تغییرات، نفوذ و گسترش، عامل مهمی در ایجاد اشتراکات فراوان در حوزههای مرتبط با هنر و معماری نیز شده و به تدریج شالوده هنرهای اسلامی شکل گرفته است.
وی همچنین گفت: اعتقادات دینی، مذهبی و آئینی، نقش محوری در زندگی انسانها داشته است و توجه بشر به هنر و معماری مذهبی که از آن میتوان به "هنر و معماری روحانی و مقدس" به منظور شفافسازی مرز بین ماده و ذهن و همچنین جسم و روح تعبیر کرد را بروز و ظهور داده است که در شکل بسیار جذاب آن در دین اسلام به عنوان یکی از مهمترین ادیان الهی که اساس هنر را محفوظ داشته و بر غنای آن افزوده است و همچنین آئینهای بودیسم، شینتوئیسم و کنفوسیوس یافت میگردد و قرآن کریم به عنوان کتاب مقدس مسلمانان، سراسر با هنر، سخنوری، بیان، شعر، صوت و دانایی هنرمندانه همراه است و به عنوان اعجاز پیامبر گرامی اسلام، متعلق به خدایی بزرگ است که زیباست و زیبایی را دوست دارد.
دیوسالار با اشاره به تاریخ معماری ایران نیز گفت:در شرق ایران حکومت جدیدی به نام سلجوقیان روی کار آمد که حدود ۱۵۰ سال دوام یافت و به یکی از درخشانترین دورههای ابداع و توسعه صنایع و هنرهای مختلف اسلامی مبدل گردید و پس از آن هم با گسترش قلمرو مسلمانان به اسپانیا و شمال آفریقا، معماری اسلامی در این کشورها اثرگذار شد و معماران با سبک معماری اسلامی در این مناطق به ساخت بنا پرداختند که نمونهای از آن مسجد حسنین در قاهره است که نمودهایی از هنر معماری اسلامی ایران در آن وجود دارد.
مشاور ویژه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه هنر و معماری تمام محیط فیزیکی زندگی بشر را در بر میگیرند و نمیتوان از حیطه آن خارج شد، گفت: هنر و معماری نمادهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی یک ملت محسوب میشوند چنانچه مجموعههای بینظیری مانند حرم مطهر امام رضا (ع)، مسجد شیخ لطف الله، تخت جمشید، طاق کسری، عالی قاپو، چهلستون، مسجد گوهر شاد، باغ ارم شیراز در ایران و معبد یاسوکنی، آساکوسا، ایسه و قلعه هیمه جی در ژاپن از جمله چنین آثاری هستند که سابقه فرهنگی و تمدنی بینظیر دو ملت را نمایان میسازند، آثار و شگفتیهایی که پیوند دهنده مهم خودآگاهیهای اجتماعی و نگاه دینی و آئینی محسوب میشوند و فرهنگهای بزرگ ایران و ژاپن با درک این مهم، برجستهترین هنرنماییهای خود را با هدف آرامشبخشی و تعالی پدید آورده اند که به عنوان یکی از مهمترین اشتراکات فرهنگی، هنری و معماری دو کشور نیز تلقی میشود.
وی با بیان اینکه یکی از مهمترین ویژگیهای هنر و معماری دوره اسلامی در ایران، بسترسازی سیر حرکت انسان از کثرت به وحدت است، گفت: علاوه بر ظاهری زیبا، باطنی عمیق، انسانی و با صفا دارد و ضمن رعایت دستاوردهای علوم تجربی، دارای روح و جذابیت است به این معنا که حس، عقل و روح را تغذیه میکند و و از بعد فلسفه هنر و زیبایی، ساختاری جهانی، فرازمانی، فرامکانی و کامل ارائه میکند چرا که اسلام مبتنی بر مجموعهای از اصول فکری و اعتقادی است که حقیقی، ازلی، ابدی، غیر نسبی و عدل به معنای قرار دادن هر چیز در جای مناسب و شایسته خود استوار است، در عین حال که به تجربیات تربیتی و داشتههای فرهنگی و اقوام نیز احترام میگذارد و مراتب کمال را مرحلهای میداند.
دبیر شورای عالی سازمان فرهنگ و ارتباطات افزود: به نظر میرسد نگاههای فرهنگی و هنری در اسلام و شینتو و نقش مهم آنان در آرامش بخشی و جلابخشیدن به روح و جان انسان در آمیختگی با هنر و فرهنگ میتواند در کنار دیگر موضوعاتی مانند خانواده، علم، محیط زیست و ... زمینههایی برای توسعه گفتگوها و همکاریها بین دو کشور بزرگ ایران و ژاپن باشد.